İmalat Sektöründe İşbirlikleri ve Yenilik Prof. Dr. Gündüz Ulusoy TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Direktörü II. KOBİ’ler ve Verimlilik Kongresi.

... konulu sunumlar: "İmalat Sektöründe İşbirlikleri ve Yenilik Prof. Dr. Gündüz Ulusoy TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Direktörü II. KOBİ’ler ve Verimlilik Kongresi."— Sunum transkripti:

1 İmalat Sektöründe İşbirlikleri ve Yenilik Prof. Dr. Gündüz Ulusoy TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Direktörü II. KOBİ’ler ve Verimlilik Kongresi 2-3 Aralık 2005 Ceylan Intercontinental, İstanbul

2 İMALAT SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİKLERİ VE YENİLİK KAPSAM  İşbirlikleri  Yenilik - İnovasyon  Dış Ticaret

3 İMALAT SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİKLERİ VE YENİLİK KAPSAM Gerek İşbirlikleri gerekse Yenilik-İnovasyon konuları burada irdelenirken TÜSİAD- Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF) olarak tamamladığımız veya halen sürdürmekte olduğumuz projelerimizin sonuçlarını mümkün olduğunca paylaşmaya çalışacağız. Bu projelerimiz şunlardır: 1. İmalatta Yenilik 2004/2005 Araştırma Projesi. [Proje Ortakları: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi (REF)]. (tamamlandı) 2. Avrupa İmalatta Yenilik Araştırması 2004 Projesi. [Proje Ortakları: Almanya (Fraunhofer Enstitüsü), Avusturya, Fransa, Hırvatistan, İngiltere, İşviçre, Slovenya, Türkiye (REF).] (tamamlandı) 3. SMEexcel Projesi - Sektörel Kümelerdeki KOBİ’ler İçin Strateji Geliştirme Projesi [Leonardo da Vinci Programı kapsamında destekleniyor. Proje Ortakları: İrlanda, Polonya, İskoçya, Litvanya, Türkiye (REF).] (devam ediyor) Bu projelerin ayrıntılarına www.ref.sabanciuniv.edu’dan ulaşabilirsiniz.

4 SMEexcel ORTAKLIĞI Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

5 İŞBİRLİĞİ SÜREÇ MODELİ IDENTIFICATION FORMATION IMPLEMENTATION EVALUATION Gate 2 Gate 3 Gate 4 Gate 5 ATTRACTION Gate 1 Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

6 REKABET UNSURLARI Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.

7 REKABET GÜCÜNE İŞBİRLİĞİNİN KATKILARI Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

8 İŞBİRLİĞİ AĞLARININ ÖNEMİ Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

9 İŞBİRLİĞİNDE BULUNMA NEDENLERİ Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

10 İŞBİRLİĞİNE KATKILARINIZ Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

11 İŞBİRLİĞİNDE ORTAKLARINIZDAN BEKLENTİLERİNİZ Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005

12 METAL SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİĞİ YAPAN FİRMALARIN İŞBİRLİĞİ YAPTIĞI ALANLAR Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.

13 DİĞER FİRMALARLA İŞBİRLİĞİ UYGULAMASI OLAN FİRMALAR Kaynak:: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.

14 ÜNİVERSİTELER VE DİĞER ARAŞTIRMA KURULUŞLARI İLE YAPILAN İŞBİRLİKLERİ Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.

15 ÜNİVERSİTELER VE DİĞER ARAŞTIRMA KURULUŞLARI İLE YAPILAN İŞBİRLİKLERİNİN TÜRLERİ Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.

16 AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004

17

18

19

20

21

22

23

24

25 YENİLİK GÖSTERGELERİ Turkey. Knowledge Economy Assessment Study, The World Bank, Washington D.C., March 2004.

26 2004 YILI ÖZET YENİLİK GÖSTERGESİ European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.

27 2004 YILI YENİLİK GÖSTERGESİ EĞİLİM DEĞERLENDİRMESİ European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.

28 TÜRKİYE’NİN AB-25’E GÖRE YENİLİK PERFORMANSI Son (EU25=100)Eğilim Yüksek öğrenimli işgücü450 Kamu Ar-Ge harcamaları64++ İş dünyası Ar-Ge harcamaları17++ EPO patentleri10 USPTO patentleri0++ Bilişim Teknolojisi harcamaları51- İleri teknoloji içeren imalattan elde edilen katma değer 49+ European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.

