KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) EPİDEMİYOLOJİSİ

Tanımı Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), nefes yollarında mikrobik olmayan bir iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir akciğer hastalığıdır.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Günümüzde, sigara içme salgınının yaygınlaşmasına ve yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak, KOAH da tüm dünyada giderek ivme kazanan bir salgın haline gelmektedir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) KOAH araştırmaları pahalı araştırmalar olup, bilgi toplaması çok zor olan çalışmalardır.

KOAH'ın tedavisi vardır ve hastalık ne kadar erken teşhis edilirse, tedavi de o kadar etkilidir. KOAH teşhisi konulan hastalar, doktorlarının önerilerine uygun şekilde ilaçlarını kullanarak, egzersiz yaparak ve sürekli aktif kalarak hastalıklarının ilerlemesini durdurabilirler ve kendilerini daha iyi hissedebilirler. KOAH önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bu nedenle belirtilen şikayetleri yaşayanların kendisine bir nefeslik zaman ayırıp ve nefes ölçüm testi yaptırması son derece önemlidir."

MORTALİTE Dünya Sağlık Örgütü 2002 Dünya Sağlık Raporuna göre KOAH dünyada 5. ölüm nedenidir. Her yıl 2.7 milyon kişi KOAH nedeniyle ölmektedir.

MORBİDİTE Sağlık Bakanlığı verilerine göre 1965-1997 yılları arasında kronik bronşit, amfizem ve astım tanılarıyla ülkede bulunan tüm hastanelerden taburcu edilen hastaların sayısında 3.1 kat artış ve bu hastalar arasında ölümlerde 5.1 kat izlenmiştir. 1997 yılı verilerine göre Türkiye’nin tüm hastanelerinden 127 bin hasta kronik bronşit, amfizem ve astım tanılarıyla taburcu edilmiştir Sağlık Bakanlığı Ulusal Hastalık Yükü Çalışmasında KOAH, önde gelen hastalık yükü (DALY) nedenleri içinde 8. sırada yer almaktadır.

PREVALANS 1976’da Ankara Etimesgut bölgesinde yapılan bir çalışma-da 40 yaş üstü yetişkinlerde KOAH prevalansı % 13.6 (erkeklerde %20.1, kadınlarda %8.2) olarak bildirilmiştir. Ankara’nın kırsal alanında spirometre kullanılarak yapılan bu çalışmada örneklem yöntemi ve KOAH tanısı için kullanılan spirometrik ölçüt bilinmemektedir. Bir Orta Anadolu ili olan Kayseri’nin kırsal bölgesinde 20 yaş üstü nüfusta yapılan bir anket sonucunda ise kronik bronşit prevalansı yüzde 13.5 olarak (erkeklerde %17.8, kadınlarda %10) bulunmuştur.

KOAH’ın prevalansı ve mortalitesinde önümüzdeki yıllarda önemli artışlar beklenmektedir.

İnsidans (dünyadaki durum) OECD tarafından yayınlanan “Chronic Respiratory Diseases” raporuna göre her yaş grubundan milyonlarca kişi kronik hava yolları hastalıklarına yakalanmaktadır. Bu hastaların büyük çoğunluğu düşük veya orta gelir grubu ülkelerde yaşamaktadır. 2030 yılında en çok ölüme sebebiyet veren 7. Hastalık olması beklenmektedir.

İnsidans (Ülkemizdeki Durum) 2014 Sağlık İstatistikleri Yıllığına göre Türkiye’de ölüm nedenlerine bakıldığında, En çok ölüme sebebiyet veren 3. Hastalık türü olan Solunum Sistemi Hastalıklarının büyük bir kısmını KOAH oluşturmaktadır. 

TİG Veritabanına Göre 2014 Yılında KOAH Tanısı ile Yatış Yapan Hasta Verileri: 2014 yılında Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH) tanısı ile Kurumumuza bağlı hastanelerde yatarak tedavi olan hastalarla ilgili TİG veri tabanından elde edilen veriler incelendiğinde;  2014 yılında toplam 805.418 kişinin sağlık tesislerimizde KOAH tanısı ile yatış yaptığı, bu hastalarının ise %71’ini Erkek, %29’unu Kadın hastalar oluşturmaktadır. 

Risk Faktörleri Bilinen Risk Faktörleri Aktif sigara içimi Mesleki karşılaşma Olası Risk Faktörleri Hava Kirliliği Pasif sigara içimi Ailevi ve genetik faktörler

KORUNMA: Sigara içmemek, Hava kirliliğinden korunma, Alerjik maddelerden uzak durulmalı, Akciğer yakınmaları olanlar sağlık kurumuna başvurmalı ve Solunum yolu enfeksiyonları zamanında tedavi edilmeli.

SİGARA VAZGEÇİLEBİLİR BİR ALIŞKANLIKTIR.

SONUÇ KOAH en yaygın, en çok ölüme sebebiyet veren ve yaşam konforunda sınırlamaya sebep olan hastalıklardan biridir. Sigara içme alışkanlığının önlenmesine yönelik ulusal politikalar belirlenmesi gerekmektedir.

Sigara her nefeste size zarar veriyor.

SONUÇ Böylece hastalığın mortalite ve morbiditesinin düşürülmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca risk altındaki gruplarda hastalığın önlenmesine yönelik tedbirlerin daha kolay ve daha az maliyetle alınabileceğini düşünüyoruz.

SONUÇ Hastalığın ve risk faktörlerinin mevcut durumu ve gelecek öngörüleri konusunda yeterli veri bulunamamaktadır. Türkiye’ de KOAH’ lı hastaların tanı ve tedavi pratiği ile ilgili yeterli veri bulunamamaktadır. Türkiye’ de bu hizmetlerin iyileştirilmesine yönelik kapsamlı bir etkinlik bulunmamaktadır.

KAYNAKÇA http://www.tkhk.gov.tr/DB/9/4004_koah-hastaligi-farki Baykal Y. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı üzerinde epidemiyolojik bir araştırma. Tüberküloz ve Toraks 1976;24:3-18. Who, Global Surveillance, Prevention and Control of Chronic Respiratory Diseases,http://www.who.int/respiratory/publications/global_surveillance/en/ Kronik Solunum Hastalıklarına Karşı Küresel İşbirliği (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases -Gard),www.gard.org.tr Dr. M. Erdinç, dr. İ. Gülmez, Eğitim Kitapları Serisi Koah, Türk Toraks Derneği, Ankara, 2013 http://www.healthline.com/health/copd Sağlık Bakanlığı Teşhis İlişkili Gruplar Veri Tabanı Kocabas A ve ark. BOLD-Adana çalısması (yayınlanmamış çalışma)

TEŞEKKÜRLER