İsa’nın Doğumu İkonası

İlk önce bir ikona nedir ? İkona, Grekçe “Eikon” dan geliyor. Bu sözcüğün anlamı : resim, benzeyiş, simgeseldir Bir ikona dinsel bir olayın, Kutsal Kitaptaki insanların betimlenmesidir. İkona gözler için Allah sözüdür. Dua ve derin düşünmeye destektir. Renkli bir duadır.

İsa’nın Doğumu İkonası Bu ikonayla Noel litürjik bayramının kaynağına dalıyoruz İsa’nın doğumu ikonasına bakılınca Mesih İsa’nın insanlığımıza gelmesi sırrının derinlerine giriyoruz

İsa’nın doğumu ikonasının kaynağı Bu ikonayı esinleyen Aziz Luka’nın incilidir Matta’nın incili de bu ikonayı esinledi Eski Antlaşmaya ve apokrif incillere de gönderme yapıyor.

İlk bakışta ne görüyoruz

İlk bakışta… Bir dağlık manzara Bir mağara Bir çocuk Uzanmış bir kadın Bir eşekle bir öküz Melekler Atlılar Koyunlarıyla bir çoban “Düşünceli” bir adam Bir çocukla kadınla … görüyoruz

Bu ikonaya daha yakından bakalım

Ne görüyoruz ? Dikey bir eksen Yatay bir eksen Bu haçın merkezinde : bir çocuğun yüzü

Bu ikonada en çok yer kaplayan annenin olduğu gibi en önemli kişi de anne olduğu sanılabilir, Fakat hayır, her şeyin bizi bu yeni doğan çocukla karşılaşmaya davet ettiğinin farkına varıyoruz. Çünkü tabi ki çocuğun yüzü bir haçın merkezindedir Fakat aynı zamanda insanlığın tarihinin sıfır noktasını işaretleyen bir kavşağın merkezindedir.

İkona üç bölüme ayrılmıştır : : Tanrısal uzam Kutsal birleşimin uzamı Beşeri uzam

Üst kısım bize gökle, küreyle, yıldız ve meleklerle tanrısal uzamı betimliyor

Orta kısım bize Yıldızbilimcileri, çocuk, anne, çoban, mağara ve hayvanlarla, yer ve gök, tanrısallık ve beşeriyet arasındaki sırdan söz ediyor

Alt kısım Yusuf, çocuk, ebelerle… beşeri uzama ayrılmıştır

İkonanın yaldızlı dipyüzeyi bize ışığı andırıyor Çünkü İsa dünyanın ışığıdır Altın rengi karanlıklara karşı zaferi de simgeliyor

La demi-sphère Bu yarım daire tanrısal doğasını simgeliyor Allah’ı temsil ediyor Zamanımızı, yeryüzümüzü, uzamımızı aşan Allah’ı…

Işın Bu yarım küreden bir ışın akıyor Bu ışın, Üçlü-Bir Allah’ın şanını simgeleyen üç ışına ayrılıyor Bu ışınların her biri  Baba’yı  Oğul’u  Kutsal Ruh’u simgeliyor

Yıldız Yıldız, Oğlu’nun doğduğunu yıldızbilimcilere bildirmek için Allah’ın verdiği işarettir

Mağara Luka’nın İncilinde dediği gibi Meryem oğlunu doğurdu ve Onu kundağa sarıp bir yemliğe yatırdı. Gerçi İncillerde mağaradan söz edilmiyor. Gene de bazı apokrif incillerde mağara vardır Mağaradaki karanlık günahlarımızı simgeliyor.

