T.C. ADALET BAKANLIĞI Ceza İşleri Genel Müdürlüğü KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER Ankara Nisan
KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER Buna göre kanun kapsamındaki şiddet mağduru bireyler : Evli olan, resmi evlilik olmadan birlikte yaşayan, boşanmış eşler, çocuklar ve diğer aile bireyleri. Medeni hali ne olursa olsun, sadece kadın olması sebebiyle şiddete uğrayan kadınlar. Yasada şiddet olarak tanımlanan tutum ve davranışlara doğrudan ya da dolaylı olarak maruz kalan veya kalma tehlikesi bulunan kişiler ve şiddetten etkilenen veya etkilenme tehlikesi bulunan kişiler. 2
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Şiddete uğrayan Şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri Tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişiler - Bu kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi - Şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali olan kişiler hakkında şiddetin önlenmesine yönelik tedbirler 3
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Aydınlatılmış rıza ( tedbir : sebepleri, aşamaları ve sonuçları ) Gecikmesinde sakınca bulunan hal Geçici koruma (kolluk : kontrol takip) Şiddet (fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik) Şiddet mağduru / Şiddet uygulayan (uygulama/lanma tehlikesi bulunan) Şikâyet mercileri Tedbir kararı Tek taraflı ısrarlı takip 4
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN İhbar ve şikâyet Sözlü yapılan şikâyet ve ihbarlar / Söz uçar yazı kalır / Müdürlük veya ŞÖNİM’e yapılan şikâyet ve ihbarlar, Olayın özelliğine göre, Kolluğa, Mülki amire, Cumhuriyet başsavcılığına veya hâkime gecikmeksizin bildirilir. 5
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Mülkî amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları Barınma yeri Geçici maddi yardım Rehberlik ve danışmanlık hizmeti Hayati tehlikesinin bulunması + talep veya re’sen geçici koruma altına alınma Kreş imkânı Bu tedbirlerden birine, birkaçına veya ! uygun görülecek benzer tedbirlere ! ! delil veya belge aranmaksızın ! mülkî amir tarafından ilgilinin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlilerinin başvurusu üzerine ya da resen karar verilebilir. 6
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Hâkim tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları İşyerinin değiştirilmesi Ayrı yerleşim yeri belirlenmesi Aile konutu şerhi Kimlik ve diğer bilgi ve belgelerin değiştirilmesi Korunan kişinin hayati tehlikesinin bulunması + Bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması + İlgilinin aydınlatılmış rızası Bu tedbirlerden birine, birkaçına veya ! uygun görülecek benzer tedbirlere ! ! delil veya belge aranmaksızın ! hakim tarafından ilgilinin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlilerinin başvurusu üzerine ya da resen karar verilebilir. 7
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Hâkim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları Tehdit ve hakaret etmeme Müşterek konuttan uzaklaştırma, Korunan kişinin bulunduğu yer/yerlere yaklaşmama, Çocukla kişisel ilişkinin kısıtlanması, Eşyalara zarar vermeme, Rahatsız etmeme, (iletişim araçları vs.) Silahını teslim etme, Alkollü ve uyuşturucu madde kullanarak gelmeme, Tedavi olma, ÇKK nda yer alan tedbirler, Velayet, kayyım, nafaka, kişisel ilişki, Talep edilmese dahi tedbir nafakası, vs. uygun görülecek tedbirlere karar verebilir. 8
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Kolluk amiri tarafından alınabilecek tedbirler Mülkî amir tarafından alınabilecek, Barınma yeri sağlanmasına, Geçici koruma altına alınmasına ilişkin tedbirler, Hakim tarafından alınabilecek, Şiddet tehdidinde veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmama Uzaklaştırma ve konutun korunan kişiye tahsisi Korunan kişinin bulunduğu yere yaklaşmama Yakınlara, tanıklara ve çocuklara yaklaşmama Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde İlgili kolluk amirince de alınabilir. ! 9
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Tedbir kararının verilmesi En çabuk ve en kolay ulaşılabilecek yer hâkiminden, Mülkî amirden Kolluktan talep edilebilir. En fazla 6 ay + fakat uzatılabilir. Şiddetin uygulandığı hususunda delil veya belge aranmaz. Önleyici tedbir kararı, geciktirilmeksizin verilir. Gizlilik konusunda hassasiyet gösterilir. İhlal suç teşkil edebilir. ! 10
