ALKOL VE UYUŞTURUCUNUN TOPLUMA ZARARLARI

... konulu sunumlar: "ALKOL VE UYUŞTURUCUNUN TOPLUMA ZARARLARI"— Sunum transkripti:

1 ALKOL VE UYUŞTURUCUNUN TOPLUMA ZARARLARI
HAZIRLAYAN: AHMET GÖKKAYA

2 -ALKOL-

3 Sana içkiyi ve kumarı sorarlar
Sana içkiyi ve kumarı sorarlar. De ki: "Onlarda hem büyük günah, hem de insanlar için (bazı zahiri) yararlar vardır. Ama günahları yararlarından büyüktür." Yine sana Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: "İhtiyaçtan arta kalanı." Allah size âyetleri böyle açıklıyor ki düşünesiniz. (Bakara 219)

4 كُلُّ شَرابٍ أسْكَرَ فَهُوَ حَرَامٌ
Günümüzde yaygın olarak kullanılan zararlı alışkanlıkların başında alkollü içecekler gelmektedir. İnsanlar eğlencelerine üzüntülerine alkollü içecekleri ortak etmişler, sevinçlerini onunla üzüntülerini ise efkar dağıtmak amacıyla onunla gidermeye başlamışlardır. Oysaki hem içine hem de yaşanılan topluma sayısız zararları olan alkollü içecekler Yüce Rabbimiz tarafından haram kılınmıştır . Bugün alkol oranı az olması sebebiyle bazı içeceklerin kullanımı sanki mümkünmüş gibi telakki edilmektedir ki, ister az olsun ister çok olsun içinde alkol bulunan içecekler dinimizde haram kılınmıştır. Bir hadisinde Sevgili Peygamberimiz bu hususu şöyle ifade etmektedir. كُلُّ شَرابٍ أسْكَرَ فَهُوَ حَرَامٌ "Sarhoşluk veren her içki haramdır. (3) Bir başka hadiste Peygamber Efendimiz "Her sarhoş edici şey haramdır. Bir farak (küp) içildiği takdirde sarhoşluk veren bir şeyin tek avucu da haramdır." (4) buyurarak, alkollü içeceklerin –ister alkol oranı az olsun ister çok olsun- tamamından uzak durulması gerektiğini ve bu içeceklerin bizlere haram olduğunu bildirmektedir. Sarhoşluk veren alkollü içecekleri içmek nasıl yasaklanmışsa bu içecekleri satış noktasına gelinceye kadarki sürede çalışılması da aynen yasaklanmıştır. Bir hadiste Sevgili Peygamberimiz şöyle buyurmaktadır. "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) hamrla ilgili olarak on kişiye lanet etti: "(Hammaddesinden şarap yapmak maksadıyla) sıkana ve sıktırana, içene ve sâkilik yapana, (imalathâneden veya depodan, toptancıdan perakendeciye veya müstehlike kadar) taşıyana ve taşıtana, satana ve satın alana, bağışlayana, bunun parasını yiyene."

