İçerik Dolaşım Sistemi; Solunum Sistemi Endokrin Sistem Sinir Sistemi Enerji Sistemleri

Dolaşım sistemi Kan Kalp Kan damarları

Kan Fizyoloji Fiziksel özellikleri Görevleri Bileşimi

Fiziksel özellikleri Rengi kırmızı açık-koyu pH Vücut ağırlığının %8’i Yaş, vücut tipi ve cinsiyete göre değişir Erkeklerde; 5-6 l, Kadınlarda; 4-5 l Yenidoğanda 83 ml/kg, 15 yaşında 71 ml/kg Hafif tuzlu Yağ asitlerinden dolayı özel kokulu Sıcaklığı 38 o C

Kanın görevleri TaşımaDüzenlemeKoruma

Kanın görevleri Taşıma Oksijen Besin Atıklar Hormon Enzim DüzenlemeKoruma

Kanın görevleri Taşıma Oksijen Besin Atıklar Hormon Enzim Düzenleme Vücut sıcaklığı pH Vücut sıvı hacimleri Koruma

Kanın görevleri Taşıma Oksijen Besin Atıklar Hormon Enzim Düzenleme Vücut sıcaklığı pH Vücut sıvı hacimleri Koruma Kan ve sıvı hacmi Mikroorganizmalara karşı direnç

Kanın görevleri Akciğerden dokulara O2 taşımak Dokulardan akciğere CO2 taşımak Sindirim organlarından hücrelere besin maddeleri taşımak Atık maddeleri dokulardan böbrek, akciğer, ter bezleri vb. bölgelere taşımak Hücrelere enzim taşımak pH ın düzenlenmesi Vucut ısısının düzenlenmesi hücrelerin su yoğunluğunun düzenlenmesi Toksinlere ve mikroplara karşı vücudu koruma Elektrolit dengesini düzenleme Kanamayı durdurma ve kan kaybını önleme

Kanın bulunduğu damar bölgeleri %88 sistemik dolaşım Arter Kapiller Ven Kalp odacıkları %12 pulmoner dolaşım Arter Kapiller Ven

Kan ve bileşenleri Sıvı kısım-plazma Su Suda çözünmüş organik-inorganik maddeler Hücresel kısım Eritrosit (%99) Lökosit Trombosit

Kan ve bileşenleri Sıvı kısım-plazma Su Suda çözünmüş organik-inorganik maddeler Hücresel kısım Eritrosit (%99) Lökosit Trombosit

Su İnorganik maddeler Organik maddeler

Plazma bileşenleri Su %91 İnorganik maddeler %1 Organik maddeler %8-9

Plazma inorganik bileşenler Su%90-92taşıyıcı ortam Elektrolitler Sodyum Potasyum Kalsiyum Magnezyum Klor Bikarbonat Fosfat Sülfat > %1 145 mM 4 mM 2.5 mM 1.5 mM 103 mM 24 mM 1 mM 0,5 mM suyu ekstrasellüler kompartmanda tutma membran eksitabilitesi kan pıhtılaşması asit ve baz tamponu

Proteinler albumin globulin fibrinojen %7,3 g %4,5 g %2,5 g %0,3 g tampon plazma elemanlarını bağlama plazma elemanlarını taşıma pıhtılaşma faktörleri enzim antikor hormon Gazlar karbondioksit oksijen nitrojen %2 ml %0,2 ml %0,9 ml  uçucu-atık  enerji üretimi  inert Plazma organik bileşenler

Besinler glikoz amino asitler lipidler (total) kolesterol vitaminler eser elementler %100 mg %40 mg %500 mg % mg %0,0001-2,5 mg %0,001-0,3 mg Atık ürünler üre (protein) kreatinin (kreatin) ürik asit (nükleik asitler) bilurubin (hem) %34 mg %1 mg %5 mg %0,2-1,2 mg Hormonlar%0, ,05 mg

ŞEKİLLİ ELEMENTLER ERİTROSİTLER LÖKOSİTLER TROMBOSİTLER

ERİTROSİTLER Oksijeni akciğerlerden dokulara götüren hemoglobini taşıyan hücrelerdir. Büyük miktarda Karbonik anhidraz içerirler. Ortalama hacimleri 83 mikrondur.

ERİTROSİTLER Kan konsantrasyonları Erkekte:5,200,000(±300,000)/mm3 Kadında:4,900,000(±300,000)/mm3 Bu değerler kişinin yaşına ve yaşadığı yere göre değişiklik göstermektedir.

ERİTROSİTLER Hematokrit, kanın % olarak eritrosit değeridir. Normal değeri % arasında değişir.

ERİTROSİT ÜRETİM YERLERİ Prenatal (doğum öncesi) Dönem Vitellüs kesesi Karaciğer Dalak Kemik iliği Postnatal (doğum sonrası) Dönem Kemik iliği Sternum Costa (kaburga) Coxae (kalça kemiği)

ERİTROSİT ÜRETİMİNİN STİMÜLASYONU ERİTROPOETİN Böbreklerden üretilen glikoprotein yapıda olan, eritrosit üretimini asıl stimüle eden hormundur. Eritrosit Üretiminde Vitamin B 12 (Olgunlaşma faktörü): Bütün vücut hücreleri için gerekli bir besin maddesidir. Bu vitamin eksikliğinde dokuların büyümesi genel olarak baskılanır. Bu, B 12 vitaminin DNA sentezi için gerekli olmasından kaynaklanmaktadır. Eritrosit olgunlaşmasında Folik asit de, B12 vitamini gibi eritrosit olgunlaşmasında, DNA yapımı için gereklidir.

