Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Türkiye’de Yem Bitkileri Desteklerinin Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi

Benzer bir sunumlar


... konulu sunumlar: "Türkiye’de Yem Bitkileri Desteklerinin Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi"— Sunum transkripti:

1 Türkiye’de Yem Bitkileri Desteklerinin Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Türkiye’de Yem Bitkileri Desteklerinin Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi Ahmet ÇELİK Koordinatör Tarımsal Ekonomi ve Politika Araştırmaları Daire Başkanlığı 17 Eylül 2013 Ankara

2 Sunu Planı Tarım Alanlarının Mevcut Dağılımı
Yem Bitkileri Ekiliş Alanları ve Tarım Alanları ile Mukayesesi Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvanların Kaliteli Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması Yem Bitkisi Üretiminin Desteklenmesi, Etkileri ve Politika Önerileri

3 Türkiye’de Tarım Alanları ve Yıllara Göre Değişimi
(x1000) hektar Yıllar Toplam Alan Ekilen Tarla Alanı Nadas Alanı Sebze bahçeleri Alanı Meyve Alanı Süs Bitkileri Alanı 2000 26.379 18.038 4.826 904 2.611 2001 26.350 17.917 4.914 909 2.610 2002 26.579 17.935 5.040 930 2.674 2003 26.027 17.408 4.991 911 2.717 2004 26.593 17.962 4.956 895 2.780 2005 26.607 18.005 4.876 894 2.831 2006 25.876 17.440 4.691 850 2.895 2007 24.887 16.945 4.219 815 2.909 2008 24.505 16.460 4.259 836 2.950 2009 24.295 16.217 4.323 811 2.943 2010 24.394 16.333 4.249 802 3.011 2011 23.614 15.692 4.017 810 3.091 4 2012 23.795 15.464 4.286 827 3.213 5 Ekilen Tarla Alanı Nadas Alanı 100 99,3 101,8 99,4 104,4 96,5 103,4 99,6 102,7 99,8 101,0 96,7 97,2 93,9 87,4 91,3 88,3 89,9 89,6 90,5 88,0 87,0 83,2 85,7 88,8 2000 – 2012 yılları arasında nadas alanının, ekilen tarla alanı + nadas alanına oranı incelendiğinde; Nadas alanı ( x 100 ) Nadas alanı + Ekili Tarla Alanı -14,3 -11,2 *2013 Yılı TUİK Verileri

4 Toplam Tarım Alanları içinde Yem Bitkileri Ekiliş Alanlarının Payı
(x1000) hektar Yıllar Ekilen Tarla Alanı Nadas Alanı Toplam Alan (A) Yem Bitkileri Ekim Alanı (B) % (A/B*100) 2000 18.038 4.826 22.864 361 1,58 2001 17.917 4.914 22.831 358 1,57 2002 17.935 5.040 22.975 362 2003 17.408 4.991 22.399 401 1,79 2004 17.962 4.956 22.918 809 3,53 2005 18.005 4.876 22.881 942 4,12 2006 17.440 4.691 22.131 1.216 5,49 2007 16.945 4.219 21.164 1.601 7,56 2008 16.460 4.259 20.719 1.589 7,67 2009 16.217 4.323 20.540 1.484 7,22 2010 16.333 4.249 20.582 1.461 7,10 2011 15.692 4.017 19.709 1.370 6,95 2012 15.464 4.286 19.751 1.803 9,13 *2013 Yılı TUİK Verileri

5 Ekili Tarla Alanlarının Dağılımı*
(x1000) hektar Yıllar Tahıllar Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök ve Yumrular Yağlı Tohumlar İşlenmemiş Tütün Şeker İmalatında Kullanılan Bitkiler Yem Bitkileri Alanı Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Parfümeri-Eczacılık vb.Bitkiler-Sekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları 2000 13.963 1.522 1.290 237 410 361 1,20 254 2001 13.907 1.521 1.289 196 359 358 0,99 287 2002 13.786 1.558 1.378 191 372 362 0,91 2003 13.414 1.459 1.284 183 315 401 0,90 350 2004 13.833 1.405 1.275 193 809 0,60 131 2005 13.893 1.331 1.191 185 336 942 0,24 126 2006 13.042 1.276 1.256 146 326 1.216 0,21 177 2007 12.403 1.211 1.162 145 300 1.601 0,14 122 2008 11.990 1.123 1.172 147 322 1.589 0,10 117 2009 12.068 946 1.122 116 324 1.484 0,01 158 2010 12.100 963 1.250 81 329 1.461 0,03 148 2011 11.680 919 77 297 1.370 0,02 138 2012 11.071 1.137 108 281 1.803 2012 % 71,6 6,1 7,4 0,7 1,8 11,7 0,0 0,8 *2013 Yılı TÜİK Verileri

