ÇOCUKTA UYGULAMAR-II ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER Prof.Dr.Nursan ÇINAR

ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER Büyümenin değerlendirilmesinde kullanılır. Başlıcaları: * Boy uzunluğunun ölçümü * Vücut ağırlığının ölçümü * Baş çevresi ölçümü * Göğüs çevresi ölçümü * Karın çevresi ölçümü

BOY UZUNLUĞUNUN ÖLÇÜMÜ 2 yaşından küçük çocuklarda yatar pozisyonda yapılmalıdır. Ölçümler standart boy ölçüm aletleri ile ve her ölçüm aynı alet ile yapılmalıdır. Ölçüm sert, yatay zemin üzerinde bebek başlıksız ve patiksiz ilen yapılır. Ölçüm aletinin çocuğun başına geniş bir alan ile temas eden sabit bir baş tahtası ve ayak tabanına temas eden hareketli bir ayak tahtası vardır.

Ölçümler iki kişi ile yapılmalıdır. Bir kişi çocuğun başını sabit tahtaya temas edecek şekilde tutarken , diğeri hareketli parçayı çocuğun ayak tabanına gelecek şekilde kaydırır . Ölçüm sırasında çocuğun dizlerine hafifçe basınç uygulayarak ölçüm tahtasına temas etmesi sağlanırken , ayakların hareketli tahta ile 90 derecelik açı yapmasına özen gösterilir.

İki yaşından büyük ve ayakta durabilen her çocuğun boyu ayakta ölçülebilir. Bu amaçla kullanılan ölçüm aleti, düzgün bir zemin ile kesişen düz bir duvara monte edilmiş ölçüm tahtası ve çocuğun başına geniş bir yüzey ile temas eden hareketli bir baş tahtasından ibarettir. Ölçüm yapılmadan önce çocuğun ayakları çıplak olmalı topuklar bitişik olarak zemine temas etmelidir.

Boy ölçümü çocuğun durabileceği en dik pozisyonda yapılmalı; bunu sağlamak için başın arkada en çıkıntılı kısmı , omuz-skapula bölgesi, gluteal bölge ve topuklar dik duran ölçüm tahtasına temas etmeli ve çocuğun başı çene hizasından hafifçe kaldırılarak karşıya bakması sağlanmalıdır.

VÜCUT AĞIRLIĞI İki yaşından küçük çocuklar 10 gram tartabilen hassas terazilerde yatarak veya oturur pozisyonda , Daha büyük çocuklar 100 gram tartabilen terazilerde ayakta tartılır. Küçük çocuklar bezsiz ve çıplak, büyük çocuklar iç çamaşırı ile tartılabilir.

BAŞ ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ İlk 3 yaşta periyodik olarak ölçülmelidir.

Ölçümler kafanın en geniş çevresini içine alan, arkada oksipital kemiğin en çıkıntılı noktasından itibaren kulakların ve kaşların üzerinden geçecek şekilde yerleştirilmiş esnek olmayan bir mezüra ile ölçülür.

Fontaneller: Başın her iki tarafında ikişer tane yan fontaneller olup toplam 6 fontanel bulunmaktadır.

Ön fontanel, frontal, parietal ve oksipital kemikler arasında, orta hatta çapı doğumda 1-4 cm arasındadır.

Ön fontanel genellikle 10-16. aylarda kapanır Ön fontanel genellikle 10-16. aylarda kapanır. Bazen bu kapanma 18 aya kadar uzayabilir.

Intrakranial basınç artınca yumuşaklık kabarır ve bombeleşir, dehidratasyon durumunda içe çökmesine kraniatabes denir. 3 aya kadar fizyolojiktir. Baş kemiklerine bastırıldığı zaman yumuşaklığı nedeniyle ping pong topu gibi içe çöker.

GÖĞÜS ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ Rutin olarak kullanılmaz, istendiği durumlarda yapılır. Süt çocuğu sırt üstü yatırılarak, büyük çocuklar ise oturtularak işlem yapılır. Çocuğun sakin olduğu , ağlamadığı bir anda yapılmalıdır.

Mezura arkada kürek kemiklerinin alt uçları, önde meme çizgisi üzerinden geçirilerek birleştirilir ve önce inspirasyon, sonrada ekspirasyon sırasında gögüs çevresi ölçülür. Elde edilen iki ölçümün ortalaması alınır.

KARIN ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ Rutin olarak kullanılmaz ,bazı özel durumlarda istenir. Çocuğun sakin olduğu bir sırada yapılır. Ayrıca çocuğun açlığı veya tokluğu , gaza bağlı distansiyon ölçümü yanıltacağından kaydedilmeli ve işlem uygun koşullarda tekrarlanmalıdır.

Çocuğun belden yukarısı soyulur. Çocuk sırtüstü yatırılır. Mezure arkada lomber vertebralar, önde ise göbek üzerinden geçirilerek birleştirilir ve önce inspiryum sonrada ekspiryum sırasında iki kez karın çevresi ölçülür. Elde edilen ölçümlerin ortalaması hesaplanır.

A: Baş Çevresi Ölçümü C: Boy Ölçümü B: Gögüs Çevresi Ölçümü D: Göbek Çevresi Ölçümü

DİĞER ÖLÇÜMLER * Kulaç uzunluğu * Baş pubis uzunluğu * Pubis ayak uzunluğu *Oturma yüksekliği

TEŞEKKÜRLER