ÖMRÜNÜ TÜKETMİŞ LASTİKLERİN GERİ KAZANIMI

... konulu sunumlar: "ÖMRÜNÜ TÜKETMİŞ LASTİKLERİN GERİ KAZANIMI"— Sunum transkripti:

1

2 ÖMRÜNÜ TÜKETMİŞ LASTİKLERİN GERİ KAZANIMI
Prof.Dr.Timur KOÇ

3 FABRİKA TASARMI İLKELERİ
Yasal uygunluk Finans= Öz sermaye+Kredi Pazar_=Ham madde +Ürün Proses=Üretim

4 YASAL DURUM

5 RESMİ GAZETE TARİHİ 25 Kasım 2006 SAYISI 26357
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ömrünü tamamlamış lastiklerin; Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, Geri kazanım veya bertarafı için toplama ve taşıma sisteminin kurulması, yönetim planının oluşturulması ve ömrünü tamamlamış lastiklerin yönetiminde gerekli düzenlemelerin ve standartların sağlanmasına, yönelik idari ve teknik esasları belirlemektir

6 ilkeler MADDE 5 – (1) ÖTL yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:
ç) ÖTL’lerin ithalatı yasaktır. ÖTL’lerin hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçla olursa olsun yakılması yasaktır. Aksine hallerde bu Yönetmeliğin 25 inci maddesi hükümleri uygulanır.

7 Lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi ve benzeri yerlerde ömrünü tamamlamış lastikler açık alanda biriktirilemez. ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara teslim edilinceye kadar en fazla altmış gün bu yerlerde muhafaza edilebilir. ÖTL üreticisi, aracının lastiklerini değiştirdiğinde eski lastiklerini, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim eder. ğ) ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara bedelsiz olarak teslim edilir. Yetkisiz kuruluş vekişilerin taşıma yapması yasaktır.

8 ı) ÖTL’lerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, lastik üreticileri, ÖTL üreticileri, taşıyıcılar, geçici depolama alanı işletmecileri, geri kazanım ve bertarafçılar kusur şartı aranmaksızın müteselsilen sorumludurlar. Ömrünü tamamlamış taşıt söküm tesislerini işletenler, ortaya çıkan ÖTL’lerin bu Yönetmelik kapsamında geri kazanımını veya bertarafını sağlarlar veya sağlatırlar.

9 Belediyelerce alınacak tedbirler
MADDE 8 – (1) Belediyeler; ÖTL’leri, belediye katı atık depolama tesislerine kabul etmemekle, Geçici depolama alanları için uygun yer bulunamaması durumunda, geçici depolama alanları için yer göstermekle, ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alırlar.

10 Lastik üreticisinin yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) Lastik üreticileri; Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesine göre EK-2’de yer alan kota müracaat formunu doldurarak, her yıl mart ayı sonuna kadar Bakanlığa kota müracaatında bulunmakla, Geri kazanılması mümkün olmayan ÖTL’leri bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesi doğrultusunda bertaraf ettirmekle, yükümlüdür.

11 Geçici depo işletenlerin yükümlülükleri
MADDE 13 – (1) Geçici depolama alanı kuracak ve işletecek gerçek ve tüzel kişiler; ÖTL’lerin yetkili taşıyıcılar ile taşınmasını sağlamakla, ç) ÖTL’lerin, lisanslı geri kazanım veya lisanslı bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla, Toplanan, geri kazanıma ve bertarafa gönderilen ÖTL miktarları için kayıt tutmakla, bunları her ay il çevre ve orman müdürlüğüne rapor etmekle, yükümlüdürler.

12 Kota uygulaması ve sorumluluklar
MADDE 17 – (1) Bakanlık, ÖTL’lerin çevre ile uyumlu yönetiminin sağlanması amacıyla üretici sorumluluğu kapsamında kota uygulamasını zorunlu kılar. (2) Bu kapsamda üreticiler, her yıl bir önceki yıl iç piyasaya sürülen lastik tonajını hesaba alarak bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği ilk yıl %30, ikinci yıl %35, üçüncü yıl %40, dördüncü yıl %45 ve beşinci yıl %50 oranlarda ÖTL’leri toplamak/toplatmak, toplanan miktarın geri kazanımını veya bertarafını sağlatmak ve bu işlemleri Bakanlığa belgelemekle yükümlüdürler.

13 Muayene istasyonları MADDE 20 – (1) Araç muayene istasyonlarında lastik diş derinliği ve hasar durumu tespiti yapılır. Kullanılan lastiğin ömrünü tamamlamış lastik olduğunun tespiti halinde, can ve mal güvenliğinin sağlanması amacıyla bu lastiğin sürücü tarafından değiştirilmesi sağlanır.

