SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI

• Bloglar, • Mikrobloglar (Twitter gibi), • Internet forumları (Google Grupları gibi), • İnceleme ve değerlendirme siteleri (Yelp gibi), • Sosyal haber ve sosyal işaretleme siteleri (Digg, StumpleUpon, Pinterest gibi), • Sosyal ağ kurma siteleri (Facebook, LinkedIn, Google+ gibi), • Medya paylaşım siteleri (YouTube, Flickr, Slideshare gibi), • Sanal dünyalar (Second Life gibi)

Sosyal medya platformları sadece bunlarla sınırlı değildir Sosyal medya platformları sadece bunlarla sınırlı değildir. Sosyal medya platformları arasında yer alan online işbirlikli yazma aracı olan Wiki’ler (en bilindik örneği Wikipedia) ses ve/veya video dosyalarının taşınabilir formatta dinlenebilmesi ya da izlenebilmesini sağlayan Podcasting (iPod ile ses dosyalarının dinlenmesi gibi) ve zengin site güncellemelerini toplayan RSS gibi araçlar da bulunmaktadır.

BLOGGING Internet, şimdiye kadar geliştirilmiş en katılımcı kitle konuşma formu ve yazıya göre daha fazla konuşmanın arttığı bir ortam olarak ilan edilmektedir. Internet, bireylere uzunca bir süre nispeten seçkin bir azınlık tarafından domine edilen fikirler pazarına katkıda bulunması için çağdaş broşür yazarları olmasına olanak vermektedir. 1990’ların sonlarında Internet’te online anlatımın katılımcı doğasını daha fazla artıran yeni bir ortam gelişmiştir. Bir blogger olan Jorn Barger bu gelişmeyi “weblog” olarak Sosyal Medya Platformları 54 adlandırmıştır.

Barger, bu tabiri kendisince ilginç ve bilgilendirici bulunan haber makaleleri ve diğer sitelere bir grup link içeren kendi Web sitesini referans göstererek türetmiştir. Bu terim, Barger tarafından, “Web sitesi” ve “kayda geçirmek (İngilizcesi logging)” kelimeleri birleştirilerek biçimlendirilmiştir. Bundan dolayı, weblog kelimesi günümüzde bizim kültürel sözlüğümüzde vardır

Blogging Terminolojisi Weblog/Blog: Genellikle kısa yazı veya makalelerden oluşan, son zamanlarda sadece resim, video vb. uygulamaları da kapsayabilen, Web sitelerine göre daha sık güncellenen, son gönderinin en üstte yer alacak şekilde tarih olarak yeniden eskiye doğru sıralandığı – ki buna tersine kronolojik sıralanma denmektedir – daha önceki gönderilere ve/veya diğer sitelere bağlantılar (linkler) içeren ve genellikle yorum fonksiyonu ile güçlendirilmiş Web sitelerinin gelişmiş türüne denmektedir.

Blogger: Bir blogu yazan ve yürüten kişilere denir. Blogging: Blog yapma faaliyetine verilen addır. Blog gönderisi/girdisi: Genellikle kısa yazı ya da makalelerdir. Son zamanlarda sadece resimlerden, videolardan, powerpoint sunularından vb. uygulamalardan oluşan blog gönderileri/girdileri yapılmaktadır. Blogosfer: Bloglardan oluşan ağ ya da alandır.

Bir Blogun Yapısı Tipik bir blogda; blog başlığı, blog alt başlığı, gönderi başlığı, gönderi metni, gönderi tarihi, yorum ekleme ve yapılan yorum sayısı göstergeleri, sosyal medya sitelerinde paylaşma ikonları, sitedeki yeni güncellemeleri basitçe bir araya getiren ve özet halinde sunan toplayıcılar olarak ifade edilebilecek RSS yemler ile blog sahibinin diğer sosyal medya hesaplarına bağlantılar en popüler gönderiler, arşiv ve blogun konusuyla ilgili ya da blog sahibinin beğendiği sitelere linkler yer almaktadır

Blog Türleri Bloglar, konu, popülerlik, içerik türü, dil ve bunun gibi pek çok boyutta sınıflandırılabilmektedir. Özellikle en yaygın olan ve içeriğin dikkate alındığı ayırımda bloglar iki temel kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar kişisel bloglar ve tematik bloglardır.

