BELEDİYE BAŞKANLIĞI VE ETİK İLKELER

TEMEL KAVRAMLAR ETİK, AHLAK, HUKUK, YOZLAŞMA, YOLSUZLUK, GÜVEN, BÜTÜNLÜK, İSTİKRAR, ŞEHİR, BELEDİYE, ETİK İLKELER VE LİDERLİK

ETİK-AHLAK ETİK (ethos), GENEL ANLAMIYLA İYİ-KÖTÜ, DOĞRU-YANLIŞ İLE İLGİLİ DEĞERLER, İLKELER VE KURALLAR DEMEKTİR. ETİK, AHLAKIN TEMELLERİNİ İNCELEYEN FELSEFENİN BİR DALIDIR. ETİK, AHLAK İLKELERİNİN TÜMÜDÜR. ETİK, MESLEK AHLAKI, İLKELERİ VE KURALLARIDIR. ETİK DEĞERLER VE İLKELER, DAHA EVRENSEL BİR NİTELİK GÖSTERİR.

ETİK-HUKUK HUKUK, yasalar çerçevesinde, ne yapılabileceğini; ETİK ise, ne yapılması gerektiğini belirtir. Hukuk, etik alandan beslenir, BÜYÜK ÖLÇÜDE ETİĞE DAYANIR. Hukukun amacı, geniş anlamda adaleti gerçekleştirmektir. Etiğin amacı, iyiye ve doğruya ulaşmaktır. Hukuk kuralları, dışa dönüktür, yazılıdır, resmidir-devlet tarafından oluşturulur, yaptırımı vardır.

KAMU YÖNETİMİNDE ETİK Kamu yönetiminde etik, kamu görevlilerinin, karar alırken ve kamu hizmetlerini yürütürken uymaları gereken; tarafsızlık, dürüstlük, eşitlik, adalet, saydamlık ve hesap verebilirlik gibi bir takım ahlaki değerler ve ilkeler bütününe denir.

YÖNETİMDE YOZLAŞMA Yozlaşma (corruption),bozulma, çürüme, kötüleşme, lekelenme, aslından uzaklaşma, saflığını veya dürüstlüğünü kaybetme anlamındadır. Yönetimde yozlaşma, kamu görevlilerinin gerek kendi inisiyatifleriyle gerekse hizmetten yararlananların teşvikiyle etik davranış ilkelerini ve hukuku ihlal edecek şekilde, özel çıkar, tercih, prestij veya belirli bir grubun çıkarı için kamusal gücü kullanarak ortaya koydukları her türlü davranış ve yöntemdir.

ETİK İLKELERİN TEST EDİLMESİ -DAHA ÇOK KAMUSAL YETKİ VE KAYNAKLARIN KULLANIMINDA, TEST EDİLMEKTEDİR.

YOZLAŞMA VE ETİK Yozlaşma, yasalara ve hizmet standartlarına uymamanın yanında, etik ilkelere uymamayı da içeren bir kavramdır. Yozlaşma; etik değerlerin itibarını, sosyal dokuyu, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi, hukuk devletini zayıflatmaktadır.

ETİK TEMEL Artık toplum/birey-devlet ilişkileri, eskiden olduğu gibi, baskı ve yönlendirme esasına göre tek taraflı olarak kurulmuyor. Bu ilişkilerin kalıcı ve sağlıklı olabilmesi için, hukukun yanında, belirli bir etik temele dayalı olarak karşılıklı GÜVEN esasına göre yeniden kurulması gerekiyor. ETİK, TOPLUMUN DEVLET YÖNETİMİNDE GÖRMEK İSTEDİĞİ İYİ VE DOĞRU KARARLAR VE UYGULAMALARDIR.