14 Kyoto Protokolü, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Aralık 1997'de Japonya'nın Kyoto şehrinde görüşülmüş, 16 Mart 1998'de imzaya açılmış ve 15 Mart 1999'da son halini almıştır. Kyoto Protokolü'nün yürürlüğe girebilmesi için protokole imza atan ülkelerin 1990 yılında atmosfere vermiş oldukları karbon emisyonlarının, tüm dünyadaki toplam karbon emisyon miktarının yüzde 55'ine ulaşması gerekiyordu.

15 MİLLETLERARASI SÖZLEŞME
Karar Sayısı : 2009/14979 5/2/2009 tarihli ve 5836 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan ekli “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine Yönelik Kyoto Protokolü”ne katılmamız; Dışişleri Bakanlığının 7/5/2009 tarihli ve HUMŞ/408 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 7/5/2009 tarihinde kararlaştırılmıştır. Abdullah GÜL Recep Tayyip ERDOĞAN CUMHURBAŞKANI Başbakan

16 2. MADDE (viii) Metan gazı salımlarının gerek atık yönetiminde geri kazanım ve kullanım sırasında, gerek enerji üretimi, nakli ve dağıtımı aşamasında sınırlandırılması ve/veya azaltılması. (a) Ulusal koşullarına uygun olarak, aşağıdaki politika ve önlemleri uygulayacak ve/veya daha da geliştirecektir (iii) Sürdürülebilir tarım türlerinin, iklim değişikliği mülâhazaları ışığında teşvik edilmesi; (iv) Yeni ve yenilenebilir enerji türleri, karbondioksiti gideren teknolojiler ile çevre dostu ileri ve yenilikçi teknolojilerin araştırılmaları, teşvik edilmeleri, geliştirilmeleri ve kullanımlarının arttırılması;

17 GERİ KAZANIM TESİSLERİNİN LİSANS MÜRACAATLARINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİ VE BELGELER
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Belgesi veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Belgesi ile bunlara ilişkin ÇED raporu veya proje tanıtım dosyası. Emisyon İzin Belgesi, Deşarj İzin Belgesi. Depolama alanının teknik özellikleri. Acil durum planı.

18 Yangın tedbirlerinin alındığına dair İtfaiye Müdürlüğü belgesi.
TSE "İmalata Yeterlilik Belgesi". Vergi Dairesi ve Numarası, 10/8/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak alınmış İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı,

19 Ticaret Sicil Gazetesi Örneği,
İmza Sirküleri, Kapasite Raporu Sanayi Sicil Belgesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınmış İşletme Belgesi.

20 Pazar=Ham madde +Ürün

21 ATIKLARIN ÖNEMİ Türkiye, Sanayileşmenin ve doğal kaynakların bilinçsiz kullanımının yarattığı çevre kirliliğinin etkisini son yıllarda daha fazla hissetmeye başlamıştır. Gelişmiş dünya ülkeleri, daha önceleri yarattıkları atıkların bir miktarını kendi ülkelerinde kullanıp geriye kalanları az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere göndermekte idi. Bu doğrultuda, biriken atıkların sadece ülkeler arasında hareket gördüğünü ancak, dünya kaynaklarına zarar vermeye devam ettiğini fark etmeleri sonrasında, atıkların uygun yöntemlerle ve ülkelerinde geri kazanılması ya da yok edilmesi için çalışmalara başlamışlardır.

22 Dünyada: 2003 yılında 20 milyon ton lastik (sentetik ve doğal) üretildi.
Ülkemizde: 66 bin ton (2002)sentetik ve 107 bin ton (2003) doğal lastik tüketilmektedir. TüketimΞAtık Üretimi

23 Çevre Zararları: Şiddetli yangınlar. İçi boşluklu olduğundan söndürülmesi zor. Atmosfere tonlarca zararlı bileşikler yayılıyor (Karbon siyahı, uçucu organikler, yarı-uçucu organikler, çok halkalı hidrokarbonlar, yağlar, kükürt oksitleri, azot oksitleri, nitrosaminler, karbon oksitleri, uçucu partiküller ve As, Cd, Cr, Pb, Zn, Fe vb. gibi metaller). Yangın sonrasında önemli bir toprak ve yeraltısuyu kirlenmesi oluyor.

24

25 17-19 February 2008 RecShow 08 Jordan

26 Geri kazanım uzun vadede verimli bir ekonomik yatırımdır.
Hammaddenin azalması ve doğal kaynakların hızla tükenmesi sonucunda geri kazanım ekonomi üzerinde olumlu etki yapacaktır. Yeni iş imkanları sağlayacak ve gelecek kuşaklara doğal kaynaklardan yararlanma olanağı sağlayacaktır.

