Helmintolojiye giriş, sınıflandırma ve genel özellikler

... konulu sunumlar: "Helmintolojiye giriş, sınıflandırma ve genel özellikler"— Sunum transkripti:

1 Helmintolojiye giriş, sınıflandırma ve genel özellikler
Dr. Erdal Polat

2 TIBBİ PARAZİTOLOJİ

3 PARAZİTOLOJİ Yunancadan gelen parazit terim orijinal olarak; başka birinin sofrasından yiyen anlamdadır Parazitler, doğada serbest yaşayan organizmalardan daha çoktur Parazit; başka bir canlının zararına yaşayabilen canlılar olup, genellikle organizmayı öldürmezler

4 Tıbbi parazitoloji Protozoonlar ve parazitlikleri
Helmintler ve parazitlikleri Arthropodlar ve parazitlikleri

5 PROTOZOONLAR Protista evreninde yer alan protozoonlar Tek hücreli
Çekirdekli Genellikle mikroskopla görülebilen küçük canlılardır

6

7 PROTOZOONLAR Sitoplazma zarı 1. Endoplazma 2. Ektoplazma

8 1. Endoplazma Taneli veya vakollü görülür
Çekirdeği saran sitoplazma kısmı Beslenme Çoğalma işlemlerinin oluştuğu kısımdır

9 2. Ektoplazma Sitoplazmanın dış tabakasını oluşturur Savunma Çıkartı
Hareket Solunum Besin alınması Gibi işlevleri yapar

10

11 PROTOZOONLAR Çoğunlukla iki şekilde görülürler Trofozoit Kist

12 PROTOZOONLAR Trofozoit; olumsuz koşullar da özelliğini çabuk kayıp eden, beslenebilen, çoğalan ve hareket edebilen yapılardır Kist; Sert veya kalın duvarı olan, olumsuz koşullara dirençli, dışarıdan besin almayan ve büyümeyen şekillerdir

13 Trofozoit

14 Kist

15 PROTOZOONLAR Ookist; Erkek ve dişi hücrelerin birleşmesiyle oluşur ve sert çeperlidir

16 PROTOZOONLARIN HAREKETİ
Yalancı ayaklar Kamçılar Kiprikler

17 Yalancı ayaklar(Pseudopodium)
Sitoplazmanın uzantısı olup, actinomyosin proteinlerinin etkisiyle geri çekilebilir ve yeniden çıkarılabilir Belirli bir çıkış yeri yoktur Sitoplazmanın hareketi ile yer ve şekil değiştirme Amiplerde görüldüğünden amipsi veya ameboid hareket olarak da bilinir

18 Yalancı ayaklar(Pseudopodium)

19 Kamçılar Blefaroplast Kinetozom Kinetoplast

20 PROTOZOONLAR Sularda Islak topraklarda özgür yaşayan Canlılarda
Sığıntı Yardımlaşıcı Parazit Yaşarlar

21 PROTOZOONLAR İnsanlarda Vücut boşluklarında Kanda İç organlarda
infeksiyon oluştururlar

22 PROTOZOONLAR I. Ciliophora II. Sarcomastigophora
III. Apicomplexa (sporozoa) IV. Microspora

23 PROTOZOONLAR

24 I. Ciliophora Kirpikleri ile hareket ederler
Bir birine benzemeyen küçük ve büyük olmak üzere iki çeşit çekirdeği var Konjugasyonla eşeyli olarak çoğalırlar

25 I. Ciliophora

26 II. Sarcomastigophora Yalancı ayaklar Kamçılılar
Yalancı ayaklar ve kamçılılar İle hareket ederler

27 II. Sarcomastigophora Sarcodina altşubesi;
Yalancı ayakları ile hareket edenler Entamoeba cinsi Naegleria

28 Yalancı ayaklar(Pseudopodium)

29 II. Sarcomastigophora Mastigophora altşubesi;,
Kamçıları ile hareket edenler

30 II. Sarcomastigophora

31 II. Sarcomastigophora Kan ve dokularda yaşayanlar Leishmania
Trypanosoma Barsaklarda yaşayanlar Giardia Trichomonas

32 III. Apicomplexa (sporozoa)
Hareket eden protozoonlarda tepe kompleksi (elektron geçirmeyen bazı organcıklardan oluşur) var Toxoplasma Sarcocystis Plasmodium

