PARDUS

Pardus Nedir? Pardus, Tübitak tarafından geliştirilmiş Linux temelli bir ulusal işletim sistemidir. Pardus: Özgür olması Bir bilgisayarda kullanılan her türlü yazılımı sunması Virüs gibi zararlı programlara doğuştan bağışıklığı olması Türkçe desteğini eksiksiz vermesi Kullanım kolaylığı Ve bizzat Türk bilgisayar uzmanlarınca Türkiye'de geliştirilmesi nedeniyle benzerlerinden çok farklı bir işletim sistemi olarak öne çıkmaktadır. Pardus Genel Kamu Lisansı (GPL) ile özgürce dağıtılmakta ve kullanılmaktadır.

Kuruluma Başlanması Lisans ekranı Kurulum ekranı Lisansın okunması Pardus 2009 Kurtarma sistemi Sistemi sabit diskten aç Bellek testi Donanım bilgisi Lisans ekranı Lisansın okunması Lisansın kabulü Sürüm notları Yardım ekranı

Ayarlar CD içeriğinin kontrol edilmesi Klavye ayarının yapılması Tarih ve zaman diliminin seçilmesi

Kullanıcılar ve Sistem yöneticisi Kullanıcıların ve parolalarının tanımlanması Yönetici parolasının belirlenmesi

Diskin Hazırlanması Disk Bölümlendirme Otomatik Bölümleri yeniden boyutlandırmayı dene Tüm disk bölümlerinin silinmesi El ile bölümlendirme İlgili dosyalar için bölümlendirmenin yapılması

Eğer birden fazla işletim sistemini aynı bilgisayara yükleyecekseniz ya da disk bölümlerini kendiniz belirlemek istiyorsanız elle ayarlamayı seçmelisiniz. Linux sistemler Windows sistemlerden farklı olarak sistem dosyaları, kullanıcı dosyaları ve takas dosyalarını ayrı bölümlerde tutar. Elle ayarlamayı seçtiğinizde pardus sistem dosyaları için en az 4gb bir alan oluşturmanız gerekmektedir. Diğer bölümlerin oluşturulması kullanıcıya kalmıştır. Takas alanı olarak bilinen bölüm Windows daki sayfa dosyasının karşılığıdır. Takas alanı olarak ayrılan kısım ram gibi kullanılır. Windows'tan farklı olarak bu alan ayrılmadığında da sistem çalışacaktır. Bu alan için de 2gb bir boyut ayırmanızı öneririz.

Dosyaların Yüklenmesi ve Kurulumun Tamamlanması Önyükleyici kurulumu Açılış diski Pardusun kurulu olduğu disk bölümü Listeden seçilmiş disk Özet ekranı ve dosyaların kopyalanması

Kaptan Masaüstü Kaptan Masaüstü, Pardus kurulumu sonrasında kullanıcıyı masaüstünde karşılayan bir yardımcı programdır. Kaptan Masaüstü, Pardus hakkında genel bilgiler verirken, kullanıcının masaüstünü daha rahat kullanabilmesi için temel yapılandırma seçeneklerini de düzenler. Kaptan masaüstü panel ve stil ayarlarını kolaylıkla yapmasını sağlayan bir "ilk kullanım sihirbazıdır. Şimdi Pardus kurulumu sonrasında karşımıza gelen Kaptan Masaüstünü yakından inceleyelim;

Kaptan Masaüstü Masaüstü araması Fare Ağ Temalar Smot Menü Paket Kurulum sonrası ayarlar Masaüstü araması Ağ Smot Paket Fare Temalar Menü Duvar kağıdı

Dosya sistemi Dosya sistemi, işletim sisteminin bir disk veya bölüm (partition) üzerindeki dosyaları takip edebilmesi için oluşturulmuş yöntem ve veri yapıları bütünüdür. Her şey / (slash) simgesiyle ifade edilen root klasöründen başlar, aşağıya doğru iner. Windows'taki gibi C: D: şeklinde sözde sürücüler (drivers) bulunmaz. Windows ortamında, dosyalarınızı C sürücüsü, D veya E sürücüsü gibi her yere koyabilirsiniz. Bu tarz dosya sistemlerine, "Hiyerarşik Yapı"lı denmektedir. Linux, / (root) klasöründen başlayarak, boot işlemindeki önem sırasına göre klasörleri dizer.