27 Geri dönüşümle tekrar ekonomiye kazandırılabilecek olan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Türkiye'de yıllık olarak ortaya çıkan miktarı ton (2003 yılı)civarında olup geri dönüşüm oranı ise bilinmemektedir. Türkiye'nin aksine Avrupa Birliği üyesi ülkelerde oluşan ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşüm oranı ise % 96'lara varabilmektedir.

28 Lastik sektörü ile Çevre ve Orman Bakanlığı arasında bir süredir yürütülen çalışmalar 2006 yılı sonlarında tamamlanmış ve 25 Kasım 2006 tarihinde sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği" ile atık lastiklerin kontrolünü sağlayacak sistemin kurulması çalışmalarına başlanmıştır.

29 ÖTL'lerin öncelikle ekonomiye geri kazandırılması sağlanacaktır.
Kısaca ÖTL sistemi olarak da adlandırılabilecek bu sistem çalışmaya başladığında; ÖTL'lerin çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesi önlenebilecek, ÖTL'lerin öncelikle ekonomiye geri kazandırılması sağlanacaktır.

30 LASTİK NELERDEN YAPILMIŞTIR
Sentetik ve doğal kağuçuk karışımı Bakır kaplamalı çelik tel Yüksek mukavemetli çelik tel Naylon. Poliester kağucuk karışımı malzeme 17-19 February 2008 RecShow 08 Jordan

31 Her lastik üç ana üründen oluşur.
Kauçuk Çelik Lif ve Diğer Atıklar Bunların lastik içindeki yüzdesel payları Tablo 1.'de gösterilmiştir. Rakamlardan da anlaşılacağı gibi atık lastiğin ortalama %95'i geri dönüştürülebilen ürünlerden oluşmaktadır. Ürün Cinsi Kamyon Lastikleri Araba Lastikleri Kauçuk 70% Çelik 27% 15% Lif ve Diğer Atıklar 3%

32 ÖTL LERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (GERİ KAZANIMI)
ÖTL ler 4 türlü değerlendirilir. 1) Doğrudan Değerlendirme: Lastiklerin hiçbir işleme tabii tutulmadan oldukları gibi inşaatlarda, oyun parklarında, iskelelerde kullanılmasıdır. Atık lastikler taşınma maliyetleri hariç bedava olduğu için ekonomiktir

33 b) Kauçuğu Granül Haline Getirme
2) Malzeme Olarak Değerlendirme: Bu yöntemde lastiği oluşturan kauçuk, çelik ve lifler ayrıştırılır ve hepsi malzeme olarak ayrı ayrı yeniden kullanılır. a) Yeniden Kaplama b) Kauçuğu Granül Haline Getirme

34 3) Termik Değerlendirme:
Kauçuğun kaliteli bir kömüre eşdeğer enerji değeri vardır. Bu yüzden yakıt olarak da kullanılmaktadır. Avrupa, ABD, Japonya ve Türkiye'deki çimento fabrikalarında yakıt olarak kullanıldığı bilinmektedir 4) Hammaddesel Değerlendirme: Çeşitli yöntemler ile ayrıştırılan lastiklerden belirli oranlarda yağ, karbon siyahı ve hurda tel elde edilir. Elde edilen yağ, Enerji ve kimya sektöründe, karbon siyahı kauçuk fabrikalarında ve çelik ise dökümhanelerde hammadde olarak üretimde kullanılabilmektedir.

35 Ömrünü Tamamlamış Lastik

36 Hurda Lastik Yönetim Uygulamaları:
Çizelge 90’larda bazı ülkelerde araç lastiklerinin yönetimi

37 Geri Kazanım Sonucunda Elde Edilecek Ürünler ve Değerlendirilmesi
Karbon Siyahı: Karbonlu hidrojenlerden kısmi yanma sonucu oluşan karbon tanelerine " Karbon Siyahı" adı verilir. Piroliz işlemi sonucu ortaya çıkan karbon siyahı (CBp) piyasa karbon siyahına kıyasla çok daha ekonomik olduğu için belli üretim dallarında dolgu ve katkı malzemesi olarak kullanılmaya çok uygundur.

