SU KAPLARI TAŞIMACILIKTA VE EVLERDE

KÜP Su, pekmez, yağ vb. sıvıları veya un, buğday gibi tahılları saklamaya yarayan, geniş karınlı, dibi dar toprak kap.

Karpuz Tarlasından Tarihi Küp Çıktı Düzce'nin Çilimli İlçesi'nde çiftçilik yapan Servet Akyüz'ün tarlasında 140 santim boyunda, 120 santim genişliğinde Roma dönemine ait küp bulundu.

TIKIR Tıkır, tamamen ahşaptan yapılmış, eğriltilerek yassılaştırılmış tahtaların birbirine tutturulmasıyla meydana getirilir. Yapımında ahşap malzeme ve araç-gereçleri kullanılır. Süt ve benzeri gıdaların taşımında kullanılır.

TESTİ Geniş gövdeli, dar boğazlı, emzikli veya emziksiz olabilen, toprak, cam, metal vb. maddelerden yapılan su kabıdır. TESTİ

AVANOS (NEVŞEHİR)

İBRİK Eskiden kullanılan su kabı, genellikle bakırdan yapılıp kalaylanmış olarak kullanılır. Günümüzde galvanizli tenekeden, plastikten de yapılmış olanları vardır.

ÇOTURA Çankırı ve yöresinde kullanılan; genel olarak çam ağacından oyularak yapılan su testisi.

SU KABAĞI Su kabağı, kabakgiller familyasından tek yıllık bir bitkidir. Sarılıcı bir bitki olduğu için, asma kabağı olarak da bilinir. Çeşitli şekil ve boyda olan türleri vardır. Genellikle sapı dar, alt kısmı şişmandır. Eskiden süs amaçlı olarak ya da içi boşaltılarak su kabı olarak kullanılırdı ki bu son kullanımından dolayı bitki, su kabağı şeklinde adlandırılmıştır. Bunun yanı sıra baş tarafından dip tarafına doğru ortadan ikiye kesilip, sap ve kapak ilave edilerek saz yapımında da kullanıldığı görülmektedir. Günümüzde kabak lamba, süs eşyası ve heykel yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca genellikle süs amaçlı kullanılan bir bitki olmasına karşın; bazı yörelerde yemeği de yapılmaktadır.

KIRBA, eski zamanlarda sıkça kullanılan köseleden yapılan bir nevi su kabı. Bu iş için hazırlanan kösele, dört köşe bir tahtanın üzerine demir çemberlerle tutturulurdu. Yukarı doğru gittikçe daralan kırbaların bir metreye yakın boyları olurdu. Ağız kısımları iyice dar olup, sebillerde kullanılanlarına musluk takılırdı. Sakların kullandıkları kırbaların ağızları meşin ile bağlanır, ağızdan dibe kadar uzanan bir kol ile taşınırdı. Bunlar omuza takılarak istenilen yere götürülürdü. Atların iki yanına konulan kırbalarla da su taşınırdı. Böyle su taşıyan sakalara, “atlı saka” denirdi. Atın iki yanına asılan kırbalar meşin kovalarla doldurulur, hortum sokarak boşaltılırdı. Eskiden bunlarla mahalle aralarında su taşındığı gibi, kervan ve askerî nakliyatta da bunlardan istifâde edilirdi.

BODUÇ Çam ağacı veya topraktan yapılmış küçük, yuvarlak, kulpsuz testidir.

SUCU (SAKA) Eski zamanlarda hemen her evin bir kuyusu vardı. Ancak içecek su uzaktan getirilirdi. Sucu ya da saka şehir ya da kasabada su taşımacılığıyla uğraşırdı. Pınar ya da çeşmeden aldığı suyu hanelere sevk ederdi. Limonatacı ve şerbetçi gibi özellikle yaz aylarında sokakta bardakla su satan seyyar satıcılara da sucu denirdi.

Su Küpüyle Gelen Sağlık Damacanaların, plastik şişelerin sağlığa zararları ortaya çıkınca suya sağlık katan toprak su küpleri ilgi görmeye başladı.

GÜNÜMÜZ…