KİMYA.

... konulu sunumlar: "KİMYA."— Sunum transkripti:

1 KİMYA

2 A) ÇEVREMİZDE SAYISIZ MADDE VARDIR
Günlük yaşamda kullandığımız her maddenin kendine özgü ilginç bir serüveni vardır. Bisiklet yapımında kullanılan demire şekil verilmesi, oyuncakların ana maddesi olan plastiğin üretilmesi, kırılan yünün kumaşa dönüşmesi gibi. İşte, bu ünitede maddenin özelliklerini, nasıl sınıflandırıldığını ve günlük yaşamdaki kullanım alanlarını öğreneceğiz.

3 1.Maddeyi Niteleyen Özellikler Maddelerin varlığını duyu organlarımızla (kulak, göz, burun, dil, deri) algılarız. Maddeleri, duyu organlarımızla tanıyıp niteleriz. Maddeler, elle tutulabilir, gözle görülebilir ve hissedilebilir özelliklerine sahiptir.

4 2. Nitelemek Ne Demek? Maddeyi duyu organlarımızla tanır ve niteleriz. Niteleme amacıyla; saydam, opak (saydam olmayan), sert, yumuşak gibi zıt anlamlı özellikler kullanırız. Şimdi bu özellik çiftlerinden bazılarını inceleyelim: Saydamlık Ve Opaklık Pencereden baktığımızda dışarıyı görebiliyoruz. Neden duvardan bakınca dışarıyı göremiyoruz?

5 Maddelerin ışığı geçirme özelliği hayatımızı kolaylaştırmıştır
Maddelerin ışığı geçirme özelliği hayatımızı kolaylaştırmıştır. Pencere camı ve duvarlar her binanın vazgeçilmez kısımlarıdır. Biri diğerinin yerini tutmaz. Çünkü, pencere camı saydam, duvar ise saydam olmayan maddedir. Camın ışığı geçirme özelliği olmasaydı otomobil pencerelerinin yapımında ve gözlüklerde cam kullanılmazdı.

6 Maddeleri Nitelendiriyorum ..
Işığı gecirenler (Saydam) Işığı az geçirenler (Yarı saydam) Işığı geçirmeyenler (opak) Cam bardak Bazı plastikler Gözlük camı Buzlu cam Defter yaprağı Metaller (alüminyum, altın, çelik) Elektrik prizleri Lastik, Seramik, Ağaç Kumaş (yün, ipek) Deri, Tahta cetvel

7 Parlaklık ve Matlık Odun, bazı kömürler ve kum
Elmas, gümüş parlak maddelerdir. Odun, bazı kömürler ve kum mat maddelerdir.

8 Sertlik ve Yumuşaklık Maddelerin farklı sertliğe sahip olduğunu biliyor musunuz? Bazı maddeleri kolayca çizebilir ve şekil verebiliriz. Çeşitli nesneler kullanarak şekil verebildiğimiz maddeler yumuşaktır. Kolayca şekil veremediğimiz maddeler ise serttir. Çelik çivi, tahta kaşığı çizer mi? Tahta kürdan çelik kaşığı çizer mi?

9 Esneklik ve Berklik Paket lastiğini esnetebiliyoruz. Günlük yaşamda başka hangi maddeler esnektir? Paket lastiğini çekip bırakınca eski hâlini alır. Odun ise paket lastiği gibi esnemez, bu nedenle berktir. Tükenmez kalem yayı ve sünger esnek, çekiç sapı ve çivi ise berk maddelerdir. Esnek maddeler kolayca bükülebilir, berk maddeler ise bükülemez.

10 Sağlamlık ve Kırılganlık
Metal çivi, porselenden daha sert değil, ama sağlamdır. Çiviye çekiçle vurduğunuzda ne gözlemlersiniz? Porselenden yapılmış fincana çekiçle vurduğumuzda ne olur? Çiviye çekiçle vurulduğunda kırılmaz, fakat fincan kırılır. Çatal ve kaşık, sağlam bir madde olan çelikten yapılır. Sert plastikten yapılan ve piknik için kullanılan çatal ve kaşıklar ise kırılgandır.

11 Suyu Çekenler ve Çekmeyenler
Evinizdeki çiçeği suladığınızda suyun toprak tarafından çekildiğini gözlemlediniz mi? Yağmurlu bir günde neden naylondan yapılmış şemsiye ve yağ- murluk kullanıyorsunuz? Gördüğünüz gibi bazı maddeler suyu çekerken bazıları çekmez.

12 Maddelerin suyun içinde batmaları veya
Suda Batma ve Yüzme Maddelerin suyun içinde batmaları veya yüzmeleri büyüklüğüne değil, maddenin cinsine bağlıdr. Küçük taşlar ve kum suda batar. Sizin taşıyamayacağınız ağır bir tahta parçası bile suda yüzer. Bazı maddeler suda batar, bazıları ise yüzer, diyebiliriz. Hangisi tahta, hangisi metal kaşıktır?

