T.C TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK BÖLÜMÜ İNTERNET VE TÜRKİYEDE İNTERNETİN GELİŞİMİ BİTİRME ÖDEVİ HAZIRLAYAN: SELİM ÖKSÜZ ŞENOL KILIÇ MEHMET FATİH ACAR MURAT KUL NUH YILDIZ OGUZHAN BURAK KERİM DANIŞMAN: MUART TÖREN 2015 Rize

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ…………………………………………………………….1 İNTERNET NEDİR? - TEMEL KAVRAMLAR………… Internet nedir? …….……………...…………………………………… İnternet Kullanım Şekilleri ……………………………… Bilgi ………………………………………………………………… İletişim …………………………………………………………… Eğlence………………………………….………………………… Ticaret………………...………………………………………… İNTERNETİN GELİŞİMİ…………………………..….…. 2.1 İnternetin Dünyada Gelişimi……..……………………………. 2.2 Türkiye’de İnternetin Gelişimi…………………..……………. 2.3 Türkiye’de İnternetin Tarihi………………………..…………….. 3 TCP/IP nedir ………………………………………………………………... Internet ne sunar ………………………………………………………….... Internet üzerinde ne gibi bilgilere ulaşabilirim …………………………... İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ…………………………………………………………….1 İNTERNET NEDİR? - TEMEL KAVRAMLAR………… Internet nedir? …….……………...…………………………………… İnternet Kullanım Şekilleri ……………………………… Bilgi ………………………………………………………………… İletişim …………………………………………………………… Eğlence………………………………….………………………… Ticaret………………...………………………………………… İNTERNETİN GELİŞİMİ…………………………..….…. 2.1 İnternetin Dünyada Gelişimi……..……………………………. 2.2 Türkiye’de İnternetin Gelişimi…………………..……………. 2.3 Türkiye’de İnternetin Tarihi………………………..…………….. 3 TCP/IP nedir ………………………………………………………………... Internet ne sunar ………………………………………………………….... Internet üzerinde ne gibi bilgilere ulaşabilirim …………………………...

Internet nedir? Internet, birçok bilgisayar sistemini TCP/IP protokolü ile birbirine bağlayan dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. Internet, bilgiye kolay, ucuz, hızlı ve güvenli ulaşmanın ve onu paylaşmanın günümüzdeki en geçerli yoludur. Internet'in önemi, 'Olmazsa Olmaz' derecesinde sürekli olarak artmaktadır. Hem yeni başlayanların; hem de bu işi biraz bilenlerin klasik internet tanımı. Internet farklı bir ortam, farklı bir uzay. Kendi, yazılı olmayan, kuralları olan; kendi toplumu olan bambaşka bir uzay. Klasik yaşama biçimlerini, değer yargılarını değiştiren; hayatımıza yeni kavramlar, yeni uğraşlar getiren bir şey. Hayatımızı etkiliyor. Hem de çok fazla bir biçimde. Internet'i her yönüyle tanımlamak zor ama, etkilerini görmek ve onu hissetmek daha kolay. Hayatımızda normal şartlarda yaptıklarımızı göz önüne getirelim ve Internet'in bunları nasıl değiştirdiğini; bunlara nasıl yeni anlamlar yüklediğini gözlemleyelim. Belki bazılarımız için daha az (yada hiç), bazılarımız için daha çok (yada aşırı çok) etkilenmeler olacaktır.

1.2 İnternet Kullanım Şekilleri İnternet çeşitli amaçlara yönelik olarak kullanılabilir; a. Bilgi b. İletişim c. Eğlence d. Ticaret Bilgi İnternet öncesinde bilgi kaynakları haricinde kısa sürede bilgiye ulaşımı sağlayan bir teknoloji mevcut değildi. İnternet sayesinde yazılı, sesli, görüntülü vb bütün bilgi kaynakları “tek bir çatı altında” toplanma imkanına kavuşmuştur İletişim İnternet, ARPA tarafından nükleer savaş durumunda savaş merkezleri yok edilse bile silahların ateşlenebilmesi amacıyla kurulmuştur. İnternet sivil kullanıma açıldığı andan itibaren çeşitli yollarla iletişime olanak tanımıştır. Günümüzde (elektronik posta), chat room (sohbet odaları) sayesinde interaktif iletişim olanağı sağlanmıştır. Ses haricinde görüntü iletişimi de günümüzde artık mümkün hale gelmiştir. İnternete uyumlu olarak üretilen kameralar sayesinde (web cam) görüntü iletimi yapılmaktadır. Bazı sitelerde Ankara’dan internete girip canlı olarak New York trafiğini izleme imkanı tanınmıştır.

