Ankilozan Spondilitte Kaplıca Tedavisi

Tanım(AS) Ankilozan Spondilit, öncelikle sakroiliak eklemleri ve omurgayı tutan ,SpA grubu hastalıkların prototipini oluşturan kronik,sistemik romatizmal bir hastalıktır.

AS Kriterleri ROMA KRİTERLERİ Klinik Kriterler 1)Bel ağrısı>3 ay,dinlenme ile rahatlamayan torasik ağrı ve tutukluk 2)İrit öyküsü 3)Bel omurlarında hareket kısıtlılığı 4)Göğüs ekspansiyonunun kısıtlanması 5)Göğüs kafesinde ağrı

AS Radyolojik Kriterler Bilateral sakroileit Tanı:Bilateral sakroileit + 1 klinik belirti veya 5 klinik belirtinin 4’ü AS tanısı koydurur.

AS NEW YORK KRİTERLERİ 1) Bel omurlarının üç planda (sagittal ve frontaller),egzersiz ile rahatlayan,dinlenme ile geçmeyen hareket kısıtlılığı 2) Lomber omurga veya dorsolomber bileşkede ağrı 3) Göğüs ekspansiyonu<2.5 cm

AS’de görülen sakroiliak eklem değişiklikleri New York kriterlerine göre 0 Normal 1 Şüpheli 2 Minimal sakroiliit 3 Orta derecede sakroiliit 4 Ankiloz

AS Değerlendirme Bilateral 3 veya 4. derece sakroileit ve bir veya daha fazla klinik kriter Bilateral 2.derece veya unilateral 3-4.derece sakroileit ile birlikte 2.klinik kriterin veya 1ve 3. klinik kriterlerin bulunması

AS’in Klinik Belirtileri İskelete Ait Sakroiliit ve spondilit Kök eklemlerin artriti(omuz,kalça) Periferik eklem artriti(nadir) Entesit Osteoporoz,vertebral kırık Spondilodiskit

AS’in Klinik Belirtileri İskelet Dışı Sistemlere Ait Akut anterior üveit Kardiyovasküler tutuluş Akciğer tutuluşu Cauda Equina sendromu Enterik mukozal lezyonlar Amiloidoz,diğerleri

İnflamatuar Bel Ağrısının Özellikleri 40 yaşından önce başlamış bel ağrısı Sinsi başlangıç En az 3 aydır sürmekte olması Sabahları ve uzun dinlence sonrası bel tutukluluğunun artması Egzersiz ile düzelme

AS(Laboratuar) AS’li hastaların >%95’inde HLA B27 pozitiftir. Yaklaşık %75’inde ESH artar ve klinik aktivite ile tam bir paralellik göstermez. CRP hastalık aktivitesini daha iyi gösteren bir akut faz reaktanıdır. Genellikle ESH ve CRP yüksekliği, AS’nin aksiyal tutuluşundan çok periferal tutuluşu ile ilgilidir.

AS AS’li hastaların %20’sinde pozitif aile öyküsü vardır. HLA B27 (+) AS’li hastanın HLA B27 (+) yakını için,AS gelişme riski %20’ dir ve HLA B27(-) yakınlarına bir risk eklemez.

AS Tedavisinde İlkeler Erken tanı çok önemlidir. Hastanın egitimi hastanın uyumunu çok artırır. Antiromatizmal (öncelikle NSAİ) ilaçlar uygun kullanılmalıdır. Günlük egzersiz (yüzme vb.) çok önemlidir. Tedavi ve egzersiz devamlı olmalıdır. Yatak zemini sert olmalıdır.

AS Tedavisinde İlkeler Spor ve eğlence postüre uygun olmalıdır. Sigara içilmemelidir. Travmadan kaçınılmalıdır(omurga osteoporozu) Aileye,hastanın bu ilkelere uymasını destekleyecek yönde davranması öğütlenmelidir.

Ankilozan Spondilitisin Tedavisinde Balneoterapinin Etkisi Melih YURTKURAN,Üzeyir ENDER,Nuran ÇERÇEL T.C ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ 1991 grup 1 grup 2 Erkek 17 11 Kadın (-) (-) Yaş 15-58 31-54 Ortalama 36 41 Radyolojik Bulgular 0 : (-) (-) 1 : (-) (-) 2 : (-) (-) 3 : 14 9 4 : 3 2

Aktif hastalar (ağrı ve tutukluğu olan , sürekli antiinflamatuar tedavi görenler çalışma kapsamına alınmış) Hastalar rastgele olarak iki gruba ayrılmış Grup 1 (n:17) 37° de kükürtlü banyo ile tedavi edilmiş.Tedavi süresi günde 20 dakika olarak 3 hafta sürmüş, Grup 2 (n:11) kontrol grubu olarak kullanılmış.37° deki sıcak su ile tedavi uygulanmış.

