SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ İthalat çeşitlerinden bir tanesi olan serbest dolaşıma giriş rejimi Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği ve çeşitli tali mevzuat ile düzenlenmiştir. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi, gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımlar arasında sayılan gümrük rejimlerinden biridir.

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ Serbest dolaşıma giriş rejiminin, içinde ithalat barındıran diğer rejimlerden temel farkı, bu rejimde nihai kullanım sistemi hariç, eşya üzerindeki gümrük gözetiminin sona ermesidir. Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşya, sonuçta serbest dolaşımda bulunan eşya statüsünü kazanır. Gümrük Kanununun 74 ila 78 inci maddelerinde düzenlenmiştir.

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ 74. Mad.  Eşyanın serbest dolaşıma giriş şartlarını belirtmektedir.  “Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.” “Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.” (5911 sayılı Kanun ile eklendi)

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ Ticaret Politikası Önlemleri MADDE 205 – (1) Eşyanın serbest dolaşıma girişinde, o tarihte yürürlükte bulunan ticaret politikası önlemlerine ilişkin mevzuat ile konulmuş hükümler de uygulanır. (2) Ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi esas alınır. Önlem kararının düzenlenecek bir belgeye istinaden uygulanması durumunda, gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibariyle geçerlilik süresi sona eren belgeler kabul edilmez.

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ Serbest dolaşıma girişte, münhasıran yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı’nda belirtilen ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın menşei, menşe şahadetnamesi ile ispat olunur. a) Eşyanın tercihli menşeini ispat için EUR.1 Dolaşım Sertifikası Form A belgesinin ibraz edilmesi halinde, b) Doğrudan ticaret politikası önleminin uygulandığı ülkeden ithal edilen veya önlem kararı alınan ülke menşeli olduğu beyan edilen ve ilgili mevzuatı uyarınca önleme ilişkin belge ibraz edilen eşyanın serbest dolaşıma girişinde, menşe şahadetnamesi aranmaz.

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ İthali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya MADDE 206 – (1) Özel kanunlar gereğince Türkiye’ye ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya, ancak bu kurum veya kuruluşlar veya bunların yetki verdiği kurum veya kuruluşlarca ithal edilebilir.

SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ 75. Mad.  Beyan sahibi, tarımsal mali yükler dışında kalan ithalat vergilerinin oranlarının serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinden sonra, fakat eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin ödenmesinden veya teminata bağlanmasından önce indirilmesi halinde, lehine olan oranın uygulanmasını isteyebilir. Beyan sahibinden kaynaklanan nedenlerle gümrük işlemlerinin tamamlanamaması halinde, bu hüküm uygulanmaz.

Nihai Kullanım Nihai Kullanım, İthalat Rejim Kararında önceden tayin edilmiş bazı eşyaların, Gümrük mevzuatı çerçevesinde belirlenmiş şartlara bağlı olarak indirimli ya da sıfır gümrük vergisi uygulanmasıdır. Nihai kullanım izni, eşyayı kendileri nihai kullanıma tabi tutacak ithalatçılara veya eşyayı nihai kullanıma tabi tutacak firmalara devretmek suretiyle ithal eden ithalatçılara verilir. 

Nihai kullanıma tabi tutulacak eşya; a) Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda olması, b) Diğer tercihli tarife uygulamalarına konu olması, c) Kanun ile gümrük vergisinden muaf veya Bakanlar Kurulu Kararı ile indirimli vergi uygulamasına tabi tutulması durumunda nihai kullanım hükümleri uygulanmaz.

Uygulama İthalatçılar veya temsilcileri indirimli veya sıfır vergi oranından faydalanmak üzere, Nihai Kullanım İzin belgesini almak için, eşyanın serbest dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresine, beyannamenin tescil tarihinden önce veya söz konusu eşyanın gümrük gözetimi sona ermeden önce yazılı olarak talepte bulunması gerekmektedir.

Talep uygun görülmesi halinde kanuni vergi ile indirimli vergi arasındaki fark teminata bağlanır. İzin hak sahibi tarafından eşyanın öngörülen süre dâhilinde nihai kullanıma tahsis edildiğinin ve öngörülen amaçlar için kullanıldığının tespit edilmesi halinde teminat iade edilir.

İthal edilen her eşya Nihai Kullanım mevzuatına tabi tutulamaz İthal edilen her eşya Nihai Kullanım mevzuatına tabi tutulamaz. Bir eşyanın Nihai Kullanım Mevzuatına konu edilebilmesi için, Söz konusu eşyanın İthalat rejim Kararına ekli listelerde, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonun (GTİP) sonunda “(a)” dip notu bulunması gerekir. “(a)” dip notu o eşyanın gümrük mevzuatı bakımından Nihai Kullanım hükümlerine tabi olduğunu göstermektedir.

İndirimli Vergi Uygulamasına Örnek 1511. Tarife Pozisyonunda sınıflandırılan Palm Yağı Gıda amaçlı ithal edilmesi halinde % 31 Gümrük vergisine tabi olmakla birlikte; İnsan Gıdası dışında teknik ve sınai amaçlarda kullanılması halinde Gümrük vergisi %12 olarak uygulanır.

Sıfır Vergi Uygulamasına Örnek 0801.Gümrük Tarife Pozisyonunda sınıflandırılan Hindistan Cevizinin normal şartlarda gümrük vergisi % 30’dır. Ancak 18.06 ve 19.05 gümrük tarife pozisyonlu ürünlerin imalinde yani Çikolata ve Bisküvi imalinde kullanılmak kaydıyla ithal edilmesi halinde gümrük vergisi % 0 olarak uygulanır.

Örneklerden de anlaşılacağı üzere, ürün aynı olmasına karşın ürünün kullanıldığı sektör itibariyle vergi açısından farklılık söz konusudur. Nihai Kullanım sisteminde önemli olan hammadde konumundaki eşyanın, ithal edildikten sonra hangi sanayi dalında kullanılacağıdır.

Bu sistemde kanuni vergi ile indirimli vergi arasındaki fark, teminata bağlanmakta; eşyanın Nihai Kullanım izin belgesi üzerinde açıkça belirtilen süre dahilinde, yine belge üzerinde ön görülen ürünlerin imalinde kullanıldığının Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri raporuyla onaylanması halinde gümrük idaresine verilen teminatlar ilgili firmaya iade edilmektedir.