6 TÜRKİYE’NİN HAYVAN VARLIĞI VE KABA YEM İHTİYACININ HESAPLANMASI

7 Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Yıllara Göre Yüzde Değişimi
Sığır (Kültür) Sığır (Kültür Melezi) Sığır (Yerli) Manda 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 84.705 2008 86.297 2009 87.207 2010 84.726 2011 97.632 2012 Yıllar Sığır (Kültür) Sığır (Kültür Melezi) Sığır (Yerli) Manda % Toplam 2000 16,6 43,4 38,7 1,3 100 2001 17,3 43,2 38,1 2002 18,7 43,9 36,1 1,2 2003 19,6 43,3 36,0 1,1 2004 20,7 35,0 1,0 2005 22,2 42,7 34,2 2006 25,3 42,8 31,0 0,9 2007 29,6 40,2 29,5 0,8 2008 32,5 40,7 26,0 2009 34,4 40,8 24,0 2010 36,6 41,1 21,5 0,7 2011 41,0 19,5 2012 40,5 41,2 17,5 Yıllık Yüzde Dağılım Yıllar Sığır (Kültür) Sığır (Kültür Melezi) Sığır (Yerli) Manda 2000 1,35 -1,82 -5,15 -11,52 2001 2,66 -2,49 -3,39 -5,48 2002 0,31 -5,68 -11,97 -12,26 2003 4,34 -1,67 -0,65 -6,38 2004 8,70 2,57 0,06 -8,34 2005 11,64 3,25 1,92 1,03 2006 17,70 3,44 -6,28 -4,24 2007 18,90 -4,88 -3,81 -15,73 2008 7,86 -0,24 -12,97 1,88 2009 4,75 -1,09 -8,99 1,05 2010 12,74 6,83 -5,00 -2,84 2011 15,21 8,78 -1,44 15,23 2012 17,43 12,80 1,24 10,04 Bir önceki yıla göre yüzde değişim Yıllar Sığır (Kültür) Sığır (Kültür Melezi) Sığır (Yerli) Manda 2000 100 2001 102,66 97,51 96,61 94,52 2002 102,98 91,97 85,04 82,93 2003 107,45 90,44 84,48 77,64 2004 116,80 92,76 84,54 71,16 2005 130,40 95,78 86,16 71,89 2006 153,48 99,08 80,75 68,85 2007 182,48 94,25 77,68 58,02 2008 196,82 94,02 67,60 59,11 2009 206,18 92,99 61,52 59,73 2010 232,44 99,35 58,45 58,03 2011 267,80 108,08 57,60 66,87 2012 314,48 121,91 58,32 73,59 2000 Yılı %100 olarak alınmıştır.

8 Küçükbaş Hayvan Varlığı ve Yıllara Göre Yüzde Değişimi
Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik) 2000 100 2001 94,57 98,19 97,77 92,76 2002 88,29 90,54 95,48 69,91 2003 89,07 96,04 95,43 68,52 2004 88,17 98,67 93,44 61,67 2005 88,57 97,33 92,04 62,46 2006 89,47 105,49 94,23 56,18 2007 88,36 125,63 89,27 51,22 2008 82,82 131,78 79,60 42,40 2009 74,76 132,93 72,95 39,41 2010 79,38 140,54 89,93 40,91 2011 85,90 157,90 104,38 40,51 2012 93,41 198,27 120,08 42,39 2000 Yılı %100 olarak alınmıştır. Yıllar Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Yıllar Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik) 2000 -5,80 -6,98 -6,26 -23,88 2001 -5,43 -1,81 -2,23 -7,24 2002 -6,63 -7,79 -2,35 -24,64 2003 0,88 6,07 -0,05 -1,98 2004 -1,02 2,74 -2,09 -10,00 2005 0,46 -1,36 -1,50 1,27 2006 1,02 8,38 2,37 -10,05 2007 -1,25 19,09 -5,26 -8,82 2008 -6,27 4,90 -10,83 -17,22 2009 -9,73 -8,35 -7,07 2010 6,18 5,72 23,27 3,82 2011 8,22 12,35 16,06 -0,99 2012 8,74 25,57 15,05 4,64 Bir önceki yıla göre değişim -25,24 98,27 20,08 -60,59 18,65 2,98

9 HAYVANLARIN KABA YEM İHTİYACININ HESAPLANMASI
BBHB Yoluyla Hayvanların Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması Günlük Kuru Madde İhtiyacının Tespiti Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması

10 BBHB Yoluyla Hayvanların Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması
Büyükbaş Hayvan Varlığı (Baş Sığır – 2012)* Dana – Düve İnek Boğa Öküz Kültür Kültür Melezi Yerli 26.533 Büyükbaş Hayvan Varlığı (Baş Manda – 2012)* Dişi Erkek 82.803 24.632 NOT: Tablolar yılında yayımlanan Mera Yönetmeliği Madde 6’da bahsedilen BBHB normları dikkate alınarak hazırlanmıştır. *2013 Yılı TÜİK Verileri

11 BBHB Yoluyla Hayvanların Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması
Küçükbaş Hayvan Varlığı (Adet Koyun– 2012)* Koyun Keçi Kuzu Koyun + Koç Oğlak Keçi + Teke Diğer Hayvan Varlığı (Adet At–Katır–Eşek– 2012)* At Katır Eşek 47.205 NOT: Tablolar yılında yayımlanan Mera Yönetmeliği Madde 6’da bahsedilen BBHB normları dikkate alınarak hazırlanmıştır. *2013 Yılı TUİK Verileri

