© © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ, Tekrar Tekrar YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/15 ARA SINAV-TEKRAR İşletme Bölümü BAHAR

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 2 BÖLÜM A/TÜR- çoktan seçmeli sorular-%30 Aşağıdaki sorular için en iyi alternatif cevapı seçiniz. 1)Aşağıdakilerin hangisi işletim ve üretim yönetimini tanımlar A)mamül üretiminden sorumludur B)hizmet üretiminden sorumludur C)hem mamül hemde hizmet üreten bir sistemdir D)Bilimsel yöntemin ana unsurudur 2)İşletim yönetimi aşağıdakilerin hangisini etkilemiyor A)Grup başarısı B)Firmanın finansman kaynaklarını C)Uluslararası rekabet gücünü D)Firmanın rekabet gücünü

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 3 BÖLÜM A/TÜR- çoktan seçmeli sorular 3)Aşağıdakilerden hangisi işletim yönetiminin üç ana fonksiyonunu gösteriyor? A)Finasman, Pazarlama and yönetim B)Finasman, insan kaynakları and yönetim C)Pazarlama, işletim and finansman D)İşletim, finansman and yönetim 4)Girdileri çıktılara dönüştürme prosesini tanımlar A)Girdiler, proses, dönüşüm B)İşgücü, kontrol, mamuller C)Sermaye, arazi, servis D)Girdiler, üretim prosesi, çıktılar 5)İşletim yönetimi __________ kapsar. A)Girdileri çıktılara dönüştürme prosesini B)Geri besleme kontrolünü C)Katma Değer prosesini D)Sadece mamülleri dönüştürme prosesini Not: Toplam çoktan seçmeli soru sayısı 15 tane olacaktır. ( Ünite 1 ile ünite 2’den oluşacaktır).

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 4 BÖLÜM A/TÜR- çoktan seçmeli sorular 6)Aşağıdakilerden hangisi ‘girdi’ değildir ? A)İşgücü B)Bilgi C)Veri D)Yasal Sınırlamalar 7) Kar sağlayan işletmelerde, katma değer (fayda) __________ A) müşterilerin mamüllere ödeyeceği fiyatla belirlenir B) müşterilerin mamüllere ve hizmetlere ödeyeceği fiyatla belirlenir. C)topluma verilen değerdir D) yukarıdakilerin hiçbiri değildir 8)Aşağıdakkilerden hangisi sanayi devriminin köklerindendir? A)Mısırlıların Piramitleri B)İnsan gücünün yerini makine gücüne bırakması C)Antik Su Kemerleri D)Çin Seddi (great wall) Not: Toplam çoktan seçmeli soru sayısı 15 tane olacaktır. ( Ünite 1 ile ünite 2’den oluşacaktır).

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 5 BÖLÜM B/TÜR 1-Örnek- Prodüktivite-%35 Hesaplamalarda bir işçinin haftada 40 saat ve saat başına $12 kazandığını, genel masrafların haftalık işçi maliyetinin 1.5 katı olduğunu ve kullanılan malzemelerin kilo başına $6 olduğunu farz ediniz... a)Tabloda verilen her hafta için çok faktörlü prodüktiviteyi ve ortalama ÇFP’ yi hesaplayınız... b) Büyüme değerini hesaplayınız. Kısaca açıklayınız.. c) Prodüktivite grafiklerini haftalara göre çiziniz. Kısaca açıklayınız.. HaftaÇıktı (birim)İşçi Malzeme (kg) 130, , , ,

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 6 BÖLÜM B/TÜR 1-Örnek- Prodüktivite HaftaÇıktı (birim) İşçi Maliyeti 12*40 Genel Masraflar Maliyeti Kullanılan Malzeme Maliyeti Toplam Maliyet Çok Faktörlü Prodüktivite 130, , , ,

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 7 BÖLÜM B/TÜR 1-Örnek- Prodüktivite Hafta 1 için hesaplamalar : İşçi maliyeti = 12*40*6 = 2880 Genel Masraflar maliyeti = 2880*1.5 = 4320 Kullanılan Malzemeler Maliyeti = 450*6 = 2700 Toplam Maliyet = = 9900 Çok faktörlü prodüktivite = /9900 = 3.03 Çok faktörlü prodüktivite yavaşça 3.03 den 2.84’e düşmüştür. (Cevap geliştirilebilir).