5 Alkollü içeceklerin bedenimize birçok zararları tespit edilmiştir
Alkollü içeceklerin bedenimize birçok zararları tespit edilmiştir. Bu hususları ana başlıklar altında şöyle zikredebiliriz. İçkinin kalbe zararları: Alkol, kalp ve cilt damarlarını genişletir. Kalbin çalışma hızını artırır, kan dolaşım düzenini bozar, damarların sertleşmesine,tansiyonun artmasına,felç ve ânî ölümlere sebep olur. İçkinin karaciğere zararları: Karaciğer hücrelerinde yağlanma meydana gelmesine, siroz hastalığına sebep olur, karaciğer büyür. Karaciğerin vazifesi dışarıdan gelecek zararlı maddeleri zararsız hale getirmektir.Karaciğer,içkiyi zararsız hale getirmek için çalışırken fazla yorulur,vazifesini tam yapamaz olur, bir çok zararlı maddenin vücuda girmesine ve çeşitli hastalıklara sebep olur. İçkinin böbreklere zararları: Alkollü içkinin hangi çeşidi olursa olsun böbrekleri bozar, zamanla iş göremez hale getirir. İdrar bolluğu veren bira, böbrekleri temizlemez,bilâkis yorar.İçki,böbrek iltihaplarına, idrarda şeker ve cerahat gibi anormal cisimlerin meydana gelmesine yol açar. İçkinin mide ve bağırsaklara zararları: İçki mide iç zarında yanma hissi meydana getirir, mideyi bozar, ağrı yapar, mide hastalıklarından olan gastrit ve ülsere sebep olur. Hazımsızlık, dolayısıyla iştahsızlığa sebep olur. Bağırsak ishallerine, iltihaplarına ve çalışma düzeninin bozulmasına sebep olur.Zararlı şişmanlığa meydan verir. İçkinin akla zararları: İçki akıl ve hafızayı zaafa uğratır.Kıskançlıklar ve unutkanlık meydana getirir. İrade kuvvetini azaltır, ne yaptığını - ne söylediğini bilmez bir hale getirir.İçki beyni uyuşturur, yürümekte zorluk çekilir, kol ve bacak çekilmelerine, yüz ifadesinde bozukluklara sebebiyet verir.İnsan,irade ve dengesini kaybeder.

6 İçkinin sinir sistemine zararları: Sinirler alkole karşı hassastır,sinir hücreleri zedelenir. El titremeleri, tikler, felçlerden tutun, bütün ani ölümlere varıncaya kadar nice felaketlere sebebiyet verir. Heyecan, telaş, korku, sinir buhranları ve kıskançlık, çeşitli rûhî bozukluklar, içkinin meydana getirdiği normal hallerdendir. (6) Dinimizin yasak kıldığı, günümüzde de tıbbin ilerlemesi neticesinde zararının daha iyi anlaşıldığı alkollü içecekler, sadece içene değil etrafında bulunan insanlara da zarar vermektedir. Alkollü araç kullanımından dolayı gerçekleştirilen kazalar ve bunların sonucunda ölüm ve yaralanmalar meydana gelmekte, alkol alımından sonra akli melekenin kaybolmasından dolayı cinayetler işlenmekte, ayrıca alkollü içecekleri tüketenlerin aile hayatlarının bozulduğu görülmekte ve bunun sonucunda da aileler dağılmakta sosyal hayat altüst olmaktadır. Bu sebeple kişiler ayrıca alkol sebebiyle kul hakkına girmekte, kul hakkının ise kullar tarafından affedileceği unutulmamalıdır. Bu kadar kötülüklerle dolu olan alkollü içeceklere Sevgili Peygamberimiz tarafından “Ümmü'l-Habâis” kötülüklerin anası denmiştir. Bir hadislerinde Peygamber Efendimiz (s.a.s.) bu hususu şöyle dile getirmektedir. "Hamr bütün ahlaksızlıkların (fevâhiş) anasıdır ve büyük günahların en büyüğüdür. Onu içen, annesine, teyzesine ve halasına saldırabilir" (7) İnsana ve topluma sağladığı zararlar göz önüne alındığında hepimiz tarafından da malumdur ki, alkollü içecekler kötülüklerin anasıdır. Bu sebeple sağlıklı bir dünya hayatı arzu ediyorsak, kendi hayatımızı sıkıntıya sokmak istemiyorsak ve ahirette de kendisinden razı olacağımız cenneti murat ediyorsak alkollü içecekleri kullanmamalıyız.