12 Hayvanların BBHB Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması
Büyükbaş Hayvan Birimi (BBHB) 500 kg kabul edilmektedir. Hayvanlara günlük, canlı ağırlığının %2,5’i kadar kuru ot veya %10’u kadar yeşil ot yedirileceği esas alınmaktadır yılı hayvan varlığımız hesaplandığında; BBHB ortaya çıkmaktadır. Buna at, katır ve eşek de eklendiğinde; BBHB olmaktadır. Bu ise; Günlük ton kuru ot veya Günlük ton yeşil ot ihtiyacı demektir. Yıllık yaklaşık 54,5 milyon ton kuru ot veya Yaklaşık 217,7 milyon ton yeşil ot ihtiyacı demektir.

13 Sığırların Yıllık Kaba Yem Gereksinimi
Günlük Kuru Madde İhtiyacının Tespiti Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması Sığırların Yıllık Kaba Yem Gereksinimi Hayvan Irkı Sığır Varlığı (adet)* Günlük Kuru Madde Miktarı (kg) Diyette Kaba Yem Miktarı (kg) Yıllık Kaba Yem Gereksinimi (ton) Kültür Kültür Melezi Yerli Manda Toplam *2013 Yılı TUİK Verileri Sığır varlığının kaba yem gereksinimi hesaplanmasında kültür ırkı 600 kg; kültür melezleri 500 kg; yerli ırk 250 kg; manda 400 kg canlı ağırlık olarak alınmıştır.

14 Koyunların Yıllık Kaba Yem Gereksinimi
Günlük Kuru Madde İhtiyacının Tespiti Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması Koyunların Yıllık Kaba Yem Gereksinimi Hayvan Irkı Koyun Varlığı (adet)* Günlük Kuru Madde Miktarı (kg) Diyette Kaba Yem Miktarı (kg) Yıllık Kaba Yem Gereksinimi (ton) Yerli Merinos Toplam *2013 Yılı TUİK Verileri Koyun varlığının kaba yem gereksiniminin saptanmasında yerli 40 kg, merinos 50 kg canlı ağırlık olarak ele alınmıştır.

15 Keçilerin Yıllık Kaba Yem Gereksinimi
Günlük Kuru Madde İhtiyacının Tespiti Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması Keçilerin Yıllık Kaba Yem Gereksinimi Hayvan Irkı Keçi Varlığı (adet)* Günlük Kuru Madde Miktarı (kg) Diyette Kaba Yem Miktarı (kg) Yıllık Kaba Yem Gereksinimi (ton) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik) 41.549 Toplam *2013 Yılı TUİK Verileri Keçi varlığının kaba yem gereksiniminin saptanmasında kıl keçisi 55 kg, Tiftik keçisi 35 kg canlı ağırlık olarak ele alınmıştır.

16 Günlük Kuru Madde İhtiyacının Tespiti Yoluyla Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması
Hayvan Varlığı (adet)* Günlük Kuru Madde Miktarı (kg) Diyette Kaba Yem Miktarı (kg) Yıllık Kaba Yem Gereksinimi (ton) Büyükbaş Hayvanlar Küçükbaş Hayvanlar Toplam *2013 Yılı TUİK Verileri Türkiye’de yapılan hayvan yetiştiriciliği için kuru madde bazında yaklaşık olarak yıllık 55 milyon ton kaba yeme gereksinim vardır.

17 YEM BİTKİLERİ DESTEKLEMELERİNİN EKİLİŞ VE ÜRETİM ÜZERİNE ETKİSİ
Beş Yıllık Kalkınma Planlarında Çayır – Meralar ve Yem Bitkileri Kaba Yem İhtiyacının Halihazırda Karşılanma Durumu Yem Bitkileri Desteklemelerinin, Yem Bitkileri Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi

18 Yem Bitkileri İçin Üretilen Politikalar
Beş Yıllık Kalkınma Planlarında Çayır - Meralar ve Yem Bitkileri Onuncu Kalkınma Planında (2014 – 2018) Özellikle, tarım dışı sektörlerden gelen talep dikkate alındığında tarım, orman, çayır ve mera alanlarında koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi önemini korumaktadır. Türkiye’de hayvancılık işletmeleri genelde küçük ölçekli olup yem bitkileri üretimi ile çayır ve meraların korunma ve ıslahı yetersiz, suni tohumlama sayısı uluslararası ortalamaların altında ve hayvan hareketleri ile hayvan sağlığına yönelik önlemler yeterlilikten uzak bir durumdadır. Hayvancılıkta etçi tip sığır ve koyun yetiştiriciliğinin geliştirilmesine ağırlık verilecek, bölgesel programların uygulanmasına devam edilecektir. Çayır ve mera alanlarının tespit, tahdit, tasnif ve ıslah çalışmaları hızlandırılarak daha etkin ve verimli kullanımı sağlanacak, yem bitkisi ihtiyacı üretim ve ürün çeşitliliğindeki artışla karşılanacaktır. Dokuzuncu Kalkınma Planında (2007 – 2013) Türkiye’de, hayvancılık işletmeleri genelde küçük ölçekli olup, birim hayvan başına elde edilen verimler düşük, yem bitkileri üretimi yetersiz ve suni tohumlama sayısı uluslararası ortalamaların altındadır.» Görece katma değeri yüksek ürünler elde edilen hayvancılık faaliyetlerinde; hayvan ıslahına, hayvan hastalık ve zararlılarıyla mücadeleye, meraların ıslahının ve kullanımının düzenlenmesine, kaliteli yem bitkileri üretiminin artırılmasına ve yayım hizmetlerine ağırlık verilerek, AB’ye katılım öncesi rekabet gücünün artırılması hedeflenecektir Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planında (1996 – 2000) Halen yürürlükte bulunan ve büyük ölçüde ihtiyaca cevap veremez bir durumda olan Arazi Kanununa göre köylerin ortak malı sayılan meraların bilinçsizce kullanımları ve tarla haline dönüştürülmeleri neticesinde alanları daralmış ve vasıfları büyük oranda bozulmuş durumdadır. Ülkemizde toplam ekilebilir alanın yüzde 2,5-3'ü oranında bulunan yem bitkileri ekim alanları ise yeterli düzeye getirilememiştir. Hayvancılığı gelişmiş ülkelerde yem bitkileri ekimleri toplam ekilen alanların yüzde 25-30'unu oluşturmaktadır. ... VI’ncı Plan döneminde … hektar (orman içi) mera ıslah faaliyeti gerçekleştirilmiştir. …. VII dönemde 8000 hektar mera ıslahı hedeflenmektedir. …. tüm meraların yetiştiriciye açılmasına ve ıslahına, yemlerin dünya fiyatlarıyla üreticiye verilmesine, yem bitkileri üretiminin artırılmasına ve hayvan hastalıkları ile mücadeleye önem verilecektir. Meraların İyileştirilmesi: Ülkemizde hayvancılığın meralara bağımlı olması nedeniyle, maliyet düşürücü bir unsur olarak meraların önemi büyüktür. Bugüne kadar, meraların tespiti, tahsisi ve amaçlarıyla ilgili olarak Yasal bir düzenleme yapılmamış, bu konudaki düzenlemeler diğer yasalardaki ilgili hükümlere göre yürütülmüştür. Yasal boşluğu doldurmak, mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahsis ve amacına uygun kullanımını düzenlemek amacıyla yeni bir Mera Kanunu çıkarılacaktır. Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planında ( ) (Ormancılık) … erozyon kontrol ve mera ıslah çalışmalarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Kaliteli yem arzının artırılması ve çayır-mera arazilerinin işletilmesi esaslarının düzenlenmesi sağlanacaktır. Nadas Alanlarının Daraltılması (NAD) Projesi uygulamalarının devam ettirilerek baklagil ve yem bitkileri ekim alanları artırılacaktır. Sekizinci Kalkınma Planında (2001 – 2005) Hayvansal ürünler üretimi geliştirilecek, toplumun hayvansal protein bakımından dengeli ve yeterli beslenebilmesini sağlamak amacıyla hayvan ıslahı, hayvan hastalık ve zararlılarıyla mücadele ile kaliteli kesif yem ve yem bitkileri üretiminin artırılmasına, meraların ıslahına ve yayım hizmetlerine ağırlık verilecektir. Özel sektör tohumculuğunun teşvik edilmesi sonucu tohumluk üretimlerinde özel sektörün payı 1995 yılında ... yem bitkilerinde %11 iken, 1999 yılında … yem bitkilerinde %41 olmuştur. Nadas Alanlarının Daraltılması Projesi uygulama alanında, bakliyat ve yem bitkileri ekim alanları 1995 yılında toplam hektar iken, 1999 yılında hektara ulaşmıştır. (Ormancılık) 1999 yılı sonu itibarıyla Planlı dönemde … 92 bin hektar mera ıslahı çalışması gerçekleştirilmiştir… VIII. Plan döneminde … 30 bin hektar mera ıslahı çalışması yapılması beklenmektedir. Hayvancılığın öncelikli faaliyet dalı olduğu illerde mera ıslahına ve mera yönetimi çalışmalarına önem verilerek önem verilecektir. VII. Plan döneminde, 4342 sayılı Mera Kanunu çıkarılmıştır. Tarım yapılan alanlarda yüzde 3-3,5 oranında yer alan kaliteli kaba yem üretim alanlarının artırılması sağlanacaktır.

19 Yem Bitkileri İçin Üretilen Politikalar
Hayvancılık sektörünün kaliteli kaba yem ihtiyacının karşılanması, hayvansal ürünlerde önemli artışlar meydana getireceği; Mera alanlarının bilinçsizce kullanılmaları ve tarla haline dönüştürülmelerinden dolayı vasıflarının önemli derece bozulmuş olduğu ve yem bitkileri ekim alanlarının ise yeterli düzeylerde olmadığı; 1998 yılındaki 4342 Sayılı Mera Kanunu çıkarılana kadar mera ıslahı çalışmaları ile ilgili olarak Ormancılık faaliyetleri içinde ormaniçi mera alanlarının ıslahı konusunda çalışma yapıldığı anlaşılmaktadır.