38 Karbon siyahının kullanıldığı yerler
Kauçuk hamurla karışım(Lastik üretimi) Kablo Konveyor bant Hortum, paspas Siyah poşet Araba yedek parçaları Isı yalıtım Kauçuk malzemelerde boya maddesi Taban malzemesi Plastik

39 Pirolitik Yağ Ömrünü tamamlamış lastiklerin piroliz işlemine tabi tutulması neticesinde elde edilen bir ÜRÜNDÜR. Piroliz işlemi sonucunda geri dönüştürülen lastiğin cinsine göre lastik miktarının 43%-45%'i oranında pirolitik yağ elde edilir. Pirolitik yağ MAZOT EŞDEĞERİ bir üründür. Yakıt olarak, elektrik enerjisi üretimi için jeneratör yakıtı olarak yaygın biçimde kullanılır.

40 Çelik Hurda Tel :Ömrünü tamamlamış lastiklerin cinsine bağlı olarak pirolize giren lastik ağırlığının % 10 miktarı kadar hurda çelik tel elde edilmektedir. Preslenerek satışa hazır hale getirilen hurda çelik telin genel kullanım amacına uygun olarak hurdacılara ve haddehanelere satılır.

41 Yanıcı Gaz Piroliz işlemi sonrasında yoğunlaştırılamayan gazdır. Sistemde gerçekleştirilen piroliz işlemi ile %8 - % 10 oranında yanıcı gaz elde edilmesi beklenmektedir. Kalorifik değer olarak doğal gazdan daha üstündür. Uygun şartlarda depolanabilmesi halinde doğal gaz ve LPG yerine kullanılabilir. Elektrik ve ısı üretmek amacıyla brülörlerde yakılabilir.

42 - U.S. National Academy of Sciences
1975 teki bir araştırmaya göre, okyanuslarda dolaşan gemiler yılda yaklaşık kg. plastik torbayı denizlere boşaltırlar... Dünya yüzeyi henüz bir plastik çöplüğüne dönmemişse, bunun nedeni denizlerin dibinin çöplük olarak kullanılmasıdır. - U.S. National Academy of Sciences

43 1970’li yıllardan beri plastik atıklar, yeraltında depolamanın yanı sıra yakılarak enerji üretiminde de kullanılmaktadır. Yakma islemiyle olusan bir takım zararlı gazlar ve kimyasallar, bu proseslerin dezavantajları olarak görülebilir. Örnegin; PVC atıklarının yakılmasında % 25–50 oranında HCl, üretanlardan HCN ve yakma sırasında dioksin gibi kanserojen maddeler olusmaktadır.

44 1998 yılında dünya plastik tüketimi 115 milyon ton, buna karsılık Batı Avrupa da 28,8 milyon ton ülkemizde ise milyon ton olarak gerçeklesmistir. Ülkemiz plastik tüketimi dünya tüketiminin % sını Batı Avrupa tüketiminin ise %7.013 ünü olusturmaktadır. Geçtigimiz bes yıl içinde ülkemizde plastik tüketimi tondan tona çıkarak toplam %57 lik bir artıs kaydetmistir.

45

46 ÇÖZÜM NEDİR: 1- KULLANMAMAK 2-GERİ DÖNÜŞÜM

47 - CNN.com/tecnhology November 16, 2007
Plastik torbaları ve diğer plastik eşyalar petrol türevi bir termoplastik olan polietilen mamulüdür. TERMİK PARÇALANMA= PİROLİZ LASTİK İÇİN DE PLASTİK İÇİN DE AYNIDIR. - CNN.com/tecnhology November 16, 2007

48 PROSES =ÜRETİM

49 PİROLİZİN TANIMI VE PİROLİZ YÖNTEMLERİ
Piroliz eski lastiklerin yakıta çevrimi için kullanılan metotlardan biridir. Teknik olarak, piroliz ısı ile organik kimyasal bağların kırılması prosesidir. Lastikler ele alındığında, yani lastikler piroliz sonucu karbon siyahı, gaz, çelik ve yağa dönüşür

50 Piroliz Piroliz olayında termik olarak madde parçalanması : 100◦C-120 ◦C :Mutlak kuruma 120◦C-250 ◦C : Dezoksidasyon ,desülfürleşme ,bünye sularının ayrışması CO2 250 ◦C: depolimerizasyon ,hidrojen ,sülfürün parçalanması Başlangıcı 340 ◦C :alifatik bileşiklerin bağlarının dağılması bozunması metan ve hidrokarbonların oluşması

51 400◦C-420◦C :bütün maddelerin Piroliz yağına ve katrana Dönüşmesi
380 ◦C : karbonlaşma ve zenginleşme aşaması 400 ◦C : C-O ve C-N bileşiklerin bağlarının parçalanması 400◦C-420◦C :bütün maddelerin Piroliz yağına ve katrana Dönüşmesi 600◦C : bütün maddelerin ısıya dayanımlı maddelere Kranklaşması >600◦C Aromatların ve etilenlerin oluşması

