Bordetella

Bordetella cinsi, sıcakkanlı hayvanlarda üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan pek çok patojenik bakteri türünü içermektedir. Bordetella pertussis, boğmaca hastalığının ajanıdır. Halen en fazla ölüme sebep olan on infeksiyoz hastalıktan birisi olan boğmaca, Dünya Sağlık Örgütü(WHO) raporlarına göre yoksul ülkelerde aşılanmamış bireyler başta gelmek üzere, dünya çapında yılda 50 milyon vakaya ve 350.000 ölüme sebep olmaktadır.

Kingdom:Bacteria Phylum:Proteobacteria Class:Beta proteobakteria Order:Burkholderiales Family:Alcaligenaceae Genus:Bordetella

Bordetella ilk kez Borget ve Gengou tarafından 1906’da boğmacalı çocukların balgamlarından izole edilerek Bordetella pertusis olarak isimlendirilmiştir. Bordetella grubu bakteriler Haemophiluslara benzerler.

Bordetella 0.2-0.5 mikrometre boyunda oval,hareketsiz sporsuz küçük basildir.Genellikle tekli nadiren ikili kokobasiller halinde bulunabilirler.Gram negatif ve kutupsal boyanma özelliği gösterirler. .

DNA’daki G+C orani %66 – 77.Glikoz ve laktozdan gaz yapmadan asit yapan;ısı, kuruluk ve dezenfektan etkilerle çabuk ölebilen bakterilerdir.Optimal üreme ısısı 37 ̊ C dir.Zorunlu aeropturlar.

Üretilmesinde en uygun besiyeri Bordet - Gengou besiyeridir Üretilmesinde en uygun besiyeri Bordet - Gengou besiyeridir. Bu besiyerinde S tipinde düz, yuvarlak, küçük, inci ya da civa parlakliginda koloniler olusturur.

Kanli agara pasaj yapıldığında hafif bir hemoliz zonu oluşturur. . Invitro olarak duyarlı oldugu antimikrobikler, polymyksinler, sülfanamidler, tetrasiklinler, ampisilin ve eritromisin gibi antibiyotiklerdir.

Bordetella Cinsinin Türleri B. ansorpii B . avium B . bronchiseptica B . hinzii B . holmesii B . parapertussis B . pertussis B . petrii B . trematum

Bordetella pertusis

B. Pertusis boğmaca hastalğına neden olan bakteridir B. Pertusis boğmaca hastalğına neden olan bakteridir. Boğmaca hastalığı 16. yüzyıldan itibaren bilime gelen bir hastalıktır. Bu hastalığın rapor edilen ilk epidemisi, 1578 yılında de Baillou tarafından Paris'den bildirilmiştir. Latince ağır anlamına gelen “per” ve öksürük anlamına gelen “tussis” kelimelerinin birleşmesiyle pertussis adı verilen hastalığın klinik özellikleri 1822 yılında Waterhouse tarafından tanımlanmıştır.

ABD'de 1934 yılında 266. 000 vaka rapor edilmiştir ABD'de 1934 yılında 266.000 vaka rapor edilmiştir. Ancak 1949 yılında lisans alan difteri-boğmaca-tetanoz aşısının yaygın olarak kullanılması ile yıllık vaka sayısı inmiştir. Vaka sayısının azalmasıyla, ciddi yan etkileri olan boğmaca aşısının uygulama oranlarında gelişmiş ülkelerin çoğunda büyük düşüşler olmuştur.

B. pertussis damlacık yolu ile konağa girdikten sonra solunum sistemi mukozasındaki silialara tutunur. Konakta yeterli bağışıklık yoksa çoğalarak, solunum yolundan aşağıya doğru ilerlemeye başlar. Trakeal sitotoksin ortama yayılarak, epitel hücrelerine zarar verir. Bu değişiklikler öksürük ve burun akıntısına neden olur. Bazı vakalarda bakteri alveollere kadar ilerleyerek, boğmacadan ölümlerin %90'ından fazlasından sorumlu olan boğmaca pnömonisine yol açar.

Trakeal epitel hücrelere yerleşmiş B. pertusis’ler

Boğmaca da ,ekim için ÖKSÜRÜK PLAĞI YÖNTEMİ izolasyon için daha iyi pozitif sonuç verir. Besiyeri hastanin 10 – 15 cm uzakta ve açik tutulur. Öksürme aninda çikan bakteriler plak yüzeyine yapisir ve ekilmis olur.

Boğmaca hastalığı üst üste gelen inatçı öksürük nöbetleriyle karakterize bir solunum yolu enfeksiyonudur. Hastalığın ilk bir iki haftasında  boğmaca mikrobu üst solunum yollarında yerleşir. Hasta kişinin ağız ve burun salgıları ile temas eden kişilerde bulaşma oranı %90’ın  üzerindedir. 

Çok bulaşıcı bir hastalıktır Çok bulaşıcı bir hastalıktır. Ev içi yoğun temas sonrası, aşılı kişilerde dahi enfeksiyon gelişme oranı %80’dir. Öksüren  okul çocukları  ve yetişkinler, çocuk boğmaca enfeksiyonları için en  önemli kaynaktır. Boğmacanın kuluçka dönemi 6-20 gündür. Hastalığın toplam süresi 6-10 haftadır. Her biri  yaklaşık iki hafta  süren 3 dönem halinde  seyreder.

Boğmaca Aşıları

Boğmaca aşısının iki formu vardır. Tam hücre aşısı ve aselüler aşı Boğmaca aşısının iki  formu vardır. Tam hücre  aşısı ve aselüler aşı. İlk kez 1933 yılında hem hastalığı önlemek, hem de tedavi amacıyla kullanılmıştır. Birçok ülkede üretilmektedir. Genellikle kültürde üretilen bakteri toplanıp, santrifügasyon ile konsantre edilmekte ve salin solüsyonunda süspansiyon haline getirilmektedir. Konsantre edilen bakteri öldürülüp ısı ve/veya kimyasal madde ile kısmen detoksifiye edilir. Sonra difteri ve tetanoz toksoidleri ile kombine edilip, bir alüminyumla adsorbe edilerek kullanıma sunulur. .

Tam hücre aşısı, sık olarak verildiği yerde kızarıklık, şişlik, ağrı gibi bölgesel etkiler ve yükse ateş, huzursuzluk, tiz sesle ağlama, dalgınlık gibi genel yan etkiler görülebilir,bebek havale geçirebilir.Sağlık ocaklarında yapılan boğmaca aşıları tam hücre aşılarıdır. Tam hücre aşısının bu istenmeyen yan etkileri nedeniyle aselüler aşılar geliştirilmiştir.

Bordetella parapertussis B.pertussis’e benzer özellikler taşır.Boğmacaya benzer fakat daha hafif seyreden bir hastalık yapar.

Bordetella bronchiseptica B.pertussis’e benzer özelikler taşır;fakat daha hareketlidir.Daha çok hayvanlarda bulunur.İnsanlardaki enfeksiyonu nadir olarak görülür.

Teşekkür Ederim!