7 İçki Allah’ın yasak ettiği insanlar arasında kin ve düşmanlığın meydana gelmesine neden olan zararı bir alışkanlıktır. İçki ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklara mübtela olan insanların aile yapılarının dağılması, milletin geleceğinin tehlikeye düşmesi söz konusudur. Nice servetlerin yok olması ve bir çok suçların işlenmesinin nedeni bu tür zararlı alışkanlıklardır. Allah Kuranı kerimde insanlığın kurtuluşunun içki ve uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklardan uzak kalmayla mümkün olacağına işaret etmiştir. Zararlı alışkanlıkların başında bugün pek çok insanın içerisine düştüğü alkol, uyuşturucu, zina-fuhuş, tefecilik-faiz gibi şeyler gelmektedir. Kur’ân, bunları kötü, zararlı, haram, günah, pislik olarak nitelendirir. Bu davranışlar, tarih boyunca insan toplumlarında hep görünen şeylerdir. Yüce Kitabımız, bu sayılan kötülüklerin içerisinde boğulan insanları almış, onlarla ilgilenmiş, onları aydınlatmış, şuurlandırmış ve sonuçta temiz bir toplum hâline getirmiştir.

8

9 عن ابن عمر رَضِيَ اللّهُ عَنْهما قال: قال رَسُولُ اللّهِ: كُلُّ مُسْكِرٍ خَمْرٌ، وَكُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ، وَمَنْ شَرِبَ الخَمْرَ في الدُّنْيَا وَمَاتَ وَهُوَ يُدْمِنُهَا، لَمْ يَتُبْ مِنْهَا لَمْ يَشْرَبْهَا في الاخِرَةِ İbnu Ömer (radıyallâhu anhümâ) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Her sarhoş edici hamrdır. Ve her sarhoş edici haramdır. Kim dünyada hamr içer ve tevbe etmeden, onun tiryakisi olduğu halde, ölürse, ahirette şarab içemez." Buhârî, Eşribe 4, VI, 242; Müslim, Eşribe 73, , II, 158; Ebû Dâvud, Eşribe 5, (3679), IV, 8

10 إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَ ةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ Şeytan, içki ve kumarla, ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyor musunuz? (Maide 91)

11 ALKOLÜN AİLEYE ZARARLARI:
1. Aile üyelerinden birinin/bazılarının düzenli olarak aşırı miktarda alkol alması, bu sebeple işte veya okulda üzerinde düşen görevleri yerine getirememesi, sağlığının tehdit altına girmesi, sosyal ya da yasal problemlerle karşılaşması, ailede ve evlilik kurumunda çatışmalar yaşaması sözkonusudur. 2.Kişinin alkol bağımlılığına bağlı olarak sözlü ya da fiziksel şiddete başvurması, aile içinde çok ciddi çatışmalara sebep olur. 3. Alkol bağımlısı olan kişi, sürekli olarak alkolü bırakacağına dair -asla tutamadığı- sözler verir, bu durum da diğer aile üyelerinde hayalkırıklığı yaratır Alkol bağımlısı kişi, ayıkken de sarhoşken de diğer aile üyelerine karşı şiddet kullanabilir ya da onları şiddet kullanacağına dair tehdit edebilir. Bu durum aile üyelerini risk altına sokar Aile üyeleri arasında iletişim kopukluğu yaşanır, aile içi etkileşim çok düşük düzeydedir, üyeler arasındaki bağlar çok zayıftır Aile üyeleri, alkol bağımlısı olan kişinin bu alışkanlığı için çeşitli mazeretler üretirler, bu da kişinin bağımlılığına çanak tutar. 7. Tüm üyeler, kişinin alkol bağımlılığının ne denli ciddi boyutta olduğunu ve bu durumun aile üzerindeki etkilerini görmezden gelme eğilimi gösterirler.

12 8. Kişinin pervasızca para harcaması, işe sık sık gitmemesi veya işini kaybetmesi sonucu, aile çok ciddi maddi sorunlarla karşılaşır Kişinin kendisi gibi alkol bağımlısı kişilerle yakınlaşması, ailesinden uzaklaşmasına sebep olur. Bu durum da aile üyelerinin birbirlerine yabancılaşmasına sebep olur Çocuklar, ailedeki kopukluktan ve belirsizliklerden kaynaklanan sorunlardan dolayı, dışa vurumcu bir tutum sergilerler Alkol bağımlısı ebeveynler, çocuklarının da alkol kullanıyor olmasına aldırış etmezler. Bu tutum ilerde çocukların da birer bağımlı haline gelmesine zemin hazırlar Alkol bağımlısı kişi, arkadaşları veya geniş aile üyeleri tarafından hoş karşılanmamaya başlar, dışlanır Kişi günlük sorumluluklarını yerine getirememeye başlar. (örn. faturaların ödenmesi,vs.) Aile üyeleri, kişinin alkol bağımlılığından dolayı utanç duyarlar, itibarlarını kurtarmak için kişinin bu tutumunu mazur gösterecek bahaneler uydururlar.