52 Tesiste Elde Edilecek Ürünler ve Ortalama Miktarları
Ürün Adı Yüzdesel Miktarı (%) PirolitikYağ 43-45 Karbon Siyahı 33-35 Çelik Hurda Tel 10 Yanıcı Gaz 8-10

53

54 Doğal Kauçuk Doğal kauçuk, kauçuk ağacı denen Hevea brasiliensis den oluşan sütümsü bir akışkan sıvıdan üretilir. Doğal kauçuk, % lastik (cis-1,4 polyisoprene), %2 reçine, % su ve % 2-5 lipid ve proteinden oluşmaktadır. 2003 yılında dünyada 8,06 milyon ton üretilmiş ve 7,87 milyon ton tüketilmiştir. Doğal kauçuk; konveyör kayışları, lastik ve tekerlekler fan kayışları, radyatör hortumları vb. gibi endüstriyel ürünlerin, temel hammaddesidir.

55 Sentetik Kauçuk: Sentetik kauçukların tasnifi:
Stiren Bütadien Kauçuğu (SBR) Cis Polibütadien Kauçuğu (CBR) şeklinde yapılmaktadır.

56 Stiren Bütadien Kauçuğu (SBR)
Stiren ve bütadien’den Formülü şağıdaki gibidir.

57 Cis Polibütadien Kauçuğu (CBR)
Butadien 1,3 monomerinin kobalt katalizörlüğünde özel şartlarda polimerizasyonu ile elde edilen sentetik kauçuk türüdür. CBR’ye ait formül aşağıdaki gibidir:

58

59 Tesiste forkliftler vasıtasıyla konveyör bantlara taşınacak Ö. T
Tesiste forkliftler vasıtasıyla konveyör bantlara taşınacak Ö.T.L'ler öncelikle küçültülmek üzere ana kırma makinesine sevk edilir.

60 Küçültülmüş ve biriktirilmiş lastik parçaları ısıl işleme tabi tutularak buhar eldesi için reaktöre taşınacaktır. Reaktör içerisinde oksijensiz ortamda ısıl işleme tabi tutularak buharlaştırma işlemi gördükten sonra oluşan buhar, borular vasıtasıyla soğutma ünitesine taşınarak sıvılaştırma kolonlarında sıvılsştırılır.

61 Buhar soğutularak pirolitik yağa dönüştürülür
Buhar soğutularak pirolitik yağa dönüştürülür. depolama tanklarında stoklanır. Atık lastiklerden geriye kalan ve uçucu olmayan kısmı reaktörden çıkarıldıktan sonra manyetik ayırıcı yardımıyla çelik tel ve karbon siyahı olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıştırılan karbon siyahı, istenilen boyuta küçültülecek ve paketleme ünitesinde istenilen gramajlarda paketlenecektir.

62 Geriye kalan çelik tel ise satılmak üzere tesiste yer alacak çelik tel depolama alanında stoklanır.
Yoğunlaştırılamayan gaz ise, sistemin ısınması amacıyla kullanılır.

63

64 FİNANS

65 YATIRIM FİNANSI NASIL SAĞLANIR
ÖZ KAYNAKLARDAN FON VE KREDİLERDEN

66 FONLAR VE FAYDALANMA · Yurtiçi Destekler o Hibeler o Krediler
Yurtdışı Destekler   o   Hibeler   o   Krediler 

67 YURTDIŞI FONLAR Küresel Çevre Fonu (Global Environment Facility -GEF), BM Kalkınma Programı (UNDP), BM Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Bankası tarafindan yönetilen, ortak bir çevre programıdır. GEF'in misyonu küresel çevrenin korunmasıdır. Yerel ile küresel çevre sorunları, ulusal ile uluslararası kaynaklar arasındaki bağı kurmayı amaçlar. GEF'in Uygulayıcı Kuruluşları, Dünya Bankası, BM Çevre Programı (UNEP) ve BM Kalkınma Programı'dır (UNDP).

68 YURTDIŞI FONLAR Hükümetler büyük ölçekli GEF programından fon temin etmek için doğrudan başvurabilirler. Orta ölçekli GEF projeleri ise, hükümetler, sivil toplum kuruluşları (STK'lar), akademik kurumlar, ulusal ve uluslararası kurumlar ve özel sektör işletmeleri tarafından hazırlanabilir ve GEF desteği için sunulabilir.