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 8 BÖLÜM B/TÜR 2-Örnek- Prodüktivite-%35 Bir firmanın son iki yıla ait satış, maliyet, karlılık, stok ve sabit harcama verileri aşağıdaki tabloda verildiği gibidir. Faktör1.yıl2.yıl Satış geliri Direk işçilik4045 Malzeme2025 Genel Masraflar1015 Diğer Masraflar55 Toplam7590 Kar2530 Stoklar8070 Sabit Tesisler4050

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 9 BÖLÜM B/TÜR 2-Örnek- Prodüktivite (a)Sermaye maliyetinin %15 ve enflasyon oranının %5 olduğu varsayılarak 2 yıl için toplam prodüktiviteleri hesaplayınız? (b) Ayni zamanda toplam işçi (emek) üretkenliğini hesaplayınız (c) a ve b şıklarındaki bulduğunuz cevapları kısaca açıklayınız

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 10 BÖLÜM B/TÜR 2-Örnek- Prodüktivite a) Sermaye maliyetinin %15 ve enflasyon oranının %5 olduğu varsayılarak 2 yıl için toplam prodüktiviteleri hesaplayınız? 1. yıl100/ (0.15)(80+40)=100/93=1, yıl120/1,05*(( (0,15)(70+50))=1, Yıl için izlenen adım adım çözüm şekli aşağıdaki gibidir: (0,15)*(70+50)=18... ( )=90+18= *(0.05)= = /113.4= TFP = (1,058-1,075)/1,075=-%1,6

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 11 BÖLÜM B/TÜR 2-Örnek- Prodüktivite b) Yıllar için işgücü prodüktiviteleri hesplayınız. TİP=Satışgelirleri Direk işçilik+Genel Masraflar c) Prodüktivitedeki düşme diğer alanlarda olan olumsuz gelişmelerden kaynaklandığı izah edilebilir. Cevap geliştirilebilir. TİP 1. Yıl: 100/(40+10)=2 2. Yıl: 120/1,05*(45+15)=1,905 (1,095-2)/2=-%4,8 2. Yıl için izlenen adım adım çözüm şekli aşağıdaki gibidir: 60*0.05= = /63=1.905

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 12 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi-%35  Aşağıdaki tablo 2004 and 2011 yılları arası bir kent’e ait petrol satışlarını gösteriyor.  Trend analizini kullanarak tahmin deklemini oluşturunuz. kısaca açıklayınız  Diğer 4 yılı tahmin ediniz. kısaca açıklayınız. Korelasyon katsayısı, değişim katsayısı ve standart sapma hesaplayınız. Sonuçları kısaca açıklayınız...

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 13 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi YIL PETROL SATIŞI (milyon dolar)

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 14 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi Yıl Trend (t) PETROLSATIŞI (Y)(t)KARESİY*t (y) KARESİ (Σt) KARESİ (ΣY) KARESİ (TOP) Σ a1.678 b0.238

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 15 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi Y 9 = (9) = 3.83 in 2012 Y 10 = (10) = 4.06 in 2013 Y 11 = (11) = 4.30 in 2014 Y 12 = (12) = 4.53 in 2015 Not: Petrol sstışları yıl bazında milyon litre artması beklenir.Not: Petrol sstışları yıl bazında milyon litre artması beklenir.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 16 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi o S xy = 1.36 o S xy trend etrafındaki verinin nasıl dağıldığını gösterir. o Averaja göre büyük bir standard hata varsa, veri noktaları geniş bölgeye yayılır. o Eğer küçükse, daha sıkı bir şekilde trend etrafında kümelenirler. Sonuçu yanıltıcı olabilir.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 17 BÖLÜM C/TÜR 1-Örnek-Trend Analizi r=0.42 r -1 ile 1 arası değişen bir sayı olup, -1 ise güçlü negatif, 1 ise güçlü positifdir. 0 ise değişkenler arası herhangi bir ilişki yok demektir. Burada güçlü bir ilişki vardır bağımsız değişken artarsa, bağımlı değişkende artmaktadır. R 2 =r 2 R 2 = ile 1 arası değişen değer, 0 olduğu zaman iki değişken arası ilişkinin olmadığını 1 olduğu zamanda mükemmel bir ilişki olduğunu gösterir. Bu değer aslında iki değişken arasındaki değişim katsayısını gösterir. %18 oranında meydana gelen bağımlı değişkendeki farklılıkları bağımsız değişkendeki farklılıklar açıklar. Yani bağımlı değişkendeki artışlar, bağımsız değişkendeki artışlardan kaynaklanmaktadır =%82 açıklanamayan faktörler mevcuttur.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 18 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin-%35 Bir perakende dükkânı, her dönem gerçekleşen müşteri talebini kaydetmektedir. Tabloda verilmiş olan talep bilgilerini kullanarak aşağıda istenilenleri yapınız. DönemTalep