Temel Dosya ve Dizin İşlem Komutları Linux işletim sisteminde dizin ve dosyalar üzerinde farklı birçok işlem yapılabilmektedir. Bu işlemler temel olarak aşağıdaki gibidir: Yeni dosya veya dizin oluşturmak, silmek. Dosya ve dizinleri listelemek. Dosya veya dizinlerin izinlerini ayarlamak. Dosyaların içeriğini görmek. Dosyaları yazdırmak. Dosya ve dizinleri kopyalamak ve taşımak.

Açılış yöneticisi : GRUB Pardus 2007.2 ve sonraki sürümlerde gelen Açılış Yöneticisi, bilgisayarınızı açtığınızda karşınıza gelen işletim sistemi seçimi GRUB menüsünü düzenlemenizi sağlar. Pardus CD ile birlikte sisteme kurulmaktadır. Daha açık bir ifadeyle, bilgisayarı her açtığınızda karşınıza gelen işletim sistemi seçme ekranı GRUB'un ta kendisidir. Bilgisayarınızı açtığınızda karşınıza gelen işletim sistemi seçimi yapmanızı sağlar Pardus menüsü  Sistem Ayarları  Açılış yöneticisi GRUB ile; Menünün ne kadar süre bekleyeceğini, menüde hangi işletim sistemlerinin listeleneceğini ve menü geldiğinde hangisinin seçili olacağını belirleyebilir, Menüde gereksiz yer tutan girdileri silebilir, Kullanılmayan çekirdekleri sisteminizden silerek temizlik yapabilirsiniz.

Dosya Yöneticisi: Konqueror & Dolphin Dosya yöneticisi, birçok dosya ve dizin işlemlerinin yapılmasını sağlayan programa denir . Konqueror KDE masaüstü ortamının dosya yöneticisidir. Yerel disklerden ve ağ üstünden kes/kopyala ve yapıştır gibi temel dosya yönetimi desteği vardır. Dolphin, KDE 4 ve Pardus 2009'un ön tanımlı dosya yöneticisidir. Dolphin, Konqueror gibi İnternet tarayıcı ve üst bir görüntüleyici özelliklerine sahip değildir, yalnızca dosya yönetim amacıyla kullanılmaktadır. Dolphin sadece tek bir alana yoğunlaştığı için yüksek bir performansa sahiptir. Henüz yeni bir proje olan Dolphin, gelişimini hızla sürdürmektedir.

Paket Yöneticisi Paket Yöneticisi, Pardus resmi program depolarında arama yaparak bulduğunuz paketleri kurmanızı, bilgisayarınızda var olan paketlerin yeni sürümleri çıkmışsa güncellemenizi ve gerek duymadığınız programları bilgisayarınızdan kaldırmanızı sağlar. Paket Yöneticisi 'ne üç şekilde ulaşabilirsiniz: Eğer ilk açılışta Kaptan Masaüstü’nden ilgili seçimi yaptıysanız saatin yanındaki sistem çekmecesinden. Pardus Menüsü > Pardus Yapılandırma Merkezi > Sistem Seçenekleri > Program Ekle, Kaldır veya Güncelle yolunu izleyerek. Ya da Pardus Menüsü>Yazılım Ekle ve Kaldır yolunu izleyerek. Pisi (açılımı Packages Installed Successfully as Intended), Pardus'un paket yöneticisidir. Bağımlılıkları takip ederek paket inşa etme, kurma, kaldırma, yükseltme ve benzeri işlevleri yerine getirir. Kullanıcı dostu bir grafiksel ara yüz ve kapsamlı bir komut satırı ara yüzü içerir.