69 YURTDIŞI FONLAR GEF'in büyük ölçeği 10 Milyon USD $'ın üzerindeki destekleri kapsarken, orta ölçeği 1 milyon US$'a kadardır. GEF Küçük Destek Programı (SGP), GEF'in bir parçasıdır. 50,000 US$'a kadar olan projeleri için, sadece sivil toplum kuruluşları ve topluluk örgütlerinin başvurularına açıktır. Daha fazla bilgi için GEF'in web sayfası linki :

70 YURTDIŞI FONLAR Kimler başvurabilir?
Başvuran kuruluşun uygunluğu herbir teklif özelinde değerlendirilmekle birlikte, Birleşmiş Milletlerin tanımladığı tüm sivil toplum kuruluşları GEF Küçük Destek Programı'na (SGP) proje sunabilirler. Bu tanıma uyan derneklerin, vakıfların, kooperatiflerin, meslek odalarının, birliklerin veya bunlardan birinin resmi ortaklığında olup tüzel kişiliği olmayan çalışma gruplarının, kar amacı gütmeyen ve GEF çerçevesindeki projeleri, SGP tarafından destek için değerlendirmeye alınabilir

71 YURTDIŞI FONLAR Nasıl başvurulur?
Proje seçimi ve onaylanması aşağıdaki gibidir. Proje tipine uygun form kullanılarak proje teklif metni SGP Ulusal Koordinasyon Birimi'ne sunulur. Proje Teklif Formatı - Projeler Proje Teklif Formatı - Proje Geliştirme Proje Teklif Formatı - Toplantı / Çalıştay Proje Teklif Formatı - Basılı Malzeme

72

73 YURTDIŞI FONLAR Ne zaman başvurulur?
Proje teslim tarihleri: HER YIL 15 Aralık 15 Şubat 15 Nisan 15 Temmuz

74 YURTDIŞI FONLAR Avrupa Yatırım Bankası, İslam Kalkınma Bankası gibi finans kuruluşlarının yatırım projeleri destek kredileri bulunmaktadır.   Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Birliğinin finansman kuruluşu konumundadır. Kamu ve özel sektör kuruluşlarına uzun vadeli finansman sağlamaktadır. Avrupa Yatırım Bankası kar amacı gütmeyen bir kurum olup, özellikle kalıcı projelere, yatırım projelerine finansman sağlamaktadır.  

75 YURTDIŞI FONLAR Avrupa Yatırım Bankası, proje maliyetlerini %50 oranında finanse etmektedir. Bu krediler, yatırımcının kendi fonlarına ve başka kaynaklardan elde edeceği finansmana ilaveten destek sağlamayı amaçlanmaktadır. Krediler 3-5 yıl arasında ödemesiz ve yıla kadar vadeli, düşük faizli kredilerdir

76 YURT İÇİ FONLAR ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEME FONU YÖNETMELİĞİ
    Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 17/05/1985     Yayımlandığı Resmi Gazete No: 18757     BİRİNCİ BÖLÜM : Genel Hükümler     Amaç     Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için kurulan Çevre Kirliliğini Önleme Fonu ile ilgili esasları düzenlemektir.

77 YURT İÇİ FONLAR ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEME FONU YÖNETMELİĞİ
Önleme ve İyileştirme Kredileri     Madde 23 - Çevre kirliliğini önlemek ve çevrenin iyileştirilmesini sağlamak için gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerin yapacakları tesislerin gerçekleştirilmesi için, Genel Müdürlükçe uygun görülecek projesindeki harcama tutarının yüzde 45'ine kadar kredi verilebilir.     Bu kredinin vadesi en çok 10 yıldır. Üç yıla kadar ödemesiz devre tanınabilir. Geri ödeme, ödemesiz devreyi takip eden yıldan başlamak üzere yıllık eşit taksitler halinde yapılır.

78 YURT İÇİ FONLAR İŞ BANKASI TÜRKİYE’NİN İLK ÇEVRE YATIRIM FONUNU KURDU
İş Bankası Türkiye’nin ilk Çevreye Yatırım Fonu’nu kurduklarını açıkladı. Çevreye Yatırım Fonu’nun yatırım yapacağı şirketlerin belirli çevreye duyarlılık konusunda belirli kriterlerle tespit edileceğini söyleyen Özince, fonun, çevre fonu olma özelliğinin, sadece yatırım yapacağı şirketlerin seçimiyle sınırlı kalmayacağını, fondan elde edilecek hizmet bedelinin yarısının TEMA’nın çevre rojelerinde değerlendirileceğini kaydetti.

