Ahmet Bostan (1), Sema Gün (2)

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Gözün kısımlarını yerleştirme oyunu
Advertisements

AB VETERİNER HEKİM PLATFORMU BASIN AÇIKLAMASI “ BU ZOONOZ HASTALIKLARLA AB’YE GİRMEMİZ HAYALDİR ! “
Tohumculuk Sektörünün Hedefleri ve Vizyonu
AB Sürecinde Türk Veteriner Hekimliği
GREENPEACE TARAFINDAN YAPILAN ANKET ÇALIŞMASI
GENEL HEDEF İzmir ilinde üretilen taze sebze ve meyveye zarar veren hastalık zararlı ve yabancı otlara karşı kullanılan Bitki Koruma Ürünlerinin ‘’Zirai.
Stratejik Analiz (SWOT Analizi)
Ahmet Bostan (1), Sema Gün (2)
TRANSGENİK BİTKiLER.
Halkla ilişkiler sürecinin aşamalarını genel kabul gören ve dört adım olarak isimlendiren adımları da şöyle sıralaya biliriz.
GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR (GDO)
GIDA MÜHENDİSLİĞİ NEDİR? GIDA MÜHENDİSLİĞİ, gıdaların üretiminden tüketimine (tarladan sofraya) kadar ki bütün süreçlerde mesleki bilgi ve deneyimleri.
GDO’LU YİYECEKLER.
Yrd.Doç.Dr. Arzu ÜLGEN AYDINLIK
İlköğretim Okul Müdürlerinin Teknoloji Liderliği Davranışları Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okul müdürlerinin okullarında eğitim teknolojilerinin sağlanması.
Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi , 2011, 2(2) : 0-0
TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
  İLKÖĞRETİM BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hasan KARAL a*; İlknur REİSOĞLU b; Ebru GÜNAYDIN a a Karadeniz Teknik Üniversitesi,
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ FORMATÖR ÖĞRETMENLERİNİN BAKIŞ AÇISI İLE OKULLARDAKİ BİLGİ TEKNOLOJİSİ SINIFLARI.
* AB UYUM SÜRECİNDE HAYVANCILIĞIN SORUNLARI ve MEVCUT TABLO *Bu sunu, sadece Tarım Bakanlığının açıklamalarının yer aldığı kaynakta gösterilen basın haberinin.
Türkiye’de 2008 yılında, yaklaşık 494 bin tonu avcılıkla, 152 bin tonu yetiştiricilikle olmak üzere toplam 646 bin ton su ürünleri üretilmiştir. Avcılıkla.
OKULLARIN INTERNETE TAŞINMASINDA BÖTEB’ LERİN (BİLGİSAYAR ve ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ BÖLÜMÜ) ROLÜ.
EFTADE PINAR GÜR Organik Kimya
Ayhan TÖZERMüberra GÜNGÖR Genişbant İnternet Hizmetlerinin Yeni Ekonomideki Rolü ve Ülkemizdeki Durum Habtekus 2009, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
TÜRKİYEDE ÇİFTÇİNİN ÖRGÜTLENME DESENİ VE KOOPERATİF DIŞI ÖRGÜTLENME MODELLERİ Prof.Dr.Murat YERCAN.
Gözde Ocak, Yasemin Koçak Usluel, Günnur Uzunbeycan, Galip Kaya
TUZLU KOŞULLARA TOLERANSI YÜKSEK BAZI YERLİ KAVUN AKSESYONLARI
Ekosistemde Enerji Akışı ve Madde Döngüleri
GIDA GÜVENLİĞİ Esma KAYA
EROZYONLA MÜCADELE EYLEM PLANI
TÜRKİYE’DE TARIM VE HAYVANCILIK
SON ON YILDA HAYVANSAL ÜRETİMİN GELİŞİMİ VE TARIMIN FİNANSMANI
GIDA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ
Küçülen Dünya, Gelişen Yumurta Sektörü
EĞİTİM-YAYIM İHTİYAÇ ANALİZİ ARAŞTIRMASI PROJESİ
PROJENİN PAYDAŞLARI KOP BÖLGESİ Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray illerini içine alan KOP Bölgesi, km 2 alanıyla Türkiye yüzölçümünün yaklaşık.
