Turkish Veterinary Medical Association SU HAYVANLARI KONUSUNDA VETERİNER HEKİMLİK HİZMETLERİ TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ
MEVZUAT 1954 yılında yayımlanmış olan 6343 sayılı Veteriner Hekimlik Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun ile kurulmuş, kamu kurumu niteliğinde tüzel kişiliğe sahip kuruluştur. Meslek üyelerinin hak ve menfaatlerini korumak, veteriner hekimler arasındaki dayanışmayı sağlamak, veteriner hekimlik uygulamalarındaki iyileştirmeyi sürdürmek amacı ile kurulmuştur.
ORGANİZASYON YAPISI Ulusal Yetkili Organlar Genel Kurul Yönetim Kurulu Yüksek Disiplin Kurulu Denetçiler Kurulu Bölgesel /İl Yetkili Organlar 56 Veteriner Hekim Odası
Mesleğini serbest olarak icra edecek veteriner hekimler, bağlı bulundukları Veteriner Hekim Odasına üye olmak zorundadırlar. Veteriner Hekimler 6343 sayılı Kanunun yanı sıra, 13 Eylül 2006 tarihinde yayımlanmış Türk Veteriner Hekimleri Birliği Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre üyelik görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler.
Kamu Dışı (Özel Sektör)Veteriner Hekim Klinik, Poliklinik, Hastane9000 İlaç Endüstrisi1144 Gıda Endüstrisi1700 Hayvancılık İşletmeleri 500 Diğer (Yem, Damızlık Birlikler.. ) 500 TOPLAM12844
SU ÜRÜNLERİ HASTALIKLARI Su Ürünleri ve Hastalıkları Anabilim Dalı ilk defa; -16 Mayıs 1967 tarihinde Su Ürünleri Balıkçılık ve Av Hayvanları kürsüsü olarak Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinde, yılında ise İstanbul ve Fırat Üniversiteleri Veteriner Fakültelerinde kurulmuştur. Bu anabilim dallarının ülke hayvancılığına yönelik önemli katkılarına rağmen Kasım 1981’de YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu) yasasının yürürlüğe girmesiyle Su Ürünleri Balıkçılık ve Av Hayvanları Anabilim Dalı kapatılarak Ziraat Fakülteleri bünyesine katılmıştır.
Daha sonra 20 Temmuz 1982 yılında; sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İstanbul, Ege, Akdeniz, Çukurova, Samsun 19 Mayıs, Fırat Karadeniz Teknik Üniversitelerinde Su Ürünleri Balıkçılık ve Av Hayvanlar Anabilim Dallarından ayrılan öğretim üyeleri tarafından Su Ürünleri Yüksek Okulları kurulmuştur. Bundan 10 yıl sonra; 11 Temmuz 1992 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kanun ile; Su Ürünleri Yüksek Okulları, Su Ürünleri Fakültesi ismini almıştır.
Su Ürünleri Fakültelerinde özellikle yetiştiricilik konusunda eğitim verilmekte, hastalıklar konusunda verilen eğitim yetersiz kalmaktadır. AB uyum sürecinde su hayvanlarının hastalıkları, hijyen ve sanitasyonundan kaynaklanan su ürünlerinin ihracatı noktasında yaşanan sıkıntılar, konunun tekrar Veteriner Fakültelerinde ele alınmasına neden olmuştur.
Bu gereksinim 1990 yılından sonra su hayvanları hastalıkları alanında yeniden yapılanmaya gidilmesine yol açmıştır. Bu kapsamda önce lisansüstü düzeyde balık hastalıkları, balık parazitolojisi, balık immünolojisi, sperma muhafazası ve suni döllenme, sucul hayvanlarda aşı uygulamaları, sucul hayvan ürünlerinin işlenmesi ve hijyen kuralları konularında tekrar çalışmalar yapılmaya başlanmış ve Su Ürünleri Hastalıkları dersi tekrar Veteriner Fakültelerinde eğitim müfredatına konulmuştur.
Veteriner Hekimler 5 yıl süreli ve tam zamanlı verilen eğitim sırasında, anatomi, histoloji, fizyoloji, biyokimya, parazitoloji, patoloji, bakteriyoloji, viroloji, gıda hijyen ve teknolojisi, farmakoloji ve toksikoloji, beslenme, beslenme hastalıkları, genetik, doğum, cerrahi ve iç hastalıkları, suni tohumlama vs. konularında yoğun ve karşılaştırmalı bir bilgi birikimiyle donatılmaktadırlar. Eğitim konuları su hayvanları, hastalıkları ve ürünlerini de kapsamaktadır.
