PALYATİF BAKIMDA HEMŞİRELİK

... konulu sunumlar: "PALYATİF BAKIMDA HEMŞİRELİK"— Sunum transkripti:

1 HEMŞİRE Aklıyla Bakar Yüreğiyle Hisseder Bilgisiyle Hayat Verir…

2 Ölüm bambaşka olabilir,insanca ve onurlu… Cicely Saunders

3 Hastayı rahatlatma felsefesi üzerine kurulmuş hemşirelik mesleğini yapan bizlere, insanca ve onurlu sonu hazırlamada ciddi sorumluluklar düşmektedir… Ölümcül hastaların bakımında temel amaç, hastanın fiziksel ve ruhsal yönden rahatlığının sağlanması ve kalan yaşam süresinin kalitesinin arttırılması olmalıdır. Profesyonel bir ekip tarafından verilen bu bakım, tedavi edici bir yaklaşım değil; destekleyici bir bakımdır.

4 Hemşirelik Bakımında Temel Prensipler
Semptomların değerlendirilmesi Hasta odaklı planın yapılması Hasta ve ailesinin bilgilendirilmesi Planlanan bakımın uygulanması Bakım sonuçlarının değerlendirilmesi Hastanın yaşam kalitesinin artırılması

5 Semptomların Değerlendirilmesi
Kaşeksi Asit Konfüzyon Öksürük Deliryum Dispne İnkontinans Bulantı, kusma Sekresyon Zayıflık Ağrı Anksiyete Ajitasyon Depresyon Halsizlik

6 Terminal Dönem Hastaları İçin Önemli Üç Durum
İZOLASYON YALNIZLIK

7 Ölmek Üzere Olan Hastada Hemşirelik Yaklaşımları
Psişik morbiditeyi ve psikolojik acıyı azaltmak Uyumu sağlayarak yaşam kalitesini arttırmak Kaygı, depresyon ve diğer psikiyatrik semptomları düzeltmek Yalnızlık ve izolasyonu önlemek Ağrı ve diğer fizyolojik semptomlarla başetmeye yardım etmek Hastanın tedaviye etkin katılımını sağlamak ve hastanın umutlarını destekleyip güçlendirmek.

8 Ağrı Kontrolünde Hemşirenin Rolü
Ağrının nedenlerini, özelliklerini Ağrı kontrolünü etkileyen faktörleri Prevalansını Değerlendirmesini Ağrı geçirme yaklaşımlarını bilerek, ekibin aktif bir üyesi olarak çalışmak ve hastayı rahatlatmaktır.

9 Hastanın Bakım Planı Yapılırken
Hastayı bir bütün olarak ele almalı Hastanın korkularını tanımalı, bunları gidermek için girişimler planlamalı Hasta ve yakınlarının bilgi eksikliği giderilmeli Ağrının kaynağı bulunmalı ve ağrıyı azaltmak için masaj ,sıcak ,soğuk uygulama,uygun pozisyon verme gibi önlemler alınmalıdır

10 Ağrı oluşturabilecek girişimler dikkatli, nazik yapılmalı ve sözel olarak hastanın rahatsızlığının kabul edildiği belirtilmelidir. Yapılacak işlemler hakkında hastaya bilgi verilmeli, soruları cevaplandırılmalıdır. Hastanın daha önceki ağrı deneyimleri sorgulanmalı, ağrıyı azaltan girişimler sorulmalı ve buna benzer bilgiler için hasta kayıtları incelenmelidir. Hasta yakınlarının bakıma katılımı sağlanmalıdır. Hasta ve hasta yakınları yada ekip üyelerinin yanlış inanışları ve nedenleri saptanmalı, yanlış bilgiler düzeltilmeli, bu konuda eğitim verilmelidir.

11 Ağrı kontrolünde farmakolojik olmayan ağrı giderme yöntemleri kullanılmalıdır.
Bunlar: Sık pozisyon değiştirmek Masaj,sıcak,soğuk uygulama yapmak,ılık banyo yapmak Ağız bakımı vermek,lavman,rektal tüp uygulamak Havalı yatak kullanmak

12 Yatak istirahatı uygulamak
Hastaya parlak ışık ve gürültüden uzak, rahat ve sakin bir ortam hazırlamak Gevşeme tekniklerini öğretmek Dikkati başka tarafa çekmek Arzu ettiği kişilerle görüşmesini sağlamak Hasta ile ağrıyı ,nedenlerini ve diğer sorunlarını konuşmak,gerekli açıklamaları yapmak

13 Anksiyete ve Depresyonda Hemşirelik Yaklaşımları
Terminal dönemdeki hasta hastalığı ile savaşma çabasındayken zorunlu olarak birçok aşamadan geçer bunlar inkar, kızgınlık, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenmedir.