13 (Müslim, Eşribe 12, (1984), II, 1573; Ebu Dâvud, Tıbb 11, )
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا وَعْدَ اللّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ Hepinizin dönüşü ancak onadır. Allah bunu bir gerçek olarak vadetmiştir. Şüphesiz o başlangıçta yaratmayı yapar sonra, iman edip salih ameller işleyenleri adaletle mükafatlandırmak için onu (yaratmayı) tekrar eder. Kafirlere gelince, inkar etmekte olduklarından dolayı, onlar için kaynar sudan bir içki ve elem dolu bir azap vardır. (Yunus 4) وعن وائل بن حجر: أنَّ طَارِقَ بْنَ سُوَيْدٍ الْجُعْفِىَّ سَألَ النَّبِىّ عَنِ التَّدَاوِى بِالْخَمْرِ؟ فَنَهَاهُ، إنَّهُ لَيْسَ بِدَواءٍ وَلكِنَّهُ دَاءٌ. Vâil İbnuHucr (radıyallahu anh) anlatıyor: "Târık İbnu Süveyd el-Cu'fî (radıyallahu anh), Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a hamr (alkollüler) ile tedavi hususunda sordu. Aleyhissalâtu vesselâm onu bundan men etti ve:"Hayır! O, deva değil, derttir!" buyurdu. (Müslim, Eşribe 12, (1984), II, 1573; Ebu Dâvud, Tıbb 11, )

14 ALKOLÜN TOPLUMA ZARARLARI:
Alkolün insan sağlığına zararının yanında belki de en önemli zararı topluma ve aileye verdiği zararlardır. Ülkemizde işlenen suçların ve gerçekleşen kazaların çok ciddi bir oranı alkolden kaynaklanmaktadır. Bunun en açık örneği; Ülkemizde: Cinayetlerin %85 Tecavüzlerin %50 Şiddet olayları %50 Trafik kazaları %65 Eşlerini dövenler %70 Akıl hastaları %60 SEBEBİ ALKOLDÜR!!!!

15 İÇKİ MÜPTELASI İÇKİYİ TERK EDEBİLİR Mİ
İÇKİ MÜPTELASI İÇKİYİ TERK EDEBİLİR Mİ? İÇKİYİ TERK EDENİN TEVBESİ KABUL EDİLİR Mİ? Neden olmasın? Bir çok alkol müptelaları içkiyi terk etmişler, eski hayatlarının aksine, son derece sakin, mazbut bir hayata dönüş yapmışlardır. Yalnız kesin şart, şahsın içkiyi kesin bırakma azminin olması lazımdır. Bu bakımdan, gerek içkiye alışmış, gerekse alışma yolunda olanlara düşen, içkiden tövbe etmek, bir an evvel vazgeçmektir. Rahmeti, merhameti sonsuz olan Cenab-ı Hakk�ın tevbe kapısı sonuna kadar, kıyamete kadar açıktır. Tevbe edenlerin ve tevbesini bozmayanların günahlarını affedebileceği, çeşitli ayetlerde ve hadislerde müjdelenmiştir. (Prof.Dr. Alparslan Özyazıcı, �Alkollü İçkiler, Sigara ve Diğerleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2001, 3. Baskı, s )

16

17 -UYUŞTURUCU-

18 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ Ey iman edenler! (Aklı örten) içki (ve benzeri şeyler), kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak, şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz. (Maide 90)

