KADASTRO DAVALARINDA USUL METE GÜNAY Yargıtay 16. H.D. Tetkik Hakimi

KADASTRO NEDİR ? Kadastro; ülke sınırları içerisindeki taşınmaz malların sınırlarını, arazi ve harita üzerinde belirleyerek hukuki durumlarını tespit etmek ve işlemlerin kesinleşmesi sonucunda Türk Medeni Yasası uyarınca tapu siciline tescil ederek hak sahiplerine tapu belgelerini verme işleminin bütünüdür.

Kadastronun amacı nedir ? Kadastronunun amacı; Türk Medeni Yasasının hedeflediği tapu sicilini tesis etmek, taşınmazları haritaya bağlamak ve ülkemizin kadastral topoğrafik haritasını meydana getirmek suretiyle taşınmaz mal mülkiyetini devlet güvencesine ve kayıt altına almaktır.

Kadastro Çalışmalarını Kim Yapar ? Kadastro hizmetleri 3402 sayılı K.K.nu gereğince Kadastro Müdürlükleri tarafından ve yasada öngörülen ekipler eliyle gerçekleştirilir. Kadastro çalışmaları alenidir. Hak sahipleri tespit sırasında hazır bulunabilir, belge ibraz edebilir, tanık gösterebilir.

Kadastro ekibi ve Kadastro Komisyonu: Kadastro ekibi en az iki kadastro teknisyeni, mahalle ve köy muhtarı ile 3 kişiden oluşur.(Md.3/1) Kadastro Komisyonu kadastro müdürü veya yardımcısının başkanlığında, bir kadastro üyesi ve itirazın mahiyetine göre kontrol mühendisinden veya tasarruf kontrol memurundan (yoksa fen kontrol memurundan oluşur.(Md.3/8)

Bilirkişilik Yapamayacaklar Seçilen bilirkişiler kadsatro ekibinin çalışması sırasında kendisine, eşine, usul ve füruuna, kardeşinin çocuklarına ve eşinin usul ve füruuna ait tespitler ile bunların hak iddia ettiği tespitlerde ve ayrıca hak iddia edenlerden biri ile kendisi ve usul ve füruu arasında davası bulunanlar ile ilgili tespitlerde bilirkişi dinlenemez (Md.3/6) (Yasaklı kişilerin tutanağın düzenlenmesine katılmaları usule ilişkin aykırılık oluşturacağından, Mahkemece tutanağın kadastro Müdürlüğü'ne iade edilemeyeceği.(29.03.1996 tarihli 1993/6-1996/2 sayılı İ.B.K. )

Komisyona İtiraz Kadastro tutanağı düzenlendikten sonra kadastro ekibi çalışma alanında işlerini bitirinceye kadar itiraz edilebilir.(md.9/1) İtiraz en geç 10 gün içinde kadastro komisyonuna intikal ettirilir.(md.9/2) Bir belgeye dayanmayan itiraz incelenmez. İtiraz edenin ilan süresi içinde dava açma hakkı saklıdır.(md.9/son)

Komisyon İncelemesi Kadastro komisyonu itirazı intikal tarihinden itibaren en geç bir ay içinde veya gerekçe göstermek şartıyla kadastro faaliyetleri sona erinceye kadar incelemek zorundadır.(md.10/1 İnceleme sonunda eski tutanağın yerine kaim olmak üzere hak sahibini belirleyici yeni bir tutanak düzenler(md.10/2)

İhtilafların Çözümü Kadastro çalışmalarından kaynaklanan ihtilafların çözümü için ihtiyaç halinde HSYK kararı ile Kadastro Mahkemeleri kurulur. İhtiyacın ortadan kalkması halinde bu mahkemeler HSYK kararı ile kaldırılır.

Kadastro Çalışma Alanı Kadastro bölgesindeki her köy ile belediye sınırları içinde bulunan mahallelerin her biri kadastro çalışma alanını teşkil eder. Bu sınırlar sadece içinde çalışma yapılacak alanı belirler. İdari sınır değildir, mülkiyet hakkı ve zilyetlik üzerinde bir sonuç doğurmaz.

Kadastro Çalışma Alanına İtiraz İlanı takip eden 7 gün içerisinde Kadastro Müdürlüklerine itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen karara karşı 7 gün içinde Kadastro Mahkemesinde dava açılabilir. Kadastro Mahkemesi 15 gün içinde evrak üzerinde karar verir. Gerekirse keşif yapar. Mahkemenin, itiraz üzerine verdiği kararlar kesindir. (m. 4)

Kadastro Tutanağı İl-ilçe-mahalle-köy-mevki adı Pafta, ada, parsel numarası Cins, Yüzölçümü, dayanak, revizyon Harca esas değer Edinme Sebebi, tespit tarihi Tespit maliki/malikleri/ hisseler Askı ilanı, kesinleşme şerhi.

KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ DAVALARINDA USUL Dava yolları Zaman Bakımından Görev İhtilafın niteliği açısından görev Genel Hukuk Yargılamasından Ayrık Usul Hüküm

Dava Yolları (m.26, 27, 5, 10) 1) Genel Mahkemelerden aktarılan davalar (m.5, 27) 2) Kadastro Müdürlüklerinden yetkisizlikle gelen davalar. (m. 10) 3) Askı ilan süresi içinde açılan davalar (m.11, 12/1)

Genel Mahkemelerden Aktarma Kadastro tespit günü itibariyle derdest bir dava olmalı. Dava, taşınmaz mal mülkiyetine ilişkin olmalı Mahkemece re'sen dikkate alınacak Kesinleştirme ve aktarma re'sen yapılacak

Aktarma yoluyla gelen davalarda taraf 1) Genel mahkemede görülen davanın tarafları 2) Kadastro tutanağının edinme sebebi bölümünde hak sahibi iddiasında olduğu yazılı kişiler. 3) Tutanağın tespit malikibölümüne isimler yazılmışsa, adı yazılı bu kişiler.

10. MADDE UYARINCA GELEN DAVALAR Tespit gününden sonra ancak askı ilanından önce komisyona yapılmış bir itiraz bulunmalı. Komisyon kendisini yetkisiz bularak (aynı kuvvet ve mahiyetteki belgeler nedeniyle) buna ilişkin kararı ve kadastro tutanak aslını Kadastro Mahkemesine göndermiş olmalı.

10. Maddeye göre gelen davalarda taraf 1) İtiraz eden kişiler 2) Edinme sebebi sütununda hak sahibi olduğu belirtilen kişiler 3) Tutanağın malik hanesi doldurulmuşsa burada adı yazılı kişiler. *** Mahkemece davacı ve davalı sıfatı re'sen bu kişiler arasında paylaştırılmalı; davacı yerine K.H. vb yazılmamalıdır.

Askı ilan süresi içinde itiraz yoluyla gelen davalar 11. maddeye göre yapılan 30 günlük askı ilan süresinde dava açılmış olmalı. 30 günlük süre içinde açılacak davalarda görevli mahkeme Kadastro Mahkemesidir. Dava, dilekçe ile açılır. Bu davalar, tutanakta yazılı harca esas değer üzerinden harca tabidir. 30 gün içerisinde dava açılmayan tutanaklar kesinleşir. Kesinleşen tespitlere karşı genel mahkemelerde 10 yıllık süre içinde dava açılabilir. Bu süre, hak düşürücü süredir.

12/3.Mad. Öngörülen Hak Düşürücü Süre İle İlgili Değişiklikler: Ek cümle 25.02.2009 tarih- 5841/2 md- ”Bu hüküm, iddia ve taşınmazın niteliğine yahut Devlet veya diğer kamu tüzel kişileri dahi, tarafların sıfatına bakılmaksızın uygulanır.” hükmü -Anayasa Mahkemesi'nin 12.05.2011 tarih ve E.2009/31-2011/77 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

İhtilafın Niteliği Açısından Görev/ m.25 Kadastro mahkemesi; taşınmaz mal mülkiyetine ve sınırlı ayni haklara, tapuya tescil ya da şerh edilecek veyahut beyanlar hanesinde gösterilecek sair haklara ilişkin davalara ve özel kanunlarca kendisine verilen işlere bakar. Kadastroya ilişkin veraset uyuşmazlıklarını çözebileceği gibi, istek halinde veraset belgesi de verilebilir.

Görevli Bulunmadığı Durumlar m.25/son 1) Kadastro tespit gününden sonra doğan haklara dair istekler. (m. 26, 40) 2) Mahkemeden yenilik doğurucu hüküm almayı gerektiren dava ile ilgili isteklerin incelenmesi, kadastro mahkemelerinin görevi dışındadır. (m.25/son)

İlan Yükümlülüğü Genel mahkemelerden aktarılan veya kadastro müdürlüğünce yetkisizlikle gönderilen davalarda tutanakların mahkemece, 11. madde uyarınca ilanının yapılması gerekir. (27/3)

Re’sen Araştırma Re'sen araştırma kural değildir. Belli hallerde re'sen araştırma yapılması gerekir. Re'sen araştırma; mahkemenin hangi delillerin toplanacağına re'sen karar vermesi, bunun gerektirdiği işlemleri re'sen yapması ve masrafları suçüstü ödeneğinden karşılayıp yargılama sonunda gerçek hak sahibi adına tescil kararı vermesini ifade eder.

Re’sen Araştırma Halleri Hangi hallerde re'sen araştırma yapılacağı kanunu 30/2. maddesinde gösterilmiştir: 1) Genel mahkemelerden aktarılan dava 2) Komisyon tarafından gönderilen dava 3) Dava açan mirasçı dışında (askı ilan süresi içinde açılan davalarda) başka mirasçıların da bulunduğunun anlaşılması.