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Tedbir kararının ilgili makamlara iletilmesi ve yerine getirilmesi Kararların en seri vasıtalar ile iletilmesi açısından Koordinasyon çok önemli / İletişim herşey Mülki İdare Amiri Kolluk Amiri ŞÖNİM Cumhuriyet Savcısı Hakim ! Şiddet mağduru ile şiddet uygulayan arasında uzlaşma ya da arabuluculuk önerilemez. ! 11
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN KOLLUK ÖNEMLİ Önleyici tedbir kararının uygulaması kolluk marifeti ile izlenir ! Önleyici tedbir kararlarının yerine getirilip getirilmediği karar süresince kolluk tarafından kontrol edilir : a) Bulunduğu konutun haftada en az bir kez ziyaret edilmesi, b) İkinci derece dâhil olmak üzere yakınları ile iletişim kurulması, c) Komşularının bilgisine başvurulması, ç) Oturulan yerin muhtarından bilgi alınması, d) Bulunduğu konutun çevresinde araştırma yapılması, Kolluk görevlileri, özellikle çocuk ve kadının insan hakları ile kadın erkek eşitliği konusunda eğitim almış personel arasından belirlenir. 12
ŞİDDET ÖNLEME MERKEZLERİ (ŞÖNİM) Sunulan Hizmetler Koordinasyon hizmeti Psiko-sosyal destek hizmeti Hukuki destek hizmeti Eğitim ve mesleki destek hizmeti Sağlık destek hizmeti Ekonomik destek hizmeti Müdahale ve yönlendirme hizmeti Önleyici hizmet (Bilinçlendirme ve farkındalık) 13
ŞİDDET ÖNLEME MERKEZLERİ (ŞÖNİM) İL KOORDİNASYON (KOMİSYON) ÜYELERİ İllerde belediye başkanı veya yardımcısı, İl Jandarma Komutanı, İl Emniyet Müdürü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü, İl Millî Eğitim Müdürü, İl Sağlık Müdürü, Göç İdaresi İl Müdürü, İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü, İl Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı Müdürü, ŞÖNİM ve Konukevi Müdürleri. ! görevlendirme yapılabiliyor.. ! Davet ile Cumhuriyet Savcısı Davet ile STK veya Üniversiteler 14
ŞİDDET ÖNLEME MERKEZLERİ (ŞÖNİM) KOORDİNASYON ÇOK ÖNEMLİ Kadın olsun çocuk olsun, verilen tedbir kararlarının nitelikli uygulanması ve takibi ancak koordinasyon ile mümkün.. Verilen tedbir kararlarının birisinde yaşanan uygulama aksaklığı, bunca emeği heba edebiliyor. Aksaklık burada aşılacak. Gerekli talimat verilecek. Bunun için koordinasyon üyelerinin etkin ve yetkin olması çok önemli. Bu hususta Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı muhakkak başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere ilgili Bakanlıklara bir yazı yazarak meselenin hassasiyetini ortaya koymuştur. Bu aksaklıkların devam etmemesi açısından sizde başta Bakanlığınız olmak üzere gerekli yazışmaları yapmalı ve problemi aşmalısınız. S 15
ŞİDDET ÖNLEME MERKEZLERİ (ŞÖNİM) Şiddet Mağduruna Yönelik Verilecek Destek Hizmetleri Şiddet Uygulayana Yönelik Verilecek Destek Hizmetleri Eğitim, rehabilitasyon ve danışmanlık Sağlık kuruluşunda muayene ve tedavi Etki analizi Delil ve belge aranmaksızın verilebilen bu tedbir kararları sonrasında, gerçekten şiddet uygulayan yada uygulama tehlikesi bulunan kişiyi rehabilite ederek, aileyi kurtarabiliyor muyuz? 16
6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN Eğitim İnsan üretebildiği oranda mutlu ve başarılıdır. Personel seçimi ve eğitimi, Her ilde sosyal sorumluluk projeleri üretilmesinin teşvik edilmesi, Bu projelerin üretilmesi noktasında konusunda ehil ve uzman olan personelinizin de güdülenmesi, Kadın erkek eşitliği noktasından hareket edilerek üretilebilecek projelerin Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği fonları ile desteklenmesi mümkün 17
ÇOCUKLAR HAKKINDA VERİLEN KORUYUCU VE DESTEKLEYİCİ TEDBİR KARARLARI AYNI SIKINTILAR Tedbir kararlarının uygulanmasında sorumlu diğer kamu kurumlarının tedbir kararlarını uygulama da yeterli hassasiyeti göstermemeleri, Tedbirlerin takibi ve yeniden yaptırımını sağlayacak bir mekanizma olmaması, Tedbirlerin tek bir kurum tarafından uygulanmaması sebebiyle yerine getirilmesinin ve takibinin çok zor olduğu, bu sebeple koordinasyonun yeterince olmaması sebebiyle tedbirlerinin bazılarının işlerliğini kaybetmesi, 18
TEŞEKKÜR EDERİZ.. 19