HÜSEYİN KANBER KIYININ TARİFİ KIYILARDA YER ALAN FALEZ VE ABRAZYON YERŞEKİLLERİ FALEZ VE ABRAZYON PLATFORMU

KIYININ TARİFİ Karaların deniz boyunca uzanan kenarlarına kıyı denilmektedir. Kıyının bulunduğu yer şelf sahasının kara tarafındaki kenarıdır. Bu kenar bazı kesimlerde, karaya geçilen noktada bir falez ile bitmektedir. Kara ile denizin birbirine temas ettiği yerler ise kıyı çizgisidir. Haritalarda kıyı çizgisi kara ile denizi ayıran devamlı bir çizgi olarak gösterilir.

Kıyı çizgisi özelikle gelgit olaylarının bulunduğu yerlerde sabit değildir. Gelgit olaylarının önemli seviye değişikliği yaptığı bölgelerde geniş bir platform gün esnasında iki defa suların çekilmesi ile kara haline gelmekte, iki defa sular altında kalmaktadır. Bu sahalar intertidal bölge olarak adlandırılır.

KIYILARDA YER ALAN YERŞEKİLLERİ EROZYON ŞEKİLLERİ FALEZ ABRAZYON PLATFORMU

BİRİKME ŞEKİLLERİ DELTA KIYI OKU TOMBOLO PLAJ VE KIYI KUMULU

FALEZ VE ABRAZYON PLATFORMU(DÜZLÜĞÜ) Denize doğru uzanan dağ yamaçlarının veya platoların kenarları, kıyıda bükülerek dik veya az eğimli kayalıklar meydana getirmektedir. Bunlara falez(yalıyar) denir. Genetik bakımdan kıyıların 50-60 santim yüksekliğindeki dik kenarları da falez sayılmaktadır. Bunlar mikrofalezdir. Megafalezlerin önünde bir düzlük mevcuttur. Buna abrazyon düzlüğü veya platformu denir. Bunun falez dibindeki kısmı ince bir plaj şeridi halinde uzanır veya kesik kesik küçük plajlar sıralanmıştır.

OLUŞUM Falezlerin oluşumu dalga aşındırmasına bağlıdır. Başlangıçta denizle temas eden kıyıda, suların dokunduğu çizgi boyunca oyulma ve yıkılmalar başlar. Bu oyukların tabanı abrazyon platformunu, tavanı ise falezleri oluşturur. Parçalanmayla beraber oluşan çakıl ve kumlar ise erozyon faaliyetini arttırır.

Falez gerilemesine bağlı olarak abrazyon düzlüğü de genişlemektedir Falez gerilemesine bağlı olarak abrazyon düzlüğü de genişlemektedir. Kum, çakıl, kaya, çamur gibi materyaller bu platform üzerinde birikir. Platformlarda su dışına çıkmış veya su hizasında kayalıklar ve adacıklar görülebilir. Geçirimsiz ve bir cinsten sert kayaçların bulunduğu kıyıların platformaları cilalanmış bir yüzey gibi düz olarak gelişmektedir. Pek kalın olmayan sert ve yumuşak tabakaların bulunduğu bölgelerde platformlar yan yana sıralanmış uzun tabaka şeritlerinden meydana gelmiştir.