SIĞIRLARDA ÜREME Süt Üretimi son 15 yılda % 15 artmıştır.

... konulu sunumlar: "SIĞIRLARDA ÜREME Süt Üretimi son 15 yılda % 15 artmıştır."— Sunum transkripti:

1 SIĞIRLARDA ÜREME Süt Üretimi son 15 yılda % 15 artmıştır.
Gebelik İndeksi % 27 oranında artmıştır.2,03 den 2,77 oranına yükselmiştir. Açık gün sayısı 130. günlerden 170. güne yükselmiştir. Her geçen gün özellikle sağmal sayısı yüksek olan işletmelerde üreme ile ilgili problemler artmaktadır.

2 Kızgınlık Peryodu Çoğu literatür bir ineğin kızgınlığını ortalama 18 saat olarak belirtmiştir.Ancak kızgınlık takip metotları ile yapılan araştırmalar ortalama kızgınlık süresinin özellikle büyük sürülerde 8-12 saat olarak daha kısa olduğunu göstermektedir.Kızgınlık başladığı dönemde ovaryumda folikül oluşumu başlamıştır.Folikül bu aşamada akıcı su toplamış kabarcık formdadır ve yumurta ihtiva eder. Folikül estrojen hormonunu salgılar,estrojen kızgınlık boyunca vajinal mukosun salgılanmasında rol oynar. Estrojen yine hipofiz ön lobundan GnRH (Gonadotropin Releasing Hormone)hormonunun salgılanmasını tetikler. GnRH Hormonu,LH (Lutein Hormon)’nın yine Hipofiz Ön Lobundan Salınımını stümüle eder. LH;Yumurtalıktan yumurtanın salınımı üzerine rol oynar. Östrus döneminde Yumurta Oviduct a geçer ve ortalama 32 saat kalabilir. Bu dönemde eğer tohumlama yapıldıysa oviducta gelen sperma ile yumurta birleşir dolayısıyla embriyo oluşur.Oluşan embriyo Uterusa (Ana Rahmi) ulaşmadan önce oviducta 3-4 gün kalır.

3 Kızgınlık Peryodu LH Korpus Luteum oluşumunu ve progesteron üretimini ve büyük foliküllerden estrojen üretimini aktive eder. Korpus Luteum’un (Sarı Cisim) ovaryumun üzerine çok önemli bir etkisi vardır. Korpus Luteum Kızgınlık sonrası yaklaşık 4-5 gün sonra progesteron salgılamaya başlar ve 9-10 gün içerinde maksimum noktaya ulaşır. Progesteron Hormonu gebeliğin devamı için esansiyeldir. Progesteron ineğin tekrardan kızgınlığa gelmesini ve ovulasyonu önler. Hayvan gebe kalmamışsa Uterus Estrus Siklusunun yaklaşık günlerinde prostogalandin salgılamaya başlar. Prostoglandin salınımı ile Korpus Luteum oluşumu Progesteron seviyesinin hızla düşmesi sonucu duracaktır.Ancak başarılı bir tohumlama oluşmuşsa embryo Prostoglandin salınımını bloke edecek dolayısıyla Korpus Luteum progesteron salgılamaya devam edecektir.

4 Kızgınlık Peryodu Progesteron salınımının azalması ile GnRH salınımı artacaktır. GnRH,LH ile beraber FSH (follicle stimulating hormone)’yı uyarır. FSH,ovaryum foliküllerin hızlı bir şekilde büyümesi yönünde etki eder. Foliküller estrojen salgılayarak yeni bir kızgınlık döneminin ve ovulasyonun başlamasını sağlar ve başarılı bir gebeliğe kadar bu şekilde devam eder. Kızgınlık Siklusu yukarda açıklanan sistemden daha kompleks bir yapıdadır.

5 İnek ya da düvelerde kızgınlık sürelerinin başlangıcını saptamak zordur. Kızgınlık süreleri farklı olabileceğinden kızgınlığın nezaman başladığı iyi bilinmelidir. Kızgınlığın başlangıcı hakkında doğru bir bilgiye sahip olabilmek için iyi ve düzenli kızgınlık kontrolleri yapılması şarttır. Kızgınlık başlangıcını takip eden 8. ile 16. saatler arasında yapılan tohumlamalar başarılı bir döl verimi için en uygun zamandır. Bu nedenle pratikte, sabah kızgınlık gösteren inek ve düvelerin (Cidago min 127,330 ort CA) akşam saatlerinde, akşam saatlerinde kızgınlık gösterenlerin ise ertesi sabah tohumlanması önerilmektedir.

