Birlik, Beraberlik Ve Kardeslik

... konulu sunumlar: "Birlik, Beraberlik Ve Kardeslik"— Sunum transkripti:

1 Birlik, Beraberlik Ve Kardeslik
İdris YAVUZYİĞİT Idris Yavuzyigit /idrisyavuzyigit

2 يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ مثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وتَرَاحُمِهِمْ وتَعاطُفِهِمْ ، مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَداعَى لهُ سائِرُ الْجسدِ بالسهَرِ والْحُمَّى

3 “Sevgi varken nefret niye, Barış varken savaş niye
Kardeşlik Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir “Sevgi varken nefret niye, Barış varken savaş niye Kardeşlik varken didişmek niye Dostluk varken düşmanlık niye Hoşgörü varken bağnazlık niye, Özgürlük varken tutsaklık niye, Adalet varken, haksızlık niye?” Hacı Bektaş Veli

4 İnsan Mükemmel Yaratılmıştır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Allah insanı “ahsen-i takvîm” üzere yaratmıştır. Boyunun düzgünlüğü, endamının eşsizliği, akıl, irfan ve düşünce sahibi, konuşan, yazan, sanat kabiliyeti olan bir varlık oluşu, güzeli çirkinden, hayrı şerden ayırabilme özelliği, Yeryüzünde halife tayin edilmesi, Peygamberler ve kitaplar gönderilmesi, ilahi emanetin yüklenmesi Ve yaptıklarından da sorumlu tutulması gibi daha pek çok üstünlük insana verilmiştir. Allah Teala yaratmış olduğu insana inanma, inancına göre yaşama, birlik ve beraberlik içerisinde olma, yaşama ve yaşatma, müminlerle kardeş olma gibi bir takım dini, dünyevi, uhrevi sosyal haklar ve görevler vermiştir. Bu hak ve görevlerin en önemlilerinden birisi kardeşliktir.

5 Kardeşlik Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeş: “Aynı anne ve babadan doğan veya ortak değerlere sahip olan kimseler” demektir. Nesep kardeşliğinin dışında bir de aynı dine veya dünya görüşüne mensup olmayı ifade eden akide kardeşliği söz konusudur. İslâm dininde kardeşlik, bütünüyle akide temeline dayanmaktadır. (Mehmet METİNER, Şamil İslam Ansiklopedisi)

6 اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ
Müminler Kardeştir Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Allah (c.c), Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurmaktadır: اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ فَاَصْلِحُوا بَيْنَ اَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ "Mü'minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup-düzeltin ve Allah'tan korkup sakının umulur ki esirgenirsiniz" (el-Hucurat 49/10) Âyeti kerimeden de açıkça anlaşılacağı üzere, ancak iman bağıyla bir araya gelenler kardeş olarak kabul edilmektedirler. Buna göre yeryüzünün neresinde yaşıyor, hangi dili konuşuyor, hangi kavme mensup, hangi renge sahip olurlarsa olsunlar bütün Müminler birbirlerinin kardeşleridirler yani birbirlerinin sadık dostlarıdırlar.

7 Kardeşlik Birlik Olmaktır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّٰهِ جَمٖيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ كُنْتُمْ اَعْدَاءً فَاَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهٖ اِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلٰى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَاَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اٰيَاتِهٖ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ “Hep birlikte Allah'ın ipine (İslâm'a) sımsıkı yapışın; parçalanmayın. Allah'ın size olan nimetini hatırlayın: Hani siz birbirinize düşman kişiler idiniz de O, gönüllerinizi birleştirmişti ve O'nun nimeti sayesinde kardeş kimseler olmuştunuz. Yine siz bir ateş çukurunun tam kenarında iken oradan da sizi O kurtarmıştı. İşte Allah size âyetlerini böyle açıklar ki doğru yolu bulasınız.” (Âli Imrân suresi 103. Ayet)

8 Kardeşlerin arasını Allah birleştirmiştir
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَاَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ اَنْفَقْتَ مَا فِى الْاَرْضِ جَمٖيعًا مَا اَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلٰـكِنَّ اللّٰهَ اَلَّفَ بَيْنَهُمْ اِنَّهُ عَزٖيزٌ حَكٖيمٌ “Ve (Allah), onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı. Çünkü O, mutlak galiptir, hikmet sahibidir.” (Enfâl suresi 63. ayet)

9 Güzel Kardeş Olmak Allah ve Rasulüne İtaate Bağlıdır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَمَنْ يُطِعِ اللّٰهَ وَالرَّسُولَ فَاُولٰئِكَ مَعَ الَّذٖينَ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيّٖنَ وَالصِّدّٖيقٖينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحٖينَ وَحَسُنَ اُولٰـئِكَ رَفٖيقًا “Kim Allah'a ve Resûl'e itaat ederse işte onlar, Allah'ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıddîkler, şehidler ve salih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır!” (NİSA suresi 69. ayet)

10 إنَّ أحَدَكُمْ مِرْآةُ أخِيهِ، فإن رَأى بِهِ أذَى فَلْيُمِطْهُ عَنْهُ.
Mümin müminin aynasıdır Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir إنَّ أحَدَكُمْ مِرْآةُ أخِيهِ، فإن رَأى بِهِ أذَى فَلْيُمِطْهُ عَنْهُ. "…Her biriniz, kardeşinin aynasıdır, onda bir rahatsızlık görürse bunu ondan izale etsin." (Müslim, İman 95) Müslümanlar Hangi ırktan, hangi renkten, hangi bölgeden, hangi kavimden ve hangi dilden olursa olsun, katıksız iman kardeşidirler.

11 Müminler binanın yapı taşları gibidirler, birbirlerini tamamlarlar
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir المُؤمِنُ لِلمؤمنِ كَالبُنْيَان يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضاً “Mü’minin mü’mine karşı durumu, bir parçası diğer parçasını sımsıkı kenetleyip tutan binalar gibidir.” (Nesâî, Zekât 66) Bina bilindiği üzere kum, çakıl, tuğla, demir, kapı, çerçeve, cam gibi farklı malzemelerden meydana gelir. Bunlar bir araya getirilmek suretiyle sağlam binalar oluşturulur. Binanın yapı taşlarında kırılmalar, çatlaklar oluşmaya başladığında bu kırılma ve çatlamalar sadece o parçayı değil bütün binayı da etkileyebilir. Dolayısıyla İslam ile kardeş olduğumuzu unutmadan kardeşlerimizdeki kırılma ve çatlamaları kardeşlik çerçevesi içerisinde tamir etmek durumundayız.