1 CONSUMER ACADEMY ‘CONSUMER ACADEMY’ TÜKETİCİ AKADEMİSİ Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü.
G ÖNÜLLÜLÜK “İsteyerek, bilerek, severek ona buna zıplama, atlamak.” “Yaşamaya devam etme sebeplerini çoğaltma ve varlığını toplumsal olarak gerçekleme.
Klinik hizmetlerinde veteriner hekime yardımcı olan, yetkileri kapsamında veteriner hekim gözetiminde veya gözetim olmaksızın tedavi ve koruyucu tıp.
Tüketicinin ihtiyacı; Eğitim Örgütlenme (Tüketici Dernek ve Vakıflarına üye olma) Bilgilendirilme.
Tarım Türleri Öğrenme Hedefleri Tarımın Farklı Türlerini Tanımlamak
biyoteknoloji ve önemi
1 Kurumsallaşma Ve Mesleki Saygınlık İlişkisi Erol Demirel SMMM 2 Haziran 2016/Ankara.
Tarıma verilen destek 90'lı yıllara kadar o zamanki Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun yıllık bütçesinin %60'ı kadardır. Tarım desteği bugünkü Avrupa Birliği'nin.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TÜBİTAK ARDEB PROJELERİ ARAŞTIRMA SUNUMU (Ağustos -2016)
INBOUND PAZARLAMADA SOSYAL MEDYA VE KADIN TÜKETİCİLERDE SATIN ALMA DAVRANIŞINA OLAN ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Pınar Bacaksız.
Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar
Biyo-teknoloji nedir? Biyo-teknoloji uygulama alanları nelerdir? Biyo-teknoloji olumlu ve olumsuz yönleri? Biyo-teknoloji tarihçesi? Biyo-teknoloji alanında.
DİLEK DİKEÇ Matematik Öğretmeni
Tarımda Teknoloji Kullanımı
TÜRKİYE’DE KIRSAL KALKINMA POLİTİKALARI VE UYGULAMALAR
HAYVANCILIK.
EYLÜL DÖNEMİ SEMİNER ÇALIŞMALARI
KONU BAŞLIKLARI BİLGİ EKONOMİSİ GELİŞİMİ BİLGİ EKONOMİSİ ÖZELLİKLERİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ
RİSKLER Transgenik ürünlerin toksik ve allerjen etkileri.
Gen Mühendisliği ve Veteriner Hekimlikte Biyoteknoloji
Fatma GÖLPEK SARI Fırat KIZILTEPE Gülhan DÖNMEZ
ORGANİK TARIM VE ÇEVRE İLİŞKİSİ. ORGANİK TARIM VE ÇEVRE İLİŞKİSİ.
İYİ TARIM UYGULAMALARI NEDİR?  İnsan sağlığına zararlı maddelerin, fiziksel kalıntılar barındırmayan,çevreyi olumsuz şekilde etkilemeyen, doğal.
URAL, A. ve KELEŞ, Y. (2011). Türkiye’deki Üniversitelerde Çalışan Öğretim Elemanlarının Akademik Özgürlüklerine İlişkin Görüşleri. V. Lisansüstü Eğitim.
MEB DERGİ MAKALE İNCELEMESİ SAYI 211
TARIMDA ÖRGÜTLENME VE KOOPERATİFÇİLİK DERS NOTLARI
Ortaöğretim Matematik Konularındaki Güçlük Düzeylerinin Belirlenmesi
TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİĞİN ÖZENDİRİLMESİ
BİTKİ BİYOTEKNOLOJİSİ ve GÜNÜMÜZE YANSIMALARI
İLKNUR AYDOĞAN Tez Danışmanı: Doç.Dr. EMİNE İKİKAT TÜMER MERSİN İLİNDE KIL KEÇİSİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPAN İŞLETMELERİN ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ.