20 Yem Bitkileri İçin Üretilen Politikalar
Gelişmiş ülkelerde %25 – 30 oranında olan yem bitkileri ekiliş alanlarına karşılık Türkiye’de bu oranın 1995 sonuna kadar %2,5 – 3 olduğu (2012 yılı sonu itibariyle ise %9,13 oranındadır) vurgulanmıştır. Türkiye’de yem bitkileri ekim alanı %25 oranında olduğu varsayılırsa (16,5 milyon dekar x %25) yaklaşık 4,1 milyon hektara tekabül eder. Nadas alanları da dahil edilerek hesap edilirse ( x %25) minimum 5,2 milyon hektar yem bitkileri ekiliş alanı demektir. Yem bitkileri tohumluk ihtiyacının karşılanmasında özel sektörün payı 1995 yılında %10 civarında iken 2011 yılında %54 olarak gerçekleşmiştir. Yem bitkileri desteklemelerinden sonra tohumluk ihtiyacı daha fazla artmıştır.

21 Türkiye’de Kaba Yem İhtiyacında Mevcut Durum
Türkiye’de Meraların Mevcut Durumu ve Meraların Kaba Yem İhtiyacını Karşılama Durumu Yem Bitkileri Ekiliş ve Üretim Miktarları ve Kaba Yem İhtiyacını Karşılama Durumu Satın alınan yemle sürdürülmeye çalışılan hayvancılık; evde yemek pişe(bili)rken her gün lokantada yemek yemeye benzer.

22 Mera Alanlarının Mevcut Durumu
Türkiye’nin Mera Alanları: 14,6 Milyon hektar Meralardan elde edilen kaba yem: 10 milyon ton Türkiye’nin yıllık kaba yem ihtiyacı: 55 milyon ton Kaba yem ihtiyacı (açığı): 45 milyon ton

23 Mera Alanlarının Mevcut Durumu
(500 kg canlı ağırlığında) Bir BBHB İçin: 1,2 hektar mera alanı bulunmaktadır. 1,2 hektar alandan ortalama 750 kilo kuru ot alınır. 4,5 ton kuru ot ihtiyacı vardır. 4,5 ton kuru ot için 9 hektar mera alanı gereklidir. Yaklaşık 3,5 ton kaba yem veya Yaklaşık 7,8 hektarlık mera alanı gereklidir.

24 Yıllara Göre Türkiye’de Yem Bitkileri Ekiliş ve Üretim Miktarları
Ekim Alanı (Hektar) Kaba Yem Üretimi (ton) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 * 2011 2012 ** 2000 yılına göre 2012 yılında toplam yem bitkileri ekim alanı yaklaşık 6 kat, kaliteli kaba yem üretimi ise yaklaşık 7 kat artmıştır. (*) Kaliteli Kaba Yem Üretimi 2010 yılına kadar kuru ot ve yeşil ot değerlerinin toplamı olarak alınmıştır. 2010 yılında ise kuru ot üretim miktarları yerine sadece üretilen yeşil ot üretim miktarları verildiğinden kaba yem üretiminde önemli bir miktarda artış görünmektedir. (**) 2012 yılında hayvan yemi için hububat (buğday, arpa, çavdar, tritikale yeşil otları) ve yem şalgamı «saman ve ot» başlığı altında ele alınmıştır.

25 Türkiye’de Karma Yem Üretimi
YILLARI YEM CİNSLERİNE GÖRE KARMA YEM ÜRETİMLERİ (TON) YEM CİNSLERİ  2010 2011 Toplam Broiler Yemleri Toplam Yumurta Yemleri Toplam Diğer Kanatlı Yemleri KANATLI YEMLERİ TOPLAMI B. VE KB. YEMLERİ TOPLAMI DİĞER YEMLER TOPLAMI GENEL TOPLAM

26 Dünya’da Karma Yem Üretimi
Dünyada yem denince akla karma yem gelmektedir. Üretimi eskilere dayanan karma yemlerin ilk endüstriyel üretimi 1800’lerin sonunda ABD’nin Missouri eyaletinde başlamıştır ve aynı İşletme halen üretimine devam etmektedir. Dünyada karma yem sektörüne yönelik ilk düzenlemeler 1916 ve 1920 yılları arasında yapılmıştır. Güvenli yem için güvenli yem üretimi kavramı 2000’li yıllarda oluşmuştur. İngiltere’de hayvansal kökenli yem katkılarından dolayı olduğu düşünülen BSE (deli dana) hastalığının aynı tarihlerde çıkması süreci önemli miktarda etkilemiştir.

