Konu 19: DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI 2009

NEDEN SİGORTA SİSTEMİ? Mevcut sistemlerin verimsizliği Planlama-Bütçe disiplini Uluslar arası ilişkiler Risk yönetiminde uzmanlık 2

SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Tarım Sigortaları Havuzu Devletin Prim Desteği Devletin Hasar Desteği Gönüllülük Esası İşletici Şirket Tüm İlgili Tarafların İşbirliği Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Kapsama Alınacak Riskler Denetim 3

Havuz Yönetim Kurulu Üyeleri (7) T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2) T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı (2) Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği (1) Türkiye Ziraat Odaları Birliği (1) İşletici Şirket (1) TARIM SİGORTALARI HAVUZU 4

Tarım sigortalarını geliştirmek amacıyla, üreticiler tarafından ödenmesi gereken sigorta priminin bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle Devlet tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. Sadece çiftçi kayıt sistemine kayıtlı üreticilere prim desteği sağlanır. PRİM DESTEĞİ 5

Sigorta şirketleri tarafından yapılan sigortalara ait riskin tamamı havuza devredilir. Havuz, üstlendiği bu risklerle ilgili olarak koruma satın almak üzere ulusal ve uluslararası şirketlerle reasürans anlaşmaları yapmak için gerekli çalışmaları yapar. Ulusal ve uluslararası piyasadan sağlanan korumanın yeterli bulunmaması halinde Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısım, Devlet tarafından taahhüt edilir. *Reasürans, Sigorta edilmiş riskin, belli bir kısmının veya tamamının yeniden sigorta edilmesidir. RİSK PAYLAŞIM VE REASÜRANS 6

Çiftçilerin sigorta sistemine katılımı, gönüllülük esasına dayanır. Bu Kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası yaptırmayan üreticiler 2090 sayılı Kanundan yararlanamaz. * 2090 Sayılı Tabii Afetlerden zarar gören çiftçilere yapılacak yardımlar hakkında kanun. ÇİFTÇİLERİN SİGORTA SİSTEMİNE KATILIMI 7

HAVUZ YÖNETİM KURULU İŞLETİCİ ŞİRKET TARSİM 8

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİNİN KURUMSAL YAPISI DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİNİN KURUMSAL YAPISI TARIM SİGORTALARI HAVUZU HAVUZU İŞLETİCİ ŞİRKET ŞİRKETİŞLETİCİ T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Devlet Sivil Toplum Kuruluşları Sigorta Şirketleri 9

ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ Sağlıklı tarım politikalarının oluşturulması, güncellenmesi, geliştirilmesi ve tarımsal desteklemelerin denetlenebilir, izlenebilir bir şekilde yürütülmesini sağlayan kayıt sistemidir. Üreticiler, gerek tarım sigortasındaki prim desteğinden, gerekse diğer tarımsal desteklerden yararlanmak için Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıt yaptırmak ve her sene güncellemek zorundadır. 10

Kapsama alınacak bitkiler, bitkisel ürünler ve seralar, tarımsal yapılar, tarım alet ve makineleri ile çiftlik hayvanları için; Kuraklık Dolu, Don Sel, taban suyu baskını Fırtına, Hortum Deprem, Heyelan Yangın, Kaza ve Zararlılar Hayvan Hastalıklarının Neden Olacağı Zararlar ve/veya tarım sektörü bakımından önemli görülecek diğer risklere ilişkin teminatlar Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. KAPSAMA ALINABİLECEK RİSKLER 11

MUAFİYET UYGULAMASI VE MÜŞTEREK SİGORTA Sigortacının üstlendiği riskleri belirli bir oranda kısıtlayarak, sigorta priminin ucuzlatılmasını hedefleyen uygulamalardır. Sigortalının hasarını eksik alması sonucunu doğurduğu için başlangıçta aleyhte bir uygulama olarak gibi algılanabilinmesine karşın aslında bu uygulamalar sigortalının muhtemel riskler karşılığında ödeyeceği primi çok ciddi bir oranda düşürdüğü için sigortalının lehine uygulamalardır. Muafiyet: Poliçede yazılı önceden belirlenmiş bir miktara kadar olan hasarların sigortacı tarafından ödenmemesi ve/veya belirlenmiş o miktardan daha yüksek hasarların o miktar tenzil edildikten sonra ödenmesi şekline muafiyet uygulaması denir. Müşterek Sigorta: Teminat kapsamındaki risklerin gerçekleşmesi sonucunda meydana gelen bir hasarın belli bir bölümünü veya belli bir yüzdesini sigortacının üzerinde tutmasıdır. 12