Sunum transkripti:

Ahmet Bostan (1), Sema Gün (2) GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR KONUSUNDA KAMU VE TARIMSAL ÜRETİCİ YAKLAŞIMLARI Ahmet Bostan (1), Sema Gün (2) (1) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara; (2) Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara ÖZET Genetiği değiştirilmiş (GD) tarımsal ürünler ilgi çekici ve merak uyandıran konuların başında gelmektedir. Bu konuda yapılan yayınlar ve haberlerin izlenme oranları yüksektir. Konu üzerinde karar alan ve alınan kararları uygulayan kamu çalışanları da aynı zamanda tüketicidirler ve konu üzerindeki fikirlerinin belirlenmesi önemlidir. Bununla birlikte üretici fikirlerinin belirlenmesinin de gelecekte bu ürünler ile ilgili politikalar oluşturma noktasında önemli olduğu düşünülmektedir.Bu çalışma ile kamu adına karar veren ve uygulayan kişiler ile üretici adına karar alan kişilerin konu üzerindeki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Bu çalışmada GD ürünler üzerinde yaşanan tüm tartışmalar ve belirsizlikler ile ilgili olarak, kamu otoritesi olarak çalışmalarını yürüten Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında görev alan ve yetkili otoritenin karar alma sürecine dahil olan, bununla birlikte saha kontrolleri de yapan kamu görevlilerinin (256 anket) ve üretici adına karar veren meslek örgütü olan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) üyesi üreticilerin (167 anket) konuya bakış açısının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma yapılırken üreticilere anket yaptırma ve GD ürünler konusunda görüş alma noktasında zorluklarla karşılaşılmış olup üreticilerin GD ürünler konusundan endişe duyduğu ve konu hakkında yorum yapmaktan kaçındıkları tespit edilmiştir. GİRİŞ Tarımsal üretimin başladığı sürecinde insanoğlu, yetiştirmekte olduğu bitki ve hayvanlara kendi istediği özellikleri kazandırmayı amaçlamış, bu amaç doğrultusunda bitki, hayvan ve toprağa çeşitli müdahalelerde bulunmuştur. Evcilleştirme çabaları ve ıslah çalışmaları ile başlayan bu müdahaleler, 21. yüzyılda bilim ve teknolojinin yeni bir bileşimi olan biyoteknoloji ve genetik mühendisliği ile bitkilerin ve hayvanların doğrudan genleri üzerinde olmuştur (1). Her ne kadar bir felaket gerçekleşmese de, 7 milyarı geçen dünya nüfusunun 2050 yılında 9,3 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir (2). Dünya besin kaynaklarının dünya nüfusunda meydana gelecek artışa paralel olarak artmasının mümkün olmayacağı ve dünyada var olan gıda sıkıntısının daha çok derinleşeceği belirtilmektedir (3). Biyoteknoloji, gen aktarımı yoluyla canlı organizmaların niteliklerini değiştirebilme ve bir canlının genetik özelliklerinin diğer bir canlıya aktarılabilmesini olanaklı kılmaktadır. Bu teknoloji, bir bitki ya da hayvanın genetik özelliklerinin iyileştirilmesi ve dayanıklı yeni türlerin yaratılmasını sağlamaktadır. Genetik modifikasyon yöntemi ile verimli bir türün yalnızca istenen genetik özellikleri aktarılabilmekte, ayrıca geleneksel yöntemlerin GD gıdalara ilişkin tutum ve davranışlarının şekillenmesinde en önemli faktörler eğitim ve bilgilendirmedir. Tüketicilerin bilgi ihtiyaçları ile üreticilerin ve pazarlamacıların bu ihtiyaçları karşılama isteği ya da güncel politikalar arasında bir uçurum olduğu görülmektedir. Bu nedenle, tüketicilerin eğitilmesi ve bilgilendirilmesinde