İLK ÇAĞ’DA ANADOLU UYGARLIKLARI Hititler,Frigyalılar,Lidyalılar, Urartular,İyonyalılar

İÇİNDEKİLER 1)İlk Çağ’da Anadolu Uygarlıkları 2)Hititler 3)Frigler 4)Lidyalılar 5)Urartular 6)İyonlar 7)Kaynakça

İlk Çağ’da Anadolu Uygarlıkları

İlk Çağ’da Anadolu Uygarlıkları Anadolu, coğrafi konumu,iklimi ve doğal kaynaklarının zenginliği bakımından her de- virde insanların ilgisini çekmiştir.Bu yüzden ilk çağlardan beri yerleşim merkezi ve uygar- lıkların beşiği olmuştur.

2)Hititler • M.Ö 2000 yıllarında Anadolu’ya gelerek Kızılırmak çevresinde devlet kurmuşlardır. • Başkentleri Hattuşaş ( Boğazköy) şehridir. Çorum yakınlarındadır. • Hititliler Suriye’yi ele geçirmek için Mısırlılarla savaşmışlardır.Bu savaşın sonunda iki devlet arasında Kadeş Antlaşması imzalandı. • Kadeş Antlaşması (M.Ö 1280) Dünya tarihinde iki devlet arasında yapılan ilk antlaşmadır. • Hitit Devleti M.Ö 1200 yılında Anadolu’ya gelen Frigyalılar tarafından yıkıldı.

Coğrafi Yapısı Kızılırmak Nehri’nin çizdiği yay içerisine yerleşmişlerdir.

3)Frigler •M.Ö 1200 yıllarında Hititlerin yıkıldığı bölge üzerinde ve Ankara ,Eskişehir ,Afyon dolaylarında devlet kurdular. •Devletin başkenti Ankara’nın Polatlı ilçesi yakınlarındaki Gordion şehridir. •Frigyalılar krallarına Midas unvanı verirlerdi. •Tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır.Tarım ve hayvancılıkla ilgili sert kanunlar koymuşlar tarıma ve hayvancılığa zarar verenleri şiddetle cezalandırmışlardır. •Frigyalılar M.Ö 7.yüzyılda Kafkaslardan Anadolu’ya gelen Lidyalılar tarafından yıkılmıştır.

Coğrafi Yapısı Frigler Anadolu’da Eskişehir, Kütahya, Afyonkarahisar arasında kalan bölgede yaşamışlardır. Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes'in yukarı çığırları arasında kalan bölgededir.

4)Lidyalılar · Gediz ve Büyük Menderes ırmakları arasında kurulmuştur. · Kral Giges zamanında bağımsız bir devlet kurmuşlardır. · Başkentleri Şard şehridir.( Bugünkü Manisa-Salihli yakınlarındadır.) · Ticaretle uğraşmışlardır.Kral Giges Efes’ten başlayıp Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yaptırmıştır. · Ticaretteki bu gelişmeler nedeniyle Lidyalılar tarihte ilk kez parayı icat ettiler. · Lidyalılar M.Ö 547 yılında Anadolu’yu işgal eden Persler tarafından yıkıldılar.

Coğrafi Yapısı Lidya uygarlığı toprakları. Yer olarak kabaca Anadolu'nun batısıdır. Esas olarak Gediz (Hermos) Irmağı ve Küçük Menderes (Kaistos) Irmaklarının vadilerini kapsayan bölgedir. Kuzeyinde Mysia, güne- yinde Karia, doğusunda Frigya, batısında ise Ionia bölgeleri bulunmaktadır.

Resimler

5)Urartular · M.Ö 900 yılında Doğu Anadolu’da kuruldu. · Başkenti Tuşpa(Van) şehridir. · Maden işlemeciliğinde ilerlemişlerdir. · Tarımla ve hayvancılıkla da uğraşmışlardır.Van ovasını sulamak için yaptıkları su kanalları günümüzde bile kullanılmaktadır. · Urartu Devleti M.Ö 600 yılında Medler tarafından yıkılmıştır. Urartu Devleti Doğu Anadolu'da yaşamış ilkçağ ulusudur, en parlak döneminde (M.Ö. IX. yy.) Hazar Denizi'nden Malatya'ya kadar uzanan alanda egemenlik sürüyordu. Başkenti Tuşpa (Van) idi. Devletin kuzey sınırları Erzurum ve Erzincan'a, güney sınırlarıysa Musul ve Halep'e kadar uzanıyordu. O yıllarda Ön Asya'nın büyük devleti olan Asur Devleti, Urartuların bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı.

Coğrafi Yapısı Urartu Devleti, Doğu Anadolu, sıra dağlarının birbirine çok fazla yaklaşıp sıklaştığı ve aynı zamanda doğuya gidildikçe yükseltilerinin artığı, arızalı bir bölgede kurulmuştur. Bugünkü Doğu Anadolu’dan daha geniş bir arazisi vardı. Yüksek Ermeni Yaylasına, İran da Zagros Sıradağlarına, Urumiye Gölü platosuna kadar uzanırdı.Anadolu da Maraş civarında, Güneydoğu Torosları kavisinin dış etekleri, batıda Kızılırmak ile Fırat arasındaki su bölümü çizgisi, Kuzeyde Karadeniz Dağlarının güney eteklerini takip ederek Bayburt Ovasını içine aldıktan sonra güneye dönen bir çizgi teşkil eder. Ekilebilir bereketli topraklar, vadilerde ve ovalardadır. Dağlar, demir, bakır madenleri ve yapı taşları bakımından zengindir. Etekleri ise orman ve otlaklarla kaplıdır. Bu doğal koşullar, özellikle hayvancılığı ve zanaatçılığı destekliyordu.

6)İyonlar · M.Ö 1200 yıllarında Yunanistan’dan göç ederek Ege kıyılarına yerleşen Akalar tarafından kuruldu. · Akalar Ege kıyılarında 12 ayrı şehir kurmuşlar ve şehir devletleri halinde yaşamışlardır. · En önemli İyon şehirleri İzmir,Efes,Milet,Foça’dır. · Her şehrin başında ayrı bir kral bulunuyordu.Bundan dolayı hiçbir zaman güçlü bir krallık kuramamışlar ve ayrı ayrı şehir devletleri halinde yaşamışlardır.Siyasi birlik yoktur. · İyonyalılar denizcilikte ileri gitmişlerdir.Ancak zamanla Lidyalıların,Perslerin ve Romalıların egemenliğine girerek kaybolmuşlardır.