KAMU HİZMETİ VE ETİK Kamu hizmeti; “kamu yararı”, “kamu finansmanı”, “kamunun denetimi ve gözetimi” gibi unsurları içeren bir kavramdır

ETİK BOŞLUK-MEYDAN OKUMA ÇOĞU KEZ TOPLUMLARDA, EKONOMİK, FİZİKİ, TEKNİK, SOSYAL VE SİYASAL ALANDAKİ DEĞİŞİMİN HIZLI OLMASINA KARŞILIK, ETİK DEĞERLERİN VE DAVRANIŞLARIN PARALEL GELİŞTİRİLEMEMESİNDEN KAYNAKLANAN BİR BOŞLUK YAŞANIR VEYA MEVCUT DEĞERLERE VE YAPILARA KARŞI BİR MEYDAN OKUMA ORTAYA ÇIKAR. TOPLUMSAL YAPIDAKİ GELENEKSEL DEĞERLERİN VE ANLAYIŞLARIN ÇÖZÜLMESİNİN DAHA KOLAY, ÇÖZÜLEN BU DEĞERLERİN YERİNE YENİ DEĞER VE DAVRANIŞLARIN KONULMASININ ZAMANA VE BÜYÜK ÇABALARA BAĞLI OLDUĞU GERÇEĞİ UNUTULMAMALIDIR.

KAMU ETİĞİNİ YENİDEN İNŞA ETMEK GÜNÜMÜZDE BÜTÜN DÜNYADA KAMU ETİĞİ YENİDEN İNŞA EDİLMEKTE, YALNIZCA OTORİTE/BÜROKRASİ MERKEZLİ BİR KAMU ETİĞİ ANLAYIŞI YERİNE, TOPLUM VE KAMU HİZMETİ ODAKLI, ERDEME DAYALI BİR KAMU ETİĞİ ANLAYIŞI VE PRATİĞİ/STANDARTLARI GELİŞİYOR.

ETİĞE BAĞLI KURUM KÜLTÜRÜ Bütün ülkelerde etik düzenlemelerin amacı, etik davranış ilkelerine bağlı/saygılı bir kurum oluşturmaktır. Kurumdaki kararların etik davranış ilkelerine uygun olarak alınması: ETİK KARAR Üst düzeyde kurumsal etik sorumluluk ve dürüstlük içinde faaliyetlerin yürütülmesi: ETİĞE DAYALI UYGULAMA Halkın güvenini kazanmış etik uygulamaların mevcudiyetidir: HALKIN GÜVENİNİ KAZANMAK

KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM KAMU HİZMETİ ANLAYIŞINDA DEĞİŞİM Verimlilik, etkinlik, kalite ve tutumluluk, sürekli gelişim, hizmet standartları SORUMLULUK ANLAYIŞINDA DEĞİŞİM Hesap verebilirlik, saydamlık, katılımcılık ( yönetişim), halkın memnuniyeti, kamu yararı, öngörülebilirlik, etik ilkeler

ETİK ANLAYIŞA DAYALI YÖNETİM Etik anlayışa dayalı bir yönetim tasavvuru çok eskilere dayanır. Farabi’nin ERDEMLİ ŞEHİR kurgusunu hatırlayalım. Selçuklu ve Osmanlılarda Ahlak kanunu (adalet),Divan-ı mezalim, adaletname, “Mülk küfürle devam edebilir, fakat zulümle devam edemez”, SİYASETNAME, Nizam’ül Mülk.

ŞEHİR NEDİR? Şehir sadece bir ekonomi ve altyapı değildir. Şehir, hukuktur. Şehir, kültürdür. Şehir, tarihtir. Şehir, demokrasidir. Şehir, edep, adaptır. Şehir, insandır, toplumdur ve ETİKDİR.

ÜLKEMİZİN ETİK GÖRÜNÜMÜ Mayıs 1993 yılında kurulan Merkezi Almanya’nın Berlin kentinde olan Uluslar Arası Saydamlık Örgütü (Transparency International), her yıl düzenli olarak yolsuzluk algılama endeksi yayınlamaktadır. Bu örgütün 2008 yılı için yayınladığı yolsuzluk algılama endeksinde Türkiye, 180 ülke içinde 58. sırada yer almıştır. Türkiye’nin notu: 2002-3.2; 2007-4.1; 2008-4.6’ya yükselmiştir. Türkiye Dünya sıralamasında 17. büyük ekonomiye sahiptir.

ETİK SORUNLARA NASIL YAKLAŞMALIYIZ-I BİRİNCİ OLARAK, ÖNCE SORUNUN KENDİ İÇİMİZDE DE OLDUĞUNU KABUL ETMEMİZ GEREKİYOR. SORUNUN TAMEMEN KENDİ DIŞIMIZDA OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORSAK, SORUN, O DÜŞÜNCENİN BİZZAT KENDİSİDİR.