12 Peygamberimiz (s.a.s) meşhur Veda Hutbesinde;
Müminler! “Size bir emanet bırakıyorum ki ona sıkı sarıldıkça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. O emanet Allah Kitabı Kur'andır. Mü'minler! Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz! Müslüman Müslüman’ın kardeşidir, böylece bütün Müslümanlar kardeştir. Din kardeşinize ait olan herhangi bir hakka tecavüz başkasına helal değildir. Meğer ki gönül hoşluğu ile kendisine vermiş olsun... İnsanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir; hepiniz Âdem'in çocuklarısınız, Âdem ise topraktandır. Allah yanında en kıymetli olanınız, O'na en çok saygı göstereninizdir. Arabın Arap olmayana -Allah saygısı ölçüsünden başka- bir üstünlüğü yoktur.

13 Müslüman Kardeşler Bir Vücut Gibidir
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, tevhid bayrağı altında birleşen Mü'minler aynı milletten olup sanki bir vücudun organları gibidirler. مَثَلُ المُؤْمِنِينَ في تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعاطُفِهِمْ مَثَلُ الجَسَدِ إذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالحُمَّى. “Mü’minler birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta bir vücuda benzerler. Vücudun bir uzvu hasta olduğu zaman, diğer uzuvlar da bu sebeple uykusuzluğa ve ateşli hastalığa tutulurlar.” ( Buhârî, Edeb 27)

14 Bir Vücut Hikayesi Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir
Vücut uzuvları bir gün kendi aralarında toplantı yaptılar. Hepsi mide için çalıştıklarından şikayetçidirler. “Mide hiçbir şey yapmıyordu ve onlar olmadan da hiçbir şey yapamazdı” diye düşünüyorlardı. Oldukça sinirliydiler. Toplantının sonunda organlar artık midenin isteklerini yerine getirmemeye karar verdiler. Göz, ben bundan sonra seçmeyeceğim; eller tutmayacağım; ağız, gıdaları kabul etmeyeceğim; dişler, çiğnemekten vazgeçeceğim; ayaklar, mide için adım atmayacağım diyerek kararlarını ifade ettiler. Dediklerini yaptılar ve mideyi boş bıraktılar. Fakat aradan çok geçmemişti ki, gözler bulanmaya, eller titremeye, ağız kurumaya, dişler çürümeye, ayaklar takatsiz kalmaya başladı. Görünen o ki, mide onlarsız hayatını sürdüremese de, onlar da midesiz yaşayamayacaktı. Bir vücudu meydana getiren bütün uzuvların bir biri için çalıştığını ve böyle bir birliktelik olmadan yaşayabilmenin mümkün olmadığını anladılar. Demek ki, herkes birbiri için çalışıyordu ve her uzvun eksikliği hissedilecekti.

15 İmanın Lezzetini Yaşamak İçin
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir ثَلَاثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ وَجَدَ حَلَاوَةَ الْإِيمَانِ أَنْ يَكُونَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا سِوَاهُمَا وَأَنْ يُحِبَّ الْمَرْءَ لَا يُحِبُّهُ إِلَّا لِلَّهِ وَأَنْ يَكْرَهَ أَنْ يَعُودَ فِي الْكُفْرِ كَمَا يَكْرَهُ أَنْ يُقْذَفَ فِي النَّارِ “Üç  özellik vardır; bunlar kimde bulunursa o, imanın tadını tadar: Allah ve Resûlünü, (bu ikisinden başka) herkesten fazla sevmek. Sevdiğini Allah için sevmek. …” )Buhârî, Îmân 9)

16 İmanın iktidar olmadığı yürekte, şeytan ihtilal yapar
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « قالَ اللَّهُ تعالى وَجَبَتْ مَـحبَّتِي لِلْمُتَحَابِّينَ فيَّ ، والمُتَجالِسِينَ فيَّ ، وَالمُتَزَاوِرِينَ فيَّ ، وَالمُتَباذِلِينَ فيَّ » “Allah Teâlâ, “Sırf benim için birbirini seven, benim rızâm için toplanan, benim rızâm uğrunda birbirini ziyaret eden ve sadece benim rızâm için sadaka verip iyilik edenler, benim sevgimi hak ederler” buyurmuştur.” ) Riyazüss salihin 383)

17 Allah İçin Birbirini Sevebilmek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir سبْعَةٌ يُظِلُّهُم اللَّه في ظِلِّهِ يَوْمَ لا ظِلَّ إِلاَّ ظِلُّهُ : إِمامٌ عادِلٌ .... ورَجُلان تَحَابَّا في اللَّهِ اجْتَمَعَا عَلَيْهِ ، وَتَفَرَّقَا عَلَيْهِ “Başka bir gölgenin bulunmadığı Kıyamet gününde Allah Teâlâ, yedi  insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır: … Birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan … (Buhâri, Ezan 36)

18 Allah İçin Birbirini Sevebilmek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « إن اللَّه تعالى يقولُ يَوْمَ الْقِيَامةِ : أَيْنَ المُتَحَابُّونَ بِجَلالِي ؟ الْيَوْمَ أُظِلُّهُمْ في ظِلِّي يَومَ لا ظِلَّ إِلاَّ ظِلِّي » “Nerede benim rızâm için birbirlerini sevenler?  Gölgemden başka gölgenin bulunmadığı bugün onları, kendi arşımın gölgesinde gölgelendireceğim” buyurur. (Riyazüss salihin 378)

19 Din Kardeşliğinde Zaman, Mekan Ve Mesafe Yoktur
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Aynı dili kullananlar değil, aynı duyguları paylaşanlar daha iyi anlaşırlar. Mevlana Din kardeşliği, yer yüzündeki Mü'minlerin zaman, mekan ve mesafe mefhumlarını dikkate almaksızın birbirinin sevinç ve kederini paylaşması, onların huzur ve saadetini kendi huzuruna tercih etme asaletidir.

20 İslam Kardeşliğinden Örnekler
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Değerli şairimiz Yunus Emre, bir şiirinde de insan sevgisini şöyle dile getirmiştir: “Sevelim, sevilelim, Dünya kimseye kalmaz.” Her biri gökteki yıldızlar gibi olan sahabe-i kiram efendilerimiz Resulullah (sav)`i kendilerine örnek almış, o`na tabi olumuş ve emirlerine itaat etmişlerdir. Böylece en hayırlı nesil haline gelmişlerdir. Birbirleriyle iman kardeşi oluşları, Allah için ve Allah yolunda ne gerekiyorsa hiç taviz vermeden yerine getirişleri, kardeşlik hukukuna azami derecede riayet edişleri onları, en hayırlı makama yükselmiştir.