Gruplar birbirlerinden ve aldıkları tedaviden haberdar değil 2. gruptaki tedavi havuzu birinci gruptaki ile aynı görünümde 2.gruptaki hastaların hiçbiri tedavinin orijininden şüphelenmiyor. Kontrol grubundaki hastalar ilk gruptaki hastalar ile aynı aktivite düzeyinde.

Değerlendirme Kriterleri Ağrı Sabah tutukluğu süresi(dk) Kafa – duvar mesafesi(cm) Çene – manibrium mesafesi(cm) Lumbar – spine flexiyonu(schober) Göğüs expansiyonu(cm)

SONUÇ 1.Grup hastalarda 3 haftalık tedavi bitiminde değerlendirme kriterlerinin tamamında istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler saptanmasına rağmen, kontrol grunda sadece Çene – manibrium mesafesinde ve schöber testinde istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptanmış.

Sonuç olarak; Balneoterapinin seçilmiş A Sonuç olarak; Balneoterapinin seçilmiş A.S hastaların tedavisinde kullanılabilen bir yöntem olduğunu ve sıcak su banyosu tedavisinden daha üstün olduğu bildirilmiş.

Improvement of the clinical outcome in Ankylosing spondylitis by balneotherapy. Yurtkuran M, Ay A, Karakoç Y. Joint Bone Spine. 2005 Jul;72(4):303-8 Amaç: A.S hastalarında BT, BT+ NSAID ve NSAID tedavilerinin etkinliğini karşılaştırmak METOD Grup 1: (n=21) BT Grup 2: (n=20) BT+NSAID Grup 3: (n=20) NSAID

TEDAVİ GRUP 1- sadece BT her gün 20 dk, haftada 5 gün, 3 hafta GRUP 2 - BT + NSAID +1000 mg / gün Naproxen GRUP 3- Sadece NSAID 1000 mg / gün Naproxen Tüm Gruplar çalışma sürecsince günde 20 dk solunum ve postural egzersiz.

DEĞERLENDİRME TEDAVİ ÖNCESİ TEDAVİ BİTİMİNDE TEDAVİDEN 6 AY SONRA

SONUÇ Tüm Gruplarda çalışma sonunda ve çalışmadan 6 ay sonrasında bile klinik parametrelerde istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler. Grup 1 : Göğüs expansiyonu Grup 2: Sabah tutukluğu süresi Grup 1 ve grup 2 de; sabah ağrısı, gece ağrısı, sabah tutukluğu süresi, genel iyilik hali, occiput – duvar mesafesi, göğüs expansiyonu, el – yer mesafesindeki iyileşmeler grup 3’ e göre istatistiksel olarak daha iyi bulunmuş. Schöber testindeki iyileşmeler grup 1’ de grup 3 ‘ e göre istatstiksel olarak çok daha iyi bulunmuş.

CONCLUSION A.S li hastalarda; BT, etkili semptomatik tedavi modeli olarak önerilebilir, klinik parametrelerde yeterli iyileşmeler sadece BT ile sağlanabilir.

Aktif Ankilozan Spodilitli 40 hasta(New York kriterlerine göre) Effect of Spa Therapy in Tiberias on Patients with Ankylosing Spondylitis M.TISHLER, Y.BROSTOVSKI, M.YARON Clinical Rheumotology; 1995.14,p:21-25 Aktif Ankilozan Spodilitli 40 hasta(New York kriterlerine göre)

2 Hafta süre ile sıcak mineralli su(termal su) banyosu ve çamur paketi uygulaması ile kombine Tiberias spa Tüm hastalara; her gün, 20 dk, 38 °C mineralli su banyosu ve bel bölgesine 20 dk, başlangıç ısısı 45 ° C olan çamur paketi uygulaması. Egzersiz programı uygulanmamış.