19 UYUŞTURUCUNUN ZARARLARI:
Uyuşturucunun zararları ve bağımlıyı ölüme götüren en büyük riski, gün geçtikçe artan dozlarda uyuşturucu isteği uyandırıp, en sonunda öldürücü doz (halk arasında bilinen adıyla “altın vuruş”) almaya kadar götürmesidir. Uyuşturucular, kanla direk iletildikleri merkezi sinir sistemi üzerinde etki yaparlar. Bu etkilerin bazıları “uyuşturucu/sakinleştirici” etki yaparken, bazıları da “uyarıcı” etki yapar. Uyuşturucu ilk kez alındığında vücutta bir keyif ve zevk oluşturur. Ve çok değil, birkaç kez alınmasının ardından artık “bağımlılık” belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Uyuşturucu bağımlısı bireyin bir süre uyuşturucu alamaması durumunda;uzuvlarda kramplar, titreme, korku hissi, mide bulantısı ve kusma, şuur kaybı, bilinç bozuklukları ve halisülasyonlar gibi “yoksunluk” belirtileri kendini göstermeye başlar. Devamlı uyuşturucu madde kullanılması durumunda ise kişinin; bünyesi zayıflar, bağışıklık sistemi çöker ve vücut enfeksiyona açık bir pozisyona geçer, fiziksel güç düşer.

20 Tüm bu belirtiler ve gereksinimler sonucunda kişi uyuşturucunun zararları sebebiyle büyük bir ruhsal çöküntü içerisine girer. A-sosyal bir hayat sürmeye başlar ve özellikle ailesiyle olan bağlarını kopararak bu olayı ört bas etmeye çalışır. Uyuşturucu bağımlılığının tedavi süreci ise oldukça zorludur. Uyuşturucunun zararlarına maruz kalmış bireyin tam bir inançla tedavi süresine girmesi en önemli faktördür. Bugün Türkiye’de bir çok merkezde uyuşturucu tedavisi yapılabilmektedir.

21 Uyuşturucu maddelerin insanlar üzerinde birçok olumsuz tesirleri vardır. Bunları şu başlıklar altında zikredebiliriz. 1.Bu maddelerin müşterek özelliği kullananları bağımlı yapmasıdır. Hatta eroinin bir defa damardan verilmesi dahi, kullanan şahsı bu zararlı maddenin müptelası haline getirebilmektedir. 2.Bu maddeleri kullanan şahısta aynı tesirin meydana gelebilmesi için, zamanla kullanılan maddenin devamlı artırılması gerekir ki, buda o maddeye karşı talebin artması anlamına gelir. 3.Bu tip maddeler hep kanunsuz satıldığı için fahiş fiyatlarla satılırlar. Şahsın maddeye karşı bağımlılığı artıkça ve alma gücü azaldıkça elde bulunan her şey harcanmaya başlar, hatta para bulunmazsa hırsızlık yoluna gidilir. Buda suçun ve suçluların toplum içinde artışına sebep olur. 4.Özellikle eroinman olan insanların sosyal ve ailevi hayatları bozulmaktadır. Bu maddeleri kullananların ailesine ve çocuklarına karşı ilgisi azalır ki, bu durumda kişinin istikbalini mahvettiği gibi toplumların da geleceğine zarar vermektedir. Çünkü toplumların temel taşı ailedir. 5.Madde bağımlılığın bir başka tehlikesi ise vücuda verdiği zarardır. Bu maddeleri kullananlar manen ve madden adeta çökmüş gibidirler. Asabiyet, ruhi gerginlik, sinirlilik, uykusuzluk vs. gibi haller görülür. Ayrıca bağırsak, mide hastalıkları, karaciğer büyümesi ve yağlanması, böbrek hastalıkları, kansızlık, deride sivilce ve yaralar ortaya çıkar. Göz adalelerinde felçler gözükür. 6.Madde bağımlılığı kişiyi ölüme götüren bir unsurdur ki, almış olduğu bur dozdan fazla ekstra bir doz alırsa zehirlenerek ölürler.