79 ŞEKERBANK EKO FON ŞEKERBANK çevrenin korunması konusundaki duyarlılığı “Çevre ve Sosyal Duyarlılık Yönetmeliği” ile kamuoyuna ve çalışanlarına duyurulmuştur. Bu kez,  bir yandan enerji kullanımında verimliliğin arttırılarak sağlanan tasarruflar ile işletmelerin mali yapılarının geliştirilmesi, öte yandan da sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanılmasının teşvik edilmesi, atıkların yeniden kazanımı yolu ile çevremizin ve doğal kaynaklarımızın korunması amaçlarına birlikte hizmet eden, “EKOKREDİ: Enerjiyi ve Emeği Koruyan Kredi” adı ile yeni bir kampanya/ürün geliştirilmiş ve tarihi itibariyle kamuoyuna tanıtımına başlanmıştır

80 SONUÇ EKONOMİK DEĞERLENDİRME
YATIRIM MALİYETİ KARLILIK GERİ ÖDEME SÜRESİ

81 EKONOMİK DEĞERLENDİRME
Atık lastiğin bütün olası kullanımları arasında, özellikle ham petrol fiyatlarının günümüzde izlediği fiyat seyri dikkate alınırsa, elbette atık lastikten petrol alternatifi üretmek en cazip uygulama yöntemi olacaktır. Ham petrol fiyatlarının çok ciddi tırmanışlarına da önümüzdeki süreçte, kuşkusuz, mutlaka tanıklık edeceğiz. Basit bir gelir-gider analizi, konunun ne denli çekici olacağını göstermeye yeter sanırım.

82 günde 20 ton lastik işleyen, orta boy bir tesisin, üreteceği ürünler ile bu ürünlerin satış değerlerinin rakamsal durumlarına, aşağıda yer alan tablo’dan bakalım: 20 TON /GÜN KAPASİTELİ TESİSİ GÜNLÜK GETİRİSİ ÜRÜN % VERİM Miktar(ton) Birim Fiyatı(TL/ton) Toplam (TL) Mazot eşdeğeri 40 8 1.500 12.000 Karbon siyahı 550 4.400 Çelik tel 10 2 350 700 Yanıcı gaz(LPG) 2000 m3 5 (TL/m3) 10.000 GÜNLÜK GETİRİ 27.100

83 tesisin giderleri Yakıt: Tesis kendi ürettiği gazı, yakıt olarak kullanacağı için, ayrıca yakıt gideri olmayacaktır. Elektrik: Tesiste elektrikle işleyecek tüm üniteler ve kullandıkları elektrik miktarı aşağıdaki tablo’da verilmektedir

84 AYLIK TOPLAM GİDER (TL)
20 TON/GÜN KAPASİTELİ TESİSİN ELEKTRİK KULLANIMI MALİYETİ CİHAZ Adet Kullanılan güç (kw) Çalışma süresi Kwh/gün Birim fiyat(TL) Aylık gider TL Biri Toplamı Konveyör aktarma bandı 1 2 24 48 0,166 239,04 Parçalayıcı 60 20 1200 5976 Taşıma konveyörü 40 199,2 Besleme konveyörü 4 8 0,5 19,92 Karıştırcı 15 30 14 420 2091,6 Yağ pompası 3 12 59,76 Su pompası 80 398,4 Vakum Pompası Karbon ezici 6 14,94 Brülör motoru 99,6 Kontrol panosu AYLIK TOPLAM GİDER (TL) 9556,62

85 AYLIK PERSONEL GİDERİ (TL/AY)
personel giderleri Kadro Eleman sayısı 3 vardiya eleman sayısı Net aylık TL Giydirilmiş Maliyet(TL) Personel TOPLAM AYLIK GİDER (TL) Yönetici 1 3000 1 000 4 000 Operatör 4 12 1500 750 27 000 Besleyici işci 7 21 1000 500 31 500 Meydan işçisi 800 27 300 AYLIK PERSONEL GİDERİ (TL/AY) 89 800 Personel günlük gideri (TL/gün) 2 993

86 sonuç 8 793 180 GÜNLÜK TOPLAM GELİR 27 100 TL GÜNLÜK TOPLAM GİDER
ELEKTRİK+PERSONEL(318,5+2993) 2 674,5 GÜNLÜK NET GELİR – 2674,5 = 24 425,5 AYLIK NET GELİR 24 425,5 X 30 = YILLIK NET GELİR X 12 AY =

87

88 Dünya çapındaki milyarlarca dolarlık karbon kredileri pazarını düzenleyen sözleşmede yer alan ciddi açıkların, Batılı tekeller tarafından kullanıldığı ortaya atıldı. Karbon kredileri, Temiz Kalkınma Mekanizması(CDM) isimli bir Birleşmiş Milletler(BM) programı tarafından üretiliyor. Kyoto Protokolü’nün 12. maddesi tarafından düzenlenen bu “esneklik” mekanizmasında, karbondioksit salım hedefi belirlemiş bir ülke, hedef belirlememiş az gelişmiş bir ülkeyle işbirliğine giderek o ülkede sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik projeler yaparsa, kendi ülkesinde daha fazla karbondioksit salınım hakkı kazanıyor.