Havuzun ve Şirketin sigortacılık uygulamaları yönüyle denetimi, Hazine Müsteşarlığı, diğer tüm işlemlerinin denetimi Bakanlık tarafından yapılır. DENETİM 13

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTASI MEVCUT UYGULAMA 14

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI SERA SİGORTASI KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI HAYVAN HAYAT SİGORTASI SU ÜRÜNLERİ SİGORTASI 15

DEVLET DESTEKLİ BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI 16

Kapsam Tüm Bitkisel Ürünler (Meyve, sebze, Tarla ürünleri, Çiçekler bitkileri) Riskler (Tehlikeler) Dolu (Ana teminat), Yangın, Fırtına, Hortum, Heyelan, Deprem Don (Sadece yaş meyvelerde) KoşullarÇKS kaydının güncel olması BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI 17

 Tüm bitkisel ürünler için Dolu + Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem risklerinin neden olduğu miktar kaybı paket halinde teminat kapsamına alınmıştır. Ayrıca, istenildiği takdirde;  Sadece meyveler için Don riskinin neden olduğu miktar kaybı,  Yaş meyve, sebze ve çiçekler için dolu riskinin neden olduğu kalite kaybı, ek prim ödemek suretiyle, yukarıdaki pakete eklenebilmektedir. BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASINDA TEMİNAT KAPSAMINDA OLAN RİSKLER (TEHLİKELER) (TEHLİKELER) 18

2009 Yılı Muafiyet ve Müşterek Sigorta Oranları BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI Paket İçindeki Teminatlar Ürünler Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Oranı (%) Sigortalının Üzerinde Kalan Müşterek Sigorta Oranı (%) DoluTüm ürünler100 HeyelanTüm ürünler100 DepremTüm ürünler100 YangınTüm ürünler1020 FırtınaTüm ürünler20 HortumTüm ürünler20 Dolu Kalite KaybıYaş meyve, sebze ve çiçekler100 Don Armut, Badem, Ceviz, Erik, Kayısı, Kiraz, Nektarin, Şeftali, Vişne, 2040 DonAltıntop, Limon, Mandalina, Portakal2025 Don Antepfıstığı, Avokado, Dut, Kestane, Kivi, Muşmula, Nar, Trabzon hurması, Yenidünya 1040 Don Üzüm, Fındık, Ayva, Elma, İncir, Muz, Zeytin

MEYVELERDE DON TEMİNATI a)Üzüm ve kivi asmalarında tomurcuk gözlerin uyanmasından, b) Turunçgiller, zeytin, muz, yenidünya ve avokado ürünlerinde meyvelerin oluşmasından, c) Fındık ürününde bahçedeki ocaklarda bulunan dişi çiçeklerin en az %90’ının (Karanfilli tomurcukların) etrafını çevreleyen pulcuklardan ayrılıp, sap oluşturmaya başladıktan ve ilk yaprakçıklar görülmeye başladıktan, d) Yumuşak çekirdekli, taş çekirdekli ve diğer meyvelerde bahçenin fenolojik olarak meyve bağlama(*) dönemine girmesinden, e) Ayvada taç yapraklara bakılmaksızın meyve dönemine girmesinden sonra başlar. (*) Meyve bağlama dönemi: Ağaçta çiçek döneminin tamamen sona erdiği ve meyve tutumunun görüldüğü dönemdir (normal koşullarda taç yaprakların %95’inin dökülmesiyle veya işlevselliğini kaybetmesiyle anlaşılır).  Sigortalı bahçede meyve dönemindeki ağaç sayısının toplam ağaç sayısına oranının % 90’i aşması halinde don teminatının başladığına hükmedilir.  Bahçe içindeki ağaçlarda çiçeklenme tarihleri bakımından farklılık arz eden çeşitlerin olması halinde yukarıdaki durum poliçede yazılı olan çeşit bazında değerlendirilir. 20

DEVLET DESTEKLİ SERA SİGORTASI 21

Kapsam Cam ve Plastik Seralar (Konstrüksiyon, Örtü malzemesi, Teknik Donanım, Ürün) Riskler (Tehlikeler) Dolu, Yangın, Fırtına, Hortum, Heyelan, Deprem, Taşıt Çarpması, Kar ve Dolu Ağırlığı KoşullarÖrtü altı kaydı, Teknik Şartlara Uygunluk SERA SİGORTASI 22