21 Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir
Ensar Ve Muhacir Kardeşliği Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İslam tarihinde iyilik yolunda, takva ve samimiyet yarışında önceliği elde eden ilk Müslümanlardan Allah rızası için her şeyini bırakıp Mekke’den Medine’ye hicret edenlere Muhacir, muhabbet ve samimiyetle onlara kucak açıp, ellerinden gelen her türlü yardımı yapan Medine’li Müslümanlara da Ensar adı verilmiştir. Allah rızası için Mekke’de her şeyini bırakıp Medine’ye hicret etmiş bulunan, Muhacir Müslümanlara, Medineli Müslümanlar muhabbet ve samimiyetle kucaklarını açmışlar, ellerinden gelen her türlü yardımı onlardan esirgememişler ve bütün insanlığa ibret olacak bir kardeşlik tablosu sergilemişlerdir. Mekke’den gelirken beraberlerinde hiçbir şey getirmeyen Muhacirlerin hicret ettikleri yere ve bölge insanına alışmaları gerekiyordu. Allah Resulü bunu tesis etmek için, Ensar’dan durumu müsait olan sahabiler ile Mekke’den gelen sahabilerden huyları birbirine uyanları kardeş yaptı.

22 Kardeşini kendine tercih edebilmek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ebû Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi: Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e gelerek: - Ben açım, dedi. Allah’ın Resûlü hanımlarından birine haber salarak yiyecek bir şey göndermesini istedi. O da: - Seni peygamber olarak gönderen Allah’a yemin ederim ki, evde sudan başka bir şey yok, dedi. Hz. Peygamber bir başka hanımından yiyecek bir şeyler istedi. O da aynı cevabı verdi. Daha sonra Resûl-i Ekrem’in öteki hanımları da: Seni peygamber olarak gönderene yemin ederim ki, evde sudan başka bir şey yok, diye haber gönderince, Resûl-i Ekrem  sallallahu aleyhi ve sellem ashâbına dönerek: - “Bu gece bu şahsı kim misafir etmek ister?” diye sordu. Ensardan biri (Ebû Talha el-Ensârîveya bazıları bu sahâbînin Sâbit İbni Kays İbni Şemmâs, bazıları da Abdullah İbni Revâha olduğunu söylemektedir): - Ben misafir ederim, yâ Resûlallah, diyerek o yoksulu alıp evine götürdü. Eve varınca karısına: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in misafirini ağırla, dedi. - Evde yiyecek bir şey var mı? diye sordu. Hanımı: - Hayır, sadece çocuklarımın yiyeceği kadar bir şey var, dedi. Sahâbî: - Öyleyse çocukları oyala. Sofraya gelmek isterlerse onları uyut. Misafirimiz içeri girince de lambayı söndür. Sofrada biz de yiyormuş gibi yapalım, dedi. Sofraya oturdular. Misafir karnını doyurdu; onlar da aç yattılar. Sabahleyin o sahâbî Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in yanına gitti. Onu gören Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: - “Bu gece misafirinize yaptıklarınızdan Allah Teâlâ memnun oldu.” (Riyazüss salihin 565, Buhârî, Menâkıbü’l-ensâr 10, Tefsîru sûre (59))

23 Hazreti Hamza’nın Kefeni
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Uhud’da yaşanan kâbına varılmaz bir din kardeşliği manzarasını Zübeyr bin Avvâm (r.a.) şöyle anlatmıştır: Uhud Harbi sonunda Hazret-i Safiye (r.a.) vücûdu parça parça edilmiş olan kardeşi Hazret-i Hamza (r.a.)’ı görmek istedi. Bu niyetle şehîdlerin bulunduğu tarafa yöneldi. Oğlu Zübeyr kendisini karşılayarak: “–Rasûlullâh geri dönmeni emrediyor anneciğim.” dedi. O ise: “–Niçin? Kardeşimi görmeyeyim diye mi? Ben onun ne feci bir şekilde kesilip doğrandığını biliyorum. O, Allâh için bu musibete dûçâr oldu. Zaten bizi de bundan başkası teselli edemezdi. İnşâallâh sabredip ecrini Allah’tan bekleyeceğim.” dedi. Zübeyr, gidip annesinin söylediklerini Rasûl-i Ekrem Efendimiz’e bildirdi. -Sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz: “–Öyleyse bırak görsün.” buyurdu. Safiye (r.a.) da şehîdlerin efendisi olma şerefine eren kardeşinin cesedi yanına gelerek içli içli dua etti. (Bkz. İbn-i Hişâm, III, 48; İbn-i Hacer, el-İsâbe, IV, 349) Zübeyr bin Avvâm (r.a.) şöyle devam etti:“Annem Safiye, yanında getirdiği iki hırkayı çıkarıp: «–Bunları kardeşim Hamza’ya kefen yapasınız diye getirdim.» dedi. Hırkaları alıp Hazret-i Hamza’nın yanına gittik. Yanında Ensâr’dan bir başka şehîd daha bulunuyordu ve henüz onu örtecek bir kefen bulunamamıştı. Hırkaların ikisini de Hamza’ya sarıp Ensârî’yi kefensiz bırakmaktan utandık. Hırkanın birisi Hamza’ya, öbürü de Ensârî’ye kefen olsun dedik. Hırkalardan biri büyük, diğeri küçük olduğu için de aralarında kura çektik.” (Ahmed b. Hanbel, I, 165)

24 Yermük Savaşı ve Kardeşlik Örneği
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Huzeyfetü'l-Adevî (r.a.) anlatır: Yermük Muhârebesi’ndeydik. Çarpışmanın şiddeti geçmiş, ok ve mızrak darbeleri ile yaralanan müslümanlar, düştükleri sıcak kumların üzerinde can vermeye başlamışlardı. Bu arada ben de bin bir güçlükle kendimi toparlayarak, amcamın oğlunu aramaya başladım. Son anlarını yaşayan yaralıların arasında biraz dolaştıktan sonra, nihayet aradığımı buldum. Fakat ne çare, bir kan gölü içinde yatan amcamın oğlu, göz işaretleriyle dahi zor konuşabiliyordu. Daha evvel hazırladığım su kırbasını göstererek: Hemen yanına vardım, su ister misin, dedim. Belli ki istiyordu, çünkü dudakları hararetten âdeta kavrulmuştu. Fakat cevap verecek mecali yoktu. Göz işareti ile de muzdarip hâlini ima eder gibiydi. Ben kırbanın ağzını açtım, suyu kendisine doğru uzatırken biraz ötedeki yaralıların arasından bir “Âh!” sesi duyuldu: Amcamın oğlu, bu feryadı duyar duymaz, kendisinden vazgeçerek kaş ve göz işaretiyle suyu hemen ona götürmemi istedi. Kızgın kumların üzerinde yatan şehîdlerin aralarından koşa koşa ona yetiştim. Baktım ki o, kanlar içerisindeki Hişâm bin Âs imiş.

