FABL TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ HAZIRLAYAN: Özgür AKKAYA Türkçe Öğretmeni

FABL Fabl, bir tür küçük öyküdür. Olaya dayalı bir anlatımı vardır. Kurgulanmış bir olay anlatılır. İnsan hayatından alınan küçük olaylar, durumlar hayvanlar ya da bitkiler arasında geçmiş gibi anlatılır.

Fablların, toplumu eğitici; örneklendirme ile kötü davranışlardan caydırıcı özelliği vardır. Asıl verilmek istenen ahlak ya da hayat dersidir. Kahramanları insan dışı canlılardır. (Hayvanlar, bitkiler) Fablın da diğer olay yazıları gibi “serim, düğüm ve çözüm” bölümleri vardır. Diğer olay yazılarında farklı olarak fabllarda bir de “ÖĞÜT” bölümü yer alır.

Serim: Olayın türüne, çıkarılacak derse göre kişileştirilmiş hayvanlar ve çevre tanıtımının yapıldığı bölümdür. Düğüm: Olay o çevrede verilmek istenen derse göre gelişir. Kısa ve sık konuşmalar vardır. Hemen birkaç konuşma ile olay düğümlenir Çözüm: Olay beklenmedik bir sonuçla biter. Fablın en kısa bölümüdür. Öğüt: Ana fikir bu bölümde öğüt niteliğinde verilir. Bu bölüm kimi zaman başta, kimi zaman sondadır. Kimi zaman da sonuç okuyucuya bırakılır.

Olaylar bizi güldürürken eğitir Olaylar bizi güldürürken eğitir. İnsanlar arasında geçen iyi-kötü, cesur-korkak, dürüst-ikiyüzlü, gözü tok-aç gözlü... vb. çatışmalar; bu niteliklerin yakıştırıldığı hayvan kahramanlar arasında geçmiş gibi gösterilir

Fabllar manzum(şiir) veya nesir(düz yazı) biçiminde yazılabilirler. Fabllarda kişileştirme ve konuşturma sanatı kullanılır. Bilinen en önemli fabl yazarları Beydeba, Ezop ve La Fontaine’dir.

Dünya edebiyatı’nda ilk ve önemli fabllar Hint yazarı Beydeba'ya aittir. Beydeba'nın fablları Kelile ve Dimne adlı bir eserde toplanmıştır. Türkçe'deki ilk fabl örneği 'Harname' adlı eseriyle Şeyhi’ye aittir. Ünlü şairimiz Orhan Veli KANIK, La Fontaine’in birçok fablını Türkçe’ye çevirmiştir.

KURALLARA UYGUN BİR FABL YAZ! Özgür AKKAYA – Türkçe Öğretmeni SEN DE, Verilmek istenen ahlak ya da hayat dersini belirle Kahramanlarını belirle Bir olay kurgula “Serim, düğüm, çözüm bölümlerinde anlatacaklarını belirle Olayın geçeceği yeri belirle Kahramanların özelliklerini, duygu ve düşüncelerini belirt. Kahramanların konuşmalarında benzetmeler yap, atasözü ve deyimler kullan Yazıya uygun bir başlık bul. KURALLARA UYGUN BİR FABL YAZ! Özgür AKKAYA – Türkçe Öğretmeni