Modül 4: Mavi Belge (Blueprint) ilişkili Nehir Havzası Yönetim Planlaması, Eğitim Becerileri, Sınır Aşan Su Konuları, Halkın Katılımı, Müzakere Becerileri.

... konulu sunumlar: "Modül 4: Mavi Belge (Blueprint) ilişkili Nehir Havzası Yönetim Planlaması, Eğitim Becerileri, Sınır Aşan Su Konuları, Halkın Katılımı, Müzakere Becerileri."— Sunum transkripti:

1 Modül 4: Mavi Belge (Blueprint) ilişkili Nehir Havzası Yönetim Planlaması, Eğitim Becerileri, Sınır Aşan Su Konuları, Halkın Katılımı, Müzakere Becerileri NHY Planlaması ve Karar Destek Sistemleri Senad Ploco Mart, 2015

2 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 5 - 2 Karar Destek Sistemi nedir? Klein ve Methlie (1995), bir karar destek sistemini (KDS) şu şekilde tanımlamışlardır: “bir karar vericinin karmaşık ve doğru yapılandırılamamış durumlarda etkin kararlar verebilmesini desteklemek amacıyla, analitik karar modelleri ve veritabanları erişimi aracılığıyla, belli bir uygulama alanında bilgi sağlayan bilgisayar bilgi sistemi."

3 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 5 - 3 KDS: temel özellikler  Destek vermek – karar vermek değil;  Kararların kalitesini iyileştirmek;  Karar verme sürecini yapılandırmak;  Paydaşlarla iletişim sağlamak;  NRM (Doğal Kaynak Modülü), SEM (Sosyo-Ekonomik Modül) ve AIM (İdari-Kurumsal Modül) entegre etmek;  Değerlendirme sürecini hızlandırmak.

4 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 5 - 4 KDS’nin ne yapması gerekir?  NHY planlama döngüsünün bir ya da tüm aşamalarını desteklemek (sorun tanımlama, planlama, geliştirme, uygulama ve izleme);  Gerekli NHY veri/bilgilerini saklamak ve mümkün olan bütün olasılıkların değerlendirilmesi için işlenmelerini sağlamak  Öngörülü olmak

5 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 5 - 5 KDS: temel bileşenler  Ölçüm modülü  Bilgi modülü  Modelleme modülü  Değerlendirme modülü  Sunum modülü  Kullanıcı arayüzü

6 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 5 - 6 Değerlendirme modülü  Etki analizi  Çoklu kriter analizi  Puan kartları  Risk ve hassasiyet analizi

7 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 7 KARAR TOPLANTILARINIZ BUNA BENZİYOR MU? A PROGRAMINI İSTİYORUZ B PROGRAMINI İSTİYORUZ HADİ GELİN, SU ŞAHANE KARARSIZLIK DENİZİ YA DA BÖYLE Mİ OLUYOR?

8 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 8 ÖNERİLER BÖYLE Mİ OLUŞUYOR? AMA PATRON.... BU EN İYİ TAHMİNİMDİ! BİR TAHMİN DAHA! BELKİDE YENİ BİR YAKLAŞIMA İHTİYACINIZ VARDIR!

9 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 9 GALİBA ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİNİ (AHS) DENİYECEĞİM!!!

10 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 10 PEKİ O ZAMAN, AHS’NİN NE OLDUĞUNU ANLAT DR. THOMAS L. SAATY, MODELİ 1970’LERİN BAŞLARINDA GELİŞTİRDİ VE...

11 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 11 MODEL, SAYISIZ KURUMSAL VE DEVLET KARAR VERİCİSİNİ DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILDI BİLGİ, BİR KRiTERLER VE OLASILIKLAR HİYERARŞİSİNE BÖLÜNMEKTE DAHA SONRA BİLGİ, OLASILIKLARIN GÖRECELİ SEVİYELERİNİ BELİRLEMEK ÜZERE SENTEZLENMEKTE AĞIRLIK VE ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ İÇİN HEM NİTEL HEM DE NİCEL KRİTERLER BİLGİ DESTEKLİ YORUMLAR KULLANILARAK KARŞILAŞTIRILABİLİR

12 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 12 BU AHS PEK İLGİNÇ GÖRÜNÜYOR. BİR ÖRNEK ÜZERİNDE DENESEK? PEKİ, HEPİMİZİN ÖZEL HAYATLARINDA KARŞILAŞTIĞI BİR ÖRNEĞİ ELE ALALIM.

13 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 13 GELECEĞİNDE BİR ARABA GÖRÜYORUM

14 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 14 SÜRECİN ÖNEMLİ BİR PARÇASI, ŞU ÜÇ ADIMI TAMAMLAMAKTIR: -HEDEFİN DURUMU -YENİ BİR ARABA SEÇ -KRİTERLERİ TANIMLA -TARZ, GÜVENİLİRLİK, YAKIT TASARRUFU -OLASILIKLARI BELİRLE -CIVIC COUPE, SATURN COUPE, FORD ESCORT, MAZDA MİATA PEKİ YA MALİYET? (ŞŞŞHT, SESSİZ OL, ONU SONRA KONUŞURUZ)