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 19 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin a)3 aylık hareketli ortalama ve üstel düzeltmeler (α=0.5) yöntemini kullanarak bir sonraki dönem için tahminde bulununuz. Üstel düzeltme yöntemindeki 12 dönem tahmin değeri dir. b)3 aylık hareketli ortalama ve üstel düzeltmeler (α=0.5) yöntemini kullanarak bütün dönemler için tahminde bulununuz. 1. Dönem talep tahminini 86 farz ediniz. c)Hata karelerinin kök ortalaması metodunu uygulayarak hangi tekniğin (hareketli ortalama veya üstel düzeltmeler) daha iyi olduğunu kararlaştırınız. Kısaca açıklayınız. d)Talep miktarlarını gösteren bir grafik çiziniz ve kısaca açıklayınız.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 20 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin Dönem Talep 3HOÜD(α=0.5) Diğer dönem HO: TT4= /3=89 TT13= /3=95

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 21 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin 3HO: TT4= /3=89 TT13= /3=95 ***ÜD(α=0.5) TTt = TT (t-1)+α (GT(t-1)-TT(t-1)) TT1= 86(soruda verilmiştir. Verilmediği takdir de verilerin ortalaması alınır.) TT2= (86-86)=86 TT3=86+0.5(93-86)=89.5 TT4= ( )=88.75 TT13= ( )=94.64

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 22 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin Dönem Talep 3HOÜD05hata3HOhatakaresi3HOhataÜD05HatakaresiÜD Σ= Σ=

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 23 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin (Gt - Tt ) 2 HKKO n = HKKO(HO3) = 2.44 HKKO(ÜD0.5) = aylık hareketli ortalama yöntemi daha doğru tahminler vermektedir çünkü hata değeri ÜD0.5 yöntemine göre daha düşüktür.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 24 BÖLÜM C/TÜR 2-Örnek-Talep Tahmin

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 25 BÖLÜM D/Bonus 1-Örnek-VYY/KBKY-%20 Aşağıdaki tablo’da verilen maliyet, sunum, ve istek miktarlarına göre, ulaştırma sorusunu çözünüz: Toplam en küçük maliyeti hesaplayınız a)VYY kullanınız b)KBKY kullanınız c)Sonuçları ve kullandığınız yöntemleri açıklayınız.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 26 BÖLÜM D/Bonus 1-Örnek-VYY/KBKY (Maliyet) Arz A $ B $ C $ Talep

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 27 BÖLÜM D/Bonus 1-Örnek-VYY/KBKY (Maliyet) Arz A $ (2) B $ 5 3/ (2) C $ (2) Talep \480 (1) (2) (2) (Maliyet) 1 3 Arz A $ 6 4/ (2) B $ (1) C $ (1) Talep (1) (2) B → 2 =175*3 =525 A → 3 =100*4 =400

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 28 BÖLÜM D/Bonus 1-Örnek-VYY/KBKY (Maliyet) 1 3 Arz B 5/5 6 5 (1) C 130/ 8 7/ (1) Talep (3) (1) B → 1 =5*5 =25 C → 1 =130*8 =1040 C → 3 =70*7 =490 Toplam= 2,480

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 29 BÖLÜM D/Bonus 1-Örnek-VYY/KBKY (Maliyet) Arz A $ 6* B $ 5 *35 3* C $ 8 5 *30 7* Talep A → 1 =6*100=600 B → 1 =5*35 =175 B → 2 =3*145 =435 C → 2 =5*30 =150 C → 3 =7*170 =1190 Toplam= 2,550

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 30 BÖLÜM D/Bonus 2-Örnek-Atama-20% Makine (dk.) Teknisyen A B C D Bir Atölye sahip olduğu dört teknisyeni dört makineye atama yapacak. Bir teknisyenin yapacağı her üretimde harcadığı zamanı dakika cinsinden aşağıdaki tabloda belirtilmektedir:

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 31 BÖLÜM D/Bonus 2-Örnek-Atama

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 32 BÖLÜM D/Bonus 2-Örnek-Atama

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 33 BÖLÜM D/Bonus 2-Örnek-Atama C1=9 A2=5 B3=14 D4=9 Toplam=37 dakika  Açıklama yapılmayan sorulara puan kesilecektir.

YONT 405, Üretim Yönetimi, 2014/14 © Prof. Dr. Sami Fethi, DAÜ,Tekrar. Tekrar 34 Teşekkürler