29 İHRACAT VE İTHALATTA ÜRÜN BAZINDA USD/KG DEĞERLERİ ÜRÜN TANIMI İHRACAT USD/kg İTHALAT USD/kg Tütünün Hazırlanması,İşlenmesine Mahsus Makina ve Cihazlar6,7063,42 Metal Dökümü için Kasalar,Plakalar,Kalıp Modelleri11,8521,61 Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus Makina ve Cihazlar11,5319,77 Post,Deri,Kösele Hazırlanması,İşlenmesi,İmali Makinaları3,5610,20 Dikiş Makinaları,Mobilyaları,İğneleri,Aksam ve Parçaları10,4629,88 Cilt Makinaları,Forma,Yaprak Dikme Makinaları7,7314,43 Dokuma Tezgahları (Makinaları)2,2311,93 Dokuma Maddelerini Yıkama,Kurutma,Ütüleme Makina/Cihaz3,3114,11 Şarap,Meyva Suları Vb İçin Kullanılan Presler,Fulvarlar Vb4,3922,40 Ağır İş Makina Ve Cihazlarının(84.25-84.30)Aksamı,Parçaları1,187,57 Kaldırma,İstifleme,Yükleme,Boşaltma Makina Ve Cihazları4,268,22 Santrifüjle Çalışan Kurutma,Filtre,Arıtma Cihazları3,6914,95 Kaynak: Makine İmalat Sektöründe İş Mükemmelliği ve Elektronik İş Stratejileri, 2002, TÜSİAD Yayınları

30 FİRMALARIN GENEL ÜRÜN STRATEJİSİ

31 FİRMALARIN YENİ ÜRÜN STRATEJİSİ

32 BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA TÜRKİYE’NİN İHRACATI VE ORTALAMA BÜYÜME HIZI (%) (OBH) 1999-2004 (‘000 USD) Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005 ÜRÜN GRUBU 199920002001200220032004OBH (%) 723 – İnşaat makineleri97.84583.79694.71291.613116.927165.14813,98 724 – Tekstil/Deri makineleri34.61845.86560.31564.32691.083129.33939,03 725 – Kağıt endüstrisi makineleri5.6624.9775.4714.9978.89210.42916,50 726 – Matbaa ve baskı makineleri7.5376.07512.3767.9668.56710.6378,99 727 – Gıda işleme makineleri38.21853.51052.95853.47555.79879.99720,28 728 – Özel endüstriyel makineler nes.57.27762.22472.94897.004135.532221.08240,17 731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran)15.02715.56617.52617.50018.65527.70616,53 733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan)46.16048.06755.40065.16488.503123.69527,94 735 – Tezgah parça ve komponentleri5.8825.6955.5094.8428.51412.55820,88 737 – Metal işleyen makineler nes.23.29319.83830.51027.50334.05356.03524,54 741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak.105.978134.665164.312211.765265.603331.47332,99 742 – Sıvılar için pompolar39.85646.29755.31765.41372.539103.75527,02 743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları45.15848.21561.84470.630116.143185.94542,45 744 – Mekanik malzeme hareketi mak.40.83647.38166.74253.03777.974111.83828,64 745 – Elektrikli olmayan makineler nes.22.40224.60821.99228.07153.44564.55830,29