Kişisel bloglar aynı zamanda kişisel günlükler olarak da ifade edilmektedir. Kişisel bloglar, bireysel yazılan, temel olarak blogger’ın yaşamındaki olaylarla ilgili olan ve kendini ifade etmek için kullandığı bir araçtır. Tematik bloglar ise filtre bloglar ve bilgi blogları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Filtre bloglar, esasen ilginç Web sitelerine link ve yorum yapmayı sağlayarak Web’i süzmektedir. Bilgi blogları ise, online olarak orijinal bilgi yaratmak için kullanılır. Tematik bloglar spesifik bir konuya (siyasete, sanata, eğlenceye, spora ya da teknolojiye) odaklanmaktadır ve genellikle blogger’ın profesyonel uzmanlığı kapsamındadır. Ancak bu ikili ayrım her zaman için açık ve belirgin değildir.

Neden Blog Yapılmalı? Bir blog oluşturmak için çok fazla neden vardır. Kişisel bakış açısına göre blogging, bireylere planladıkları herhangi bir amaç için yüzlerce, binlerce hatta milyonlarca insana ulaşmak için kullanımı kolay Web tabanlı yayımlama aracı sağlamaktadır İşletme bakış açısına göre ise blogging, hem işletme içindekilerle hem tederikçilerle olan iletişimi geliştirebilir. Daha da önemlisi online müşteri ilişkilerini ve marka çabalarını daha kişisel bir düzeye getirebilir.

Blog yapma nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür… Kendini ifade etme: Blogging araçları teknik bilgi gerektirmeyen ve kullanımı oldukça kolay araçlardır. Bu yüzden blogların benzersiz yönlerinden biri, özellikle insanların kendi kendini ifade etmek istediğinde bunu rahatlıkla yapabilmesini sağlamasından kaynaklanmaktadır.

Kendi imkânlarıyla yayımlama: İnsanların kendi yaşamlarıyla ilgili özel detayları yazması ve sonra onları herkesin okuması için Internet’te yayımlaması fenomeni eşsiz bir şeydir. Offline yani gerçek hayatta bir bireyin şiir, makale ve hatta kişisel günlüğünü yayımlaması pahalı ve bir o kadar da uzun bir süreçtir. Yayın gerçekleşse bile yazarın bunu pazarlaması da ek maliyete yol açmakta ve süreci daha da uzatmaktadır.

Bilgi ve kaynakları paylaşma: Bloggerların tümü blogları yoluyla duygularını paylaşmazlar. Bazı bloggerlar blogları ya daha geniş kitlelere ya da spesifik bir grup insana yararlı bilgileri yaymanın rahat bir yolu olarak görmektedir. Bloglar, çoğu geleneksel Web sitesinde bulamayacağınız kişisel deneyim ve birinci ağızdan anlatılan olaylar gibi bilgileri içerdiğinde yararlı olabilir. Bir konudaki bir uzman sıklıkla tarihi geçmiş pazarlama materyallerinden daha güncel ve yararlı bilgi sağlayabilir.

Topluluk oluşturmak Online topluluk ve tartışma fenomeni Internet’te yeni değildir, ancak bloglar yayımlama ve topluluk oluşturma araçlarını bilgisayar programcısı olmayanların genellikle ücretsiz ya da düşük maliyetle kullanmasına olanak sağlamıştır. Eğlence sağlamak: Her blogun ciddi bir misyonu yoktur. Bazı blogger’lar sırf kendilerinin ve başkalarının eğlencesi için blogging yaparlar. Bu tür blogger’lar en iyi blog listelerini, Technorati.com’daki En İyi 100 Blog listesi gibi, kontrol ederek bazı eğlenceli blogları çok sayıda teknoloji blogu ile karma hale getirip gözler önüne sermektedir. Teknoloji, güncel olay ve politik fikir blogları en popüler bloglardır.

Reklam ve pazarlama: Bloglar doğru kullanıldığında, ister amacınız güvenilirlik yaratmak olsun, ister uzmanlığınızı ortaya çıkarmak olsun isterse de bir işletmenin, ürünün ya da hizmetin reklamını yapmak olsun, pazarlamada yardımcı bir araç olabilir. Blogging sadece itibarınızı artırmakla kalmayabilir aynı zamanda bloga reklam gelirleri, blogging için ücret ve ücretsiz şeyleri içeren ek yararlar da sağlayabilir. Güçlü ek yararlar için bloga bir iş olarak bakılmalıdır. Bir blogta doğrudan satış yapmak henüz olağan olmasa da bazı şeyleri satın almak için bu yerlere bağlantı sağlamak oldukça yaygındır.