1.2.3 Eğlence Çeşitli yaştan, cinsiyetten, eğitim seviyesinden olan dünyanın her tarafındaki internet kullanıcılarına zeka oyunlarından sans oyunlarına kadar çeşitli oyunları oynama imkanı sağlanmıştır Ticaret İnternetin askeri kullanım sonrasında en önemli kullanım alanı ticarettir. İnternet sayesinde çeşitli alanlarda şirketler dünyanın her yerinde ticaret imkanına kavuşmuşlardır. Bölüm 2. İNTERNETİN GELİŞİMİ 2.1 Dünyada Internet'in gelişimi 1969 yılında ABD Savunma Bakanlığı'nda ARPA Net'in kurulması ile başlamış olduğu görülür yılından itibaren ARPA Net üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. İlk Internet omurga ağının oluşturulması ise 1986 yılında NSF Net (National Science Foundation – Ulusal Bilim Vakfı) tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu süreci takiben, Internet’in halka açık hale gelmesi 1989 yılından sonra olmuş; 1990 Haziran’ında TCP/IP’nin ilk kullanıldığı ağ olan ARPA Net’in kullanımdan kaldırılmasına rağmen bu ağın yerini ABD, Avrupa, Japonya ve Pasifik ülkelerinde ticari ve hükümet işletimindeki omurgalar (back bone) almış, 90'lı yıllardan itibaren büyük bir ivme kazanmıştır. Internet’in ticari anlamdaki gelişimi ise 1991 yılından itibaren olmuştu

Dünyada İnternetin Gelişimi

Gelişmeye etki eden ana faktörler PC fiyatlarındaki düşüşler PC, Modem ve network bileşenlerinin performans ve hız konusundaki avantajları Network altyapılarındaki gelişmeler İnternete kolay ve hızlı erişim Rakip mecralara göre internet kullanımının yükselmesi

Aynı yıllarda, Internet’in Türkiye’ye gelişi sürecine bakılacak olursa; ilk geniş alan ağının, 1986 yılında tesis edilen TÜVEKA (Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı) olduğu görülmektedir. 27 İlerleyen yıllarda bu ağın hat kapasitesinin yetersiz kalması ve teknolojik açıdan ihtiyaçlara cevap verememeye başlaması üzerine, 1991 yılı sonlarına doğru ODTÜ ve TÜBİTAK, Internet teknolojilerini kullanan yeni bir ağın tesis edilmesi yönünde bir proje başlatmışlardır. Bu çerçevede ilk deneysel bağlantı 1992 yılının Ekim ayında X.25 üzerinden Hollanda'ya yapılmış; ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı sistem salonundaki yönlendiriciler kullanılarak, ABD'de NSFNet (National Science Foundation Network)'e TCP/IP protokolu üzerinden Türkiye’nin ilk Internet bağlantısı gerçekleştirilmiştir. ABD'deki üniversite ve araştırma kuruluşlarının değişik tipteki bilgisayarlarını da içererek büyümüştür ( arasındaki yıllara göre bağlantı haritaları adresinde, ARPANET ile ilgili video görüntüleri adresinde yer almaktadır). Internet’in ilk kullanıcıları üniversiteler, araştırma kurumları ve kütüphanelerdir. Kurulan ağ üzerinde bilgi/dosya/arşiv paylaşımına yönelik çalışmalar 1989 yılında başlamıştır.