27 Dünya’da Karma Yem Üretimi

28 Türkiye’de Karma Yem Üretimi
Ülkemiz tarihinde ilk karma yem üretimi 1950’li yıllarda gündeme gelmiştir. İlk girişim özel sektör tarafından 1955 yılında Kartal Kesif Yem fabrikasının kurulması ile gerçekleşmiştir. 1956’da devlet teşekkülü olarak Yem Sanayi Türk A.Ş kurulmuş ve özelleştirildiği 1996 yılına kadar Türkiye sathında yem fabrikalarının kurulmasına katkıda bulunmuştur. İlk yem fabrikaları 1958 yılında Ankara ve Konya, 1959 yılında Erzurum ve 1960 yılında İstanbul’da kurulan yem fabrikalarıdır. 1973 yılında ilk yasal düzenleme ile 1734 sayılı Yem Kanunu ve 1974 yılında ise Yem Yönetmeliği çıkarılmıştır. tarihinde «Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu» çıkarılmıştır. tarihinde «Yem Hijyeni Yönetmeliği» çıkarılmıştır.

29 Türkiye Yem Sektörünün Tarihsel Gelişimi

30 Türkiye Yem Sektörünün Tarihsel Gelişimi -2

31 Kaba Yem İhtiyacının Karşılanması Hakkında…
2012 yılı rakamları ile yaklaşık 1,8 milyon hektar yem bitkileri ekim alanından 34,5 milyon ton yeşil ot elde ediliyorsa; 5,2 milyon hektar yem bitkileri ekim alanı için yaklaşık 100 milyon ton yeşil ot elde edilebilecektir. Halihazırda kuru ot/yeşil ot oranı yaklaşık ¼ oranında kabul edilmekte olup 25 milyon ton kuru ot elde edilir; Yetiştirildiği bölgeye adaptasyon kabiliyeti iyi, kalite ve verimi yüksek sertifikalı yem bitkileri tohumu kullanılması halinde; kuru ot/yeşil ot oranı 1/3 kabul edilirse 35 milyon ton kuru ot elde edilebilir demektir. Meralardan elde edilen ortalama 10 milyon ton ile beraber 45 milyon ton olan kaba yem ihtiyacımız karşılanmış olmaktadır. (Hayvan varlığımızın değişmediği varsayılmaktadır.) Yani ihtiyaç duyulan miktar; hem yem bitkileri ekilen alanlardan daha fazla verim alınmasıyla hem de meraların ıslah edilmesiyle elde edilebilmektedir.

32 Kaba Yem İhtiyacının Karşılanması Hakkında…
Yem bitkileri üretimi ile ilgili olarak; Hayvansal üretimin önemli girdilerinden biri olmasının yanısıra toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerine, kendisini takip eden kültür bitkilerinin verim ve kalitesine olumlu etkilerde bulundukları bilinmektedir. Ayrıca kışlık olarak yetiştirilen tahılların ardından ana ya da ikinci ürün olarak silajlık mısır, sorgum veya sorgum-sudan otu melezi yetiştirilmesi, Pamuk, ayçiçeği, çeltik ve şeker pancarı gibi yazlık ürünlerin hasadından sonra kış döneminde uygun fiğ türlerinin yalın yada karışım olarak ekim nöbetine dahil edilmesi, Buğdaygil yem bitkileri, yemlik pancar veya üçgül gibi alternatif yem bitki türlerinin ürün desenine alınması, yem bitkileri yetiştiriciliğinin ekim nöbeti sistemleri içine yerleştirilmesi ve bu kapsamda desteklenmesi önerilmektedir. Çayır ve Meralar ile ilgili olarak; Büyükbaş hayvan varlığı nicelik olarak azalsa da nitelik olarak artmıştır; özellikle kültür ırkı melezi ırklarının son 10 yılda önemli artışı ile beraber kantitatif yapılan hayvancılıktan kalitatif hayvancılığa geçilmiştir. Böylelikle meralarda otlatma süresi azalmıştır. Ayrıca koyun ve keçi varlığındaki son 20 yılda önemli bir azalış olmasıyla mera alanları üzerindeki baskı azalmıştır. Buna rağmen çayır – mera alanlarının iyi evsafta olmaması; halen faydalanılabilir kaba yem miktarının az olması, bu kaynaklardan bilinçsiz faydalanıldığını akla getirmektedir.

33 Yem Bitkisi Üretiminin Desteklenmesi ve Etkileri
Yem Bitkisi Destekleri Yurtiçi Sertifikalı Tohumluk Kullanımı (TL/dekar) ve Üretiminin (TL/kg) Desteklenmesi Ürün bazında Destekler (TL/dekar) Destekleme Politikalarının Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi

34 Yem Bitkisine Yönelik Desteklemeler
tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ‘Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Karar’ ile ilgili olarak Tarım Bakanlığı, çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri üretimine ve yapay mera tesisine yönelik projeleri, belirli şartlar altında desteklenmeye başlamıştır. Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Uygulama Esasları Tebliği (Tebliğ No: 2006/9) tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğin amacı; ülkemiz hayvancılığının geliştirilmesi ve hayvansal üretimin artırılmasıdır. Bu desteklemeden Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı olan ve çok yıllık ve/veya tek yıllık yem bitkileri üreten üreticiler yararlanacaklardır. Desteklenecek yem bitkileri yonca, korunga, fiğ, Macar fiği, burçak, mürdümük, silajlık mısır, sorgum, sudan otu, sorgum- sudan otu melezi, hayvan pancarı, yem şalgamı, fiğ veya Macar fiği tahıl karışımı ve yapay çayır-meralardır. Yem bitkisi üretim desteği alan üreticiler silaj makinesi, çayır biçme makinesi, mibzer, balya makinesi alımlarında fatura bedelinin % 50’si kadar desteklenmektedir.