Bu sigorta; Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen risklerin, Bakanlıkça uygulanan Çiftçi Kayıt Sistemine entegre olarak çalışan Kontrollü Örtü Altı Kayıt Sistemine kayıtlı olan ve risk değerlendirmesi sonucunda sigortaya kabulü uygun görülen seralarda ve içindeki ürünlere vereceği zararları Genel Şartlara ve belirlenmiş olan yazılı Teknik Şartlar, Tarife ve Talimatlara göre karşılar. SERA SİGORTASI 23

İNDİRİMLER Seranın Risk Kategorisi Prim Fiyatında Yapılacak İndirim Oranı (Ürün ve Örtüde) Dolu, Yangın, Heyelan, Deprem, Taşıt çarpması, Kar ve Dolu ağırlığıFırtına, Hortum 120%40% 210%20% 3İndirim uygulanmaz 4 3. risk kategorisindeki prim fiyatları uygulanır. Fırtına ve hortum teminatı verilemez. İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. Hasarsız geçen bir dönemi takip eden yılda tarife primleri üzerinden % 10 nispetinde yenileme indirimi uygulanır. Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi Havuz Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. 24

DEVLET DESTEKLİ HAYVAN HAYAT SİGORTASI 25

KapsamSüt Sığırları Riskler (Tehlikeler) Her türlü hayvan hastalıkları ve gebelik, doğum veya cerrahi müdahale, Her türlü kazalardan, yılan ve böcek sokması, Zehirli çayır otları ve yeme bağlı zehirlenmeler Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması, Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve zorunlu kesimler, Teknik şartlar çerçevesinde Yavru Atma riski, KoşullarÖn soy kütüğü ve soy kütüğü kaydı HAYVAN HAYAT SİGORTASI 26

HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU – 2009 a) Prim Fiyat Tablosu Hayvan Sayısı Prim Fiyatları Müşterek Sigorta Oranı Muafiyetsiz %1,5 Muafiyetli % 4,0 Muafiyetli 1 – 4% 10,50 % 20 5 – 20% 9,00 % % 8,00% 6,00% 4,00% % 7,50% 5,50% 3,50% – 500% 7,00% 5,00% 3,00% ve üzeri% 5,50% 3,50% 2,00% 20 27

HAYVAN HAYAT SİGORTASI – 2009 Poliçe Yenilemelerinde Hasar-Prim Dengesine Göre Prim Ayarlaması Hasar Prim Oranı % Primlerde Yapılacak Artış veya İndirim Oranı % – >

HAYVAN HAYAT SİGORTASI – 2009 İndirimler ve Ek Prim Uygulamaları TEDGEM ve benzeri kuruluşlar tarafından ihale usulü dağıtımı yapılarak müteahhitlerce sigorta ettirilen hayvanlar hariç olmak üzere, Kooperatif toplam sigortalanabilir hayvan sayısı 300 ve üzerinde ise tarife üzerinden % 10 indirim uygulanır. Hastalıklardan arî işletme belgesine sahip işletmeler için işletme bazında mevcut tarife üzerinden % 10 indirim uygulanır. İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi Havuz Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. Söz konusu grup poliçelerinde ve arîlik belgesi sahibi işletme poliçelerinde yenileme işlemi (tecdit) yapıldığı takdirde; Gruba ait hasar prim dengesinin % 50’nin altında kalması halinde uygulanan grup indirimi oranı aynen devam eder. Hasar prim dengesinin % olması halinde indirim oranı % 50 oranında azaltılır. Hasar prim dengesinin % 70’in üzerinde olması halinde grup indirim hakkı düşer. Organik Hayvancılık yapılan işletmelerde prim fiyatına % 75 ilave yapılır. 29

DEVLET DESTEKLİ KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI SİGORTASI 30

KapsamKapalı sistemde üretimi yapılan kümes hayvanları Riskler (Tehlikeler) Her türlü kanatlı hayvan hastalıkları, Her türlü kazalardan, zehirlenmeleri, Her türlü doğal afetler, Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve zorunlu kesimler KoşullarBio-güvenlik önlemleri ve hijyen kurallarının sağlanmış olması KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI 31

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU – 2009 KATEGORİ (YETİŞTİRME AMACI)PRİM(%) Broiler1,30 Yumurta Tavuğu Civcivi2,75 Yumurta Tavuğu3,50 Damızlık ve Ana Damızlık Civciv2,25 Damızlık ve Ana Damızlık Tavuk3,25 Hindi3,50 Devekuşu7,50 32

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI İndirimler İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. Hasarsız geçen bir dönemi takip eden yılda tarife primleri üzerinden % 10 nispetinde yenileme indirimi uygulanır. Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi Havuz Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. 33

HASARLAR NASIL ÖDENECEK ? ÇİFTLİK HAYVANLARI SİGORTALARINDA 34