6 Gebe kalmadıkları sürece düveler ortalama 20, inekler 21 günde bir kızgınlık gösterirler ve kızgınlık süreleri düvelerde 15,ineklerde 18 saattir. Gebelik ancak bu durumdaki hayvanların en uygun zamanda döllenmesi ile elde edilebilmektedir. Bu nedenle her inekten yılda bir yavru alınabilmesi için bu dönemdeki bir hayvanın davranışlarını (kızgınlık belirtilerini) çok iyi bilmek gerekir. İneklerde yumurta oluşumu kızgınlığın başlangıcından ortalama 18 saat sonra olur. İneklerde başarılı bir döllenmeden sonra gebelik süresi ortalama 283 gündür. Ancak bu ırka, yaşa, ikiz doğuma, cinsiyete ve besleme düzeyine göre değişir. Sütçü ırkların gebelik süresi etçilere göre, ikiz doğumlarda normale göre gebelik süresi 2-3 gün, ve düvelerin ineklere göre gebelik süresi 1 gün daha kısadır. Erkek buzağı dişiye göre 1 gün geç doğar.

7 Kızgınlık Gösteren Hayvan Oranı Zaman Aralıkları Saat 06. 00 - 12
Kızgınlık Gösteren Hayvan Oranı Zaman Aralıkları Saat % % % % Kaynak: Department of Dairy Science Virginia Polytechnic Institute

8 Anestrus Genellikle laktasyonun ilk döneminde NEB dönemindeki hayvanlarda görülür. Mastitis,Eşin atılamaması (Retained Placenta),Mastitis (Meme İltihabı),Metritis, brusella gibi hastalıklar anestrus vakasını artırır. Yüksek olduğu sürülerde özellikle kuru dönem beslemesinde aşırı yağlılık ve zayıflık yönünden takip edilmeli uygun rasyon hazırlanmalı ve laktasyonun ilk dönemlerinde enerji miktarı artırılmalı… Ketosis yönünden sürü takip edilmeli oran olarak yüksekliği durumunda karbonhidrat miktarı artırılmalı.

9 Ovaryum Kistleri Genetik en önemli nedenlerin başında gelir.Toplam sürüdeki oranı % 10’ların üzerindeyse kullanılan tohum incelenmelidir. Yine özelikle Vücut Kondüsyon Skorları zayıf olan hayvanlarda daha sıklıkla görülür. Estrojenik yem hammaddeleri;mera besisinde taze yeşil otlar,yaş yonca,kanatlı gübresi (bazı ülkelerde özellikle düve yetiştiriciliğinde protein kaynağı olarak kullanılmakta..). Küfler (Özellikle Zeralonin); verilen yemden şüpheleniliyorsa toksin bağlayıcılı kullanılması tavsiye edilmelidir.(Beta glukanlı)

10 Zayıf Kızgınlıklar İklim;aşırı sıcaklık durumunda görülür.
Besleme çok önemli bir faktördür;Yüksek verimli,düşük kondüsyonlu hayvanlar kızgınlık başlangıcı ve gebelik idamesi için yeterince hormon üretemezler.Bu durumlarda rumende parçalanmayan yağ ilavesi (max % 6) ilave edilmelidir.Kolesterol ;estrojen ve progesteron hormonun prekörzorudur. Kolesterol seviyesi 230 mg/dl ( güne kadar) olmalıdır.

11 Anormal Kızgınlık 18-24 Gün ortalamasından sapan kızgınlık dönemlerine anormal kızgınlık adı verilir. Yüksek oranda görülen işletmelerde;Veteriner Hekim kontrolünde prostaglandin,Prostaglandin+GnRH proğramları önerilmelidir.

12 Kızgınlık Tespit Bantı
Birçok Kızgınlığın tespit edilememesi aslında bir bulmaca değildir. Bunların bir çoğu geç saatlerde veya iki gözlem dönemi arasında olduğundan tespitleri oldukça zordur. Kızgınlık Bantları kullanılarak herhangi bir gözlem methodu çok etkin hale getirilebilir. Hayvanların kızgınlıklarının zamanında saptanmasıyla gebelik oranları artacak,doğum aralıkları ve tohumlama maliyetleri azalacaktır.