MİKROBLOGGING Mikroblogging, blogging gibi diğer uygulamalardaki benzer kullanım motivasyonlarıyla (kişisel anlatım ve sosyal bağlantı vb.) sosyal Web’deki en son fenomenlerden biridir. Mikroblogging, Web üzerinde kullanıcılara halen ne yapıyor oldukları hakkında kısa mesajlar yayımlamayı olanaklı kılan, blogging, anlık mesajlaşma ve durum bildirimlerinin bir karması olarak görülebilir.

Mikroblogging Kullanma Nedenleri Mikroblogging kısa makale ya da çalışmaları ve düşünceleri yazmaktan ziyade güncellemeleri, fikirleri ya da basit hızlı bildirimleri göndermek ile ilgilidir. Buradan hareketle mikroblogging kullanma nedenleri üç ana başlıkta ifade edilebilir. Bunlar: ---Bilgi paylaşma, ---Bilgi arama/araştırma, ---Arkaşdaşlık kurmadır.

Twitter ve Başarısı Twitter, 140 karakteri aşmayacak şekilde, daha kısa ve sık gönderileri genellikle bir mobil telefon kullanarak paylaşmayı sağlayan bir sosyal ağdır ve mikroblogging konsepti üzerine kurulmuştur. 140 karakterli gönderiler “tweet” olarak bilinmektedir. Tweet’ler kullanıcılara, kısa metin mesajları biçiminde büyük çapta içeriği paylaşmasına imkân vermektedir. Böylece gönderiler, tek tek insanlarla ya da tüm grupla paylaşılmaktadır. Twitter, mikroblogging için orijinal platformlardan biridir ve kurulduğu 2006 yılından bu yana, bu alanda sözü geçmektedir.

Twitter Terminolojisi Twitter ile ilgili terimler ve anlamları şu şekildedir: Tweet: Paylaşılan gönderi veya girdilerdir. Bunlar; yazı, ses, resim, video olabilir. Retweet: Birisinin paylaştığı gönderinin kendi hesabınızdan takipçilerinize sevkedilmesidir. E-posta gönderimindeki “iletme (forward etme)” özelliğinin bir benzeridir. Follower: Takipçi anlamındadır. Hesabınızı ve dolayısıyla paylaşımlarınızı takip edenlerdir. Following: Takip edilen anlamındadır. Sizin takip ettiğiniz kullanıcı hesaplarıdır. Trend topics: Trend konular anlamına gelmektedir. An itibariyle en çok bahsi geçen on konu, en çok bahsedilenden geriye doğru sıralanmaktadır. Mention: Bahsedilen demektir. Bir tweetin başka bir ifade ile bir gönderinin başına “@” konularak ilgili kişiye ya da kuruma ithafen paylaşılması veya gönderilmesidir. İletişime ya da etkileşime geçme isteğini belirtmektedir. Hashtag: Etiketleme ya da işaretleme olarak ifade edilebilir. Önüne “#” sembolü eklenerek gönderilerin etiketlenmesi ve kategorize edilmesidir. Direct Message: Doğrudan mesaj demektir. Özel mesaj gönderebilme imkânını ifade eder. Promoted Tweet: Reklam amaçlı gönderilen tweetlerdir.

Twitter Neye Yarar? Twitter, “ortam samimiyeti ya da ortam farkındalığı” sağlar. “Ne oluyor” sorusunu sorarak, bazen insanların içtenlikle buna yanıt vermesine yardımcı olmaktadır. Çünkü, sadece bilgisayarlardan değil mobil telefonlardan da güncellemelerin gönderilmesine olanak tanımaktadır. Öğle yemeğinde yenilenden, uçağa binilip gidilecek şehir ya da ülkeye kadar her türlü şey bildirilebilmektedir. Her ne kadar durum güncellemeleri sıkıcı gibi gelse de insanlar Twitter’da arkadaşlarının, ailesinin ya da meslektaşlarının (yanıt vermek zorunda olmaksızın) ne yapıyor olduklarının farkında olacakları önemsiz ama anlamlı bir bağlantı kurmuş olacaklardır.