HEMOGLOBİN YAPIMI

Lökositler

Lökositler, çekirdeklerinin yapısına göre parçalı (Granülositler) ve parçasız (Agranülositler) olarak ikiye ayrılırlar. Lökositler, kanda hücre/mikrolitre düzeyinde bulunurlar. Lökositlerin temel işlevi, vücudun savunmasıdır. Her lökosit biçiminin farklı özellik ve görevleri bulunmaktadır

Nötrofiller Bu hücrenin ana işlevi, vücuda zararlı olan yabancı materyalleri bulmak ve tahrip etmektir. Bulduğu yabancı materyali, fagositoz denen bir yöntemle içine alır ve içindeki çeşitli enzimlerle tahrip eder.

Bazofiller Bazofillerin de fagositoz yeteneği vardır ama asıl fonksiyonunu, çeşitli maddeler salgılayarak gösterir.

Eozinofiller Eozinofiller de nötrofiller gibi yabancı materyali yok etmek görevi olan hücrelerdir. Özellikle, parazitlere bağlı enfeksiyonlarda belirgin rol oynarlar.

Monositler ve Makrofajlar Bu hücreler fagositoz yapma yeteneğindedir ve lenfositlerle direkt veya indirekt yoldan bağışıklık sisteminin regulasyonunda önemli rol oynarlar. Monositlerin dokularda bulunan şekline makrofaj denir.

Lenfositler Bu hücreler bağışıklık yanıtının humoral kısmını oluştururlar. Çok çeşitli fonksiyonlara sahip bu hücrelerin en temel işlevi, mikroorganizmaları tanıyıp, onlara karşı antikor yapımını gerçekleştirmektir.

Trombositler Trombosit kan pıhtılarının oluşumunda görev alan hücre parçalarına verilen isimdir. Platelet olarak da adlandırılır. Düşük trombosit seviyeleri veya fonskiyon anormallikleri (disfonksiyon) kanamayı yatkınlaştırırken, yüksek trombosit seviyeleri - çoğunlukla asemptomatik- tromboz (damarda kanın pıhtılaşması) riskini yükseltir.

Trombositler 2–5 µm çaplı disk şeklinde hücre fragmanlarıdır. İnsanlarda nukleusları yoktur. Sayıları mm3 te 150– arasında değişir. Yaşam süreleri 8–10 gündür

Egzersiz ve lökositler Akut etki Kronik etki

Kan ve egzersiz Akut Kanın Aktif dokulara yönlendirilmesi İstirahatte %10-15 egzersizde % 80 kaslara gider Arterio venöz O2 farkı dolayısıyla daha fazla O2 dokuya bırakılması Plazma hacmi azalır Kan basıncında artma Kronik Kan volümündeki artış %10-19 Eritrosit artışı Kılcallanma Kan basıncında azalma

Kalp

Miyokard Uyarılması Bölümleri Sistematik dolaşım Pulmoner dolaşım

Kalp kapakları Atrium ventrikül. Atrioventriküler kapak Ventriküller – arterler : semilünar kapak Sağ atrium-sağ ventrikül: trikuspit kapak Sol atriüm – sol ventrikül. Bikuspit kapak

Kalbin uyarılması

Normal EKG dalgaları

Kardiak Verim (output)

Kardiak verim

Egzersizde kardiak verim

Bazı kavramlar Kalp debisi: dakika volümü Kalp volumu: atım hacmi: bir atımdaki volüm(sed 70 spor ml Nabız. Bir dakika / atım (etkileyen faktörler) Kalp hipertrofisi (çeşitleri) kalp duvarının kalınlaşmasına ya da kalp odacıklarının genişlemesine verilen addır. Kalp büyümesi başlı başına bir hastalık olmayıp, altında yatan başka hastalıkların bir belirtisidir. Kalbin çok çalışmasına sebep olan hastalıklar, virüsler, iltihap,yüksek tansiyon gibi hastalıklar sonucu kalp büyümesi görülür. Sporcu kalbi

KALP ATIM HIZI Etkileyen faktörler Egzersiz öncesi Egzersizde (stady state) Egzersiz sonrası Egzersizin kalp atım hacmine etkisi

Kalbin otonom kontrolü Diğer faktörlerle birlikte (ısı.duygusal, kimyasal) kalbin esas düzenleme mekanizması OTONOM sinir sistemi ve OTOREGULASYON dur

OTONOM sinir sistemiyle kontrol Beyin medullasındaki bir gurup sinirler kalbi hızlandırıcı ve yavaşlatıcı etkiye sahiptir.

Oto regulasyon Frank Starling yasası: kasın boyu ile gerilme ilişkisi: Kalbe dönen kan miktarı kasın daha çok kasılmasını sağlar Baroreseptörler vasıtasıyla kan basıncında meydana gelen değişiklikler algılanarak kalp aktivitesi düzenlenmektedir.