devlete, özel kuruluşlara, üniversitelere ve tüketici örgütleri ve çevreci örgütler gibi gönüllü kuruluşlara önemli görevler düşmektedir (4). Kamu otoritesinin ise mevzuat hazırlama ve denetim görevini uygularken belirleyeceği stratejinin önemi büyüktür. GD Organizma konusunda belirlenecek strateji ve ticari uygulamaların kontrolü ve tüketicinin sağlığı ve bilgi edinme hakkının korunması hususunda kamu otoritesinin üzerinde büyük bir sorumluluk bulunmaktadır. GD Organizma konusunda en önemli faktörlerden biri tüketici olmasına rağmen, üreticilerin kararları da büyük önem taşımaktadır. Üreticilerin GD ürün konusunda tercihlerini belirlerken düşük eğitim düzeyi, çevre baskısı, yasal sınırlandırmalar ve ekonomik yetersizliklerin karar almada öne çıkacak faktörler olacağı değerlendirilmektedir TARTIŞMA VE SONUÇ Kamu ve üretici anketlerindeki ortak sorular arasında karşılaştırma yapıldığında GD ürünler insan sağlığına zararlı olduğu fikrine katılan üreticilerin oranının, kamu çalışanlarının oranından daha fazla olduğu görülmektedir. Kamu çalışanlarında insan genleri üzerinde olumsuz etkiler konusunda kararsızlığın daha fazla olduğu, üretici anketlerinde, GD gıdaların insan genlerine olumsuz etki edeceğine inancın kamu çalışanlarına göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. GD yemle beslenen hayvanın ürünlerinin tüketimini zararlı bulan üreticilerin, zararlı bulan kamu çalışanlarından daha fazla oranda olduğu görülmüştür. Her iki katılımcı grubu da ağırlıklı olarak GD gıdaların antibiyotiğe direnci azalttığını ve kolay hastalanmaya neden olduğunu düşünmektedir. Her iki anket grubunun da ağırlıklı olarak bulaşma nedeniyle ürünlerin doğallığının bozulacağını düşündüğü anlaşılmıştır. Bu konuda araştırma geliştirme (AR-GE) olanaklarının artırılması ve AR-GE desteklerinin GD Organizma konusunda yapılacak araştırmalarda öncelikli hale getirilmesi önemlidir. Kamu çalışanlarının ve üreticilerin büyük çoğunluğu GD bitkisel ve hayvansal ürünlerin Türkiye’de gıda ve yem amaçlı üretimini sakıncalı bulmaktadır. Kamu çalışanlarının GD ürünlerin üretimine, ticaretine ve kullanımına karşı olan ülkelerin ekonomik olarak kayba uğrayacağı fikrine üreticilerden daha fazla oranda karşı olduğu belirlenmiştir. Hem kamu çalışanları hem üreticilerin büyük çoğunluğu GD Organizma kullanımı sonucunda tarımsal üretimin dışa bağımlı hale geleceğine inanmaktadırlar. Her iki katılımcı grubunun yarıdan fazlası; Türkiye' de mama gibi bebek besinlerinde GD Organizma bulunduğunu düşünmekte, GD ürünleri farkında olmadan kullandığı düşüncesini ifade etmektedir Kamu çalışanlarının yarıdan fazlası gıda ve yemin resmi yollarla Türkiye’ye girdiğine inanmakta, yem amaçlı giren ürünlerin gıda amaçlı satıldığını düşünmektedir. Bununla birlikte ankete katılan kamu çalışanlarının yarıdan fazlası GD Organizma analizi yapan laboratuarları ve GD Organizmalar ve bu konuda yapılan resmi kontrolleri yetersiz bulmaktadır. Bulgular değerlendirildiğinde, laboratuar analizlerinin güvenilirliği artırılmalı, yapılan sınır kontrollerinin etkinliğinin ve GD ürünlerde yapılan sınır kontrol analiz sıklığının gözden geçirilmesi ile birlikte kontrol sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması sağlanmalıdır. Ayrıca kamu çalışanlarının % 13,7 oranındaki dikkate değer kısmı hibrit teknoloji ile GD ürün üretim