35 Yurt İçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği
Yem Bitkisine Yönelik Desteklemeler Yurt İçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Yonca Korunga, Fiğ 2008 5 TL/da 3 TL/da 2009 2010 2011 6 TL/da 2012 2013 8 TL/da Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan sertifikalı buğday, arpa, tritikale, yulaf, çavdar, çeltik, nohut, kuru fasulye, mercimek, susam, yerfıstığı, kolza (kanola), aspir, patates, soya, yonca, korunga ve fiğ tohumluklarını bitkisel üretim faaliyetinde kullanan ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere destekleme ödemesi yapılır. Desteklemeye tabi arazi miktarı, faturada belirtilen tohumluk miktarının her bitki türü için belirtilecek ekim normuna bölünmesi ile: Korunga, fiğ: 10 kg/dekar Yonca : 2,5 kg/dekar

36 Yurt İçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteklemesi, 2006……..2013
Yem Bitkisine Yönelik Desteklemeler Yurt İçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteklemesi, 2006……..2013 Korunga, fiğ 0,50 TL/kg Yonca 1,50 TL/kg Bakanlıkça tohumculuk kuruluşu olarak kabul edilen ve ÇKS’ye kayıtlı arazilerde sertifikalı yem bitkileri tohumluğu üreten/ürettiren özel sektör tohumculuk kuruluşlarına, sertifikalandırdıkları tohumluklar için, kg başına destekleme ödemesi yapılmaktadır. Türkiye’nin Yem Bitkisi Tohumluk İthalat ve İhracatı İthalat İhracat Miktarı (Ton) Parasal Değer (000 $) 2002 403 426 1 2005 3.989 8.327 2010 1.105 2.826 1.357 1.691 2011 2.147 6.518 281 1.163 2012 2.763 9.880 393 1.191

37 Yem Bitkileri Tohumluk Üretimi
Yıllara Göre Kamu ve Özel Sektör Tohumluk Üretimi (Ton) (Özel Sektörün Payı %) 1995 2000 2005 2010 2011 Kamu 1.342 1.543 2.662 1.007 846 Özel 145 1.507 1.231 502 983 Toplam 1.487 3.020 3.893 1.509 1.829 Özel Sektör Yüzdesi 10 50 32 33 54 Kamu kuruluşların genelde, özel sektör için cazip olmayan buğday, arpa, pamuk ve yem bitkileri gibi kendine döllenen bitkilerin tohumluklarının üretimini ön planda tutarken, Özel tohumculuk kuruluşları ise; mısır, ayçiçeği ve sebzelerin melez çeşitlerinin tohumlukları ile patates ve çimlerin sertifikalı tohumluklarının üretimlerini gerçekleştirmektedir. Yem bitkisi üretimi “Doğrudan Gelir Desteği” kapsamına alınması, üreticileri yem bitkileri yetiştiriciliğine yöneltmiştir. Ekim alanlarının genişlemesi nedeniyle yonca, korunga ve fiğ başta olmak üzere tüm yem bitkilerinde tohumluk ihtiyacı artmıştır.

38 Yıllar İtibariyle Ortalama Yem Bitkisi Desteklemeleri (TL/dekar)
Yem Bitkileri 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Yonca (sulu) 17 23 34 56 68 95 130 115 125 50 Yonca (Kuru) - 80 70 30 Korunga 14 18 27 38 55 75 90 40 Tek Yıllık Yem Bitkileri 7 9 37 35 Silajlık Tek Yıllık Yem Bitkileri 45 Silajlık Mısır (sulu) 10 21 60 Silajlık Mısır (kuru) Yapay Çayır Mera 100 Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, BÜGEM Not: 2000 – 2005 yılları arasında desteklenen yem bitkileri birim fiyatları maliyetler göz önüne alınarak İl Müdürlükleri tarafından belirlenmekte idi. Tabloda bulunan değerler ortalama değerlerdir.

