EKONOMİK FAALİYETLERİN SINIFLANDIRILMASI

Geçmişten günümüze kadar eko­ nomik faaliyetler sürekli bir değişim içindedir. En eski çağlarda insanlar avcılık ve toplayıcılıkla uğraşırken, zamanla toprağı işlemeye, madencilikle uğraşmaya ve bunun sonucunda da ticaret yapmaya başlamıştır. Günümüzde çevremize baktığımızda insanların daha çok hizmet sektöründe çalıştığını görmekteyiz.

Ekonomik faaliyet türlerine bakarak ülkelerin ge­lişmişliği ile de bilgi elde edebileriz. Gelişmiş ülkelerde insanlar daha çok sanayi ve hizmet sektöründe ça­lışırken, geri kalmış ülkelerde tarım sektöründe ça­lışmaktadırlar. İnsanların çalıştığı ekonomik faaliyet kollarını üç grupta inceleyebiliriz:

1.Birincil Faaliyetler Birincil ekonomik faaliyetler doğadan doğrudan elde edilen ve genelde sanayiye hammadde sunan faliyetlerdir. Bu faaliyetlerde çalışanların oranı giderek azalmaktadır. Birincil faaliyetleri şu şekilde örneklendirebiliriz. Çiftçilik Ormancılık Hayvancılık Balıkçılık Madencilik Avcılık Toplayıcılık

2. İkincil Faaliyetler İkincil faaliyet yeni bir ürün imal etmek, insanların kullanımına sunmaktır. Küçük el sanatlarından enerji üretimine kadar bütün hammaddelerin işletimi bu faaliyetler arasındadır.

İkincil faaliyetleri şu şekilde örneklendirebiliriz. Mobilyacı Dokuma Demirci Deri, giyim sanayi Fırıncı Makine sanayi Besin sanayi Kimya sanayi

Çimento İnşaat Cam Enerji üretimi Seramik sanayi Maden sanayi Otomotiv Elektrikli aletler

Hafif Sanayi: Küçük makinelerle az miktarda hammadde kullanarak yapılan faaliyetlerdir. Hafif sanayiye; Tekstil Sanayi Mobilya Sanayi Elektronik Sanayi Beyaz Eşya alanları örnek olarak verilebilir.

b) Üretimin Niteliğine Göre Üretimin niteliğine göre, sanayi faaliyetlerini sınıf­landırabiliriz. Tüketim mallarına doğrudan insanların kullanımına sunulan gıda ve giyim ürünleri, mobilya­lar, beyaz eşyalar örnek verilirken üretim mallarına yeni bir üretim yapmayı sağlayan çeşitli makineler, tezgahlar, örnek olarak verilebilir. Tüketim malları imalatı iki grupta incelenir. Dayanıklı tüketim malları; Buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon, video, bilgisayar, mobilyalar vb. Dayanıksız tüketim malları; Giyecek, yiyecek, içecek gibi ömürleri bir yılı aşmayan diğer mallar.

3. Üçüncül faaliyetler Üçüncül faaliyetlerde hizmet üretimi vardır. Üçüncül faaliyetleri şu şekilde örneklendirebiliriz. Eğitim Pazarlama Sağlık Muhasabe Turizm Bankacılık Ulaşım Ticaret İletişim Eğlence

Hukuk Güvenlik Giyim Gıda Ev eşyalarının satışı Ülkelerin gelişmişlik düzeyi arttıkça üçüncül faaliyetlerde çalışanların oranı da artmaktadır.

4. Dördüncül Faaliyetler Ekonomik faaliyetlerde meydana gelen değişimin bir sonucu olarak üçüncül ekonomik faaaliyetler içerisinde dördüncül ve beşincil ekonomik faaliyet alanları ortaya çıkmıştır. Dördüncül ekonomik faaliyetlerde bilginin toplanması, yayılması, işlenmesi, işletme ve kurumların kontrol ve yönetimi alanlarında çalışılmaktadır.

Beyaz yakalılar denilen, hizmet içeren; Eğitim İşletme Bilgi işleme Araştırma hizmetleri Donanım - Yazılım hizmetleri Reklamcılık

5.Beşincil Ekonomik Faaliyetler Beşincil ekonomik faaliyetler kamu ve özel sektörde, büyük organizasyon ve işletmelerde üst düzey karar verme ve yönetim faaliyetlerinde görevlidirler.

EKONOMİK FAALİYET TÜRLERİ VE GELİŞMİŞLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ Ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle ekonomik faaliyet türleri ile arasında güçlü bir ilişki vardır. Latin Amerika, Güneydoğu Asya, Orta Doğu, Doğu Asya, Güney Asya, Sahra Altı Afrika gibi az gelişmiş ülkelerde insanlar daha çok birincil faaliyetlerde çalışırlarken, Kanada, Amerika, Batı Avrupa, Doğu Avrupa, Japonya ve Güney Pasifik gibi gelişmiş ülkelerde ikincil ve üçüncül faaliyetlerde çalışanların oranı daha fazladır.

GELİŞMİŞ ÜLKELERİN ÖZELLİKLERİ 1. Kişi başına düşen milli gelir yüksektir. 2. Doğum oranı azdır. 3. Ortalama ömür uzundur. 4. Kentleşme oranı yüksektir. 5. Halkın çoğu ikincil ve üçüncül faaliyetler de çalışır. 6. Enerji tüketimi çoktur. 7. Okur - yazar oranı yüksektir. 8. Ulaşım, iletişim gelişmiştir. 9. Hammadde ithal eder, sanayi ürünleri ihraç eder. 10. Yaş bağımlılık oranı düşüktür.

GELİŞMEMİŞ ÜLKELERİN ÖZELLİKLERİ 1. Kişi başına düşen miili gelir azdır. 2. Doğum oranı fazladır. 3. Ortalama ömür kısadır. 4. Kentleşme oranı düşüktür. 5. Halkın çoğu birincil faaliyetlerde çalışır. 6. Enerji tüketimi düşüktür. 7. Ulaşım - iletişim gelişmemiştir. 8. Okur - yazar oranı azdır. 9. Hammadde ihraç eder, sanayi ürünleri ithal eder. 10. Yaş bağımlılık oranı yüksektir.