GENEL HUKUK YARGILAMASINDAN AYRIK USUL

Taraf Teşkili (m.28/1) Kadastro hakimi duruşma gününü taraflara Tebligat Kanunu hükümlerine göre re'sen tebliğ eder. İlgililerin başvurusunu beklemeksizin kadastro tutanak aslını ile gerekli kayıt ve belgeleri ilgili kurumlardan ister.

Davacıya Yapılacak Tebligatta Şerh (m.28/2) Askı ilan süresi içinde açılan kadastro tespitine itiraz davalarında davacıya duruşma günü için çıkarılacak tebligat 28/2. maddeye uygun açıklamayı içermelidir.

Dava Sebep ve Delillerinin Bildirilmemesi (m.28/2) Davacı, dava sebep ve delillerini dava dilekçesinde bildirmek zorundadır. Dava dilekçesinde bildirilmemişse ilk oturuma katılarak en geç ilk oturumda dava sebep ve delillerini bildirmelidir. Aksi takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Ancak bunun için davacıya çıkarılacak tebligatın 28/2 şerhini içermesi gerekir.

Davayı Takip Kadastro Mahkemesinde (HUMK m. 409)HMK 150. madde uygulanmaz. Davaya, gelmeyen tarafların yokluğunda devam edilir. Hakim, toplanması mümkün olan delileri toplar ve 30. madde hükmünce dosyayı karar bağlar. -Aynı taşınmaz hakkındaki açılan davaların birleştirilerek görülmesi gerekir)

İştirak Halinde Maliklerin Davası. 29/2 Kadastro Mahkemesinde mirasçılardan birisi tek başına dava açabilir ve tek başına açtığı bu davayı tek başına yürütülebilir.(Genel kural; bir mirasçı davayı açıp yalnız başına devam edemez. TMK.nun 640 (TMK.581.md) ne göre tüm mirasçıların davaya muvafakatlarının sağlanması ya da terekeye mümessil tayin ettirilmesi zorunludur. (Genel Kuralın istisnası) Davanın kanıtlanması hakkında mahkemece sadece dava açan mirasçı adına değil tüm tereke adına tescil kararı verilir. Ancak bu karar davada taraf olmayan mirasçılar açısından kesin hüküm oluşturmaz.

Basit Yargılama / Adli Tatil . 29/son Kadastro Mahkemelerinde kanunda açık hüküm bulunmayan hallerde basit yargılama usulü uygulanır. Kadastro Mahkemeleri adli tatile tabi değildir.

Vekalet / Temsil m.31/1 Menfaatleri zıt olmamak kaydıyla eşler birbirlerini vekil tayin edebilirler. Kamu kurum ve kuruluşları avukatlarıyla, bulunmadığı takdirde ilgili daire amiri ya da yetkili kılacağı memur tarafından temsil edilirler.

Vekalet Ücreti (m.31/2, 3) Vekalet ücreti davanın önemi, vekilin sarf ettiği emek, tarafların davada iyiniyetle hareket edip etmediği, hak ve eşitlik kuralları gözönünde tutularak maktuen takdir ve tayin olunur. Vekalet ücreti, keşif yapılmışsa nispi vekalet ücreti sınırlarının üstünde olamaz. Ek:11.01.2011-6099/16 md) Kadastro işlemleri ile oluşan tespit ve kayıtların iptali için Devlet veya diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından kayıt lehtarına karşı kadastro mahkemeleri ile genel mahkemelerde açılan davalarda davalı aleyhine vekalet ücreti dahil yargılama giderine hükmolunamaz.(3402 s. KK'nun 36/A Maddesi)

Kararın Tebliği. M.32 Kararlar mahkemece re'sen tebliğ olunur. Kadastro Mahkemesi, kesinleşen ilamları dayanakları olan dava dosyası ile birlikte, tescil edilmek üzere ilgili Tapu Sicil Müdürlüğü'ne devreder. Mahkemenin kararı kadastro haritasında değişiklik yapıyorsa karara, bu değişikliği gösteren bilirkişi haritası da eklenir.

Hüküm fıkrası Hüküm fıkrası; 1) Kadastro Kanununun 1. maddesinde gösterilen amaca uygun ve 2) İnfaz sırasında tereddüt oluşturmayacak nitelikte olmalıdır.

Örnek Hüküm Fıkrası Davacının davasının kısmen kabulü ve kısmen reddi ile Mardin ili Savur İlçesi Gazi Köyü 160 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi Abdullah Şen tarafından tanzim edilen 20.11.2009 havale tarihli haritada (A) harfiyle gösterilen 371,24 m2 yüzölçümündeki bölümünün davacı Hikmet Nizam adına, geriye kalan ve (B) harfiyle gösterilen 700 m2 yüzölçümündeki bölümünün ise eşit hisselerle davalılar Mehmet Salih oğulları İsa ve Mehmet Kasım Tırpan adlarına eşit paylarla tapuya tesciline, Hükme esas alınan 20.11.2009 tarihli fen bilirkişi raporunun karara eklenmesine,