ETİK SORUNLARA NASIL YAKLAŞMALIYIZ-II İKİNCİ OLARAK, MEVCUT SORUNLARIMIZI, ONLARI YARATTIĞIMIZ ZAMANKİ DÜŞÜNCE VE YÖNTEMLERLE ÇÖZEMEYİZ. YAPTIĞIMIZI AYNEN SÜRDÜRÜRSEK, ALDIĞIMIZ SONUÇLAR HEP AYNI KALIR. “AYNI ŞEYLERİ YAPMAYA DEVAM EDİP, DEĞİŞİK SONUÇLAR BEKLEMEK” sağlıklı bir yaklaşım değildir. ÜÇÜNCÜ OLARAK, HİZMET YÜRÜTTÜĞÜMÜZ SİSTEMİ/YAPIYI İYİLEŞTİRMEK, DÖRDÜNCÜ OLARAK, İNSAN KAYNAKLARINI EĞİTİMLE GELİŞTİRMEK.

ÖNCE LİDERLİK, SONRA YÖNETİCİLİK Liderlik, doğru işleri yapmak/yaptırmaktır. Yönetim, işleri doğru yapmaktır. Belediye Başkanlığında Liderlik; KURUMSAL LİDERLİK TOPLUMSAL LİDERLİK: Kurum yönetiminden kent/toplum yönetimine/liderliğe geçişi anlatır.

HEMŞEHRİ HUKUKU VE TOPLUMSAL LİDERLİK Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.             Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.             Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını ödemekle yükümlüdür’ (Md.13).  

KÖKLER, GÖVDE VE DALLAR KAMU YÖNETİMİNDE DEĞERLER, MİSYON/GÖREVLER VE ROLLER ARASINDA ANLAMLI BİR BÜTÜNLÜĞÜ NASIL KURABİLİRİZ? BUNLARI BİR AĞACIN BÜTÜNÜNÜ OLUŞTURAN UNSURLARA (KÖKLER, GÖVDE VE DALLARA) BENZETEBİLİRİZ.

DEĞERLER, MİSYON VE ROLLER

İÇ KONTROL COSO MODELİ -İnsan -Kontrol Ortamı (amaç, faaliyet, izleme, kontrol) -Etik İlke ve Değerler

ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ Kamu Hizmeti bilinci Halka hizmet bilinci Hizmet standartlarına uyma Amaç ve misyona bağlılık Dürüstlük ve tarafsızlık Saygınlık ve güven Nezaket ve saygı Yetkili makamlara bildirim Çıkar çatışmasından kaçınma Yetkilerin kötüye kullanılmaması Hediye alma yasağı İsraftan kaçınma Gerçek dışı beyandan kaçınma Bilgi verme ve saydamlık Yöneticilerin Hesap Verme sorumluluğu Mal bildiriminde bulunma Eski kamu görevlilerine imtiyazsız muamele Ayırımcılık yapmama Yasalara uyma

ÇALIŞMA HAYATI ETİK DEĞERLERE BAĞLI OLMAK DAVRANIŞLARLA ÖRNEK OLMAK BU İLKELERİ YERLEŞTİRME SORUMLULUĞUNA SAHİP OLMAK KURUMUN ETİK İLKELERİNİ BELİRLEMEK ETİK DEĞERLERİ AÇIKÇA BELİRLEMEK ÇALIŞANLARI EĞİTMEK AÇIK İLETİŞİMİ DESTEKLEMEK TUTARLI OLMAK

ÇALIŞMA HAYATINDAKİ ETİK İLKELER ADALET, EŞİTLİK, DÜRÜSTLÜK, DOĞRULUK, TARAFSIZLIK, SORUMLULUK, İNSAN HAKLARI, HÜMANİZM, BAĞLILIK, HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ, SEVGİ, HOŞGÖRÜ, LAİKLİK, SAYGI, TUTUMLULUK, DEMOKRASİ, AÇIKLIK, HAK VE ÖZGÜRLÜKLER, EMEĞİN HAKKINI VERME.