25 Yermük Savaşı ve Kardeşlik Örneği
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ona: “–Su ister misin?” diye sordum. O da göz işaretiyle “Evet!” dedi. Tam suyu içeceği esnada bir başka yaralının “Âh, âh!” diye inlediği duyuldu. Hişâm, suyu ona götürmemi işaret etti. Onun yanına (Ayyaş Bin Ebi Rabia) vardığımda şehîd olmuştu. Derhâl Hişâm’ın yanına geri döndüm, kırbayı uzatırken bir de ne göreyim; o da şehîd olmuş! Bari amcamın oğluna yetişeyim dedim. Koşa koşa ona (İkrime Bin Ebi Cehil) gittim. Ne çare ki, o da ateş gibi kumların üzerinde kavrula kavrula ruhunu teslîm etmişti… Elimdeki kırba, dolu olarak üç şehîdin ortasında kaldı. Huzeyfe –(r.a.)- o andaki hâlet-i rûhiyesini şöyle anlatır: “Hayatımda birçok hâdiseyle karşılaştım. Fakat hiçbiri beni bu kadar duygulandırıp heyecanlandırmadı. Aralarında akrabalık gibi bir bağ bulunmadığı hâlde, bunların birbirlerine karşı bu derecedeki diğergâm, fedâkâr ve şefkatli hâlleri, (yâni son nefeslerini de hayatlarındaki gibi fazîlet içerisinde vermeleri ve «Ancak müslüman olarak ölünüz.» âyet-i kerîmesinin (Âl-i İmrân, 3/102) şuuru ile hayata veda edebilmeleri), gıpta ile seyredip hayran olduğum büyük bir iman celâdeti olarak hafızamda derin izler bıraktı…”

26 Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir
Kardeşlikte Olması Gereken Ve Pekiştirici Özellikler Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Birbirini Sevmek Ve Saygı Duymak Birlik, Beraberlik, Dayanışma İçerisinde Olmak Ahde Vefa Göstermek Karşılıklı Haklara Riayet Etmek Birbirine Yardım Etmek Hoşgörülü, Müsamahalı Ve Affedici Olmak Güzel Söz Söylemek, Tebessüm Etmek Kardeşinin İyiliğini İstemek Ziyaret Etmek Hediyeleşmek

27 Müminler Birbirlerinin Dostudurlar
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ اَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقٖيمُونَ الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكٰوةَ وَيُطٖيعُونَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ اُولٰـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللّٰهُ اِنَّ اللّٰهَ عَزٖيزٌ حَكٖيمٌ “Mümin erkeklerle mümin kadınlar birbirlerinin dostları / velileridir. Onlar iyiliği emreder, kötülükten alıkoyarlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekâtı verirler, Allah ve Resûlüne itaat ederler. İşte onlara Allah rahmet edecektir. Şüphesiz Allah azîzdir, hikmet sahibidir.” (Tevbe suresi 71. ayet)

28 günah ve düşmanlık üzerinde yardımlaşmayın.”
Müminler Birbirlerinin Dostudurlar Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ “…İyilik ve takva üzerinde yardımlaşın, günah ve düşmanlık üzerinde yardımlaşmayın.” (Maide 2)

29 Kardeşini Zulümden Alıkoyacaktır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir انْصُرْ أخَاكَ ظَالِماً أوْ مَظْلُوماً. قِيلَ: أنْصُرُهُ إذَا كَانَ مَظْلُوماً، فَكَيْفَ أنْصُرُهُ ظَالِماً؟ قالَ: تَحْجُزُهُ عَنِ الظُّلْمِ، فإنَّ ذلِكَ نَصْرُهُ "Kardeşine zalim de olsa mazlum da olsa yardım et." "Mazlumsa yardım ederim, zâlime nasıl yardım ederim?" diye sorulmuştu. "Onu zulümden alıkoyarsın, bu da ona yardımdır" buyurdu." (Buhârî, Mezâlim 4, İkrah 7; Tirmizî, Fiten 68, (2256).)

30 « إِذَا أَحَبَّ الرَّجُلُ أَخَاهُ ، فَلْيُخْبِرْه أَنَّهُ يُحِبُّهُ »
Kardeşine Onu Sevdiğini Söyle Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « إِذَا أَحَبَّ الرَّجُلُ أَخَاهُ ، فَلْيُخْبِرْه أَنَّهُ يُحِبُّهُ » “Din kardeşini seven kişi, ona sevdiğini bildirsin!”  (Riyazüss salihin 384) « لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ » “Sizden biriniz, kendisi için arzu edip istediği şeyi, din kardeşi için de arzu edip istemedikçe, gerçek anlamda iman etmiş olmaz.(imanın tadına eremez)” (Buhârî, Îmân 7; Müslim, Îmân 71-72)

31 Kardeşliği Pekiştirecek Davranışları Yapalım
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir لَا تَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا وَلَا تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا أَوَلَا أَدُلُّكُمْ عَلَى شَيْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ أَفْشُوا السَّلَامَ بَيْنَكُمْ "Allah'a yemin ederim ki; sizler iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de gerçek iman etmiş olamazsınız. Yaptığınızda birbirinizi seveceğiniz bir şey öğreteyim mi? Aranızda selamı yayınız." (Müslim, İman, 81)

32 Kardeşini Güler Yüzle Karşılamalıdır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ وَإِنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ أَنْ تَلْقَى أَخَاكَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ وَأَنْ تُفْرِغَ مِنْ دَلْوِكَ فِى إِنَاءِ أَخِيكَ “Her iyilik bir sadakadır. Kardeşini güler yüzle karşılaman, kovandan ihtiyacı olan bir şeyi kardeşinin kovasna boşaltman da bu tür iyiliklerdendir.” (Tirmizi, “Birr”, 45)

33 Kardeşini Hastalığında Ve Sağlığında Ziyaret Etmelidir
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir " إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا عَادَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ لَمْ يَزَلْ فِي خُرْفَةِ الْجَنَّةِ حَتَّى يَرْجِعَ “Müslüman, hasta kardeşini ziyaret ettiğinde dönünceye dek cennet bahçelerinde demektir.” (Müslim, “Birr”, 41; Tirmizî, “Cenâiz”, 2)

34 Kardeşine Yardım Ettiği Sürece Allah Ta Kendisine Yardım Eder
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir …وَاللّٰهُ فِي عَوْنِ الْعَبْدِ مَا كَانَ الْعَبْدُ فِي عَوْنِ أَخِيهِ … “….Kul din kardeşine yardımcı olduğu sürece, Allah da onun yardımcısı olur…” (Müslim, “Zikir”, 38; Tirmizi, “Hudud”, 3)

35 « يسِّرُوا وَلا تُعَسِّروا . وَبَشِّرُوا وَلا تُنَفِّرُوا »
Kardeşine Her Türlü Kalaylığı Sağlamalıdır Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « يسِّرُوا وَلا تُعَسِّروا . وَبَشِّرُوا وَلا تُنَفِّرُوا » “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz.” (Riyazüss salihin 638; Buhâr, İlim 11; Müslim, Cihâd 6-7)