33 III. Apicomplexa (sporozoa)

34 IV. Microspora Zorunlu hücre içi parazitlerdir
Sporoplazmasını konak hücreye enjekte eder

35 IV. Microspora

36 HELMİNTLER (SOLUCANLAR)
Hücreleri dokular ve organlar yapmak üzere özelleşmiş Bilateral simetrili Kasları çizgisiz Eklemli eklentileri bulunmayan hayvanlardır

37 HELMİNTLER (SOLUCANLAR)
Şubeler Annelida Nematoda Nematomorfa (insan paraziti yoktur) Acanthocephala Plathelminthes gibi şübelere ayrılırlar

38 HELMİNTLER (SOLUCANLAR)
Annelida’da Mezoderimin iki tabakası arasında gerçek bir sölom vardır Nematoda Acanthocephala Mezoderimin iki tabakası arasında gelişmiş gerçek bir sölom yoktur

39 Annelida Vücutları kitinli ince bir kütikülle örtülüdür Eklentileri
Trakea’li solunum sistemleri yoktur Hirudinae

40 NEMATODLAR (yuvarlak solucanlar)
Vücutları uzun ve silindirik şekilde Vücutları tek parçalı Dişileri, erkeklerden daha büyüktür Erkelerin arka ucu kıvrıktır Yumurtaları kapaksızdır Bazılarının başında çengel, ağızlarında da diş yada kesici yüzeyler bulunur Sindirim kanallarının iki ucu açıktır (Dracunculus medinensis hariç)

41 Ascaris lumbricoides

42 NEMATODLAR (yuvarlak solucanlar)
Yumurta Embriyon Kurtçuk Erişkin şekilleri vardır Embriyonlarında kirpik ve çengel yoktur Larva ve yumurtaları intestinal kanalda iken, bir kısmı dışkıyla dışarı atılır

43 NEMATODLAR (Yuvarlak Solucanlar)
Bazılarında dişi formu perianal bölgededir Bazı türlerde yumurta embriyonludur Bazılarında ise embriyonlu hale gelmesi için zamana gerekir Bazlarında yumurtanın yutulması ile, Bazılarında ise larvaların deriden girmesiyle bulaşır

44 NEMATODLAR (Yuvarlak Solucanlar)
Ascaris lumbricoides Enterobius vermicularis Trichuris trichiura Ancylostoma duodenale Necator americanus Strongyloides stercoralis

45 TREMATODLAR İnsanda Barsakta Safra yollarında Karaciğerde Akciğerde
Kan damarlarında Parazit olarak yaşarlar

46 TREMATODLAR Yassı yaprak şeklinde
Ağızda birden fazla vantuzu (çekmen) vardır Tam bir sindirim kanalları yoktur Hermafrodittirler Birden fazla ara konağı (tatlı su salyongozu) Yumurtaları kapaklıdır Olgunlaşmış yumurtaların embriyonu kirpiklidir Besinler ile bulaşır Dünyada 40 milyondan fazla kişi infektedir

47

48 TREMATODLAR Fasciola hepatica Dicrocoelium dentriticum
Schistosoma mansoni

49 CESTODLAR İnsanda Bazı cestodların erişkinleri ince barsakta
Larvaları ise değişik organlarda Dokularda parazit olarak yaşarlar

50 CESTODLAR Yassı Şerit biçiminde Boyutları 2 mm - 25 m arasında değişir
Yumurtaları kapaksızdır (Diphyllobothriidae) Yumurtalarında 3 çift çengel var HERMAFRODİT’TİRLER

51 CESTODLAR Vücutları Baş (skoleks) skolekste çekmenler ve çengeller bulunur Boyun Halkalardan oluşur

52 Taenia solium skoleksi ve halkası