Her bir hasta, aynı Romatolog tarafından; Tedavi başlangıcından 7 gün önce Tedavi başlangıcından 1 hafta sonra Tedavinin hemen bitiminde Tedavinin başlangıcından 4, 8,12 hafta sonra Sabah tutukluğu süresi (dk) Schober testi (cm) Göğüs expansiyonu (cm) El – yer mesafesi (cm) Hastalık şiddetinin hasta tarafından değerlendirmesi Hastalık şiddetinin hekim tarafından değerlendirmesi Laboratuar değerlendirmesi ( Hemogram, ESR, CRP, Protein Elektroforezi)

SONUÇ Schöber testi ve laboratuar testlerinde tedavi öncesine göre anlamlı değişiklik yok. Diğer değerlendirme kriterlerinde anlamlı değişiklik var. Hastaların çoğunda analjezik ve NSAID kullanımında azalma var. Tüm parametrelerdeki gelişmeler tedavinin 1. haftasında başlıyor ve 3 Ay boyunca devam etmekte.

Combined Spa-Exercise Therapy Is Effectıve in Patients With Ankylosing Spondylitis: Trial A randomized Controlled VAN TUBERGEN at. All ARTHRITIS CARE & RESEARCH 45:430-438,2001 O: AS hastalarında standart ilaç tedavisi ve grup fizik tedavi yöntemleri ile kombine edildiğinde spa-egzersiz tedavisinin etkileri M:Randomize kontrollü çalışma Toplam:120 hasta Grup 1: 40 hasta; yaş ortalaması:48 ± 10 E:25 K:15 Grup 2: 40 hasta; yaş ortalaması:49 ± 09 E:28 K:12 Grup 3: 40 hasta; yaş ortalaması:48 ± 10 E:34 K:06

Grup 1 Bad Hofgastain, AVUSTURYA Standart Spa egzersiz tedavisi 3 hafta süre ile,haftada 5 gün Fizik Egzersiz( 1 saat) Yürüyüş(30 dakika) Sırt üstü yatar pozisyonunun düzeltilmesi(başlangıçta 14 dakika hergün 2 dakika arttıralarak sonunda 30 dakika) Gasteiner Heilstollen: Her öğleden sonra radyoaktif Radon ihalasyonu sonrasında 1 saat sırt üstü yatma ve daha sonra oda havasında 30 dakika dinlenme( 3 haftada toplam 10 kez ve toplam 10 saat) Diğer 5 gün öğleden sonra 30 dakika intensif hidroterapi ve 30 dakika termal su banyosu, sonrasında 1 saat spor Hafta sonlarında termal su banyosu var fakat egzersiz yok

Grup 2 Arcen, H0LLANDA Sauna ve termal su banyosu ziyaretleri ile benzer termal tedavi Not:Her iki grupta da bireysel tedavi yok.

Grup 3 (Kontrol Grubu) Herhangi bir spa egzersiz tedavisi almıyor,genel aktiviteler, ilaç tedavisi ve haftalık grup fizik tedavi

Her 3 gruba da 3 haftadan sonra 37 hafta süre ile konvansiyonel ilaç tedavisi ve haftalık grup fizik tedavisi uygulanmış. Haftalık grup Fizik Tedavi: 1 saat fizik egzersiz 1 saat spor 1 saat hidroterapi

SONUÇ PIC( Pooled Index of Change) BASFI Ağrı Genel iyileşme Sabah tutukluğu

Spa tedavisinin başlangıcından 4 HAFTA sonra Grup 1 – Grup 3 arasında(0,49) Grup 2 – Grup 3 arasında(0,46)

Spa tedavisinin başlangıcından 16 HAFTA sonra Grup 1 – Grup 3 arasında(0,63) Grup 2 – Grup 3 arasında(0,34)

Spa tedavisinin başlangıcından 28 ve 40 HAFTA sonra Grup 1 – Grup 3 arasında fark devam etmekte Grup 2 – Grup 3 arasında fark kalmamakta

Conclusion AS ‘li hastalarda 3 haftalık kombine spa egzersiz tedavisine ilaç ve haftalık fizik tedavi yöntemleri eklendiğinde yararlı etkiler sağlanmaktadır. Bu yararlı etkiler 40 haftanın sonunda sonlanabilmektedir.

Cost Effectiveness of Combined Spa-Exercise Therapy in Ankylosing Spondylitis: A Randomized Controlled Trial Van TUERGEN at all. Arthritis & Rheumatism(Arthritis Care & Research) Vol.47, No.5, October 15,2002, pp 459-467 A.S’ li hastalarda; standart ilaç ve haftalık grup fizik tedavi yöntemlerine spa-exercise tedavisi eklendiğinde daha etkili sonuçlar alınmış olduğu gibi, tek başına standart tedavilere göre daha cost- effective ve cost-utility bulunmuş.

THANK YOU FOR YOUR ATTENTION