36 Kardeşinin Elinden Ve Dilinden Zarar Görmez
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir المسلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ، وَالْمُؤمِنُ مَنْ أمِنهُ الناسُ على دمائهم وأمْوَالِهِمْ "Müslüman, diğer Müslümanların elinden ve dilinden zarar görmediği kimsedir. Mü'min de, halkın, can ve mallarını kendisine karşı emniyette bildikleri kimsedir." (Tirmizî, İman 12, (2629); Nesâî, İman 8, (8, 104, 105))

37 « مَنْ لا يرْحَم النَّاس لا يرْحمْهُ اللَّه »
Kardeşine Karşı Merhametlidir Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « مَنْ لا يرْحَم النَّاس لا يرْحمْهُ اللَّه » “İnsanlara merhamet göstermeyen kimseye Allah da merhamet etmez.” (Buhârî, Edeb 18, Tevhîd 2; Müslim, Fezâil 66)

38 Kardeşine Karşı Samimi Olmalıdır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « أَلا أَخْبرُكُمْ بِمَنْ يَحْرُمُ عَلى النَّارِ أَوْ بِمَنْ تَحْرُمُ عَلَيْهِ النَّارُ ؟ تَحْرُمُ على كُلِّ قَرِيبٍ هَيِّنٍ ليِّنٍ سَهْلٍ». İbni Mes’ûd radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Cehenneme kimin girmeyeceğini veya cehennemin kimi yakmayacağını size haber vereyim mi? Cana yakın olan, herkesle iyi geçinen, yumuşak başlı olup insanlara kolaylık gösteren kimseleri cehennem yakmaz.”  (Riyazüss salihin 643; Tirmizî, Kıyâmet 45)

39 Kardeşinin ihtiyacını karşılamalıdır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir المُسْلِمُ أخُو المُسْلِمِ لاَ يَظْلِمُهُ وَلاَ يُسْلِمُهُ، وَمَنْ كَانَ في حَاجَةِ أخِيهِ كَانَ اللّهُ في حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً فَرَّجَ اللّهُ عَنْهُ بِهَا كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِماً سَتَرَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ. "Müslüman Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu tehlikede yalnız bırakmaz. Kim, kardeşinin ihtiyacını görürse Allah da onun ihtiyacını görür. Kim bir Müslüman’ı bir sıkıntıdan kurtarırsa, Allah da o sebeple onu Kıyamet gününün sıkıntısından kurtarır. Kim bir Müslüman’ı örterse, Allah da onu kıyamet günü örter." (Ebû Dâvud, Edeb 46)

40 Milletler için işte kıyamet o zamandır.
Kardeşliği Zedeleyen Özellikler Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İstiklal Marşımızın şairi Akif birlik ve beraberliğin önemini vurguladığı dizelerinde bakın ne diyor: Girmeden tefrika bir millete; düşman giremez. Toplu vurdukça sineler; onu top sindiremez. ‘Sen-ben’ desin efrad, aradan vahdeti kaldır, Milletler için işte kıyamet o zamandır. « مَنْ رَأَى مِنْكُم مُنْكراً فَلْيغيِّرْهُ بِيَدهِ ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطعْ فبِلِسَانِهِ ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبقَلبهِ وَذَلَكَ أَضْعَفُ الإِيمانِ » “Kim bir kötülük görürse, onu eliyle değiştirsin. Şayet eliyle değiştirmeye gücü yetmezse, diliyle değiştirsin. Diliyle değiştirmeye de gücü yetmezse, kalbiyle düzeltme cihetine gitsin ki, bu imanın en zayıf derecesidir.”  (Müslim, Îmân 78)

41 Kargaşa ve Yıkılmanın Sebebi: Nemelazımcılık
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Zamanın hükümdarı, ülkesinde ortaya çıkan kargaşa ve kötüye gidiş konusunda ulemanın reisine bir mektup yazarak söz konusu durumun sebeplerini sorar. Reisü’l-Ulema da mektubun hemen arkasına “nemelazım, hünkarım” diye yazar ve mektubu geri gönderir. Hükümdar bu cevaba çok kızar, küplere biner ve alim kişiyi saraya çağırtır; - Ben sizlere memleket ahvalinin perişanlığına sebep nedir diye sorarım, siz: “nemelazım” dersiniz. Bu ne lakaytlıktır hoca’m der. Hoca, padişahın cevabı anlamadığını fark etmiştir. - Haşa! Devletlim, der. Ben, cevaba niyetle öyle arz etmiştim. Çünkü sualinizin tek cevabı vardır, o da memleketimizi sarmış olan nemelazımcılık hastalığıdır, der.

42 Kardeşliği Zedeleyen Özellikler
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İslam bizden böyle bir kardeşlik beklerken ne hazindir ki bizler aramızda oluşturduğumuz aşılması zor engeller sebebiyle beklenen kardesliğe ulaşamıyoruz. Kardeşliğimizi zedeleyen pek çok amil ve unsur vardır. Müslüman şahsında, ailesinde, cemiyetinde bu unsurlara yer vermeyecek ve bunları ortadan kaldırmak için mücadele edecektir. Kardeşliğimizi zedeleyici bazı hususları şöyle sıralayabiliriz: Bencillikle Hareket Etmek Alay Etmek Kaba Sert Ve Katı Davranmak Ayıp Ve Kusurları Araştırmak Su-İ Zanda Bulunmak Kötü Söz Söylemek, Lakap Takmak Arkasından Çekiştirmek Küçümsemek ve Kınamak Dedikodu, Gıybet Etmek Haset Ve Çekememezlik, Kıskançlık Ahde Vefasızlık

43 Kardeşini alaya almamalıdır
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir يَا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسٰى اَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسٰى اَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ “Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler...” (HUCURÂT suresi 11. ayet)

44 AYIP VE KUSURLARIMIZDAN VAZGEÇEBİLSEK
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ebu Zer (ra) şöyle demiştir: Bir kere ben Bilal’i, anasından dolayı ayıplamıştım da, Nebiyyi Mükerrem (sav) bana buyurdu ki: “Ey Ebu Zer! Onu sen anasından dolayı mı ayıplıyorsun? Demek ki sen, içinde henüz cahiliye ahlakı kalmış bir kimse imişsin!” buyurdu. Bunun üzerine ben yanağımı yere koyup: “Bilal, ayağıyla basmadıkça yanağımı yerden kaldırmayacağım” dedim. (Sahihi Buhari Tecrid-i Sarih tercemesi c 1 s 42 mütercim Kamil Miras) İşte Ashab-ı Kiram (ra) hatadan dönmenin ne büyük bir fazilet olduğunu böylece insanlık alemine sunmuş oluyorlar.