13 Mıknatısla Çekilme Özelliği
Mıknastısı çelik ataş ile odun talaşına yaklaştırdığınızda ne gözlemlersiniz? Mıknatıs hangisini çekti? Mıknatıs tarafından çekilen maddelere örnek olarak demir ve çelik verilebilir. Lastik,cam, taş ve ağaç ise mıknatıs tarafından çekilmeyen maddelerdir. Bazı maddeler mıknatıs tarafından çekilir, bazıları ise çekilmez.

14 Renk ve Koku Birçok maddenin kendine özgü rengi vardır.Kömür, altın ve süt ne renktir? Su, hava, kolonya ve gaz yağı gibi maddeler renkli midir? Birçok maddenin kokusu vardır. Örneğin; kolonya ve parfüm kokulu, tuz ve şeker gibi maddeler ise kokusuzdur.

15 Pürüzlü ve Pürüzsüz. Etrafımıza bir bakalım. Halı ve duvarın yüzeyi pürüzlü, çelik tencerenin yüzeyi ve televizyonun ekranı pürüzsüzdür. Demek ki maddelerin bazıları pürüzlü bazıları ise pürüzsüz bir yüzeye sahiptir

16 3. Maddenin Nitelikleri ve Kullanım Alanları
Cam ve porselen kırılgandır. Eğer evleriniz porselenden yapılmış olsaydı kolayca kırılabilirdi. Bu nedenle evler sağlam ve opak maddeler kullanılarak inşa edilir. Benzer şekilde bisikletiniz camdan üretilseydi çok çabuk kırılabilirdi. Bu nedenle cam bisiklet üretimi için uygun bir madde değildir. Bir ürün elde ederken,ona uygun madde seçilmelidir.

17 Koltukların yumuşak ve esnek oluşu kullanım kolaylığı ve güzel bir
görünüm sağlar. Evimizde kullandığımız bazı nesneler opak malzeme kullanılarak yapılır. Plastik esnek olduğu için, otomobil lastiği ve birçok eşyanın yapımında işe yarar.

18 Temizlik amacıyla kullanılan kağıt havlunun, suyu çekme özelliği vardır. Mıknatıs tarafından çekilen demir, çelik gibi maddeleri diğer maddelerden kolayca ayırırız.

19 Kışlık ayakkabıların tabanındaki pürüzler karlı ve ıslak zeminde kaymamızı önler.
Yağmurluklar, suyu geçirmeme özelliğine sahip olan plastikten yapılır.

20 4. Nesneleri Sınıflandırmak Kolay mıdır?
Nesneler kullanıldıkları yere göre cisim, eşya, malzeme gibi farklı isimler alabilir. Bu nedenle, nesneleri sınıflandırırken kesin sınırlar çizilmemelidir. Atatürk, uygarlık yolunda ilerlemek için bizlerin de bilimle iç içe olmamızı istemiştir.

21 5. Madde, Cisim, Malzeme, Alet, Eşya
Makas, tornavida ve ipliğin hangisi malzemedir? Hava, toprak, kum, taş ve suyun ortak noktası ne olabilir? Saydığımız tüm bu örnekler maddedir. Şişe, bardak, vazo ve sürahi cama şekil verilerek elde edilen cisimlerdir. Sıra, masa ve kurşun kalem, ağaçtan yapılmış cisimlerdir.

22 Cisim, katı maddenin şekil verilmiş halidir
Cisim, katı maddenin şekil verilmiş halidir. Sıvılar ve gazlar cisim değildir. Çünkü sıvılar içinde bulundukları kabın şeklini alır. Gazlar ise bulundukları kabın içini doldurur. Malzeme, birçoğunu bir araya getirerek bir tüketim maddesine dönüştürdüğümüz maddelerdir.

23 Aletler en çok marangozluk, ayakkabıcılık, sıvacılık, tornacılık ve çiftçilik gibi işlerle uğşanlar tarafından kullanılır. Aletler bu meslek sahiplerinin vazgeçilmez araçlarıdır. Örneğin saatçi; tornavida, büyüteç ve pens gibi aletler kullanır. Eşyalar eskir, ama tükenmez. Televizyon bir eşyadır.

24 Marangozların masa ve sandalyeyi nasıl yaptıklarını hiç düşündünüz mü?

25 Marangozun çeşitli eşyaları yapabilmek için kullandığı ağaç bir maddedir. Kereste, ağaca şekil verilerek elde edilmiş bir cisimdir. Masa ve sandalye yapımında kullanıldığında ise malzemedir. Marangozun keresteden yaptığı masa ve sandalye gibi maddeler birer eşyadır. Sandalye yaparken kullanılan keser, tornavida, çekiç ve testere birer alettir.