Yapılandırma Yöneticisi: ÇOMAR (Configuration Manager) sistemin düzgün çalışması için gerekli olan donanım, açılış, ağ, kullanıcı, zaman, görüntü gibi ayarların mümkün olduğu kadar kendi kendine yapılması amacıyla geliştirilen özgün Pardus tasarısıdır. Kullanıcılara bir yetki denetimi dahilinde bu ayarları basit ve anlaşılır bir biçimde değiştirme olanağı sağlayan bir yazılımdır. Ayrıca Çomar dünyada yazılan ilk Türkçe donanım yöneticisidir. Terminal üzerindeki kodlarda Türkçe karakter kullanılmaktadır.

Yalı: Pardus'un görsel kurulum aracıdır. Üstün özellikleri nedeniyle diğer Linux dağıtımlarına göre Pardus'un bilgisayara daha kolay yüklenmesini sağlar. Bu sayede Kullanıcıya çok az iş düşer. Kurulum yapılacak olan disk bölümünü biçimlendirir. Kurulum medyası üzerindeki uygulamaları hedef sisteme yerleştirerek işletim sistemi kurulumunu gerçekleştirir ve sonunda yapılandırır. Yetkili kullanıcı parolası, bilgisayar adı, diğer sistem kullanıcıları gibi bilgileri toplayarak kurulmuş sistem üzerinde gerekli düzenlemeleri yapar. İşletim sistemi önyükleyicisini kurarak bilgisayarı ilk açılışa hazırlar.

KDE Sistem İzleyici: KDE Sistem İzleyici, sisteminizde çalışan süreçleri izlemenizi ve istenilen süreçlerin sonlandırılmasını sağlayan bir sistem aracıdır. Program Pardus CD'si ile birlikte kurulu gelmektedir. Programa ihtiyaç duyduğunuzda Ctrl + Esc tuş bileşimini kullanarak KDE Sistem İzleyici'yi (ProcessTable) açabilirsiniz. Sistem izleyicisi ile; Sistem süreçlerini izleyebilirsiniz, Çalışan süreçleri sonlandırabilirsiniz, Bellek ve takas alanını izleyebilirsiniz,

Sistem ayarları(denetim masası) Windows'ta kullandığımız Denetim Masası'nın karşılığı Pardus'ta Sistem ayarları'dır. Dil ve erişebilirlik ayarları, kullanıcı hesapları, fare/klavye gibi donanımların ayarlanması, masaüstü simgelerinden açılış ekranına kadar görünüm özelliklerinin değiştirilmesi gibi aklınıza gelebilecek her türlü ayarlama işlemleri buradaki uygulamalar ile gerçekleştirilmektedir. Sistem Ayarları KDE masaüstü ortamının ayarlarının yapıldığı uygulamaya Pardus'a özel yönetim programlarının da eklenmesiyle oluşmuştur. Bu sayede hem KDE'ye ait masaüstü ayarlarına hemde Pardus'a ait sistem ayarlarına aynı yerden ulaşılabilir olması sağlanmıştır.

Office uygulamaları: OpenOffice OpenOffice.org, herkes için ücretsiz olan bir ofis paketidir. Bu yazılım aşağıdaki modülleri içerir: OpenOffice.org Writer (Kelime İşlemci) OpenOffice.org Calc (Hesap Tablosu) OpenOffice.org Impress (Sunum Hazırlama) OpenOffice.org Draw (Vektörel Çizim) OpenOffice.org Base (Veri tabanı) OpenOffice.org Math (Formül hazırlama) Bazı öne çıkan özellikleri; Özgür yazılım oluşu Özgür yazılımlarla uyumlu çalışabilme MS Office dosyalarını açma ve Ms Office biçiminde kaydetme Belgeleri PDF olarak kaydetme Sayısal imza desteği