22 Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı ve Tedavi Merkezi’nin yaptığı son araştırma, uyuşturucu kıskacındaki gençlerin durumunu gözler önüne serdi. Araştırmaya göre son 3 yılda ergenlerde sentetik uyuşturucu kullanımı yüzde 6’dan yüzde 70’e yükseldi. Veriler, kız çocuklarının madde kullanım oranının da arttığını gösterdi. Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı ve Tedavi Merkezi’nin yaptığı son araştırma, uyuşturucu kıskacındaki gençlerin durumunu gözler önüne serdi. Araştırmaya göre son 3 yılda ergenlerde sentetik uyuşturucu kullanımı yüzde 6’dan yüzde 70’e yükseldi. Veriler, kız çocuklarının madde kullanım oranının da arttığını gösterdi.

23 ٍ Uyuşturucu nasıl bir şeydir diye denenemez. Bir defa olsun onu kullanmaya başlayanların bir daha ondan kurtulmaları çok zordur. Sanki uyuşturucu kullanmak zehiri tecrübe için içmek gibi bir şeydir. Zehiri denemeye kalkışmanın sonucu ölüm olduğu gibi uyuşturucu da böyledir. Onu bir defa kullanan kimse artık ondan kendisini kurtaramaz ve ölüme mahkûm olur. Bunun çarpıcı örnekleri televizyon ekranlarına ve basına yansımakta, seyredenleri dehşete düşürmektedir. Uyuşturucunun kötü bir sonucu da aile hayatını yıkması ve sosyal ilişkileri yok etmesidir. Uyuşturucu bağımlısı ailesine, çocuklarına, akraba ve komşularına, toplumuna, hatta insanlığa karşı sorumluluk duygusunu kaybeder. Tek aradığı şey uyuşturucudur. Onu bulmak için feda etmeyeceği hiçbir şey olmaz. Çünkü onun için hayatta hiçbir şey değer taşımaz. Uyuşturucu almak için para bulamadığında hırsızlık etmekten, adam öldürmekten ve namusunu satmaktan bile çekinmez. İşte bunun içindir ki, insana büyük değer veren dinimiz uyuşturucunun her çeşidini yasaklamış, alım ve satımını caiz görmemiştir. Bugün medenî dünya uyuşturucu ile savaşta birlikte hareket etmektedir. Çünkü uyuşturucu insanlığı yok edebilecek ve bütün değerleri ortadan kaldırabilecek bir pisliktir.

24 Bonzai Nedir? İçeriği: Bağımlılığı:
Bonzai sentetik bir maddedir. Esrarın yol açtığı belirtilere benzeyen etkileri olan psikoaktif bir maddedir. Bu yüzden sentetik esrar olarak da bilinmektedir. Bonzai sentetik esrarın sokaklarda kullanılan ismidir diyebiliriz. Tetrahidrokannabinol (THC), esrarın etken maddesidir. Hint keneviri bitkisinde doğal olarak bulunan bir maddedir. Kana karıştığı zaman keyif verici ve sinirleri gevşetici özelliği bulunmaktadır. Tetrahidrokannabinol, hint keneviri bitkisinin dişisinde erkeğine oranla çok daha fazla miktarda bulunmaktadır. Esrarın (marijuana) , dişi hint kenevirinden elde edilmesinin sebebi budur. İçeriği: İçeriği değişebildiği için etkileri de değişiklikler gösterebilmektedir. Başlıca etkileri; aşırı endişe, algıda değişiklikler, varsanılar, gevşeme, şüphecilik, kolay yönlendirilebilme, yükselmiş duygu durum, gerçeği değerlendirebilme becerisinde azalma, olayları algılayabilmede sorunlar, aşırı reaksiyon gösterme, bağımlılık, kusma, ağızda kuruluk, çekilme belirtileri, kalp atım hızında artma, çarpıntı, kan basıncında artma, kalp krizi, huzursuzluk ve akıl karışıklığıdır. Bağımlılığı: Bonzaide bağımlılık hızla gelişmektedir. Tolerans yani kullanılan maddeden alınan etkiyi elde edebilmek için daha fazla miktarda madde gerekmesi de hızla gelişmektedir. Gelişen bu tolerans da zaten bağımlılığın iyi bir göstergesidir.

25