KAS-İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI ÇALIŞMA DURUŞLARININ ANALİZİ

... konulu sunumlar: "KAS-İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI ÇALIŞMA DURUŞLARININ ANALİZİ"— Sunum transkripti:

1 KAS-İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI ÇALIŞMA DURUŞLARININ ANALİZİ
VE ÇALIŞMA DURUŞLARININ ANALİZİ HAZIRLAYANLAR EMİNE CEYLAN GÖZDE CAN Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

2 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
SUNU PLANI 1. GİRİŞ 2. KAYNAK ARAŞTIRMASI 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları 2.2. Çalışma Duruşları 3. ÇALIŞMA DURUŞLARININ ANALİZİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER 3.1. REBA Yöntemi 3.2. Winowas Yöntemi 3.3. RULA Yöntemi 3.4. Enerji Tüketimi 4. UYGULAMA 5. SONUÇLARIN DEĞERLENDİRMESİ Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

3 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
1. GİRİŞ Teknolojinin hızla ilerlemesi ve bilişim çağının başlaması hayatın bir çok alanında işleri kolaylaştırdığı gibi üretim anlayışını da değiştirmiştir. Makinelerin üretimdeki yeri giderek artmaktadır. Bu durum işleri hızlandırmakta ve kolaylaştırmaktadır. Diğer yandan hala bir çok işletmede emek yoğun üretim sürmekte ve çalışanlar yoğun fiziksel yüklerle karşılaşmaktadırlar. Hem operatörler hem de emek yoğun çalışan ağır yük işçileri kas-iskelet sistemi hastalıkları olarak adlandırılan sırt, boyun ağrıları, bilek, kol, bacak ve göz yorulmaları görülmektedir. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

4 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
1. GİRİŞ Emek yoğun üretim sistemlerinde ergonominin en çok çalıştığı konu çalışma duruşlarıdır. Çalışma duruşlarının analizinde bir çok metot kullanılmaktadır. Bu metotlardan bazıları OWAS (Ovako Working Posture Analysing System), RULA (Rapid Upper Limb Assessment System), ve REBA ve Enerji Tüketimi’dir. Bu çalışmada Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları anlatılmış ve duruş analizi metotları incelenmiştir. Ayrıca bir işletmede uygulama yapılmış, sonuçlar WinOWAS programı ile analiz edilip, değerlendirilmiştir. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

5 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
2. KAYNAK ARAŞTIRMASI ARAŞTIRMACILAR ARAŞTIRMA KONUSU METOD Welly (1970) Owako (1974) O’Brien ve Paradise (1976) Bern ve Milner (1979) Winkel (1980) Buchholz ve ark (1996) Bao ve ark (1996) Pohjenen ve ark. (1998) Wright ve Haslam (1998) Gill ve Rufdle (1998) Louhevaara (1999) Duruş Bozuklukları OWAS Çalışma Duruşları Vücudun esneme miktarının ölçülmesi Çalışma Duruşları Zorlanmalar Statik Kassal Yüklenmenin postürel açıdan incelenmesi Mesleki sağlık yakınmaları Ergonominin seviyesi İçecek dağıtımı yapan bir dağıtım noktasında işçilerin kasa taşıma duruşlarını analiz etmiştir. Kasa ile taşıma yöntemi ve palet ile taşıma yöntemleri karşılaştırılmıştır. Bilgisayar destekli ergonominin uygulanabilirliği Genç ve yaşlı mavi yakalı çalışanların fiziksel iş yüklerinin eşit olup olmadığını sorgulamıştır. İstatistiksel yöntemler ve fotoğraf WinOWAS Vücuda bağlanan tellerin esnekliğinin ölçülmesi Gözlem Kas gruplarındaki elektriksel aktivitelerin ölçülmesi PATH Metodu Montaj hattı dengeleme ve duyarlılık analizi OWAS metodu OWAS metodu ve NIOSH denklemi İnsan hareketlerinin ve prosesin simülasyonu OWAS, HR ve RPE metotları Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