Aynı yıllarda Thinking Machines, Corp. tarafından veritabanlarındaki full text dosyaların indekslenmesine ve Internet üzerinden tarama yapılabilmesine olanak sağlayan WAIS (Wide Area Information Server) geliştirilmiştir. Daha sonra, 1991 yılında Minnesota Üniversitesi’nde Internet üzerindeki bilgilere ve dosyalara bir menü sistemi aracılığıyla erişilmesini sağlayan ve istemci/sunucu (client/server) mimarisi üzerinde çalışan gopher sistemi geliştirilmiş, bunu sırasıyla Veronica (Very Easy RodentOriented Netwide Index to Computerized Archives), JUGHEAD (Jonzy's Üniversal Gopher Hierarchy Excavation And Display) sistemleri izlemiştir. Öte yandan, Internet üzerindeki bilgi/dosya ve arşivlere kolay ve hızlı erişimin sağlanabilmesi amacıyla 1989 yılında CERN’de (European Laboratory for Particle Physics) bir başka çalışma başlatılmıştır. Bu çalışma daha sonra 1991 yılında www (World Wide Web) protokolü adı altında kullanılmaya başlanmıştır yılında National Center For Supercomputing Applications (NCSA) tarafından bu protokol üzerince çalışan grafik ara yüzlü bir yazılım olan Mosaic geliştirilmiş; bu tarayıcıyı daha sonra Netscape, vb. gibi tarayıcılar izlemiştir.

2.2 Türkiye de Internet'in gelişimi Türkiye’de İnternetin Tarihi 12 Nisan 1993 yılında TÜBİTAK-ODTÜ (TR-NET) işbirliği ile DPT projesi çerçevesinde Türkiye global internete bağlanmıştır. 64 kbit/san hızında ki bu hat ODTÜ’den uzun bir süre ülkenin tek çıkışı olmuştur. Daha sonra Ege Üniversitesi (1994), Bilkent (1995), Boğaziçi (1995), İTÜ (1996) bağlantıları gerçekleştirilmiştir. Haziran 1996 tarihinde TÜBİTAK bünyesinde Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) adıyla yeni bir merkez kurulmuştur. ULAKBİM’in temel görevlerinden biri en yeni teknolojileri kullanarak Türkiye çapında tüm eğitim ve araştırma kuruluşlarını birbirine bağlayacak Ulusal Akademik Ağ (ULAKNET) adıyla hızlı bir iletişim ağı kurmak ve bu ağ aracılığı ile bilgi hizmetleri vermektir ( Şu anda Türkiye’nin internet çıkışını sağlayan merkezleri dört grupta toplayabiliriz. Üniversite ve akademik kuruluşların internet bağlantılarını sağlayan ULAKNET çıkışları, Genellikle ticari kuruluşların ve internet servis sağlayıcılarının (İSS) yararlandığı TURNET çıkışları,

bağlantısı bulunuyor. Ayrıca TÜBİTAK’a bağlı olarak çalışan Bilgi Teknolojileri Enstitüsü (BİLTEN) tarafından yapılan araştırmaya göre hanelerde en çok telefon ve televizyon bulunuyor. Ağa bağlanmanın en önemli aracı olan bilgisayar sahipliğinde oran üç yılda iki katına yükselmiştir yılında Türkiye’de kentli hanelerin yalnızca % 6.5’i bilgisayar sahibi iken, 2000 yılında hanelerdeki bilgisayar sahipliği oranı % 12,3 olmuştur. Son üç yıl içerisindeki bir diğer önemli gelişme de evdeki bilgisayarların ağa bağlanma oranındaki artış olmuştur yılında evdeki bilgisayarların yalnızca altıda biri Internet’e bağlı iken 2000 yılında evlerdeki bilgisayarların internete bağlanma oranı yüzde elliye yükselmiştir. Geçmişte sadece oyun ve bilgi depolamak amacıyla kullanılan bilgisayarın internet sayesinde alım cazibesi artmış ve bu satışlara yansımıştır. İnternetin yeni kullanım alanları yaratması (eğlence, bilgi, iletişim vb) kendisine olan talebi de sürekli olarak arttırmaktadır. Gelir Durumu Bilgisayara Sahiplik Oranı Üst Gelir % 64,7 Üst Orta Gelir % 43,7 Orta Gelir % 24,1 Alt Orta Gelir % 8,2 Alt Gelir % 2