ÇALIŞANLARLA İLGİLİ ETİK İLKELER DOĞRULUK YASALLIK YETERLİK GÜVENİRLİK MESLEĞE BAĞLILIK

YÖNETİMDE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR AYRIMCILIK, KAYIRMA, RÜŞVET, YILDIRMA, KORKUTMA, MOBBİNG İSTİSMAR, SÖMÜRÜ, İHMAL, BENCİLLİK, YOLSUZLUK,HAKARET, KÜFÜR, TACİZ, KÖTÜ ALIŞKANLIKLAR,

ÇALIŞMA ALANINDA ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR İŞ KALİTESİNİ ÖNEMSEMEME RÜŞVET İSTEME VEYA VERME BELEDİYE VARLIKLARININ KÖTÜ BİÇİMDE KULLANIMI İŞ YERİNDE AYRIMCLIK YAPMA ÖZEL YAŞAMA MÜDAHALE ÇEVRE KİRLİLİĞİNE DUYARSIZ KALMA KURUMUN OLANAKLARINI KİŞİSEL AMAÇ İÇİN KULLANMA KAYIT VE RAPORLAR ÜZERİNDE TAHRİFAT YAPMA HEDİYE ALMA VE AĞIRLAMA YANLIŞ BİLGİLENDİRME YA DA BİLGİ SAKLAMA YETKİLİLERLE ETİK DIŞI İLİŞKİ KURMA

ÇALIŞMA ALANINDA ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR İŞ YERİNDE HIRSIZLIK YAPMA ÇIKAR ÇATIŞMALARINA GİRME TİCARİ YA DA MESLEKİ SIRLARI SIZDIRMA RAKİPLERLE İLGİLİ BİLGİLERİN TOPLANMASINDA ETİK DIŞI YÖNTEMLER KULLANMA ÜRÜN SORUMLULUĞUNU VE GÜVENLİĞİNİ ÖNEMSEMEME ÇALIŞANLARA EŞİT DAVRANMAMA AST, ÜST YA DA ÇALIŞMA ARKADAŞLARINI SÖMÜRME İŞ ARKADAŞLARINI YILDIRMA, KORKUTMA GÖREVİ İHMAL ETME İŞ YERİNDE BENCİL DAVRANMA İŞ İLİŞKİLERİNE POLİTİK DÜŞÜNCE KATMA

ÇALIŞMA ALANINDA ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR İŞ YERİNDE YARANMA VE DALKAVUKLUK YAPMA CİNSEL TACİZDE BULUNMA HAKARET YA DA ARGO BİR DİL KULLANMA ÇALIŞMA ARKADAŞLARI İLE İLGİLİ SÖYLENTİ VE DEDİKODU YAYMA ZİMMETİNE MAL VEYA PARA GEÇİRME GÖREVİ SUİSTİMAL ETME İRTİKAP

ETİK DEĞERLERE UYGUN DAVRANIŞLARIN SONUÇLARI 1-SAYGINLIK KAZANDIRIR 2-GÜVENİRLİK VERİR 3-İYİ BİR İMAJA SAHİP OLMA VASFI DOĞURUR 4-PROBLEM ÇÖZÜMÜNDE YARDIM GÖRME ETKİSİ OLUŞTURUR 5-SOSYAL ÇALKANTI DÖNEMLERİNDE AHLAKİ ÇÖKÜŞÜ AZALTIR VE TOPLUM AÇISINDAN KÖTÜ NİYETLİ GİRİŞİMLERE KARŞI ÖNLEYİCİ ROL OYNAR 6-TOPLUMDA KABUL GÖRME HİSSİNİ ARTIRIR

ETİK DEĞERLERE UYMAYAN DAVRANIŞLARIN SONUÇLARI 1-KİŞİSEL DÜZEYDE İŞ KAYBI, KURUMSAL DÜZEYDE SAYGINLIĞIN YİTİMİ, TOPLUMSAL SEVİYEDE YOZLAŞMANIN KURUMLSALLAŞMASI SONUCUNU DOĞURUR. 2-BU DAVRANIŞLAR ARTTIKÇA ETİK DEĞERLER ÖNEMİNİ YİTİRİR. 3-TOPLUMDAN SOYUTLANMAYA, İMAJ VE İTİBAR ZEDELENMESİ, ANEMİK DAVRANIŞLARIN YAYGNLAŞMASINA NEDEN OLUR. 4-GRUP ÇALIŞMALARININ ETKİLİLİĞİNİ YİTİRMESİ, MESLEKSEL VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ZAYIFLAMASI, KURUM İÇİ İLETİŞİMİN ZARAR GÖRMESİNE SEBEP OLUR. 5-ETİK DEĞERLERE GEREKEN ÖNEMİN VERİLMEMESİ HALİNDE, KURUM İÇİ İLETİŞİMİN ZARAR GÖRMESİ, ÖZ SAYGININ YİTİRİLMESİ, ÖRGÜTSEL BAĞLILILIĞIN ZAYIFLAMASI SONUÇLARI İLE KARŞI KARŞIYA KALINIR. 6-BU DAVRANIŞLAR KİŞİSEL İMAJIN BOZULMASINA NEDEN OLACAĞINDAN ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ ÇALIŞANLAR İLE OLAN İLİŞKİLERDE KABUL GÖRME HİSSİNİ AZALTIR.