6 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
2. KAYNAK ARAŞTIRMASI ARAŞTIRMACILAR ARAŞTIRMA KONUSU METOD Hignet ve McAtomney (2000) Massaccesi ve ark. (2003) White ve Kirby (2003) Seçkiner ve Kurt (2004) Perkiö ve Hentilä (2005) Hoy ve ark. (2005) Santos ve ark. (2007) REBA (Rapid Entire Body Assesment) duruş analiz yöntemini teknik açıdan incelenmesi Şoförün standart koltuklardaki oturuş ve duruşlarının üst ekstremiteler için analizi Sağlık çalışanlarının tekerlekli sandalyeleri katlama ve açmalarındaki hareketlerinin incelenmesi Ofiste karşılaşılan ergonomik problemler Seyrek yerleşkeli ahırlarda çalışan çiftçilerin iş yüklerini hesaplama Operatörlerinin sırt ağrılarında tüm vücut titreşimi ve duruş faktörlerinin etkisi Ağır ve hafif olarak sınıflandırılan ahşap iskelelerle çalışan işçilerin iş yükleri RULA Anket ve video kaydı ve OWAS metodu Bilgisayar programıyla antropometrik özelliklerin analizi Kalp atış hızları (HR) ve OWAS metotları OWAS ve RULA OWAS, kalp atışları, vücut ısıları ve iş yükleri ölçülmüştür, anketler kullanılmıştır. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

7 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
Boyun Bel Dirsek Diz El Bileği Ayak Bileği Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

8 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
KİSR, kaslarda, sinirlerde, tendonlarda, kıkırdaklarda, bağlarda, birleşme noktalarında ve disklerde (omurga) meydana gelen rahatsızlıklardır. Kas-İskelet sistemi sendromları eğilme, doğrulma, tutma, kavrama, bükme ve uzanma gibi sıradan vücut hareketlerinden meydana gelmektedir. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

9 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
Bu hareketler günlük yaşamda zararlı hareketler değildir. Bu hareketleri zararlı yapan, iş yaşamındaki sürekli tekrarlar, güç gerektiren davranışlar ve hızlı hareketlerdir. Kas-iskelet sistemi sendromları anında gelişen bir rahatsızlık değil; derece derece, yavaş yavaş gelişen travmalardır. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

10 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
İskelet ve kas sistemi sendromlarına (Akay ve ark,2003): Sabit duruşlar, Sürekli ve tekrarlı hareketler, İşin süresi ve sıklığı, Vücudun belli bölgelerindeki uygun olmayan duruşlardan dolayı meydana gelen zorlanmalar, Uygun harekete izin vermeyen işler ve Titreşim neden olmaktadır. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

11 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
Omuz-Boyun, Üst Ekstremite ve Bel Alt Ekstremite hastalıkları olarak üç gruba ayrılır. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

12 2.1. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları
Omuz-Boyun Hastalıkları: 1. Rotator Cuff Üst Ekstremite Hastalıkları: 1. Karpal Tünel Sendromu, 2. Tenisçi Dirseği, 3. Tetik Parmak, 4. El-Kol Titreşimi Sendromu (Beyaz Parmak), Bel Ve Alt Ekstremite Hastalıkları Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

13 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
Omuz-Boyun Hastalıkları Rotator Cuff: Rotator manşeti kavramı kürek kemiğinden gelen ve üst kol başının etrafını kaplayan bir çok kas ve kirişten oluşur. Bu kaplama sayesinde rotator cuff, üst kol başının küçük eklem yuvasından çıkmasını engeller. Rotator manşeti yaralanmalarına genellikle kirişler ve kiriş bağlantıları neden olur. Bunun dışında bir diğer sebep ise omuz çatısında oluşan tortulardır. Genç hastalarda meydana gelen rotator cuff yaralanmaları özellikle spor ve iş kazaları sonrası oluşur. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

14 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
Üst Ekstremite Hastalıkları Karpal Tünel Sendromu: Karpal tünel sendromu bilekteki kanaldan geçen sinirlerin sıkışmasına bağlı olarak meydana gelen bir rahatsızlıktır. Oluşan sinir harabiyeti başparmak, işaret parmağı, yüzük parmağında yanma ve iğnelenme duygularına yol açar. Daha sonra parmakların hassas hareketleri bozulur ve ellerde zayıflık ortaya çıkar. Bu rahatsızlık bir ya da iki bilekte birden ortaya çıkabilir. Genellikle tekrarlayıcı bilek hareketleri yapan, el bileği ile ağır yük taşıyan, yoğun kavrama hareketi yapan veya kötü el pozisyonu ile çalışan kişilerde ve titreşim yapıcı gereçleri kullananlarda görülmektedir. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi

15 Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi
Üst Ekstremite Hastalıkları Tenisçi Dirseği: Dirsek dış yüzeyinde ağrı ile kendini belli eder. Daha çok el bileğinin zorlamalı dorsiklefsiyonu sonrasında ve ayrıca kol ekstansiyonda ve avuç içi aşağı bakacak şekilde ağır yük taşıma sonrasında görülür. Bu da vidalama işinde, küçük parçaların montaj işlerinde, çekiçle çalışanlarda ve tenis, bowling oynayanlarda daha sık görülmektedir. Rahatsızlığa yakalanmamak için öncelikle neden olan aktivitelerden kaçınılması gerekir. Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Çalışma Duruşlarının Analizi