Yine aynı araştırmadan ülkemizdeki bilgisayar sahiplerinin %65 gibi büyük bir kısmının üst gelir seviyesindeki insanlar olduğu anlaşılmaktadır. Bu istatistik karşısında elektronik ticaret yapanların ve internet üzerinde yapılan reklamlara maruz kalanların büyük çoğunluğunun yine üst gelir seviyesindeki insanlar olduğu söylenebilir. Son olarak ülkemizde üç yıllık bir yelpazede internet kullanımının nereden nereye gittiğine göz atmakta fayda vardır. Tahminlere göre bir yıl sonra geçen seneye göre internet kullanıcılarının sayısı iki katına ulaşacak ve 6 milyon kişi yani nüfusun % 8,5’i internete sürekli bağlı olacaktır. Yeni bir iletişim ve ticaret mecrası olan internetin gelişimi ve denetlenmesiyle ilgili olarak Ulaştırma Bakanlığı tarafından İnternet Üst Kurulu oluşturulmuştur İnternet Kullanıcı Sayısı (bin) İnternet Kullanıcılarının Nüfusa Oranı (%)4,47,28,5 PC Sahiplerinin Nüfusa Oranı (%)3,05,17,8 PC Sahiplerinin İnternet Kullanma Oranı (%)304349

TCP/IP nedir? TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır. (Yani, TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyar). Bu protokollere örnek olarak, dosya alma/gönderme protokolü (FTP, File Transfer Protocol), Elektronik posta iletişim protokolü (SMTP Simple Mail Transfer Protocol), TELNET protokolü (WWW ortamında birbirine link objelerin iletilmesini sağlayan protokol. Özellikle pek çok farklı tipte bilgisayarı veya iş istasyonlarını birbirine bağlayan yerel ağlarda (LAN) kullanımı yaygındır.

Internet ne sunar? Internet,teknik olarak, TCP/IP protokolü ile desteklenen pek çok servis sunar. Örnek olarak, Internet erişimi olan bir kullanıcı, eğer kendisine yetki verilmişse, Internete bağlı diğer herhangi bir bilgisayardaki bilgilere erişebilir, onları kendi bilgisayarına alabilir, kendi bilgisayarından da Internet erişimi olan başka bir bilgisayara dosya/bilgi gönderebilir. Benzer şekilde, internet üzerindeki kullanıcılar birbirlerine elektronik posta gönderebilirler. Vizyondaki filmlerin kısa tanıtımlarını kolayca evimizdeki ekrana taşıyabilir yada Amerikan Kongre Kütüphanesi’nde tarama yapabiliriz. Tübitak arşivine bağlanıp Bilim ve Teknik dergilerinin yeni ve eski sayılarını tarayabilir. Nasa servislerine bağlanıp, son uydu fotoğraflarını tarayabiliriz; ya da Şiir arşivlerine bağlanıp şiirler okuyabiliriz. İnternet'in sundukları; onu kullananların istekleri, hayal güçleri ve gelişen İnternet teknolojisi ile hep artmaktadır. Internet, bilgiye ulaşmayı kolaylaştırmak için değişik 'bilgi tarama' yöntemleri de sunar. Bu servislerden bazıları, Archie, Veronica, Jughead, Whois, Virtual Libraries olarak listelenebilir. Internet'in sundukları çok geniştir ve bu kadar bilgi arasında, bilinçsiz bir kullanımla, insan yolunu çok kolay kaybedebilir. İnternet’in sundukları cok geniştir ve bu kadar bilgi arasında, bilinçsiz bir kullanımla, insan yolunu çok kolay kaybedebilir.

Internet üzerinde ne gibi bilgilere ulaşabilirim? Internet üzerinde erişebileceğimiz bilgiler değişik formatlarda dosyalardan oluşur. Metin dosyaları : Genellikle Ascii, bazen de iso vb standardında yazılmış dosyalar. Ad Soyad Kişisel Bilgilere Nasıl Ulaşılır.