ETİK SORGULAMA YÖNTEMİ 1-PROBLEMİ TANIMLA VE AÇIKLIĞA KAVUŞTUR 2-TÜM OLASI GERÇEKLERİ ÖĞRENMEYE ÇALIŞ 3-BÜTÜN TERCİHLERİ SEÇENEKLERİ SIRALA 4-HER TERCİHİ DOĞRU MU? YASAL MI? YARARLI MI? SORULARI SORARAK TEST ET 5-KARARINI VER, ANCAK HALA EMİN DEĞİLSEN ŞUNLARI YAP -YANLIŞ OLDUĞUNU BİLİYORSAN YAPMA -EMİN DEĞİLSEN SOR -BİR CEVAPALINCAYA SORMAYA DEVAM ET 6-İKİ SORU DAHA SORARAK KARARINI YENİDEN GÖZDEN GEÇİR -AİLEM BUNU ÖĞRENSEYDİ KENDİMİ NASIL HİSSEDERDİM? -VERECEĞİM KARAR BASINDA YAYIMLANMIŞ OLSAYDI KENDİMİ NASIL HİSSEDERDİM? 7-ALINACAK CEVABA GÖRE EYLEME GEÇ

ETİK DEĞERLERE UYGUN BİR ÇALŞIMA ORTAMI İÇİN; 1-ETİK İLKELERİN BELİRLENİP AÇIKÇA İLAN EDİLMESİ 2-BUNLARA BAĞLI KALINMASI, 3-KARAR ALICILARIN VE UYGULAYICILARIN ETİK DAVRANIŞLARLA ÖRNEK OLMASI, 4-ÇALIŞANLARIN ETİK DEĞERLER VE KURALLAR KONUSUNDA EĞİTİM ALMASININ SAĞLANMASI, 5-KURUM MENSUPLARININ İLETİŞİM İMKANLARININ İYİLEŞTİRİLMESİ, 6-ETİK İLKE VE DEĞERLERLE İLGİLİ KAYNAK, EĞİTİM MATERYALİ, VB. EDİNİMİ, 7-BÜTÜN UYGULAMALARDA TUTARLI OLUNMASI.

ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMA Kamu görevlileri, çıkar çatışmasında şahsi sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişiler oldukları için, her hangi bir potansiyel ya da gerçek çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır, çıkar çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar, çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu üstlerine bildirir ve çıkar çatışması kapsamına giren menfaatlerden kendilerini uzak tutarlar.

BELEDİYE KANUNUNDA ÇIKAR ÇATŞMASI ‘Belediye başkanı veya meclis üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar’ (Mad.27)

BİTİRİRKEN… DÜŞÜNCELERİMİZ NE İSE, HAYATIMIZ DA ODUR!!! HAYATIMIZI DEĞİŞTİRMEK İSTİYORSAK, ÖNCE DÜŞÜNCELERİMİZİ DEĞİŞTİRMELİYİZ.

MEVZUAT VE ETİK SORU-CEVAP-GÖRÜŞ HER MEVZUAT DÜZENLEMESİ ETİK İLKELERE UYGUN MUDUR? -MAKYEVELİZM (PLAN, PROGRAM, AMAÇ & HEDEF) -ATAMA, NAKİL, SÖZLEŞME:LİYAKAT, KARİYER -HARCIRAH KANUNU -İSTİSNAİ ATAMA -İHALE YASALARI, VB.

TEŞEKKÜRLER VE BAŞARILAR…