89 60 milyar dolarlık karbon pazarı
60 milyar dolarlık karbon pazarında 3 Türk şirketi Hükümet Kyoto'ya imza atmayı düşünedursun, Türkiye'den bazı firmalar karbon pazarını keşfetti. Zorlu, Türkiye ve Pakistan'dan kredi satmaya hazırlanıyor. Pazara Demirer ve Bilgin de girdi. Atmosfere yaydığı karbonun parasını ödemek isteyen firmalarla, karbon salınımını azaltan "yeşil yatırımcılar" arasındaki büyük ticarete Türk firmaları da katıldı. 60 milyar dolarlık karbon pazarında Türkiye, ülke olarak Kyoto Protokolü'nü imzalamadığı için henüz bir oyuncu olarak yer alamazken, bu pazarı keşfeden Türk şirketleri ilginç anlaşmalara imza atarak deyim yerindeyse "havadan para kazanmaya' başladı.

90 Kyoto pazarı Hindistan’daki kimya şirketi SRF, HFC23 olarak bilinen ve çok güçlü bir sera gazı olan endüstri atığını ortadan kaldırdığı için önemli miktarda CDM kredisi kazanıyor. Ancak, bu kimyasaldan kurtulmak hem çok kolay, hem de çok ucuz. Kimyasalı içeren çözelti, çöp fırınlarında yakılarak yok ediliyor. Şirket de Rajasthan’da bulunan tesisine bu fırını kurarak CDM’ye kaydetmiş ve bunun karşılığında yılda 3.8 milyon değerinde karbon kredisi kazanmış. Bu kredilerin bir yıl için maddi karşılığı ise yaklaşık milyon dolar. Yani, Hindistan’ın kırsal bölgesinde kurulu küçük bir kimya işletmesi, bu sayede 10 yıl içinde 500 milyon dolarlık gelir elde edebiliyor.

91 KARBON SİYAHINI AZALTIYORMUYUZ
EVET KARBON SİYAHINI AZALTIYORUZ HESABI: 20 ton/gün kapasiteli bir fabrikada 8 ton = 8000 kg karbon siyahının yanmasını ve CO2 oluşturmasını engellemiş oluyoruz bunun miktarı (gr)/12 (gr/mol)x22,400 (m3) = m3

92 KURULUŞ MALİYETİ Bu amaçla kurulacak bir sistemin fiyatı da kapasite, geri kazanım basamakları, elde edilecek ürün ayırımı ve kalitesi gibi kriterlere bağlı olarak değişmektedir. Bu fiyat, çok küçük kapasiteli basit bir otomasyon sistemli tesis için TL, orta boy kapasiteli(20 Ton/Gün) otomasyona sahip bir tesis TL. kadardır.

93 Diğer taraftan böyle orta boy bir tesis yılda (en az) 8,700,000 TL net getiri getirerek kendisini
GERİ ÖDEME = / =0,689 YIL =8,2 AY En Çok 7 – 8 Aylık bir sürede amorti edecektir.

94 uygulama Böyle bir projenin hayata geçirilmesinde itici güçler
1- Çevre ve korunması 2- Devlet, Bankalar ve AB destekleri 3- Elde edilecek inanılmaz kar

95 Projenin daha karlı hale gelmesi için önerimiz şudur.
1- ÖTL den prolizle Jeneratör yakıtı Karbon siyahı Çelik tel Üretmek KARBON SİYAHI İLE ÇELİK TEL İ değerlendirdikten sonra özellikle /Pirolitik yağı)jeneratör yakıtı olarak kullanarak dizel jeneratör sistemiyle ELEKTRİK ENERJİSİ üretmektir.

96 600 kw lık jeneratör 1 000 kw lık jeneratör

97 10 000(kw) x24(saat/gün)= 240 000 kwh/gün
Dizel jeneratörlerin yakıt tüketimi yaklaşık 9,5 gram/kwh dir Bu şartlarda günde 20 ton ÖTL işleyen bir tesis yine yaklaşık olarak 10 MW lık bir santralin yakıtını karşılayabilir. 10 000(kw) x24(saat/gün)= kwh/gün kwh/gün x0,07 $/kwh = $/gün $/günx360(gün/yıl = USD /yıl

98 SADECE ELEKTRİK ENERJİSİ SATIŞI İLE GERİ ÖDEME SÜRESİ
KARBON SİYAHI VE ÇELİK TEL DEĞERİ HARİÇ $/ $/yıl = 0.5 YIL = 6 AY

99