15 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 15 BİLGİ, BİR HİYERARŞİ AĞACINA YERLEŞTİRİLİR KRİTER HEDEF OLASILIKLAR YENİ ARABA SEÇİMİ TARZ GÜVENİLİRLİK YAKIT TASARRUFU CIVIC SATURN ESCORT MİATA CIVIC SATURN ESCORT MİATA CIVIC SATURN ESCORT MİATA

16 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 16 BİR KRİTERİN GÖRECELİ ÖNEMİ NASIL BELİRLENİR? BU BİR YÖNTEM OLABİLİR? TARZ GÜVENİLİRLİK YAKIT TASARRUFU

17 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 17 HMMM, GALİBA BENCE EN ÖNEMLİSİ TARZ. BUNA 100 PUAN VERİYORUM. SONRA, YAKIT TASARRUFU OLSUN, 75 PUAN. SONRA DA GÜVENİLİRLİK, 25 PUAN OLSUN. BAŞKA BİR YÖNTEM DE OLABİLİR! KRİTER SIRALAMASINI BELİRLEMEK İÇİN KENDİ ÖLÇEĞİNİ KULLANMA? TARZ: 100 YAKIT TASARRUFU: 75 GÜVENİLİRLİK: 25

18 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 18 ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ - DAHA İYİ YÖNTEM İKİLİ KARŞILAŞTIRMALAR YAPILARAK, BİR KRİTERİN DİĞERİNE GÖRE GÖRECELİ ÖNEMİ İFADE EDİLEBİLİR 1 EŞİT 3 ORTA 5 GÜÇLÜ 7 ÇOK GÜÇLÜ 9 OLAĞANÜSTÜ TARZGÜVENİLİRLİKYAKIT TASARRUFU TARZ GÜVENİLİRLİK YAKIT TASARRUFU

19 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 19 YAKIT TASARRUFU GÜVENİLİRLİK TARZ BU MATRİS BİR KRİTER SIRALAMASINA NASIL DÖNÜŞÜR?

20 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 20 KRİTER AĞIRLIKLARININ OLDUĞU AĞAÇ OLASILIKLAR KRİTER HEDEF YENİ ARABA SEÇİMİ 1.00 TARZ.3196 GÜVENİLİRLİK.5584 YAKIT TASARRUFU.1220 CIVIC SATURN ESCORT MİATA CIVIC SATURN ESCORT MİATA CIVIC SATURN ESCORT MİATA PEKİ YA ALTERNATİFLER? SORMANA SEVİNDİM....

21 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 21 ÖZETLE ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ, BÜTÜN OLASILIKLARIN FAYDALARINI BELİRLEMEK ÜZERE MANTIKSAL BİR ÇERÇEVE SUNMAKTADIR. 1.MİATA.3280 2.CIVIC 3060 3.SATURN.2720 4.ESCORT.0940 PEKİ YA MALİYET? PEKİ, ONU DA ANLATALIM...

22 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 22 MALİYETLER SÜRECE DAHİL EDİLEBİLECEK OLMAKLA BİRLİKTE, BİRÇOK KARMAŞIK KARARDA, BÜTÜN OLASILIKLARIN FAYDALARI DEĞERLENDİRİLİNCEYE KADAR, MALİYETLER BİR KENARA BIRAKILMALIDIR. AKSİ TAKDİRDE, DURUM BUNA BENZEYEBİLİR.... PROGRAMIN ÇOK PAHALI! FAYDALARI UMURUMDA DEĞİL... MALİYETLERİN FAYDALARLA BİRLİKTE TARTIŞILMASI, BAZEN POLİTİK VE DUYGUSAL TEPKİLERE NEDEN OLABİLİR.

23 AHS, SON DERECE KARMAŞIK KARARLAR İÇİN KULLANILABİLİR BİRÇOK DÜZEY VE ALT DÜZEYDE KRİTER TANIMLANABİLİR AMAÇLAR BAZI ÖRNEKLER...

24 IV - 4 - 24 AHS, BİRÇOK FARKLI UYGULAMA İÇİN KULLANILABİLİR STRATEJİK PLANLAMA KAYNAK DAĞILIMI KAYNAK SEÇİMİ ÖZEL/KAMU POLİTİKALARI PROGRAM SEÇİMİ ve ÇOK DAHA FAZLASI...

25 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 25 BÜTÜN O MATRİS CEBİR FİLAN İÇİN VAKTİM YOK BENİM SANA YARDIMCI OLABİLECEK OTOMATİK ARAÇLAR VAR!

26 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 26 UZMAN SEÇİMİ BÖYLESİ SEÇENEKLERDEN BİRİ UZMAN SEÇİMİ, ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİNİ OTOMATİK HALE GETİRİR SİZİN İÇİN BÜTÜN HESAPLARI YAPAR SONUÇLARI SAKLAYABİLİR VE YENİLEYEBİLİRSİNİZ HASSASİYET ANALİZİ YAPABİLİRSİNİZ UZMAN SEÇİMİ GRAFİK VE TABLOLARINI BASABİLİRSİNİZ ANCAK, UNUTMAYIN Kİ...

27 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 27 ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ ŞU DEĞİLDİR.... BURALARDA KARARLARI BEN VERİRİM!!!

28 ICZM Training, Georgetown XI/1999 IV - 4 - 28 Pratik EXCEL Örnekleri 1.Özel kararlar (fakülte seçimi) 2.Su temini ve temizlik 3.NHY planlaması için tedbirler programı