teknolojisinin eşdeğer teknolojiler olduğunu ifade etmektedir. Verilen cevapların bilgi eksikliğinden kaynaklandığının tespiti durumunda ise kontrol görevi yapan kamu çalışanlarının bu konuda alacakları hizmet içi eğitimler artırılmalıdır. Anket sonuçlarına göre; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Üniversiteler, Biyogüvenlik Kurulu ve Sağlık Bakanlığı gibi kuruluşların güvenilir bulunan kuruluşlar arasında olduğu belirlenmiştir. Ayrıca üreticiler ve kamu çalışanlarının radyo-tv, gazete-internet gibi araçlardan daha fazla etkilendikleri görülmektedir. Gıda konusunda toplumda güvenilirliği olan bilim kuruluşlarının ve üniversitelerin yapacağı çalışmalar desteklenmeli ve araştırma katılımcılarının güvendiklerini belirttikleri kurumların yapacağı açıklamalar ile kamuoyunun gerçek olmayan bilgilere itibar etmesinin engellenebileceği düşünülmektedir. İnsanların ve hayvanların genetiğinin değiştirilebileceği fikrine her iki kesim de büyük ölçüde karşı gelmektedir. Her iki katılımcı grubunun da aşı gibi sağlık amaçlı bir üretime daha fazla tolerans gösterdiği görülmüştür. Üreticilerin yarıdan fazlası GD Organizma kullanımı halinde obezite riskinin yüksek olduğunu düşünmekte iken kamu çalışanlarında ise bu konuda kararsızlık hakimdir. Çocuğunun göz ve saç rengi gibi genetik özelliklerini kendisinin belirlemesi fikrine her iki grubun da ağırlıklı olarak katılmadığı belirlenmiştir. Kamu çalışanlarının GD Organizmaların yararları konusunda düşünceleri incelendiğinde bu teknolojinin en fazla verim artışı konusunda yararlı olduğu, ardından hastalıklara direnç konusunda fayda sağladığı ve raf ömrü artışı sağladığı ifade edilmiştir. Kamu çalışanlarına göre GD ürün üretim teknolojisinin en önemli zararları ise sırasıyla, sağlık problemleri doğurması, GD Organizmaların belirsizlik yaratması ve biyoçeşitliliği olumsuz etkilemesi ve çevreye zararlı olmasıdır. Üretici anketlerine göre, GD Organizmaların yararları ile ilgili olarak hastalıklara direnç, kar artışı ile ekonomik bağımsızlık sağlayacağı belirlenmişken, zarar olarak ilk üç tercih arasında belirtilen ifadeler, sağlık problemleri doğuracağı, gelecek kuşaklar ve biyoçeşitlilik konusunda olumsuz etkileri olacağı ve çevreye zarar vereceğidir. GD Organizma konusunda, üreticilerin ve kamu görevlilerinin önemli ölçüde hassasiyetlerinin bulunduğu belirlenmiştir. Anketler değerlendirildiğinde, üreticilerin ekonomik düşüncelerinin üretim kararlarında etkili olabileceği görülmüştür. GD ürün üretim teknolojisi kullanılarak yapılacak üretimler konusunda politika belirlenirken, kamuoyu hassasiyeti göz önüne alınmalıdır. Kamuoyunu bilinçlendirme anlamında çalışmalar yapılmalıdır. Tarımsal üretimin dışa bağımlı hale gelmesinin engellenmesi noktasında politikalar geliştirilmelidir. KAYNAKLAR 1 Güngören A.V; Genetiği Değiştirilmiş Tarım Ürünlerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Ankara, 2012 2 Anonim http://faostat.fao.org/site/550/DesktopDefault_aspx?PageID=550#ancor , 2013 Son erişim tarihi?????? 3 Yıldırım, A.N; Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerin Mevcut Yapısı ve Adana’daki Tüketicilerin Bilgi Düzeyleri ,Adana, 2006 4 Aksoy F; Lise Öğretmenlerinin Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara İlişkin Bilgi Düzeyleri Görüşler Ve Bilgilendirilme İhtiyaçlarının Belirlenmesi, Ankara 2007