1 T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Türkiye - Avrupa Birliği Katılım Müzakerelerine Genel Bakış Almula Türedi AB İşleri Uzmanı Katılım Politikası Başkanlığı

2 Aday Ülkeler Üyelik Koşulları Adaylık Süreci (İlerleme Raporu, KOB, UP) Müzakere Fasıl Müktesebat TEMEL KAVRAMLAR

3 Aday Ülkeler Türkiye İzlanda Makedonya Cumhuriyeti Karadağ Sırbistan Arnavutluk Potansiyel Aday Ülkeler Bosna ve Hersek Kosova ADAY VE POTANSİYEL ADAY ÜLKELER

4 Kopenhag Kriterleri (1993) Siyasi Kriterler İstikrarlı ve kurumsallaşmış demokrasi, Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü, İnsan haklarına saygı ve azınlıkların korunması, Ekonomik Kriterler İşleyen bir piyasa ekonomisi, AB içinde rekabet edebilirlik, AB Müktesebatının Uyumlaştırılması Uygulama için gerekli idari kapasite (1995-Madrid Zirvesi) ÜYELİK KOŞULLARI

5 Önemli Belgeler 1997 Lüksemburg Zirvesi Katılım Ortaklığı Belgesi (KOB) Ulusal Program (UP) İlerleme Raporu 1999 Helsinki Zirvesi ADAYLIK SÜRECİ

6 Önemli Belgeler Müzakere Çerçeve Belgesi Katılım müzakerelerine ilişkin ilkeleri, esasları, usulleri ve müzakere fasıllarını belirler. Müzakereler Avrupa Birliği Antlaşmasının 49'uncu maddesine dayanmaktadır. Türkiye’nin Müzakere Çerçeve Belgesinde; Müzakerelerin ortak hedefi katılımdır. Ancak, müzakerelerin açık uçlu ve sonucu önceden garanti edilemeyen bir süreç olduğu da belirtilmiştir. Türkiye için Müzakereler 3 temel unsur üzerine kurulmuştur. 1.Kopenhag siyasi kriterlerin istisnasız olarak uygulanması, siyasi reformların derinleştirilmesi ve içselleştirilmesi, 2.AB müktesebatının üstlenilmesi ve uygulanması, 3.Sivil toplumla diyaloğun güçlendirilmesi ve bu çerçevede hem AB ülkelerinin kamuoylarına hem de Türkiye kamuoyuna yönelik olarak bir iletişim stratejisinin yürütülmesi. ADAYLIK SÜRECİ

7 KATILIM ORTAKLIĞI BELGELERİULUSAL PROGRAMLAR 2001 YILI KOB 2001/235/EC sayılı Konsey Kararı 24 Mart 2001 tarihli AB Resmi Gazetesi 2001 YILI UP 2001/2129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 24 Mart 2001 tarihli Resmi Gazete 2003 YILI KOB 2003/398/EC sayılı sayılı Konsey Kararı12 Haziran 2003 tarihli AB Resmi Gazetesi 2003 YILI UP 2003/5930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 24 Temmuz 2003 tarihli Resmi Gazete 2006 YILI KOB 2006/35/EC sayılı Konsey Kararı 26. Ocak 2006 tarihli AB Resmi Gazetesi Türkiye’nin müzakere sürecinin başlamasına denk geldiğinden, yeni bir UP hazırlanması uygun bulunmamıştır. Onun yerine yıllarını kapsayan Müktesebat Uyum Programı hazırlanmıştır 2008 YILI KOB 2008/157/EC sayılı Konsey Kararı 26 Şubat 2008 tarihli AB Resmi Gazetesi 2008 YILI UP 2008/14481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 31 Aralık 2008 tarihli Resmi Gazete

8 (KATILIM) MÜZAKERELER(İN)DEN NE ANLIYORUZ? (KATILIM) MÜZAKERELERİ

9 Her aday ülkenin AB müktesebatını ne kadar sürede kabul edip, yürürlüğe koyacağının ve de etkili bir şekilde uygulayacağının belirlendiği süreç Klasik müzakerelerden çok farklı, manevra alanı çok dar Müzakere edilen tek husus, uygulama takvimidir KATILIM MÜZAKERELERİ