39 Yıllar İtibariyle Yem Bitkileri Destekleme Tutarları
Yonca (ha) Korunga (ha) Fiğ (ha) Diğer Tek Yıllık Yem Bitkileri Yapay Çayır Mera (ha) Silajlık Mısır (ha) Diğer Tek Yıllık Silaj Yapımı Ekim Alanı Toplamı (ha) Çiftçi Sayısı Destekleme Tutarı (Milyon TL) 2000 4.325 1.723 6.320 4.556 9 36.923 53.855 10.741 2,4 2001 18.662 4.818 46.616 6.833 50.583 28.769 17,4 2002 31.934 6.543 96.296 11.085 8 69.987 51.383 35,6 2003 35.775 6.979 15.907 7 77.015 67.034 62,3 2004 52.275 12.044 30.701 30 73,5 2005 59.845 21.197 42.430 45 280,9 2006 26.733 56.578 230 4.641 564,2 2007 39.906 86.387 188 5.174 686,9 2008 60.087 25.079 55.108 169 3.440 300,3 2009 41.926 23.993 34.447 90 3.460 230,7 2010 51.084 28.377 32.075 124 4.316 252,9 2011 56.176 30.233 31.680 284 6.329 292,8 2012 53.944 28.649 20.910 184 7.133 303,9 Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, BÜGEM

40 Yonca Ekilişinde Desteklemelerin Yıllara Göre Etkisi
Yonca (TL/Dekar)** Yonca (hektar) Sulu Kuru Ekilen Alan* Desteklenen Alan** 2000 17 - 25.080 4.325 2001 23 24.900 18.662 2002 34 26.000 31.934 2003 56 29.000 35.775 2004 68 32.000 52.275 2005 95 37.500 59.845 2006 130 44.403 2007 80 53.490 2008 115 70 55.572 60.087 2009 56.930 41.926 2010 125 56.881 51.084 2011 55.855 56.176 2012 67.418 53.944 2013 50 30 ? *TÜİK Verileri **Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri

41 Korunga Ekilişinde Desteklemelerin Yıllara Göre Etkisi
Korunga** (TL/dekar) Korunga (hektar) Ekilen Alan* Desteklenen Alan** 2000 14 1.723 2001 18 4.818 2002 27 99.000 6.543 2003 30 6.979 2004 38 12.044 2005 55 21.197 2006 80 26.733 2007 39.906 2008 75 25.079 2009 23.993 2010 28.377 2011 90 30.233 2012 28.649 2013 40 *TÜİK Verileri **Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri

42 Fiğ Ekilişinde Desteklemelerin Yıllara Göre Etkisi
Tek Yıllıklar ** (TL/dekar) Fiğ (hektar) Ekilen Alan* Desteklenen Alan** 2000 7 6.320 2001 9 46.616 2002 14 96.296 2003 18 2004 23 2005 37 2006 50 2007 2008 30 2009 2010 2011 2012 45 2013 *TÜİK Verileri **Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri

43 Silajlık Mısır Ekilişinde Desteklemelerin Yıllara Göre Etkisi
Silajlık Mısır** (TL/Dekar) Silajlık (Hektar) Sulu Kuru Ekilen Alan* Desteklenen Alan** 2000 10 - 36.923 2001 14 50.583 2002 21 69.987 2003 30 77.015 2004 35 2005 60 2006 2007 2008 45 2009 2010 50 2011 55 2012 2013 75 *TÜİK Verileri **Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri

44 Sonuç ve Öneriler Türkiye’de yem bitkileri üretimi ve tohumluk üretimi yetersizdir. Yem bitkileri üretimi, desteklemelerle beraber artmıştır, (+) Çiftçiler, yem bitkisi desteği almak için üreticilik yapmıştır, (+ -) Hayvansal üretim yapmadan üretilen yem bitkilerinin pazarlama/satış sorunu ortaya çıkmıştır. (-) «Nadas Alanlarının Daraltılması» Projesi benzeri projeler yürütülmelidir, Ara ziraati olarak Yem Bitkileri ekilişlerine destekleme verilmelidir

45 Sonuç ve Öneriler Üretilen yem bitkilerinin değerinde pazarlanması ve takibi imkanını sunacak ot-silaj borsalarının kurulması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.

46 Sonuç ve Öneriler Yem Bitkisi Desteklemelerinin amacına uygun kullanımını sağlamak için; Yem bitkisi üreten işletmelerde, hayvan varlığı ve muhasebe kaydı tutmasına göre ilave destek verilmelidir.

47 Türkiye’de Hayvancılık ve Hayvan Yemleri Çalıştayı
Yem Bitkisi tohumluk üretim desteklerinin artırılması, Kendi kaba yemini üreten işletmelere daha fazla destek verilmesi, her işletme ihtiyaç duyduğu yem bitkisinin en az 1/3’ünü kendi üretmeli,

48 Türkiye’de Hayvancılık ve Hayvan Yemleri Çalıştayı
Yeşil kaba yemlerin destekleme kapsamına alınması (Tritikale, çavdar, arpa gibi ürünlerin silaj desteğine alınması), Yem bitkileri ekiliş alanlarını artırmak için ekiliş alanlarına göre desteklerin kademeli olarak artırılması (1-10 da için 10TL, da için 20 TL, da için 30 TL gibi), Silaj yapımının yaygınlaştırılması ve yeni silaj yapım tekniklerinin (balya silajı gibi) öğretilmesi

49 İlgiyle izleyen ve dinleyen herkese;
Teşekkür Ederim!… Sorular ve önerileriniz için:


"Türkiye’de Yem Bitkileri Desteklerinin Ekiliş ve Üretim Üzerine Etkisi" indir ppt

Benzer bir sunumlar


Google Reklamları