33 BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA BAZI ÜLKELERİN İHRACATTA ORTALAMA BÜYÜME HIZLARI (%) 1999-2004 Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005 ÜRÜN GRUBUTürkiyePolonyaRomanya Çek Cum.BulgaristanMacaristan 723 – İnşaat makineleri13,98-19,7437,3029,5164,0321,96 724 – Tekstil/Deri makineleri39,035,1248,4721,6614,6740,76 725 – Kağıt endüstrisi makineleri16,500,3644,4517,2129,8011,63 726 – Matbaa ve baskı makineleri8,9954,5752,655,8029,8731,38 727 – Gıda işleme makineleri20,2898,9825,714,9018,5114,32 728 – Özel endüstriyel makineler nes.40,17-22,5726,5621,184,3338,74 731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran)16,530,079,758,1811,8710,52 733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan)27,9475,6217,011,33-2,6220,29 735 – Tezgah parça ve komponentleri20,8814,5122,653,0714,4112,87 737 – Metal işleyen makineler nes.24,54131,9631,0620,8628,5822,68 741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak.32,990,8039,7931,3529,6229,63 742 – Sıvılar için pompolar27,0268,8723,5650,2626,0560,39 743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları42,4539,94169,9943,3726,8861,12 744 – Mekanik malzeme hareketi makineleri28,644,6640,9027,7615,4724,16 745 – Elektrikli olmayan makineler nes.30,2760,8249,5515,0142,9424,68

34 BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA BAZI ÜLKELERİN İHRACATTA ORTALAMA BÜYÜME HIZLARI (%) 1999-2004 Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005; * 1999-2003 dönemi. ÜRÜN GRUBUTürkiyeİsrailİtalyaÇinHindistanİran* 723 – İnşaat makineleri13,9834,6111,3761,17119,31-14,91 724 – Tekstil/Deri makineleri39,03-18,088,5232,3314,32153,86 725 – Kağıt endüstrisi makineleri16,5013,4811,8652,2823,8865,70 726 – Matbaa ve baskı makineleri8,994,402,5758,2625,60148,98 727 – Gıda işleme makineleri20,28-15,947,5529,3415,4758,08 728 – Özel endüstriyel makineler nes.40,1711,038,6542,1136,9055,74 731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran)16,5314,634,3823,3320,3970,59 733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan)27,94-7,324,2827,7723,4814,38 735 – Tezgah parça ve komponentleri20,88-15,0412,6928,1029,35-54,55 737 – Metal işleyen makineler nes.24,547,508,9745,1145,5044,45 741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak.32,991,0610,0065,6945,3061,46 742 – Sıvılar için pompolar27,0212,8914,8150,6623,7237,35 743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları42,459,0612,5939,3230,8936,60 744 – Mekanik malzeme hareketi makineleri28,6421,3712,5045,1940,3619,09 745 – Elektrikli olmayan makineler nes.30,273,4712,4160,9119,5558,06

35 BAZI ÜRÜNLERDE TÜRKİYE’NİN İTHALAT- İHRACAT PERFORMANSI (2004) (‘000 USD) TÜRKİYEDÜNYA TÜRKİYEDÜNYA ÜRÜN GRUBUİHRACAT PAYI (%)* PAYI (%)**SIRASI İTHALAT PAYI (%)* PAYI (%)**SIRASI 723 - İnşaat makineleri165.1480,260,3127560.7540,581,2121 724 - Tekstil/deri makineleri129.3390,210,57171.930.1722,018,483 725 - Kagıt endüstrisi makineleri10.4290,020,123092.6140,101,2524 726 - Matbaa ve baskı makineleri10.6370,020,0734286.8430,301,9116 727 - Gıda işleme makineleri79.9970,131,0116129.8160,131,8518 728 - Özel endüstriyel makineler nes221.0820,350,25301.266.5061,321,5817 731 - Tezgahlar (Talaş kaldıran)27.7060,040,1429461.5660,482,2613 733 -Tezgahlar (Talaş kaldırmayan)123.6950,201,8213193.1940,202,7812 735 - Tezgah parça ve komponentleri12.5580,020,133762.0200,060,7327 737 - Metal işleyen makineler nes56.0350,090,4627247.1150,262,0915 741 - Endüstriyel ısıtma/soğutma mak.331.4730,530,5826683.0790,711,2122 742 - Sıvılar için pompalar103.7550,170,3429375.4310,391,3321 743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları185.9450,300,3132840.6590,871,3819 744 - Mekanik malzeme hareketi mak.111.8380,180,2630401.5630,421,0524 745 - Elektrikli olmayan makinler nes64.5580,100,1931389.8080,401,1921 Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005. * Türkiye toplam ith/ihr içindeki payı. **Ürün grubunda dünya ith/ihr payı.

36 Teşekkür Ederim (www.ref.sabanciuniv.edu)