45 Kardeşine kötü lakap takmayacak
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَلَا تَلْمِزُوا اَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْاَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْاٖيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَاُولٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ “…Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sonra fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tevbe etmezse işte onlar zalimlerdir.” (HUCURÂT suresi 11. ayet)

46 Kardeşine karşı kötü zan beslemeyecek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir يَا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثٖيرًا مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ اِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخٖيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللّٰهَ اِنَّ اللّٰهَ تَوَّابٌ رَحٖيمٌ “Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir.” (HUCURÂT suresi 12. ayet)

47 Kardeşiyle Çekişmeyecek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَاَطيعُوا اللّهَ وَرَسُولَهُ وَلَاتَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ ريحُكُمْ وَاصْبِرُوا اِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرينَ “Allah'a ve Resulü'ne itaat edin. Ve birbirinizle didişmeyin. Sonra içinize korku düşer ve kuvvetiniz elden gider. Sabırlı olun, çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfal, 8/46)

48 Kardeşiyle Ayrılığa Düşmeyecek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَـئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ “Kendilerine apaçık deliller geldikten sonra parçalanıp ayrılığa düşenler gibi olmayın. İşte bunlar için büyük bir azab vardır.” (Al-i İmran, 3/105)

49 Süfyan b. Üyeyne Hazretleri anlatıyor:
Kardeşlerle Bir Araya Gelebilmek Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Süfyan b. Üyeyne Hazretleri anlatıyor: “İnsanlar bir yerde toplanıp Allah'tan bahsederlerse, şeytan ve dünya oradan uzaklaşır. Şeytan üzüntü ile dünyaya: Şu insanların yaptığını görüyor musun? der. Dünya da onu teselli eder: - Sen onlara şimdi yaklaşma... Buradan ayrıldıkları zaman ben onları tek tek yakalar ve sana teslim ederim.

50 Kardeşiyle Arasını Bozmak İsteyenlere Fırsat Vermeyecek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir يَا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا اِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا اَنْ تُصيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلى مَافَعَلْتُمْ نَادِمينَ “Ey iman edenler! Eğer fasığın biri size bir haber getirirsen onun doğruluğunu araştırın. Yoksa bilmeden bir topluluğa sataşırsınız da sonra yaptığınızdan pişman olursunuz.” (Hucurat, 49/6)

51 Gerçek Mümin’in Dikkat Edeceği Hususlar
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Gerçek mümin, içinde yaşadığı toplumun birlik ve beraberliğini bozacak, huzurunu kaçıracak, mutluluğunu sarsacak, dedikodudan, yalandan, gıybetten, iftiradan, hasetten, fesattan, dargınlıktan, içkiden, kumardan, rüşvetten, fuhuş ve zinadan, başkasına haksızlık etmekten şiddetle kaçınan, etrafındakilere iyilik yapmak isteyen, hayır ve fazilet yarışında devamlı önde giden ve başkalarını da teşvik eden, vatanını-milletini seven, onların yücelmesi, güzelliklere ulaşması için çalışan, kendi varlık ve şöhretini başkasının zararında aramayan, herkesle iyi geçinen ve kendisi ile iyi geçinilen kimsedir.

52 Kardeşini Hor Ve Hakir Görmeyecek, Ona İhanet Etmeyecek
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir «المُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِم لا يخُونُه ولا يكْذِبُهُ ولا يخْذُلُهُ ، كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حرامٌ عِرْضُهُ ومالُه ودمُهُ التَّقْوَى هَاهُنا ، بِحسْبِ امْرِىءٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِرَ أَخاهُ المسلم» “Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona ihanet etmez, yalan söylemez ve yardımı terk etmez. Her Müslüman’ın, diğer Müslüman’a ırzı, malı ve kanı haramdır. Takvâ buradadır. Bir kimseye şer olarak Müslüman kardeşini hor ve hakir görmesi yeter.”  (Tirmizî, Birr 18)

53 Kardeşine Sırtını Dönemez Ve Onun Gizli Hallerini araştıramaz
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْحَدِيثِ، وَ لا َ تَجَسَّسُوا، وَ لا َ تَحَسَّسُوا، وَ لا َ تَنَافَسُوا، وَ لا َ تَحَاسَدُوا، وَ لا َ تَبَاغَضُوا، وَ لا َ تَدَابَرُوا، وَكُونُوا عِبَادَ اللّهِ إِخْوَانًا Ebu Hüreyre (r.a) anlatıyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: "Sakın zanna yer vermeyin. Zira zan, sözlerin en yalanıdır. Tecessüs etmeyin, haber koklamayın, rekâbet etmeyin, hasetleşmeyin, birbirinize buğz etmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin, ey Allah'ın kulları, Allah'ın emrettiği şekilde kardeş olun... (Buharî, Nikâh 45)

54 Kardeşine Zulmedemez Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir الْمُسْلِمِ أَخُو الْمُسْلِمِ، لا َيَظْلِمُهُ، وَ لا َ يَخْذُلُهُ، وَ لا َ يَحْقِرُهُ. “…Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona (ihânet etmez), zulmetmez, onu mahrum bırakmaz, onu tahkîr etmez…” (Buharî, Nikâh 45)

55 Kardeşiyle Üç Günden Fazla Dargın Duramaz
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ “…O halde siz (gerçek) müminler iseniz Allah'tan korkun, aranızı düzeltin, Allah ve Resûlüne itaat edin.” (Enfâl suresi 1. ayet) وَكُونُوا عِبَادِ اللّه إِخْوَانًا. وَ لا َ يَحِلُّ لْمُسْلِمِ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلاثٍ. “…Ey Allah'ın kulları kardeş olun. Bir müslümanın kardeşine üç günden fazla küsmesi helâl olmaz." (Buharî, Nikâh 45)

56 Kardeşiyle Üç Günden Fazla Dargın Duramaz
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « لا يحِلُّ لمسْلِمٍ أنْ يهْجُرَ أخَاه فوْقَ ثَلاثٍ ، فمنْ هَجر فَوْقَ ثلاثٍ فمات دخَل النَار » "Müslüman’ın din kardeşine üç günden fazla küs durması helâl olmaz. Kim müslüman kardeşini üç günden fazla terkeder ve o hal üzere ölürse cehenneme girer."(Riyazüss salihin 1599) “Cennetin kapıları, Pazartesi ve Perşembe günleri açılır. Din kardeşi ile arasında düşmanlık olan kimse hariç Allah'a hiç bir şeyi eş koşmayan her kul bağışlanır. Bu iki kişiyi aralarında anlaşıncaya kadar bekletiniz, barışıncaya kadar bekletiniz! denilir.” (Muvatta, “Husnu’l-Hulk”,4)

