Slayt 0 SEKİZİNCİ BÖLÜM VARLIKLARIN YÖNETİMİ

İşletme Sermayesinin Finansmanı Örn: X A.Ş.’nin satışları cari dönemde TL’dir. Aynı dönemde işletmenin stok devir hızı 2, alacak devir hızı 5 ve minimum nakit gereksinimi ise satışların %10’u kadardır. Gelecek yıl satışların %20 oranında artacağı tahmin edilmektedir. %20’lik satış artışının karşılanabilmesi için dönen varlık kalemlerinin %15 oranında arttırılması planlanmıştır. İşletmenin cari dönemde net kar marjı %15 ve kar payı ödeme oranı %45 ise, gelecek dönem ihtiyaç duyulacak fon miktarını hesaplayınız.

Çalışma Sermayesi Finansmanının Karlılık Oranı ve Likidite Riskine Etkisi Örn:Dönen varlıkları: 40 TL Duran varlıkları: 30 TL olan bir işletmenin özsermayesi 28 TL’dir. Yıllık satışları 100 TL olan bu işletmenin satışlar üzerinden faiz ve vergi öncesi kar oranı %10’dur. Kurumlar vergisi %20 olarak kabul edilsin. 1. Y: KVYK:20 (%8 faiz) – UVYK:22 (%10 faiz) 2. Y: KVYK:10 (%8 faiz) – UVYK:32 (%10 faiz) 3. Y: KVYK:30 (%8 faiz) – UVYK:12 (%10 faiz)

Nakit Dönüş Süresi N.D.S. = Faaliyet Süresi – Cari Pasifleri Ödeme Süresi N.D.S. = (Stok Devir Süresi + Alacakların Tahsil Süresi) – Cari Pasifleri Ödeme Süresi * Stok devir ve alacakların tahsil sürelerinin uzaması, işletmelerin daha çok nakde ihtiyaç duymalarına sebebiyet verirken, kısa vadeli borç ödeme sürelerinin uzaması, işletmenin nakde olan ihtiyacını düşürecektir. ** Örneğin, bir işletmede stoklar ortalama 140, alacaklar 75 ve cari borç 60 günde dönüyorsa; NDS: (140+75)-60= 155 gündür. İşletmenin ortalama günlük işlemleri TL ise, ortalama işletme sermayesi ihtiyacı TL olacaktır. Slayt 3

Slayt 4 ÖRNEK Bir işletme satışlarını 2 ay vadeli olarak gerçekleştirmektedir. İşletme TL maliyetli malı TL’ye satmaktadır ve birimde TL satış hasılatı gerçekleştirmektedir. Müşterilere tanınan vadenin 3 aya çıkarılması halinde satışların %15 oranında artacağı beklenmektedir. Satışların artması işletmenin birim maliyetini 1250 TL’ye çekecektir. %4 seviyelerinde olan şüpheli alacak tutarının satışların artması ile %6 düzeyine çıkması beklenmektedir. İşletmenin alacaklarına yaptığı yatırımın maliyeti satışların %5’i olduğuna göre, vade uzatılması işletme için uygun mudur?

Nakit İskontosu ile Alacak Yönetimi - 1 Örn: X firmasının yıllık kredili satışları TL, ortalama alacak tahsil süresi 90 gündür. Firma herhangi bir nakit iskontosu uygulamamaktadır ama finans yöneticisi, 5/10 net 60 koşullarında nakit iskontosu uygulamasına geçmeyi düşünmektedir. Müşterilerin %50’ının nakit iskontosundan faydalanacağı ve ortalama alacak tahsil süresinin de 45 güne ineceği tahmin edilmektedir. Firmanın kaynak maliyeti %12 ise nakit iskontosu uygulanmalı mıdır?

Nakit İskontosu ile Alacak Yönetimi - 2 Örn: X A.Ş.’nin yıllık satışlarının tamamı kredili olup, TL ve ortalama tahsilat süresi 30 gündür. İşletmenin fırsat maliyeti %15’dir. İşletme tek bir ürün üretmekte ve satış fiyatının %75’ini maliyetler oluşturmaktadır. İşletme kredi şartlarını değiştirerek 1/30 net 60 koşulunu benimsemek istemektedir. Eğer bu değişiklik yapılırsa, müşterilerin %50’sinin bu imkandan faydalanacakları düşünülmektedir. Bu değişiklikle birlikte ortalama alacak süresinin 30 günden 45 güne çıkacağı düşünülmektedir. Bu değişiklik ayrıca satışları TL arttıracaktır. Bu artışın %6’sının tahsil edilemeyeceği düşünülmektedir. Böyle bir değişikliğe gidildiğinde ortalama stokların TL’den TL’ye çıkartılması gerekmektedir. Plan uygulanmalı mıdır?

Slayt 7 3. STOKLARIN YÖNETİMİ

Slayt 8 Stok Nedir? Bir işletmede üretimi tamamlanıp satışa hazır hale gelen mallar ile, bu malların üretimi için gerekli olan hammaddeler, yardımcı maddeler, işletme malzemeleri ve materyaller ile üretim aşamasındaki mallar stok olarak tanımlanır. Üretim PazarlamaFinans

Slayt 9 Stoklar; * müşteriye verilen hizmeti sağlama nedeniyle pazarlama fonksiyonunun, ** üretimin kararlı ve verimli bir şekilde sürdürülebilmesi açısından üretim fonksiyonunun, *** kendilerine bağlanan fonlar açısından ise, finans fonksiyonunun ilgi alanı içerisinde yer alır.