10 Katılım müzakereleri kapsamında AB müktesebatı 35 başlık altında ele alınmaktadır. Bu başlıkların her biri fasıl olarak adlandırılmaktadır. FASIL

11 1.Malların Serbest Dolaşımı 2.İşçilerin Serbest Dolaşımı 3.İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 4.Sermayenin Serbest Dolaşımı 5. Kamu Alımları 6.Şirketler Hukuku 7.Fikri Mülkiyet Hukuku FASIL BAZINDA AB MÜKTESEBATI

12 8. Rekabet Politikası 9. Mali Hizmetler 10. Bilgi Toplumu ve Medya 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma 12. Balıkçılık 13. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 14. Taşımacılık Politikası FASIL BAZINDA AB MÜKTESEBATI

13 FASIL BAZINDA AB MÜKTESEBATI 15. Enerji 16. Vergilendirme 17. Ekonomik ve Parasal Politika 18. İstatistik 19. Sosyal Politika ve İstihdam 20. İşletme ve Sanayi Politikası 21. Trans – Avrupa Ağları

14 FASIL BAZINDA AB MÜKTESEBATI 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 23. Yargı ve Temel Haklar 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 25. Bilim ve Araştırma 26. Eğitim ve Kültür 27. Çevre

15 FASIL BAZINDA AB MÜKTESEBATI 28.Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 29. Gümrük Birliği 30. Dış İlişkiler 31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası 32.Mali Kontrol 33. Mali ve Bütçesel Hükümler

16 Toplumsal yaşamı ilgilendiren tüm alanlarda AB’nin yürürlükte olan hukuk sistemi ve kurallar bütünü, AB’yi kuran antlaşmalar ile onu tadil eden antlaşmalar ve Avrupa Birliği Adalet Divanı kararlarını kapsar, AB kurumları arasındaki anlaşmalar, ilke kararları, bildirimler, tavsiyeler, yönlendirici ilkeler, ortak eylemler, ortak tutumlar, sonuç bildirgeleri gibi AB çerçevesinde kabul edilen hukuki işlemler de müktesebat kapsamına girer. AB MÜKTESEBATI

17 Müzakere Kararı (17 Aralık 2004) Hükümetler arası Konferans ( 3 Ekim 2005) Tarama Süreci (20 Ekim Ekim 2006) Müzakerelerin fiilen başlatılması Müzakere başlıklarının önce geçici ve sonra nihai olarak kapatılması Katılım Antlaşmasının imzalanması ve onaylanması KATILIM MÜZAKERELERİ

18 Teknik bir süreç mi? Politik bir süreç mi? KATILIM MÜZAKERELERİ

19 TÜRKİYE’NİN MEVCUT DURUMU Teknik Sorunlar 33 Fasıl kapsamında on binlerce sayfa müktesebat Müktesebat sürekli değişiyor Açılış ve kapanış kriterleri Bürokratik süreçler Oy birliği kuralı 33 faslın her birinde 1 açılış 1 kapanış kriteri olduğu varsayılırsa 33*28=924 evet açılış kriteri onayı 33*28=924 evet açılış kriterinin yerine getirildiği 33*28=924 evet kapanış kriteri onayı (OTP) 33*28=924 kapanış kriterinin yerine getirildiği 3696 EVET

20 TÜRKİYE’NİN MEVCUT DURUMU Siyasi Sorunlar: Ek Protokol (8 fasıl) (11 Aralık 2006 Kararı) (Malların Serbest Dolaşımı,İş Kurma ve Hizmet Sunumu Serbestisi, Mali Hizmetler,Tarım ve Kırsal Kalkınma, Balıkçılık,Taşımacılık Politikası,Gümrük Birliği, Dış İlişkiler) GKRY (6 fasıl) (İşçilerin Serbest Dolaşımı, Yargı ve Temel Haklar, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik, Eğitim ve Kültür, Dış,Güvenlik ve Savunma Politikası,Enerji) Bazı üye ülkelerin Türkiye’nin üyeliğine olumsuz bakışları ve siyasi blokajları (Fransa: Tarım ve Kırsal Kalkınma, Ekonomik ve Parasal Politika, Mali ve Bütçesel Hükümler, Kurumlar)

21 AB MÜKTESEBATI 28.Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 29. Gümrük Birliği 30. Dış İlişkiler 31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası 32.Mali Kontrol 33. Mali ve Bütçesel Hükümler