Pardus - Sık Kullanılan Programlar İnternet browser  Firefox, Opera, Chrome ... Müzik çalar  Amarok, Juk ... Resim  Gwenview, Gimp ... Video oynatıcı  Dragon player, Kaffeine ... Mesajlaşma  Kopete , Konversation, amsn ... Office uygulamaları  Openoffice, Koffice ... Programlama dilleri  Java, Phyton, C++ ... Programlama ara yüzleri  Eclipse , QT, mono ... Windows uygulamaları  Wine ... Oyun  Yüzlerce farklı oyun

Pardus Kısayolları : AĞ  ifconfig : ağ arayüzünü yapılandırır.  ifconfig [aygıt] up, down : aygıtı başlatır ya da durdurur.  DOSYA ve YAZICI SUNUCUSU (SAMBA)  /etc/samba/smb.conf : ana yapılandırma dosyası  smbclient : samba ağı tarayıcısı SERVİSLER ve SİSTEM  /etc/init.d/dosya restart : servisi yeniden başlat  /etc/init.d/dosya stop : servisi durdur  /etc/init.d/dosya start : servisi başlat  reboot, poweroff : yeniden başlat, kapat  /var/log/ : sistem kayıtlarının tutulduğu dizin  /etc/X11/xorg.conf : ekran ayarları dosyası 

CTRL+ + veya - : Firefox'ta metin boyutunu değiştir  CTRL+ALT+Backspace : X'i (grafik ortam) yeniden başlatır  KOMUT ÇALIŞTIR  kdesu kwrite dosya_adı : root yetkisi ile dosya düzenleme  kaptan, tasma, pisi-kga, xmms vb. programlar : program isimleri yazılarak çalıştırılabilir.  konsole : konsol aç  KISAYOL TUŞLARI  CTRL+ALT+F1...F6 : tty1...tty6 geçiş  CTRL+ALT+F7 : Xwindow a geçiş  CTRL+Esc : KDE Sistem İzleyicisi'ni çalıştırır.  CTRL+ALT+Esc : Çalışmayan bir programı öldürür. Programı kapatır. (Kuru kafa işareti durdurulacak programın üzerine tıklanır.)  ALT+F2 : Komut çalıştırma CTRL+ALT+ + veya - : Ekran çözünürlüğünü değiştirir (artırır veya azaltır) 

Linux neden kullanmalıyım ? - Olumlu yanları  * Linux ücretsizdir. Herhangi bir linux işletim sistemi dağıtımını internet adresinden indirebilirsiniz.  * Linux da kullanacağınız temel programlar hali hazırda yüklü olarak kurulum ile karşınıza çıkmaktadır.  * Linux da programların %90 ücretsizdir. Ücretli programlar yok denecek kadar azdır.  * Linux Window 'sa oranla daha hızlıdır.  * Linux sonsuz kişiselleştirilebilen bir işletim sistemidir.  * Linux 'un her kesime veya kişiye hitap eden dağıtımları mevcuttur.  * Linux dağıtımlarından bazıları Ubuntu, Open suse, Mint ,Fedora ,CentOs, Pardus Anka (Yerli İşletim Sistemi) vs. vs.  * Linux da geliştiriciler bir kod yazdığında o kodun çalışmasından çok en verimli şekilde çalışması esas alınır. Bu da güvenlik konusunda ekstra güç sağlar.  * Linux da virüs sayısı Windows için üretilenden çok çok daha azdır.Bu sebeple daha güvenlidir. 

- Olumsuz yanları. İlk kullanımda Linux kullanıcılara zor gelmektedir - Olumsuz yanları  * İlk kullanımda Linux kullanıcılara zor gelmektedir.  * Çoğu kez kod kullanmak zorunda kalınabilir.  * Oyunların neredeyse hepsi Windows için üretildiğinden dolayı oyun oynamak hayal oluyor.  * Eğer Windows daki ileri ileri tıklayıp yapılan program yüklemelerine alışmış iseniz Linux da bunun olmadığını görünce zorlanabilirsiniz. 

Hazırlayanlar: Tuğçe Doğan Melek Yener Elif Güller