Slayt 10 Pazarlama fonksiyonu; satışları arttırmak ve müşterilere verilen hizmeti kolaylaştırmak için stok düzeyinin yüksek tutulmasını ister. Üretim fonksiyonu; üretimin verimli bir şekilde sürdürülebilmesi ve istihdamda süreklilik sağlanabilmesi için uygun bir düzeyde stok bulundurulması istenir. Finans fonksiyonu ise; stoklara yapılacak harcamaları en düşük düzeyde tutarak, stoklarla ilgili maliyetlerin minimizasyonunu talep edecektir.

Slayt 11 Stok Yönetimi Finans yöneticisi stoklara mümkün olduğunca az sermaye yatırmak ister, böylece fonları başka yerlerde kullanabilmeye çalışır. Fakat aynı zamanda işletmenin üretim ve pazarlama fonksiyonlarının da aksamasına yol açmayacak kadar stok bulundurması gereklidir. Bu iki husus arasında denge kurmaya çalışır.

Slayt 12 Stok Yönetiminin Amacı? 1. Faaliyetlerin kesintisiz yürütülebilmesi için gerekli stokların sağlanması, 2. Stoklarla ilişkili tüm maliyetlerin minimize edilmesidir.

Slayt 13 ÖNEMİ Bir firmada stokların yönetimi en az şu iki sebeple büyük dikkat gerektirir: ■ 1.Stoklar bazı endüstri kollarında toplam aktiflerin önemli bir bölümünü oluştururlar. ■ 2.Stokların likiditesi diğer döner değerlere göre daha düşük olduğundan, stok yönetiminde yapılan hataların düzeltilmesi zaman alabilir ve pahalıya mal olur.

Slayt 14 STOKLARA İLİŞKİN TOPLAM MALİYET Stok Bulundurma + Stok Tedarik + Stok Bulundurmama Maliyeti Maliyeti Maliyeti (Sipariş Maliyeti) Maliyet Minimizasyonu !

Slayt 15 a- Stok Tedarik Maliyeti (Sipariş Maliyetleri) TSM = S x G S = T / M TSM = ( T / M ) x G TSM = Toplam sipariş maliyeti G = Sipariş maliyeti S = Sipariş sayısı T = Dönem içinde beklenen toplam talep M = Sipariş olarak gelen mal miktarı

Slayt 16 Örnek: Bir işletmenin dönem içinde beklediği toplam talep br., her siparişin sayısı br. ve her siparişin giderinin TL olması durumunda; TSM = ( / ) x = TL. M TSM = Her siparişteki birim sayısının artışı, toplam sipariş maliyetini azaltıcı yönde etki yapacaktır. M = br. olması durumunda; TSM = ( / ) x = TL

Slayt 17 Talep Siparişteki Ürün Adedi Sipariş Sayısı Her Siparişin Maliyeti Toplam Sipariş Maliyetleri

Slayt 18 Toplam Stok Bulundurma Maliyeti; TSBM = OB X B OB = Stoklardaki ortalama birim sayısı B = Birim stok bulundurma gideri b- Stok Bulundurma Maliyeti

Slayt 19 Her Siparişteki Birim Sayısı Birim Stok Bulundurma Gideri Toplam Stok Bulundurma Gideri

Slayt 20 Yeterli miktarda mamul stoğu bulundurmayan işletmeler, müşteri isteklerini karşılamakta zorluk çekebilirler. İsteklerinin karşılanmasını isteyen müşteriler, rakip firmaları tercih edebilir. Buda müşteri kaybına sebebiyet vermektedir. Belirli bir anda ölçülmesi çok güç olan bu maliyet, uzun vadede satış trendi veya pazar payının değişimi incelenerek bir noktaya kadar tespit edilebilir. c- Stok Bulundurmama Maliyeti

Slayt 21 ÖRNEK-2 İşletmenin gelecek dönemde ihtiyaç duyduğu (satın alacağı) mal miktarı adettir. Her bir siparişin gerektirdiği satın alma gideri ise TL’dir. Malın birim alış fiyatı TL olup, stok bulundurmanın gerektireceği giderler stok alış fiyatının %10’u olarak tahmin edilmektedir. Bu işletmede, toplam stok giderlerini minimum yapacak ekonomik sipariş miktarını, bunun için yılda kaç defa sipariş verilmesi gerektiğini ve kaç günde bir sipariş verilmesi gerektiğini hesaplayınız. Bu durumda toplam stok giderlerinin ne olacağını bulunuz.

Slayt 22 CEVAP-2 T= birim G= TL S = %10 D = TL / = 10 kez sipariş 365 / 10 = 36,5 = 36 günde bir sipariş TM = (10x10.000)+2.000(1.000x0,10) = TL Not: Sipariş miktarı birimden farklı olursa, toplam maliyet > TL ESM = √2TG / DS ESM = √2x20.000x / 1.000x0.1 ESM = √ / 100 ESM = birim