57 مَنْ عَيَّرَ اَخَاه بِذَنْبٍ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَعْمَلَهُ
Kardeşine Karşı Affedici Olmalıdır Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir « ما نَقَصَتْ صَدقَةٌ من مالٍ ، وما زاد اللَّه عَبداً بِعَفوٍ إِلاَّ عِزّاً ، ومَا تَوَاضَعَ أَحَدٌ للَّهِ إِلاَّ رَفَعَهُ اللَّهُ » “Sadaka vermekle mal eksilmez. Allah Teâlâ affeden kulunun değerini artırır. Allah rızâsı için alçak gönüllü olanı Allah yüceltir.” (Riyazüss salihin 604,Müslim, Birr 69) Muaz b. Cebel’den rivayetle efendimiz şöyle buyurdular: مَنْ عَيَّرَ اَخَاه بِذَنْبٍ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَعْمَلَهُ   “Bir kimse kardeşini bir kusur ile ayıplarsa, o kusuru işlemeden, o kimse ölmez.” (Seçme Hadisler, s. 239)

58 وخَيْرُهُما الَّذِي يبْدأ بالسَّلامِ
Kardeşine Karşı Affedici Olmalıdır Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ باللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ، فَلا يُؤْذِ جَارَهُ ، وَمَنْ كَان يُؤْمِنُ بِاللَّهِ والْيَوْمِ الآخرِ ، فَلْيكرِمْ ضَيْفهُ ، وَمَنْ كَانَ يُؤْمنُ بِاللَّهِ وَالْيومِ الآخِرِ ، فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ لِيَسْكُتْ لا يحِلُّ لمُسْلِمٍ أنْ يَهْجُرَ أخَاهُ فوْقَ ثَلاثِ لَيالٍ : يلتَقِيانِ ، فيُعرِضُ هذا ويُعرِضُ هذا ، وخَيْرُهُما الَّذِي يبْدأ بالسَّلامِ

59 Gerçek mümin, İçinde yaşadığı toplumun birlik ve beraberliğini bozacak, Huzurunu kaçıracak, Mutluluğunu sarsacak, Dedikodudan, yalandan, gıybetten, iftiradan, hasetten, Fesattan, dargınlıktan, içkiden, kumardan, rüşvetten, Fuhuş ve zinadan, Başkasına haksızlık etmekten şiddetle kaçınan, Etrafındakilere iyilik yapmak isteyen, Hayır ve fazilet yarışında devamlı önde giden Vatanını-milletini seven, onların yücelmesi, güzelliklere ulaşması için çalışan, Kendi varlık ve şöhretini başkasının zararında aramayan, herkesle iyi geçinen ve kendisi ile iyi geçinilen kimsedir.

60 HEPİMİZ AYNI GEMİDEYİZ
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Peygamberimiz (s.a.s) toplum içinde yaşayanları bir gemide seyahat edenlere benzetmiştir. Geminin alt katında olanların, su ihtiyacını karşılamak için gemide delik açmaya çalışması ve üst katta olanların da bu işe göz yumması haline hep birlikte batacakları örneğini vermiştir.

61 “Su üzerindeki saman çöpü” ne benzetmiştir.
DERTLENECEĞİZ BİRBİRİMİZ İÇİN Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Peygamber (as) Müslümanların dağınık yaşadıkları, bir araya gelmedikleri halde ki durumlarını “Su üzerindeki saman çöpü” ne benzetmiştir. Mevlana : Topluluk Olmadıkça Neşeyi Bulamazsınız.

62 DERTLENECEĞİZ BİRBİRİMİZ İÇİN
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir “Men ferrege feleyse minna” “Ayrılık çıkaran bizden değildir” (fethül kebir, 3/215) Cemaatle namazın hikmeti nedir? Camiden çıkınca neden biganeyiz?.... “men esbahe la yehtemmü bil müslimine feleyse minhüm” “Müslümanların derdini dert edinmeyen onlardan değildir” (cami-üs sağir, 2/494)

63 إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا
HER ŞEY KENDİNEDİR Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا "Eğer iyilik ederseniz kendinize etmiş, kötülük ederseniz yine kendinize etmiş olursunuz." (İsrâ, 17/7)

64 Allah Kalıplara Bakmayacak
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir إِنَّ اللّهَ لا َ يَنْظُرُ إِلَى صُوَرِكُمْ وَأَجْسَادِكُمْ، وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعْمَالِكُمْ. التَّقْوَى هَهُنَا، التَّقْوَى هَهُنَا، التّقْوَى هَهُنَا، وَيُشِيرُ إِلَى صَدْرِهِ. “…Allah sizin suretlerinize ve kalıplarınıza bakmaz, fakat kalplerinize ve amellerinize bakar. Takva şuradadır -3 kez eliyle göğsünü işaret etti…”

65 Kardeşine niçin darıldın?
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlerin seni, Hz. İbrahim (a.s.) gibi ateşe mi attılar? Hz. Zekeriyya (a.s) gibi testereyle mi kestiler? Hz. Yusuf (as) gibi kuyuya mı attılar? Hz. Yunus peygamber (as) gibi denize mi attılar? Hz. Muhammed (sav) gibi Taif’te mi taşladılar? Başına namaz kılarken işkembe mi koydular? Dişini mi kırdılar? Yüzüne tükürük mü attılar? Yurdundan kovarak Hicrete mi zorladılar? Sevdiklerinden mi ayrı bıraktılar? Ya da Kardeşlerin senin, Hz. Hamza (r.a) gibi burnunu kulağını mı kestiler? Musab bin Umeyr (r.a) gibi kollarını mı kopardılar? Cafer bin Ebu talip (r.a) gibi ok, mızrak ve kılıç darbeleriyle mi yaraladılar? Ammar, Sümeyye, Yasir (r.a) gibi işkence yaptılar? Bilal (r.a) gibi kızgın kumlara yatırıp, üzerine taşlar mı koydular dininden vaz geçmen için? Kırılmak, Darılmak, Küsmek, Üzülmek yok bugün Üzüleceksen, bugün ALLAH için bir şey yapamadığın için, ALLAH ve Rasulü (sav)’i memnun edemediğin için üzül! Üzüleceksen, Kardeşin için kardeşlik adına bir şey yapamadığın için üzül. Üzüleceksen, bir fakire yardım edemediğin için, yetimin elinden tutamadığın için üzül!

66 “Yaratılanı hoş gör, yaratandan ötürü.”
İnsana saygı göster “İnsanoğlu, Allah’ın yapısıdır, bu yapıyı yıkan, ona karşı şiddet gösteren mel’ûndur.” Yunus Emre bu gerçeği, ne güzel dile getirmiştir: “Yaratılanı hoş gör, yaratandan ötürü.”

67 "Hiç sıkılmaz mısınız Hz. Peygamberden?
Kardeşliği Zedeleyen Özellikler "Hiç sıkılmaz mısınız Hz. Peygamberden? Ki, uzaklardaki bir Mümin’i incitse diken, Kalb-i pakinde duyarmış o musibetten acı Sizden elbette olur rûh-u Nebî davacı." (M. Akif Ersoy, Safahat (Süleymaniye Kürsüsünden), s. 179.)