Su Ürünleri Hastalıkları alanında Uludağ, Samsun 19 Mayıs ve Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakülteleri, Su Ürünleri Hastalıkları Anabilim Dalları aktif olarak çalışmakta ve Lisans-Lisansüstü (doktora) düzeyde eğitim vermektedir.
6343 sayılı Kanunun 5. maddesi ve AB Direktiflerine uyumlu olarak yayımlanmış 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanuna bağlı olarak çıkartılan; -Su Hayvanlarının Sağlık Koşulları İle Hastalıklarına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği (R. G.: 31 Ocak 2012 Sayı: 28190), -Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik (R. G.: 8 Ekim 2011 Sayı: 28078), - Ülkeye Girişte Veteriner Kontrollerine Tabi Olan Hayvan ve Ürünlere Dair Yönetmelik (R. G.: 21 Aralık 2011 Sayı: 28149) uyarınca;
-Kara ve deniz hayvanlarından elde edilen gıda, sınai madde ve mamullerini, hayvan yemi olarak kullanılan maddeleri muayene ve tahlil etmek, -Hayvan sağlığının korunması ile ilgili olarak, hayvanları muayene ve tedavi etmek. -Hayvanlar üzerinde muktedir olabildiği her türlü ameliyatı yapmak,
-Gıda amaçlı tüketilen ve ticareti yapılan su hayvanlarının sağlık kontrollerine ve karantina uygulamalarına yönelik kontrollerini yapmakla, veteriner hekimler görevli kılınmıştır. -Başta zoonoz karakterli hastalıklar olmak üzere, bulaşıcı hastalıklara ilişkin laboratuvar tetkiklerini, gıda ve suların kimyasal, mikrobiyolojik vb. analizlerini yapmak da veteriner hekimlerin görevleri arasındadır.
Yukarıda verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, veteriner hekimlerin koruyucu hekimlik uygulamalarının yanı sıra hayvan hastalıklarını teşhis ve tedavi ederek ve gıda güvenliğini sağlayarak halk sağlığına önemli bir hizmet götürdüğü anlaşılmaktadır.
Günümüzde insanları enfekte eden patojenlerin sayısı 1415’dir. Tüm insan patojenlerinin %61’i yani 868 adedi zoonotik karakter taşımaktadır. Bunların %33’ü insana bulaştıktan sonra tekrar insandan insana geçebilme özelliği göstermektedir. Son yıllarda 177 adet yeni ve yeniden önem kazanan patojenin %73’ü yani 130 adedi yine zoonotik karakter taşımaktadır. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bu hastalıklarla mücadelede veteriner hekimler sorumludur.
Yine 5996 sayılı Kanun gereği yayımlanan “İhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine İlişkin Yönetmelik” gereği -34 adet Kara Hayvanları Hastalıkları, -17 adette Su Hayvanları Hastalıkları ihbarı mecburi hastalıklar olarak belirlenmiştir. Yönetmelikte bu hastalıkların teşhis ve tespitinden, eradikasyonundan, bu hastalıklar sebebiyle getirilen kordon uygulamalarından, kısıtlamalardan ve karantina tedbirlerinden veteriner hekimler sorumludur.
Su Hayvanlarının Sağlığı Kodu”nun önsözünde; «Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Su Hayvanları Sağlığı kodu, su hayvanlarının sağlığını ve refahını, dünya üzerindeki veteriner halk sağlığını, su hayvanlarının (balıklar, amfibiler, yumuşakçalar ve kabuklular) ve ürünlerinin güvenli bir şekilde ticaretini geliştirmek için standartları düzenler. Bu koddaki sağlık ölçütleri, ithalat ve ihracatta erken teşhis için, su hayvanları ile ilgili patolojik ajanların tanımlanması ve rapor edilmesi, insanlar için tehlikeli olan zoonotik hastalıkların önlenmesi veteriner otoriteleri tarafından yürütülmelidir.» ifadesi kullanılmaktadır.
Yukarıda bahsedilen tüm yasal mevzuat hükümleri dayanak alınarak; Ülkemizde yürürlükte olan; -Su Ürünleri Yönetmeliği, -Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yönetmeliği, -Su Ürünleri Toptan ve Perakende Satış Yerleri Yönetmeliğinde Veteriner Hekim istihdamı zorunlu hale getirilmelidir.
TEŞEKKÜR EDERİM.