PEDİATRİK REHABİLİTASYON

... konulu sunumlar: "PEDİATRİK REHABİLİTASYON"— Sunum transkripti:

1 PEDİATRİK REHABİLİTASYON
Prof.Dr. Şafak Sahir Karamehmetoğlu İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı

2 ÖYKÜ (1) Prenatal: Annenin yaşı Geçirdiği hastalıklar
Mevcut hastalıkları Alışkanlıkları Aşırı kilo alma, verme

3 ÖYKÜ (2) Prenatal: 6. Kullandığı ilaçlar 7. Radyasyon 8. Travma
9. Rh uyuşmazlığı 10.Kalıtsal hastalık

4 ÖYKÜ (3) Perinatal: Doğum süresi Erken doğum Anestezi
İlaçlar (indüksiyon) Travma

5 ÖYKÜ (4) ÖYKÜ (4) Perinatal: 6. Düşük doğum ağırlığı
7. Düşük apgar skoru 8. Kuvöz 9. Yoğun bakım 10.Emme refleksi

6 ÖYKÜ (5) ÖYKÜ (5) Postnatal: Travma Enfeksiyon Metabolik hastalık
Damarsal anomali Oksijensiz kalma

7 ÖYKÜ (6) Okul çağı: Geçirdiği hastalıklar Mevcut hastalıklar Allerji
İlaçlar Epileptik atak

8 ÖYKÜ (7) Okul çağı: 6. Ameliyat 7. Travma 8. Kan basıncı 9. NDS
10.Beslenme

9 GELİŞİM - 1 Boy Kilo Baş çevresi Büyüme Takip

10 GELİŞİM - 2 Motor işlev Bilişsel işlev 0-1 ay
düzenli uyur, uyanıkken hareketlidir, fleksor tonüs, otomatik refleks yürüme, yüzüstü yatarken başını yana çevirir, eller yumruk, yakalama Ağlar, sese döner, güven hissi, alışkanlık, annesi ile kendisini ayırt edemez 4 ay Ellerinden tutulup oturtulmaya çalışıldığında başını orta hatta tutar, yüzüstü yatarken başını 90° kaldırır, sırtüstü döner, eller açıktır Beslenme şişesini tanır, güler, cevap verir gibi sesler çıkarır, kucağa alınmaktan hoşlanır 7 ay Desteksiz oturabilir, yüzüstü dönebilir, ayakta tutulduğunda zıplar, bir elden diğerine cisim geçirebilir, cisimleri çarparak ses çıkarır Aileden olanlarla olmayanları ayırt eder, düşen cisimleri takip eder, tek heceli kelimeler kullanmaya başlar, 10 ay Emeklemeye başlar, kısa süre ayakta durabilir, hafif “O” bacak vardır, lomber lordoz oluşur, parmaklarla tutar, başparmak işaret parmağı ile oppozisyon yapar, parmakları ile kendini besler Dikkat çekmek için bağırır, konuşmaları taklit etmeye çalışır, “mama” “baba” gibi kelimeleri anlamlı olarak kullanır, ayrılışlara uygun tepki verir

11 GELİŞİM - 3 Motor işlev Bilişsel işlev 14 ay
Yardımsız yürür, aşırı diz ve kalça fleksiyonu, ayağın yere tam teması söz konusudur, diz ve ayakta hafif valgus vardır. Küpleri üstüste dizelebilir, kalemi tüm avucu ile tutup karalayabilir. Aynı şekilde kaşık tutabilir, elbisesini çıkarabilir, Tek kelime konuşur, emirleri anlar, hareketleri anlamlandırır, utanır, kas ve eklemlerini kullanmaktan ve idrar ve gaita kontrolünden haberdardır. 18 ay Yürürken topukla basmaya ve erişkin tip yürüme şekli oluşturmaya başlar, sandalyede oturur, geriye yürüyebilir, dominant el belli olur, kalem tutabilir Ev işlerini taklit eder, bardaktan içmeye başlar, vücut kısımlarını gösterir, hayır der, kendine ait bir dil oluşturur. 2 yıl Koşar, merdiven çıkar, iner, iki bacağının üzerinde zıplar, 8 küplü kuleler yapar, başparmak ve işaret parmağı ile kalem tutar İki kelimeli cümleler kurar, fiil kullanır, ismini söyler, basit emirleri yerine getirir, sembolleri anlamlandırır 3 yıl Merdiveni koşarak çıkıp inebilir, kolunu yukarı kaldırarak cisimleri fırlatabilir Tuvalet eğitimi tamamlanır, suçluluk duyar, cinsellik kavramı oluşur

12 GELİŞİM - 4 Motor işlev Bilişsel işlev 4 yıl
Bir bacak üzerinde zıplar, plantar ark oluşur, mekik hareketi ile oturur, parmak ve el bileği hareketi ile kalemi rahatça tutar, makasla keser. Diğer çocuklarla oynar, hayali kişiler oluşturur, elbiselerini giyer çıkarır, geçmiş deneyimlerini anlatır, neden, nasıl ne zaman sorularını sormaya başlar 5 yıl Parmak ucunda zıplar, bir parmak ucunda 10 saniye kadar durur, basit insan çizebilir, kollarını uzatarak tutabilir Takım oyunu oynar, çatal kullanır, dişlerini fırçalar, akıcı konuşur, 10’a kadar sayar, çevresel etkenleri daha iyi anlamlandırır 6 yıl Bisiklet kullanır, alfabedeki harfleri yazabilir, topu tutar ve atar Çatal ve bıçağı rahatça kullanır, masa oyunları oynar, dil bilgisi kurallarına uyar, telaffuz normaldir 7 yıl GYA giderek daha iyi hale gelir. Saçını tarar, kendi bakımından sorumlu tutulabilir, mantıklı düşünür

