FADİME AKTÜRK
Sağlıklı Yaşam: Vücut bütünlüğünün ve sağlığın korunması için alınabilecek bazı önlemler ve uygulamalarla,spor egzersizleri gibi vücudu devamlı zinde tutan faaliyetler uygulayarak,hastalıklardan azami ölçüde uzak kalmaya dayanan bir yaşam biçimidir.Günlük hayattaki stresten uzak durmak,düzenli bir uyku,dengeli beslenme,harekete ve spora dayalı bir yaşam gibi pek çok madde,sağlıklı yaşamaya yönelik uygulamalardır..
Sağlıklı Yaşam Biçimi İçin… Yetersiz veya dengesiz değil, uygun şekilde beslen Gereğinden az veya çok değil, yeterli uyu! Tembel ve durağan olma, vücudunun bütün organlarını düzenli ve istikrarlı bir fiziksel hareketlilik içinde tut! Gergin, stresli ve sürekli bir telaş hâlinde değil, sakin ve tutarlı bir hayat temposu tuttur! Kaygılı değil, sükûnet ve duruluk içinde bir zihin yapısında ol!
Sağlıklı Yaşam için Neler Yapmalıyız? 1) Stres,sıkıntı,depresyon ve negatif düşünceden uzak durmak:Günümüzün kronik hastalıkları arasında yer alan depresyon ve sıkıntı,insanda istenmeyen psikolojik rahatsızlıklara yol açabildiği gibi fizyolojik problemlere de neden olabilmektedir.Tansiyon,şeker,kalp,immün sistem hastalıkları,kanser gibi birçok hastalığın temelinde stres yatar.Kalp krizlerine yol açarak ölümlere neden olur.
2)Hareketli yaşam ve spor: Bu iki temel kavram uygulandığı sürece insan kendini devamlı zinde hisseder.Vücut faaliyetleri daha sağlıklı çalışır.Hücreler yenilenir.Kalp ve damar hastalıklarından korunmayı sağlar.Yaşam süresi daha da uzar.Spor,ileri yaşlara yapılan bir yatırımdır.Çünkü yaşlılığa daha sağlam ve dayanıklı bir bünyeyle girilmiş olur.
3) Düzenli bir uyku: Düzenli bir uyku,sağlıklı yaşam adına yapılabilecek en önemli işlerdendir.Uyku sırasında,oluşan yıpranmaları onarılır,vücut yenilenme sürecine girer.Sağlıklı ve yeterli bir uyku,zihinsel faaliyetleri artırır.Odaklanma,dikkat,hafıza gibi yeteneklerin sağlıklı çalışmalarını sağlar.Enerjik bir vücut için yeterli bir uyku şarttır.
4) Kişisel hijyen ve genel temizliğe önem verilmeli: Sağlıkla temizlik ayrılmaz bir parçadır.Temizlik olmadan sağlık da olmaz.Gün içerisinde bir kaç defa elleri yıkamak bile,birçok hastalığın önüne geçmede büyük bir önemi vardır.Kişi,günlük yaşamda çevresindeki eşyalarla sürekli etkileşim halinde bulunduğundan ve eller aracılığıyla bu eşyalarla temas halinde olduğundan,sağlıklı bir yaşam için çevre ve kişisel temizlik,olmazsa olmazlardandır.
5) Sigara,tütün ve alkol: Bağımlılık yapan,kişinin hem kendine hem de çevresine zarar veren zararlı alışkanlıklardır.
6)Sağlıklı ve düzenli beslenme: Yemek yemek herkesin sevdiği hatta yapmaya zorunlu olduğu bir eylemdir.Fakat bunu yaparken,rastgele doymak amaçlı yenilen besinler,farkında olmadan vücudumuza zarar verebilir ya da yetersiz gelebilir.Vitaminler,mineraller,protein,karbonhidrat gibi vücut için gerekli olan bileşenlerin fonksiyonlarını bilerek beslenmeye çalışmak,daha sağlıklı bir yaşam için gereklidir.Devamlı aynı besin grubunu tüketmek yerine,hepsinden yeterli miktarda tüketmeye özen gösterilmelidir.Ayrıca bol miktarda sebze meyve yiyerek,sağlıklı olma adına vitamin desteği sağlanmalıdır.
Uyumadan 2-3 saat önce yemeyi bırakmak gerekir.Çünkü metabolizma yavaşladığı için ve vücut dinlenmeye çekildiği için,bu saatten sonra alınan besinler hem mideyi yorar hem de vücut tarafından yakılmadan kiloya dönüşür.Biriken kilolar da uzun vadede sıkıntı yaratır.
7) Yeterli su tüketimi: Su içmenin sayılamayacak kadar vücuda faydası vardır.Öncelikle vücutta taşıyıcı görevi olduklarından,hücrelere gerekli olan oksijen ve besinleri taşır.Bağışıklık sisteminin daha düzgün çalışmasını sağlar.Zindelik ve ferahlık hissi verir.Böbreklerde süzüldüğü için toksik maddelerin atımını sağlar.Sıvı-elektrolit dengesi için gereklidir.Yeterli miktarda su almayan bir vücutta sık sık yorgunluk hissi olur.Dikkat dağınıklığı,odaklanamama,hafıza zayıflığı gibi bir çok istenmeyen durum ortaya çıkar.Sıvı-elektrolit dengesi
9:Doğayla baş başa kalmak: Her tarafı beton binaların sardığı günümüzde,yeşilliğin ve doğanın yavaş yavaş azaldığı ve zarar gördüğü bir ortamda,sağlıklı nefes almaktan gittikçe uzaklaşmaktayız.Bir iş çıkışında bile bir kaç saatliğine,yeşillik ve ağaçlık olan bi yerde dinlenmek,günün bütün stres ve yorgunluğunu alacaktır
Sağlığımızı Tehdit Eden Faktörler Sağlığımızı tehdit eden sayısız faktör vardır. Bu faktörler insan yaşamının içine girmiş her şeydir. Yenilen, içilen, kullanılan, giyilen; kısacası insanın aklına gelen her şeyin sağlığa etkisi bulunmaktadır. Bu faktörler stabil olmayıp yaşa, zamana, süreye ve daha pek çok faktöre göre insan sağlığını etkileyerek tehdit etmeye devam eder.
1. Bağımlılıklar Sigara Sigara, bilinen en popüler sağlık tehdidi olarak günümüzdeki önemini kanser yaptığı İnsanlarla beraber her geçen gün arttırmaya devam ettirmektedir. Geçmiş yıllara göre kanser hastalığının bu kadar çok artmasının en önemli sebebi olarak sigara gösterilmektedir. Sigaranın içinde bulunan dört binden fazla kanserojen madde, insan sağlığını her nefesle birlikte ciddi olarak etkilemektedir, içenler, gençliklerinin verdiği güç ve dinamizmle bir miktar dayanırlar; ama bir süre sonra korkunç gerçeklerle karşı karşıya kalmaktan kurtulamayacaklardır. Sigara içmek, insanın intihar etmesinden farklı bir şey değildir. Sigara içen insan kendini yavaş yavaş ölüme terk ediyor demektir. Sigaranın insanın psikolojisinden başlayarak fizikî sağlığı da dâhil neredeyse etkilemediği hiçbir organı yoktur.
Alkol Alkol, bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir. Sigara gibi alkol de az gelişmiş ve hâlâ gelişmekte olan ülkelerde daha yoğun kullanılmaktadır. Eğitim düzeyinin azlığı bilinenin aksine yaygınlaşmasında önemli bir etkiye sahiptir. Stres faktörlerinden korunmakta avutucu ve geçici olan etkisi, alkol bağımlılığına ve hastalıkların ilerlemesine neden olur. Alkol bağımlılığı başlı başına tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalık tablosu meydana getirir. Özellikle karaciğere ve tüm iç organlara yaptığı hasar geriye kolay kolay dönüşü olmayacak boyutlara varabilir, içilen bir bardak alkol, tüm içsel ve ruhsal tekâmülü geriye doğru döndürmeye başlar. İnsan alkole bağımlı oldukça psikolojik olarak yıpranmaya maruz kalır.
Tüm Bağımlılıklar Hastalıktır İnsanın bilinen veya gizli kalmış birçok bağımlılığı vardır. İnsan, kolay alışan ve alıştıktan sonra bundan kurtulamayan aciz bir canlıdır. Sakıncalı bağımlılıklar, genellikle yasal olmayan madde ve ilaç bağımlılıklarıdır. Bunlar insanı esaret altına alarak tüm yaşamını altüst eder. Bunlardan en popüler olanları, sigara ve alkoldür. Oysa birçok bağımlık çeşidi vardır: İnsana, ilaca veya kimyasal bir maddeye, bir bitkiye veya ota, sakız çiğnemeye, sese veya kokuya, kalabalık ortama veya yalnız kalmaya… Bunların hemen hepsi denge unsurundan sapmış davranışlardır
SORULAR 1- Sağlıklı yaşam nedir? 2- Sağlıklı yaşam için neler yapmalıyız? 3- Sağlığımızı tehtid eden faktörler nelerdir?
1- Sağlıklı Yaşam: Vücut bütünlüğünün ve sağlığın korunması için alınabilecek bazı önlemler ve uygulamalarla,spor egzersizleri gibi vücudu devamlı zinde tutan faaliyetler uygulayarak,hastalıklardan azami ölçüde uzak kalmaya dayanan bir yaşam biçimidir. 2-stresten uzak durmak Spor yapmak Düzenli uyku 3- Sigara ve alkol