22 TÜRKİYE’NİN MEVCUT DURUMU 33 Faslın tanıtıcı ve ayrıntılı tarama toplantıları tamamlandı Açılan fasıl sayısı :14

23 Türkiye’nin demokratikleşmesini destekleyici ve bu yöndeki reformları hızlandırıcı bir rol oynamaktadır.  Siyasi reformlarla vatandaşlarımızın sahip olduğu bireysel hak ve özgürlüklerin kapsamı genişletilmiş,  Çağdaş demokrasilerin temel ilkeleri olan şeffaflık, hesap verebilirlik, katılımcılık gibi değerler gündelik hayatımızın bir parçası olmuştur. 3 Anayasa Değişiklik Paketi, 8 Uyum Paketi, 1 Reform Paketi, 6 Yargı Reformu Paketi kabul edildi. AB sürecinde gerçekleştirilen reformların da katkısıyla ülkemiz önemli bir sosyo-ekonomik dönüşüm sürecinden geçmektedir. (2002’den beri yaklaşık 2000 mevzuat ) AB SÜRECİNİN ÖNEMİ

24 AB süreci, Türkiye’de istikrarlı bir büyüme ortamının devamı açısından önemli bir rol oynamaktadır.  Mevcut krize rağmen AB, hala dünyanın en büyük ekonomisi ve Türkiye’nin en önemli ticari ortağıdır,  Dış ticaretimizin yaklaşık % 38’lik bölümü AB ülkeleriyle gerçekleşmektedir,  Türkiye'ye giren doğrudan yabancı yatırımların % 71’i AB kaynaklıdır, AB Mali Yardımları  döneminde, 166 proje 1,3 milyar avro  döneminde Katılım Öncesi Yardım Aracından (IPA) 4,8 milyar avro Ülkemizin idari yapısının güçlendirilmesi için farklı programlar aracılığıyla kaynak aktarılmaktadır.  TAIEX  Twinning AB SÜRECİNİN ÖNEMİ

25 SİYASİ REFORMLAR AB’ye uyum çerçevesinde birçok yasa, TBMM gündemine taşınmış, AB’ye katılım süreci kapsamındaki reform çalışmaları hızlandırılmış, Demokratikleşme sorunları geniş bir toplumsal uzlaşmada ele alınmıştır.

26 TÜRKİYE’NİN YENİ AB STRATEJİSİ  Siyasi Reform Sürecinde Kararlılık  Sosyo-Ekonomik Dönüşümde Süreklilik  İletişimde Etkinlik SON DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

27 Avrupa Birliği Stratejisi ile, Reform sürecine hız katarak her alanda AB standartlarına ulaşmak Müzakere başlıklarında atılacak öncelikli adımları belirlemek Türkiye-AB birlikteliğinin anlamını ve potansiyelini gözler önüne serecek güçlü bir iletişimi öne çıkarmak SON DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

28 Avrupa Birliği Stratejisi;  AB’ye Katılım İçin Ulusal Eylem Planı  Acil Eylem Planı  Avrupa Birliği İletişim Stratejisi ile operasyonel hale gelmiştir. SON DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

29 Siyasi Reform Sürecinde Kararlılık Reform Eylem Grubu 20 Şubat 2015 Sosyo-Ekonomik Dönüşümde Süreklilik 14. İKUK Toplantısı 30 Eylül 2014 AB’ye Katılım için Ulusal Eylem Planı I. Aşama ( ) AB’ye Katılım için Ulusal Eylem Planı II. Aşama ( ) İletişimde Etkinlik Avrupa Birliği İletişim Stratejisi 16 Ekim 2014 Sivil Toplumla Diyalog Buluşmaları SON DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

30 Avrupa Birliği ile İlgili Çalışmaların Koordinasyonu Genelgesi AB müktesebatına uyum çerçevesinde hazırlanan taslak mevzuatın hazırlık süreçlerine Bakanlığımızın dâhil edilmesi, katılım sürecimiz bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede, 25 Eylül 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Avrupa Birliği ile İlgili Çalışmaların Koordinasyonu Genelgesi”nin sürece katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. SON DÖNEMDEKİ GELİŞMELER

31 İlginiz İçin Teşekkürler…. Katılım Politikası Başkanlığı