Twitter, medya uygulamaları ve yorum paylaşma kanalıdır Twitter, medya uygulamaları ve yorum paylaşma kanalıdır. Her ne kadar kişisel güncellemeleri göndermek için bir servis olarak faaliyete geçse de, medya paylaşmak için önemli bir kanal haline gelmiştir. İnsanlar, Twitter’ı okudukları, izledikleri, dinledikleri ve düşündükleri şeylerle ilgili konuşmak ya da bağlantı kurmak için kullanmaktadır. Aslında çoğu insanın kullanım amacındaki öncelik kendilerine ilginç gelen şeyleri öne çıkaracak linkleri paylaşmak ya da bulmaktır. Bu yüzden Twitter insanların medya ve önem verdikleri fikirleri yaymasına yardımcı olarak, dikkat ekonomisinde önemli bir 60 oyuncu haline gelmiştir. Twitter aynı zamanda doğuştan Internet’in bir parçası olarak birçok yorumun da evi konumundadır. İnsanların medya, örgüt davranışı ve hükümet ile ilgili protestolarını yaptığı ve yaydığı, haberlere yorum eklediği, güncel konular hakkında tartışma yeridir. Ayrıca espiri, uzmanlık, yardıma dikkat çekme ve daha fazlasını paylaşmak için oldukça yararlıdır.

SOSYAL HABER VE SOSYAL İŞARETLEME SİTELERİ Sosyal haber siteleri, kullanıcıların tüm Web’den içerik göndermesi ve oylamasına izin veren Web siteleridir. Bu oylama aktivitesi çoğu ilginç linki (bağlantıyı) ayırmaya yardımcı olmaktadır. Sosyal işaretleme siteleri de sosyal haber sitelerine benzemektedir. Ancak sosyal işaretleme sitelerinde kullanıcılara sunulan değerde, onların ilginç buldukları ve tekrar ziyaret etmeyi isteyebilecekleri linkleri toplamasına ve depolamasına odaklanılmaktadır.

Sosyal Haber ve Sosyal İşaretleme Siteleriyle İlgili Terminoloji Bookmark: İşaretme demektir. Online kaynakları işaretlemek ya da favorilere eklemek anlamındadır. Post: Gönderidir. Bir gönderi, bir kullanıcı ve tüm ortak metadata tarafından işaretlenen bir URL’dir. Tag/Tagging: Etiket/Etiketlemek anlamına gelir. İçeriği kategorize etmek için ona uygun anahtar kelimelerin seçimidir. Ranking: Sıralama anlamındadır. Paylaşılan içeriğin ne kadar popüler olduğunu gösterir. Vote/Voting: Oy/Oylamak demektir. Paylaşılan içeriğin beğenilip beğenilmediğini ortaya koyar.

ONLİNE SOSYAL AĞLAR Kullanıcıların profil oluşturmasına, fotoğraflar, ilgiler, aktiviteler paylaşmasına ve başkalarının bilgi ve aktivitelerini gözden geçirmeye imkân tanıyan Web tabanlı hizmetler, “Online Sosyal Ağlar” ya da “Sosyal Ağ Kurma Siteleri” olarak adlandırılmaktadır. Sosyal ağ kurma siteleri kullanıcılara online varlıklarını oluşturma, geliştirme ve yönetmeyi olanaklı kılmaktadır. Bu siteler iletişim ve bilgi paylaşmak için güçlü yeni yollar yaratmakta ve milyonlarca insan tarafından düzenli bir şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca insanları hızlı, özgürce, basit ve erişilebilir bir yoldan birbirine bağlamaktadır.

Sosyal Ağ Kurma Sitelerini Farklı Kılan Unsurlar Sosyal ağ kurma siteleri, online ya da sanal toplulukların bir türü olsa da sosyal ağ sitelerinde önemi vurgulanan şeyleri şu şekilde sıralamak mümkündür. Bunlar: • Sosyal ağ kurma siteleri, kişiselliğe ve kullanıcının profil bilgilerine vurgu yapar. • Sosyal ağ kurma siteleri, insanlara önem verir ki bu insanlar birbirine bağlanmaktadır. • Sosyal ağ kurma siteleri, gruplara önem verir ki kullanıcılar bu grubun bir parçasıdır. • Sosyal ağ kurma siteleri, ilişkilerin açık bir şekilde gösterilmesine önem vermektedir.

Bu faktörler, müşterekliğin ve herkese açık tartışmaların önemli olduğu geleneksel sanal toplulukların aksine -ki böyle toplulukların mutlak varoluş temelini oluşturmaktadır - bireyin rolünü, ilişkiyi ve sosyal ağ kurma sitelerinin kullanımını belirlemektedir. Diğer bir deyişle sosyal ağ kurma sitelerinde vurgu kullanıcı ve kullanıcının arkadaşlar ağı iken, sanal topluluklarda ve online tartışma gruplarında vurgu üyeler tarafından oluşturulan içeriktir. Sosyal ağ kurma siteleri, insanlar ve onların ilişkiler ağıyla ilgilidir.

Online Sosyal Ağ Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları