Ailelerin en çok şikayetçi oldukları konulardan biri çocuklarındaki söz dinlememezlik,sinirlilik ve agresifliktir. Canı bir şeye sıkıldığı zaman bağırıp çağıran,kendisini kontrol edemeyen,etrafındaki eşyalara zarar veren,istediği olmadığı zaman sinir krizleri geçiren ya da kendisini yerlere atan çocuklar karşısında aileler ne yapacaklarını bilemediklerini,ne yaparlarsa yapsınlar çocuğu susturamadıklarını ve isteklerini yapmak zorunda kaldıklarını söylerler Buna rağmen; sürekli çatışma hali yaşadıklarını ve hiçbir yöntemin işe yaramadığını da sözlerilerine eklemektedirler.
ÇOCUKLAR NEDEN SİNİRLENİR? 1-Yanlış anne ve baba tutumları Çocuklardaki sinirlilik hali kalıtımsal değil daha çok öğrenilen bir davranıştır. En çok da çocuklar ile yemek yerken bu durumla karşılaşılır.mesala küçük çocuklar yemek yemek istemedikleri zaman önce ağzını kapatır, başını sağa sola kaçırmaya çalışır, buna rağmen annesi onu yakalar ve yemeği ağzına dolduruverir. Çocuk bütün yolları denemesine rağmen annesinden kurtulamadığı için son çare olarak avazı çıktığı kadar bağırır. Sonra bir bakar ki bu yöntem işe yarıyor,bağırıp çağırınca annesi yemekten vazgeçiyor bundan sonra her istediğini yaptırmanın yolu olarak bu yöntemi kullanıyor.
2- Özgüven eksikliğinden Özgüveni olmayan veya özgüveni yıpranmış olan çocuklar genellikle fiziksel olarak güçlü olduğunu göstermek ve bunu sürekli olarak yeniden ispat etmek isterler. Böyle çocukların genelde sosyal deneyimi az, arkadaşlık ilişkisi çok fazla yoktur. bu nedenlerden dolayı; diğerlerinin bakışlarına,tavırlarına pek anlam veremezler, anlayamazlar ve her zaman en sıradan bir davranışa bile kendilerine karşı bir tavırmış gibi sinirlenebilirler.
3-İstekleri engellendiği için Her insanda arzu ve istekleri engellenince öfke oluşur. Öfke oluşumu çocuklarda daha yoğundur çünkü kendilerini kontrol etme potansiyelleri daha zayıftır. Genellikle aileler öfkelenmesin diye çocuklarının istediklerini yaptıkları için de çocuk en ufak bir şeyde sinirlenerek istediğini elde eder. 4- Aile bireylerin birbirine karşı tutumları Anne ve babanın birbirine bağırıp –çağırmaları,sürekli kavga etmeleri,özellikle de annenin sinir krizleri geçirmeleri çocuklar için örneklik teşkil eder.
5-Kendini ifade güçlüğü çekmek Kendilerini ifade edemeyen çocuklarda sinir krizleri ya da öfke patlamaları yaşayabilirler. Olaylar karşısında çocuğun kendisini anlatamaması, duygularını paylaşamaması, onu dinlemeye ve anlamaya çalışmak çocuğu sinirlendiren diğer bir etkendir. 6- Davranışlarını kontrol edememe Bazı çocuklarda hiperaktiviteden kaynaklanan dürtüsel nesnelerden dolayı sinirlenebilir eşyalara ve kişilere zarar verebilirler. Sürekli hareket halinde olan bu çocuklar engellenmeye tahammül edemezler.
7-Televizyon ve internet Çocukların izlemiş olduğu çizgi filmler ve internette oynamış oldukları oyunlar da onların sinir kat sayısını arttırmaktadır, eğitici programların dışında izlenen şiddet,aksiyon gibi çizgi filmler ve internet oyunları problem çözme yöntemi olarak onların zihinlerine ilmek ilmek işlenmektedir.
AİLELER NELER YAPABİLİR? 1-Nedenini bilmek gerekir Öncellikle anne-babalar çocukların neden sinirlendiklerini,hangi olaylar karşısında sinirlilik halini yaşadıklarını bilmeleri gerekir. Çünkü yapılan araştırmalarda;çocuklar bazen ilgi çekmek için ya da bazen isteklerini sözel olarak ifade edemedikleri için sinirlilik hali gösterirler. 2-Önceden tedbirler almak Çocuğunuzun hangi durumlarda sinirlendiğini önceden bilmek yaşadığınız tecrübelerden yararlanıp önlemler alabiliriz. Mesela çocuğunuz başka bir çocuğun oyuncağını aldığı zaman Siz ona hemen başka bir oyuncak gösterebilirsiniz “ hadi bunu alalım” ya da “aa burada ne varmış ?” diyerek dikkatini dağıtarak öfkesini kontrol altına alabilirsiniz. Unutmayın ki,aldığınızın yerine başka bir şey koymak zorundasınız.
3-Uygun bir dille ifadeyi öğrenmelidir. İnsaoglunda öfke ve sinirlilik hali mevcuttur. Önemli olan kişinin sinirlendiği zaman bunu nasıl ifade ettiğidir.çocuk korku,kaygı,kıskançlık vb tüm bu duyguları insani özellikler olarak görmeli bunları olumlu normal yollarla ifade etmelidir önemli olan ailenin onu sabırla dinlemesi ve ona fırsat vermesidir. 4- Güzel örnek olunmalıdır Anne ve babaların en çok zorlandıkları noktalardan bir tanesidir burasıdır.ev içerisinde anne ve babanın birbirine karşı tutum ve davranışları çocuklar için her yönüyle örnektir.anne ve baba bir problem ile karşılaştığında ya da sinirlendiğinde problemi nasıl çözüyorsa çocuklarda onlara bakarak aynı yöntemleri kullanırlar.
5-Fiziksel cezadan uzak durun Çocuklar herşeyi sizden ve çevresinden ögrenirler.öfke karşısında nasıl tepki verilmesi gerektiğini de sizden ögrenilirler. Siz sinirlendiğinizde nasıl ona tepki gösteriyorsanız oda size aynı şekilde gösterecektir. 6- Kendinizi ifade edin Çocuğunuza sinirlendiğiniz zaman onunla ona yaşadığınız duygularınızı hislerini paylaşın sizi anlamayacağını düşünerek ona karşı tepkisiz kalmak ya da farklı bir şekilde tepki göstermeyi seçmeyin 7 –İyi davranışlarınıda ödüllendirin Aileler genellikle çocuğun olumsuz davranışlarını görürü ve ona tepki verirler.oysa çocuğu bir bütün olarak değerlendirmeliyiz
Onun hem olumlu hem de olumsuz bütün davranışlarını gözlemlemeliyiz mesela bağırıp çağırmadan bir alışveriş merkezinden çıktığınız zaman eve dönmeden onu onu oyun parkana götürmek.ödül olarak oyuncak almamalıyız.bu çocukta ki doyumsuzluğun artmasına neden olabilir En iyi ödül onunla gurur duyduğunuzu söylemeniz ve olumlu davranışlarından dolayı mutlu olduğunuzu ona belli etmenizdir. Çünkü çocuklar anne ve babalarını mutlu etmek için her yolu dener ve her şeyi göze alırlar. 8- Gerekirse profesyonel yardım alın Bütün bunları yapmanıza rağmen çocuğunuzda bir düzelme olmuyorsa profesyonel yardım alın.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER PSİKOLOG VİLDAN TERZİ