Luka bize çocuğun bir yemlikte yatırıldığı söylüyor. Gerçi aziz Luka’nın bize söylemek istediği İsa, Mesih’in, doğumunda ve aleni yaşamında şatafatsız, sadelik ve alçakgönüllük içinde göründüğüdür İkonada bu yemlik bir sunak-mezar şeklinde gösteriliyor Yani şimdiden Mesih’in ölüm ve dirilişi anımsatılıyor. İsa bir yemlikte yatırıldı. Kendini bize besin olarak verdiği söylenebilir. Böylece doğumunun Efkaristiyayı haber verdiği denebilir Çocuk

Hayvanlar : eşek ve öküz Bu iki hayvan ne Matta’da ne de Luka’da bulunuyor, fakat apokrif incillerde bulunuyorlar Eşek ve Öküz sadece çocuğu ısınmak için orada bulunmuyorlar Bu ikonada, eşek ve öküz biziz, eğer bu yeni doğan çocukta Rab’bimiz Mesih’i tanıyabiliyorsak.

Meryem ikonada en geniş yeri kaplıyor, Diğer kişiler göre oransız görünüyor Kapladığı yer Meryem’in Kilise’de, Beden Alma sırrındaki önemini vurguluyor. Oğlunun doğumuyla Meryem Allah’ın Annesi oluyor. Etrafındaki al rengi, krallık rengi, bundandır.. Anne : Meryem

Melekler Meleklerin bulunması Allah’ın varlığını bildiriyor. “Angel” sözcüğü grekçe “aggelos” yani haberciden,müjde getirenden geliyor. Onlar Allah tarafından bir haber getiriyorlar. Melek sözcüğü, Allah’la insan arasında bir varlık sınıfını betimliyor. Göklerle yeryüzü arasında köprü, aracıdırlar. Meleklerin bulunması her zaman Allah’ın halkı için kesin bir eyleminin kanıtıdır. İsa’nın yaşamının başlıca olaylarda, özellikle doğumunda görünüyorlar.

Melekler İsa’nın doğumu ikonasında iki tür melek vardır. Tapıcı melekler Haberci melekler

Tapıcı melekler

- Metinlerde, göksel ordunu kalabalık bir birliğinden söz ediliyor. - Oysa bu ikonada sadece üç kişiler. - Kuşkusuz kalabalık birliğinin gösterile- memesinin nedeni ikonanın dar alanıdır. - Melekler doğaları nedeniyle Allah’a tapınma ve duadır. - Saygı ve itaat işareti olarak ellerinin giysi etekleri altında saklıdır. - İnsanlara Kurtarıcı Mesihin gelişini kanıtlayan tapınmalarıdır. Tapıcı melekler

Haberci melekler

İsa’nın doğumu ikonasında sadece bir haberci melek bulunuyor Bu Noel gecesinde Çobanlara Müjdeyi getiriyor

İsa’nın zamanında çobanlar toplumdan dışlanmış bulunuyor, hor görülüyorlardı Çobanlar Hıristiyanları temsil ediyor : Sözün bekçileri gibi gecede nöbet bekliyorlar, yeni doğan çocuk İsa’da, kurtarıcılarını görüyor ve tanıyorlar. Gidip, her yerde gördüklerini ve işittiklerin, Müjdeyi götürmeye gidiyorlar; Hıristiyan misyonerlerinin örnekleridirler. Çobanlar

Yıldız bilimcileri putperest dünyasını simgeliyor. Hıristiyanlığı kabullenmek isteyen putperestlerini. Bu yıldızbilimcileri Doğudan geliyorlar. Yıldızbilimcileri

Yusuf Yusuf, sırtı bükük, başı elinde oturmuş duruyor. Düşüncelidir Yusuf her insanın Beden Alma sırrının karşısındaki anlamazlığını ifade ediyor Kimi yorumcular, Yusuf’la konuşan kişinin şeytan, yüreğine kuşkuyu sokmaya çalışan ayartıcı olduğunu yazar.

Ebeler Bu olay apokrif İncillerden alıntıdır. Eksiksiz insan olan, Rab İsa’dır: yedirilmesi, bakılması, yıkanması gerekir, Dış görünüşte herhangi bir çocuktan ayırt edilmiyor.

HEPİNİZE İYİ NOELLER VE MUTLU YILLAR Tania Fawaz