68 Kardeşlikte bir ölçümüz olmalı
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Peygamberimizin bir hadisinde belirtildiği gibi: “Sevgi ve nefrette taassup, insanları kör ve sağır yapar.” Hayatta bize ne gibi sürprizler hazırlandığını bilemeyiz. Nefret ettiğimiz ve her gün aleyhinde olmadık sözleri söylediğimiz kimseyle her an aramızın düzelmesi mümkündür. O zaman kötü söylediğimiz o kimsenin yüzüne bakabilmeliyiz. Aksi de mümkündür: Çok sevdiğimiz ve göklere çıkardığımız bir yakın arkadaşımız hakkında da yanılmış olabilir.

69 Kardeşlerimizin Üzerimizdeki Hakları
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Mutlaka birbirimizi sırf Allah rızası için, karşılık beklemeksizin seveceğiz, birbirimizle hayırda yardımlaşacağız, kaynaşacağız, hoşgörülü olacağız, vefayı hiçbir zaman göz ardı etmeyeceğiz, hor ve küçük görmeyeceğiz, affedici olacağız, birbirimizin kahrını çekeceğiz, paylaşacağız, kendimiz için istediğimizi Mü’min kardeşimiz için de istemekle kalmayıp onu kendi nefsimize tercih edeceğiz.

70 Müslüman’ın Müslüman Üzerindeki Hakları
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Burada yer verdiğimiz hadislerden de anlaşılacağı üzere Müslüman’ın Müslüman kardeşi üzerindeki haklarını şu şekilde özetleyebiliriz: Selâm vermek ve almak ve selâmı yaygınlaştırmak Hastalandığında ziyaret etmek,  Ölünce cenazesine iştirak etmek ve cenazesinin ardından gitmek Dâvet edince icabet etmek, Aksırdığında Allah’a hamd ederse “yerhamukellah” demek Nasihat isterse nasihat etmek, Yemin edince Yeminini bozmayıp yemin üzere devam etmek, Zulme uğradığında yardım etmek, Borç istediğinde imkanın varsa borç vermek İyi geçinmek ve onlara güzel söz söylemek Kardeşlik bağını sürdürmek İkramda bulunmak ve hediyeleşmek Fakir ve muhtaçların yardımına koşmak Ayıp ve kusurlarını araştırmamak Kötülük yapmamak, eziyet ve zarar vermemek

71 İyi Kardeş olabilmek… Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir
Kardeşler olarak, sevinçlerimizi paylaşır, iyi günlerimizde hep birlikte güler, eğleniriz ve sıkıntılı günlerimizde hep beraber üzülür, sorunlarımıza hep beraber çözümler ararız. Sevinçler paylaşılınca artar, sevinçlerimizi kardeşlerimizle paylaşarak daha çok seviniriz. Aynı şekilde üzüntülerimizi, paylaştıkça daha kolay unuturuz. İyilik faydası toplum tarafında peşin görülen, karşılığı da Allah katından alınacak olan bir yüceliktir. Tatlı dilin güler yüzün halledemeyeceği hiçbir şey yoktur. İyi Müslüman toplumun sahip olmak istediği insan tipidir. Çünkü iyi Müslüman iyi insandır. İyi insan olabilmek için, İslam’ın ortaya koyduğu ölçü ve esaslara uymak gerekir. Müslüman bu emirlere uyunca, diğer müminleri kardeşi kabul edince ona elinden, dilinden zarar veremez.

72 İbadetlerin Kardeşliğimizi Pekiştirmesi
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ayetler bize gösteriyor ki hiç kimsenin bir diğerine üstünlüğü yoktur. Bütün Müslümanlar bir tarağın dişleri gibi eşittirler. İbadetlerimiz bu gayeyi en güzel şekilde ortaya koymaktadır. Örneğin camilerde namaz, birlik ve beraberliğimizi, eşitliği bize gösterirken; oruç, fakirleri hatırlamamızı; zekat, muhtaçların yardımında olmamız gerektiğini bizlere hatırlatmaktadır. Hac ise dünya Müslümanlarını bir araya getirip uzak diyarlarda olanların, yılda bir defa bir araya gelmelerini sağlayan büyük bir kardeşlik, birlik, beraberlik kongresidir. Müslüman toplumunda hiçbir şahsın, hiçbir cemaatin, zümrenin kendisini diğer Müslümanlardan ayrı görmesi düşünülemez.

73 Her şeyimiz Bir Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Bütün milletler, devletler, büyük güçler ilmi, siyasi ekonomik alanlarda hep birleşmek için çaba ve gayret sarf ederlerken bizler bir araya gelemiyor, oturup dertlerimizi paylaşamıyoruz. Ne hazin bir tablodur bu. Efendimiz bizlere buyuruyor ki “Kim birliği bozarak ayrılık çıkarırsa, bizim has ümmetimizden değildir.” Biz, birbirimizin kardeşiyiz. Rabbimiz bir, Dinimiz bir, kitabımız bir, kıblemiz bir, vatanımız bir, bayrağımız bir, aynı safta omuz omuza duruyoruz, Camimiz bir. Bütün bu birlikteliklere sahip olan bizleri bölmek, aramıza fitne tohumları sokmaya çalışmak isteyenlere fırsat vermemeliyiz.

74 Kardeşliğimiz İçin Amin
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Rabbim aramızda bulunan kardeşliği daha ileri götürmeyi, birbirimize merhamet duyguları beslemeyi, birbirimizin ihtiyaçlarını gidermeyi, sıkıntılarımıza çare olmayı nasip etsin. Birlik ve beraberliğimizi bozmak isteyenlere fırsat vermesin. Birlik ve beraberliğimizi daim eylesin.

75 Salât Ve Selam O’na Olsun
Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Bu Vaaz 2012 Kutlu Doğum Haftası Münasebetiyle İdris YAVUZYİĞİT Tarafından “Hasenat 5 Kuran Araştırma Programı”, “Riyazüssalihin” (8cilt), “Muhacir Ve Ensar Kardeşliği” Dr. Abdurrahman Candan, “Din Kardeşliği Ve Önemi” Mehmet Keskin, “İslam Kardeşlik Dinidir” Durak Pusmaz, “Müslüman Müslümanın Kardeşidir” Ahmet Ünal, “Müminlere Vaaz Ve İrşad” Mehmet Altunkaya’ya Ait Kitap, Vaaz Ve Makalelerden Ve Sitesinden İstifade Edilerek Hazırlanmıştır. Eser Sahiplerine Teşekkürü Bir Borç Biliyor Ve Yüce Mevlamdan Hepimizi Bağışlamasını, Bizleri Sevdiği Kullarıyla Beraber Yapmasını Ve Hz. Peygamberin Görmeyi Arzuladığı Kardeşleri Olmayı Niyaz Ediyorum.