13 GENEL DURUM GENEL DURUM Ateş Tansiyon Nabız sayısı Vücut yapısı
Renk değişikliği Ödem

14 FİZİK MUAYENE-1 Enspeksiyon (çok önemlidir!)
Anne/babadan ayrılmaya tepkisi Görsel ve işitsel farkındalığı Genel tavrı (sakin/hiperaktif, uyumlu/zor) Etraftaki eşyalara ilgi (bilgisayar, oyuncak) Dikkat, konsantrasyon

15 FİZİK MUAYENE-2 Motor aktivitelerin şekli ve etkinliği
Anne, baba ve doktorla iletişimi Anne, baba, doktora uygun davranış reaksiyonu Konuşma kalitesi Anne, babanın çocuklarına davranışı

16 FİZİK MUAYENE-3 Mavi sklera (osteogenesis imperfecta)
Asimetrik yüz hatları (yüz felci) Sütlü kahverengi lekeler (nörofibromatozis) Skolyoz Ayak deformiteleri

17 FİZİK MUAYENE-4 Palpasyon: Fontaneller Deri (ateş, terleme, soğukluk)
Nodüller (romatizmal hastalıklar) Kaslar (tonüs, fibrozis, hipertrofi) Eklemler (şişlik, kızarıklık, hassasiyet)

18 FİZİK MUAYENE-5 Nörolojik muayene Refleksler(Moro, palmar, plantar Tonüs (hipertoni, hipotoni) Aktif hareket Kas kuvveti (0-5) Koordinasyon Duyu

19 FİZİK MUAYENE-6 EHA Yatarken Ayakta Yürürken

20 Dirsek ekstansiyonu (- 25°) Kalça ekstansiyonu (- 30°)
FİZİK MUAYENE-7 EHA Dirsek ekstansiyonu (- 25°) Kalça ekstansiyonu (- 30°)

21 FİZİK MUAYENE-8 Yürüme bozuklukları Asimetrik adım genişliği
Parmak ucunda yürüme Çaprazlama Trendelenburg (ördekvari) Stepaj İstemsiz hareketlerle yürüme

22 DUYU ABDOMİNAL T6 – T 12 KREMASTER L1 – L2 ANAL S4 – S5

23 DİĞER ORGANLAR Kalp (anomali, miyopati, kolajen hastalık, spinal kord hasarı, Guillain Barré, polio, ilaç) Akciğer (miyopati, travma, skolyoz, polio, cp) Mesane (spina bifida, spinal kord hasarı) Barsak (spina bifida, spinal kord hasarı)

24 FONKSİYONEL DEĞERLENDİRME
Görme İşitme Konuşma Kaba motor İnce motor Sosyal davranış

25 Torakal instabilite kriterleri-2
HASTALIKLAR Serebral palsi Spina bifida Travmatik beyin hasarı Spinal kord yaralanması Nöromüsküler hastalıklar Ampütasyonlar Romatizmal hastalıklar Travma Torakal instabilite kriterleri-2

26 SEREBRAL PALSİ Beyin hasarı İlerleyici değil Kalıcı
Değişime uğrayabilen Hareket, tonus, koordinasyon ve postür bozukluğu

27 Rehabilitasyon Eğitim Ekip çalışması Ailenin katılımı

28 Baş Gövde Kollar Bacaklar Epilepsi Görme İşitme Konuşma Algılama Davranış bozuklukları Mental retardasyon

29 TİPLERİ Hareket, postür ve tonus bozukluklarına bağlı olarak değişik tiplerde görülür; 1.      Spastik 2.      Flask 3.      Atetoz 4.      Ataksik 5.      Mikst paternler.

30 SPASTİK TİP 1.      Hemiplejik 2.      Diplejik Kuadriplejik

31 FİZİK MUAYENE Kas tonüsü  Derin refleksler  Primitif refleksler (+)
Postür anomalileri (+) Motor gelişim  Anormal hareket (+)

32 5/5 Normal 100 4/5 İyi 75 3/5 Orta 50 2/5 Zayıf 25 1/5 Çok zayıf 10
Kas Testi 5/5 Normal 100 4/5 İyi 75 3/5 Orta 50 2/5 Zayıf 25 1/5 Çok zayıf 10 0/5 Sıfır Derece %

33 Ashworth 1: Çok hafif 2: Hafif 3: Orta derecede 4: Ciddi
0: Normal tonus 1: Çok hafif 2: Hafif 3: Orta derecede 4: Ciddi

34 EKİP Fiziyatrist Pediatrist Fizyoterapist Hemşire Sosyal çalışmacı Psikolog İş Uğraşı Terapisti Konuşma Terapisti Özel Eğitim Öğretmeni Çocuk Gelişim ve Eğitim Uzmanı Çocuk Eğiticisi Hasta ve ailesi

35 SP rehabilitasyonunda genel amaçlar
Anlaşılabilir konuşmayı öğretmek Üst ekstremitelerini normale yakın kullanmasını sağlamak Alt ekstremitelerini fonksiyonel kullanarak yürümeyi öğretmek Normale yakın bir görünüm kazandırmak

36 Spastisitenin tedavisi
EHA egzersizleri Uygun pozisyon Germe egzersizleri KK egzersizler Lokal soğuk uygulama Elektriksel stimülasyon EMG biofeedback Germe splintleri Baklofen, diazepam Lokal enjeksiyonlar (botulinum toxin A) Tendon transferi, miyotomi, tenotomi Ortezler ve yardımcı cihazlar

37 Rehabilitasyon bir süreçtir, kişiyi vergi mükellefi haline getirmedikçe başarılı sayılamaz.