YEDEKLEME NEDIR? Gülşen Güler

YEDEKLEME NEDIR? Yedekleme, en genel anlamıyla, bir bilgisayar sistemini işlevsel kılan temel birimlerin, üzerinde çalışan yazılımların ve depolanan verilerin, arıza, hata veya hasar durumlarında çalışmaların kesintiye uğramasını ve verilerin geri dönülemez biçiminde kaybolmasını engellemek amacıyla birden fazla kopya halinde bulundurulmasını sağlayan işlemler bütünüdür. Bilgilerimizin çeşitli kopyalarına sahip olursak, her hangi bir kopyanın bozulması bizim için problem teşkil etmez (en fazla yedeklerimizden yüklememizi gerektirir).

Temel olarak bilgi kayıplarının 4 ana sebebi vardır: donanım arızaları, yazılım hataları, insandan kaynaklanan olaylar ve doğal afetler. Böylesi sorunlarda bir bilgisayar sistemi - Enerji Kaybı - Donanım kaybı - Yazılım kaybı - Kullanıcı Ayarlarının Kaybı - Veri Kayıplarına neden olabilir

KAYıPLAR NASıL ÖNLENIR ? *Enerji Kayıplarını önlemek için: -Özelleşmiş kasalar kullanılarak, birden fazla güç kaynağının kullanımı mümkündür. Bu sayede kaynaklardan biri bozulursa, diğeri devrede kalır. -Kesintisiz güç kaynağı birimleri, içlerinde barındırdıkları aküler sayesinde, hem elektrik kesintilerine, hem de ani gerilim değişikliklerine karşı bilgisayarları korurlar. -Pil(batarya)kullanımı, ani pil bitmeleri, elektrik kesintisi kadar risk yaratabilir. Pil kullanılarak kesintisiz güç kaynağına ihtiyaç kalmaz.

*Donanım Kayıplarını önlemek için: - Bu durumda, işlem kesintisinden ziyade depolanan verinin kaybolmasını donanım seviyesinde engellemek tercih edilebilir. Bu amaçla, örneğin RAID adı verilen disk koruma sistemleri kullanılabilir. RAID: Aynı veriyi farklı disklerde saklama teknolojisidir. * Yazılım Kaybını önlemek için: -Sisteme yüklü olan yazılımlar, bir hasar veya arıza durumunda kullanılmaz hale gelebilir. Bu durumda sistemi kullanılabilir hale geri döndürmek için, bu yazılımları yeniden yükleme imkanı korunmalıdır

*Kullanıcı Ayarlarının Kaybı: -İşletim sistemi ve uygulama programları üzerinde yapılan kişisel ayarlar, sistem normal çalışır halde iken ikinci bir noktaya kaydedilmelidir. *Veri Kaybı: - Bireysel açıdan bakıldığında, sistemdeki en kıymetli şey veridir. Çünkü enerji, donanım ve yazılım, yalnızca maddi imkanlarla yerine konabilir. Bu veri kayıplarını önlemek içinde veri yedekleme sistemi kullanılmalıdır.

Veri kurtarma, kayıp öncesi hazırlanmayı da kapsayan, belirli bir metodolojiyi tanımlamaktadır. 1. Yedekleme: Güvenilir bir kurtarmanın en önemli adımıdır. Kayıp yaşanmadan gerçekleştirilmeli ve düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır. 2. Doğrulama: Kayıp yaşanmadan önce, yedeklenmiş verinin hatasız olduğunun kontrol edilmesidir. Önemli bir adım olmakla beraber, bazı zorluklar ve zaman kullanımını azaltmak üzere ihmal edilebilmektedir. 3. Kurtarma: Bir kayıp halinde, alınmış yedeklerden sistemin çalışır hale getirilmesi işlemini kapsar.

Sağlıklı bir yedekleme yönteminde, kaynak, yedekleme donanımı, yedekleme yazılımı, yedekleme ortamı elemanlarının doğru biçimde seçilmesi ve bir arada uyumlu çalışır hale getirilmesi gereklidir.. Yedekleme Donanımına örnek; Sabit Disk, Yedek Sabit Disk, RAID Sabit Disk, Disket, CD-R / CD-RW, DVD-R / DVD-RW, Zip Disk / LS Disk, Harici Sabit Disk, USB Bellek, Teyp Sürücü, Ağa Bağlı Depolama. Yedekleme Yazılımına örnek; -İşletim Sisteminin Dahili İmkanları (Win 9x / ME / NT / XP / 2000) -Sıkıştırma Programları (WinZip, WinRAR, vb.) -CD / DVD yazıcı programlar (CD Creator, Nero, vb.) -RAID yazılımı -Diğer üçüncü parti yazılımlar

RAİD SABİT DİSK

YEDEKLEME YÖNTEMLERİ 1. Tam (Full) Yedek; Bu yöntem, seçilen veri kaynağının tüm içeriğini yedekler. En güvenilir yöntem gibi kabul görünse de diğer yöntemler daha çok tercih edilmektedir nedeni ise tam yedeklemenin daha fazla zaman ve kapasite ihtiyacı tüketmesindendir. Diğer yöntemler uygulanmadan önce, en az bir kez tam yedek almak gerekir. 2. Adımlı (Incremental) Yedek; Bu tip yedeklemede, sadece son alınan yedekten bu yana yedeklenmemiş olduğu tespit edilen dosyalar yedeklenir. Kurtarma sırasında önce tam yedek, sonra sırayla tüm adımlı yedekler kurtarılmalıdır. Bu nedenle klasik yedekleme yazılımlarında güvenilirlik düşer. Sırasıyla tüm yedeklerin geri kurtarılması ihtiyacı MakroBackup(yönetilebilir yedekleme sunucu sistemi) merkezi veri yedekleme sunucusu için geçerli değildir. Güvenle kullanılabilir.

3. Fark (Differential) Yedekleme; Bu tip yedeklemede, son tam yedekten sonra yedeklenmemiş olduğu tespit edilen veri dosyaları yedeklenir. Kurtarma sırasında önce tam yedek, sonra son fark yedeği kurtarılmalıdır. Bu nedenle klasik yedekleme yazılımlarında güvenilirlik orta düzeyde kabul edilir. Tam yedek ve sonrasında fark yedeğinin kurtarılması ihtiyacı MakroBackup merkezi veri yedekleme sunucusu için geçerli değildir. Güvenle kullanılabilir.