13 Kızgınlık bandı sırt bölgesi ile kuyruk sokumu arası bölgesine yapıştırılır.
Kızgınlık Bantı yapıştırılan hayvanın üzerine sıçrayan diğer hayvanın göğsüyle verdiği sabit kuvvet ile banttaki plastik tüp kırmızı renge dönüşür. Bu tespit hayvanın kendisine sıçrama yaptırdığını,dolayısıyla kızgın olduğunu ve tohumlama döneminin geldiğini gösterir. Kızgınlık Bantları, kızgınlık dönemlerindeki sığırların doğal davranış prensiplerine dayalı olarak çalışmaktadır. İçerdiği zamanlama mekanizması sayesinde, kızgınlık periyodunun en uygun dönemini belirlemeye yarayan mevcut en gelişmiş cihazdır. Bu zamanlama mekanizması,tam kızgınlık gösteren hayvanların en az 3 saniye ve üstü zaman süresince sıçramaya maruz kalması esasına göre geliştirilmiş olup daha az süreli, yanıltıcı sıçramaların elimine edilmesinde oldukça faydalıdır.

14 Doğum Sonrası Kızgınlık İzlenmesi:
Doğum sonrası ortalama günlük dönemde Kamar® Bantlarının uygulanması, hayvanların tekrar kızgınlığa başlama tespitinde büyük faydalar sağlayacaktır. Hayvanların tekrar ne zaman kızgınlığa geldiğini bilerek, sürüdeki problemli hayvanların tespit edilmesine ve dolayısıyla doğum aralıklarının azalmasına yararı olacaktır.

15 Östrus Senkronizasyonu ve Kızgınlık Bandı
Östrus Senkronizasyonu hem süt hem de et tipi hayvancılık işletmelerinde bir çok avantajlar sunmaktadır. Bu işlem normal suni tohumlama programı için gerekli olan toplam gün sayısını azaltmaya yardımcı olur ve gerekli olan işçilik masraflarını da önemli ölçüde azaltır. Kızgınlık belirtileri kontrol edilerek yapılan senkronizasyon programları gebe kalma oranlarını artırır. Kızgınlık Bantlarının östrus senkronizasyon programları üzerinde uygulanan sürülerde gebe kalma oranlarını arttırdığı kanıtlanmıştır.

16 Pratikte sahada yapılan çalışmalarda,senkronizasyon programı uygulanan sürülerde kızgınlık süresinin değişiliklik gösterdiği gözlemlenmiştir. Senkronizasyon yapılan sürülerde 7 ila 10. günler arasında kızgınlık görülmesi beklenir. Fakat bazı üreticiler 48 saat sonra tohumlama yoluyla gebelik oluşturmaya çalışmaktadır. Bu da tam saptanamayan kızgınlıklar sonucunda başarısız sonuçlar alınmasına sebebiyet vermektedir. Aslen yapılan hormon tedavisinin ve işçilik masraflarının maliyeti göz önüne alındığında yanında neredeyse ihmal edilebilecek maliyeti olan ilave Kızgınlık Bantıyla işletmelerdeki en önemli gizli maliyet olan kızgınlık tespit edilememesinin önüne geçilmiş olacaktır.

17 İki Kere Kontrolün Yararları:
Embriyonik ölümler, başarısız tohumlama ve döl tutmama sebebiyle erken dönemde tespit edilebilecek kızgınlık belirtileri sebebiyle Kamar® Bantlarının tohumlama sonrasında da tekrar yapıştırılması süt sığırı işletmelerine doğum aralıklarının kısaltılması yoluyla büyük faydalar sağlayacaktır.

18 Ürünün Özellikleri 1-)1960 senesinden bugüne 45 seneyi aşkın bir süredir güvenle kullanılmaktadır. 2-)Diğer kendinden yapışkanlı bantların aksine, yapışkan sayesinde kolayca düşmez ve en çok şikayet edilen bu konuda diğer kızgınlık bantlarından üstünlük sağlar. En sık düşmelerin rastlandığı sıçramalar esnasında dahi Kızgınlık Bantları yerlerini muhafaza eder. Doğru uygulandığında,yağmur ve kardan etkilenmez. Diğer kendinden yapışkanlı bantlar bu koşullara dayanıksızdırlar. 3-)Okuması çok kolaydır, diğer bantlar gibi yorumlama kılavuzuna ihtiyaç duyulmaz. Kafa karıştırmaz ve herkes için aynı sonucu verir. Ya kırmızı yada beyazdır... 4-)Özel zamanlama mekanizması sayesinde 3 saniye ve üzeri sıçramalarla aktive olur. Bu özelliği ile yanıltıcı sıçramaların elimine edilmesinde oldukça yararlıdır. 5-)Diğer bazı kendinden yapışkanlı bantlarda olduğu gibi kullanım öncesi 38°C'ye kadar ısıtılması ya da bu sıcaklıkta depolanması gerekmez. Her koşulda rahatlıkla ve güvenle kullanılabilir.