BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖZÜRLÜ KİŞİLERİN HAKLARI SÖZLEŞMESİ

İnsan Hakları İnsan hakları; olmadığı koşulda kişilerin insan olarak onurları ile yaşayabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir

İnsan Haklarının Evrenselliği İnsan haklarının coğrafi, siyasi, ideolojik, sosyal, ekonomik, kültürel veya diğer farklılıklar nazara alınmaksızın, bütün insanlara yeknesak bir şekilde uygulanmasıdır İnsan hakları alanındaki bütün uluslar arası belgeler, bu farklı yapılardaki devletlerden, vatandaşlarıyla ilişkilerinde asgari bazı standartlara saygı gösterilmesini talep etmektedir

Evrensel İnsan Haklarının Gelişimi Evrensel insan haklarının gelişiminde 20.yüzyıl, insan haklarının milli sınırlar dışına taşarak evrenselleştiği hatta gelişip boy attığı bir dönem olmuştur

Özürlü Kişilerin Hakları Sözleşmesi Uluslararası uygulanabilirlik Yasal bağlayıcılık Başlangıç hükümleri 50 maddelik sözleşme 18 maddelik ihtiyari protokol

Dünyada pek çok farklı ülkeden bir çok insan bu sözleşmenin geliştirilmesi için birlikte çalışmışlardır. Onlar özürlü kişilerin okula gitmesi, iş sahibi olması ve iyi bir yaşam sürmesi için yardımcı olacak kanunlar ve eylemleri sağlamak için çaba harcamışlardır.

Hak; her insanın sahip olması gereken şeylerdir. Herkes, özürlü kişiler de dahil aynı haklara sahiptir. Tüm haklar eşit biçimde önemlidir.

Sözleşme çocukların, gençlerin, kadınların ve kız çocuklarının ve yetişkinlerin haklarının bir listesini verir. Bu hakların pratiğe nasıl geçirilebileceğine ilişkin kuralları belirler. Sözleşmeye taraf olan her ülke bu kurallara uymakla yükümlüdür.

Amaç Özürlü kişilerin tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanmasını kolaylaştırmak, korumak, sağlamak ve doğuştan sahip oldukları onura saygıyı güçlendirmek

Tanımlar Özürlülüğe dayalı ayrımcılık Makul uyumlaştırma Evrensel tasarım-kapsayıcı tasarım İletişim Dil

Genel İlkeler Özerklik Ayrımcılık yasağı Topluma tam ve etkili katılım Farklılıklara saygı Fırsat eşitliği Erişilebilirlik Kadın-erkek eşitliği Çocukların gelişen kapasitelerine saygı

Genel yükümlülükler Hukuk reformu süreci Özürlülüğün tüm alanlarda gözetilmesi Kamu ve özel sektörün yükümlülükleri Özürlü kişilerin sürece dahil edilmesi Bilinçlendirme faaliyetleri

Eşitlik ve Ayrımcılık Yasağı Hukuk önünde eşitlik Özürlülüğe dayalı her türlü ayrımcılığın yasaklanması Ayrımcılığa karşı eşit ve etkili şekilde korunma güvencesi Makul uyumlaştırma Pozitif tedbirlerin ayrımcılık sayılmaması Ulusal düzeyde kapsamlı bir ayrımcılık yasağı getirilmesi

Özel Gruplara İlişkin Hükümler Özürlü kadınlar Özürlü çocuklar Hem ilgili hükümlerde çeşitli göndermeler yapılmış hem de ayrı birer madde olarak düzenlenmiştir.

Erişilebilirlik Asgari standart ve kılavuz ilkeler Tesislerin erişilebilirliği İlgili personelin eğitimi Bilgiye erişim

Yasa önünde eşit tanınma Ehliyet = fiil ehliyeti + hak ehliyeti Kişi olarak tanınma hakkı Özürlü kişiler adına karar verme yerine, desteklenmiş karar verme süreçlerine doğru geçiş

Adalete Erişim (madde 13) Usule ve yaşa uygun uyumlaştırmalar yapılmalı, soruşturma ve diğer hazırlık aşamaları dahil tüm hukuki işlemlerde tanıklık etmeleri, doğrudan ve dolaylı olarak katılımları kolaylaştırılmalıdır. Görevli personelin eğitimi

Kişi Özgürlüğü Ve Güvenliği (madde 14) Özgürlüklerinden hukuka aykırı ve keyfi şekilde mahrum bırakılmalarının engellenmesi Özürlülüğün hiçbir koşulda özgürlüğü kısıtlamada gerekçe olarak gösterilememesi

Seyahat Özgürlüğü Ve Uyrukluk (madde 18)

Bağımsız yaşama ve topluma dahil olma (Madde19)

Kişisel Hareketlilik (madde 20)

Düşünce Ve İfade Özgürlüğü İle Bilgiye Erişim (madde 21) Özürlü kişilerin farklı iletişim yöntemlerini kullanarak kendilerini ifade edebilmeleri Bilgi ve fikirleri araştırma, alma ve verme özgürlüğü

Eğitim (madde 24) Fırsat eşitliği temelinde Ömür boyu eğitim Eğitim sistemindeki personelinin iletişim yöntemleri açısından eğitilmesi

Sağlık Sağlık hizmetlerinin mümkün olduğu kadar özürlü kişilerin bulunduğu yerlere yakın sunulması Özürlü kişilere sunulan sağlık hizmetlerinde diğer kişilere sağlanan standartların uygulanması

Habilitasyon ve Rehabilitasyon (madde 26) İsteğe bağlı olması Özürlü kişilerin ihtiyaçlarının ve güçlü oldukları yönlerin çoklu disiplinle değerlendirilebilmesi Mümkün olduğu kadar erken evrede başlaması

Çalışma ve İstihdam Açık, kapsayıcı ve erişilebilir iş piyasası İş ve sendikal haklar Eşit ücret Tacizden korunma ve mağduriyetin giderilmesi Makul uyumlaştırma

Siyasi ve Toplumsal Yaşama Katılım (madde 29)

Uluslararası İşbirliği (madde 32)

Ulusal Uygulama ve Denetim Devlet teşkilatı bünyesinde bir birim kurulmalı Taraf devletler, hukuk ve yönetim sistemlerine bağlı olarak, sözleşmenin uygulanmasını geliştirici, koruyucu ve denetleyici olmak üzere en az 1 mekanizmayı desteklemeli, güçlendirmeli, görevlendirmeli ya da kurmalı Öncelikle özürlülük alanında çalışanlar olmak üzere sivil toplum kuruluşları ve temsilcileri de denetim sürecine dahil olmalı

Uluslararası İzleme Özürlü Hakları Komitesinin kurulması (madde34) Üyeler taraf devletlerin adayları arasından seçilir 4 yıllık ve 2 yıllık üyelikler var Komite çalışma kurallarını kendi belirler komite üyeleri BM genel sekreterliği’nin personeli olarak adlandırılır

Uluslararası İzleme Taraf Devletlerin dönemsel raporlar sunma yükümlülüğü (madde35) Raporlarda göz önünde tutulması gereken hususlar (madde 36)

Uluslararası İzleme Komite ve taraf devletler arasında işbirliği (madde 37) Komite ve diğer organlar arsında işbirliği (madde 38)

Uluslararası İzleme Komitenin Raporu (madde39) Taraf Devletler Konferansı (madde 40)

İhtiyari Protokol

SONUÇ

Teşekkürler....