1 Psikososyal Etmenler

2 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler 1.Çalışanlar arasındaki ilişkileri içermekte 2.Çalışanın, ruhsal ve sosyal iyilik durumunu doğrudan etkilemektedir; Bu etmenler; Çalışma ortamı Çalışma süresi Ücretler Yönetsel ve çalışanlarla ilgili faktörler Sendikalaşma

3 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Mobbing İzinlerin durumu Mesleki becerilerin geliştirilmesine yönelik destek programlarının varlığı Çalışma ortamının fiziksel koşulları İşlerin organize edilme durumu Kurum kültürü

4 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Gece mesaisi Sık nöbet Hasta ve iş yükü Psikososyal etmenlerin iyileştirilmesi iş yeri ortamındaki tehlikelerin kontrol altına alınmasına da yardımcı olacaktır

5 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne göre işten kaynaklanan stres; Çalışanın; bilgi, beceri ve baş etme kapasitesini aşan talep ve baskı karşısında verdiği cevap olarak tanımlanmaktadır Çalışan, meslektaşları ve iş verenden yeterince destek alamadığı İşle ilgili işlemlerde, kontrol sahibi olamadığında, olumsuz sonuçlara yol açmaktadır Baskı ve rekabet, genellikle birbiriyle karıştırılmakta ve bazen de kötü yönetimin bahanesi / mazareti olarak kullanılmaktadır Dozunda bir baskı, verimi arttırabilir

6 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler İş yerindeki baskı; Çalışanın yetenek ve kaynakları ile uygun düzeydeyse Çalışanın, işini kontrol etmesini sağlıyorsa Diğer çalışanlardan destek görmesine olanak tanıyorsa verimi arttırmaktadır İş yerinde, sağlığı tehdit eden herhangi bir etmen bulunmamalı, aynı zamanda koşullar, sağlığın geliştirilmesine olanak tanımalıdır (DSÖ, 1986)

7 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler İş yerindeki stres; Zayıf iş organizasyonundan Zayıf ve kötü yönetimden Uygun olmayan çalışma koşullarından Üstlerin yetersiz desteğinden Çalışanın kararlara katılmamasından Çalışanın dışlanmasından

8 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler İşin içeriğinden Çalışanın, kariyer düzeyinden Çalışanın, iş içindeki rolünün tanımlanmamasından Kurum kültürünün durumundan İş ve yaşamla ilişkili sorunların çözülmemesinden kaynaklanmaktadır

9 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Stres; Başarısızlık Uyumsuzluk Kaygı, depresyon gibi psiko-fizyolojik bozukluklar Tükenme ve benzeri durumlar Uzun dönemde de davranış bozukluklarına neden olabilmektedir

10 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Ayrıca; Dolaşım sistemi hastalıklarına (aritmi, göğüs ağrısı, hipertansiyon) Sindirim sistemi hastalıkları ve bozukluklarına (aşırı yeme, iştahsızlık, hazımsızlık, gastrit, ülser, kolit) Endokrinolojik hastalıklara (tip 2 diyabet, hipertiroidi) Üreme bozukluklarına (sekonder infertilite) İmmun sistemin direncinin düşmesine yol açmaktadır

11 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Stresin kurumdaki etkileri; 1.Performansın düşüklüğü: Stresin belirli bir noktaya kadar performansı arttırdığı, belirli bir noktadan sonra performansı düşürdüğü savunulmaktadır Aşırı stres, hem psikolojik hem de fizyolojik bozukluklara yol açtığı için, performansın düşmesine neden olmaktadır

12 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Stresin kurumdaki etkileri; 2. Çalışan devir hızının (turn over) artması: Sürekli stres altında çalışmak, çalışanın kurumla bütünleşmesini ve iş doyumunu engellemektedir Bu da uzun erimde, işten ayrılmaların artmasına neden olmaktadır

13 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Stresin kurumdaki etkileri; 3.İşe Devamsızlık (abstentizm): Çalışan, stresle başa çıkabilmek için, işe gitmeyerek bulunduğu ortamdan uzaklaşmaktadır Devamsız olanların % 40’ında, stresten kaynaklanan bozukluklar olduğu gösterilmiştir Abstentizmin ortadan kaldırılması için, devamsızlığa neden olan bozuklukların kurumsal kaynaklarına inilmesi ve düzeltilmesi gerekmektedir

14 İş Yerinde Görülen Psikososyal Etmenler Stresin kurumdaki etkileri; 4. Yabancılaşma: Yabancılaşma kavramı; İş doyumsuzluğu Toplumsal uyumsuzluk Moral eksikliği Kuruma karşı olumsuz duygusal tepkileri ifade etmektedir

TEŞEKKÜRLER 15

Cem DEMİRBAŞ İTÜ PDR MERKEZİ KOORDİNATÖRÜ 16