14 İnkar Aşamasında Sosyal destek artırılmalı,
Tedavi süreciyle ilgili bilgilendirilmeli İnkarı sözel olarak desteklenmeli Hastaya zaman tanınmalıdır

15 Öfke Aşamasında Hastanın kendi yaşamını daha fazla kontrol etmesine izin verilmeli, Öfke reaksiyonu altındaki nedenlerle ilgilenilmeli ve güven duygusu güçlendirilmelidir.

16 Pazarlık Aşamasında Hasta konuşmaya teşvik edilmeli
Dinsel destek sağlanmalı Korkuların ve günahkarlık duygularının ortadan kaldırılmasında hastaya yardımcı olunmalıdır

17 Depresyon Aşamasında Bu dönemde hastanın duygularını ifade etmesine olanak verilmeli Hasta etkili bir şekilde dinlenerek desteklenmelidir.

18 Kabullenme Aşamasında
Tedavi programlarına mümkün olduğunca hastaların katılmalarının sağlanması için hastalar cesaretlendirilmelidir.

19 Hemşirelik Girişimleri
Hasta ve ailesi ile olumlu bir iletişim ve işbirliği sağlamak, Hastanın kaybolduğunu hissettiği kontrolünü yeniden sağlamak ya da birinin hastanın çevresine hakim olduğu duygusunu vermek, Geçmişteki baş etme yöntemlerini değerlendirmek, uygun yöntemin kullanılmasını sağlamak, Hasta ve ailesine yeterli psikososyal destek sağlamak

20 Palyatif Bakımda Ekibin Bir Parçası Olan Hemşireler
Hastanın bireyselliğinin ve aile bütünlüğünün korunmasını Ailenin duygusal ve fiziksel olarak güçlenmesi için planlama yapma Aileyi yas sürecine hazırlama Semptomları kontrol ederek hastanın rahat ölümünü sağlama ile sorumludur

21 Ölmekte Olan Hastalara Bakım Veren Hemşirelerin
Birçok alanda bilgili ve becerikli olmalarını stresle uygun şekilde baş edebilmelerini. Hasta ile iletişim kurmak, ona gereksinimi olan desteği verebilmek için, öncelikle yaşam, hastalık, ölüm ve kayba ilişkin kendi duygularını gözden geçirmelerini gerektirir Hastaları dinlemek ve hastaların hastalıkla ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşmak için güdeleyici sorular sormalı

22 Ölmekte Olan Hastalara Bakım Vermek
Hemşirelerin böylesi bir iletişimi sürdürebilmeleri için sürekli okumaları, bilgilerini uygulamaya aktarmaları ve kendi bireylerin geçmiş deneyimleri, destek kaynakları tartışılmalı, olumsuz düşünceleri ortaya çıkarılmalı ve genel problem çözme yöntemleri anlatılmalıdır. Hemşirelik uygulamalarında amaç, bireylerin hastalık ve ölüm süreci ile baş etmelerinde ve yaşantılarında anlam bulmalarında onlara yardım etmektir.

23 Yaşam Sonu Bakımda Ailelerin Gereksinimleri
Mümkün olduğu kadar erken açık ve dürüst bilgi Yas ve üzüntü ile başa çıkmada yardım Affetme gibi bitirilmemiş işlerle başa çıkmada yardım Ölmekte olan yakınları ile nasıl konuşacakları ve nasıl bakım verecekleri konusunda eğitim ve destek Alınması gereken kararların içselleştirilmesini anlama Ölme sürecini anlama Rahatlık sağlayanlara karşı yaşamı uzatan girişimleri anlama Ölmekte olan üyelerine rahatlık sağlamada ailenin rolünü anlama Rutinden çok kişiselleştirilmiş bakım ve konuşmalar

24 Keder Yaşayan Aile Bireylerine Yardım Etme Yolları
Aile bireylerinin yaşadıkları duyguların doğal olduğunu anlamalarına yardım etme Uygun ağrı kesicilerin hastaya verildiği konusunda aileye güvence verme

25 Hastanın nasıl rahatlayacağını aileye öğretme
Hastalarını gördüklerinde ne bekledikleri ve hastanın durumu bozulurken görebilecekleri değişiklikleri aile ile konuşma Hastanın görünüşüne özen gösterme Aile bireylerinin yitirdikleri kişiyi görmelerini destekleme

26 Öfkeyi anlama ve iletişim kurma
Etkin dinleme Güven duygusunu sürdürme Zor kararlarda aileye yardım etme Aileyi destek gruplarına yöneltme Stresi azaltmaya yardım etme

27 Bir çalışmada hasta ve yakınlarının iyi bir ölüm için
Etkin bir ağrı ve semptom tedavisi uygulanmasını Açık kararlar alınması ve uygulanmasını, Yararsız tedavilerle ölüm sürecinin uzatılmamasını, Ölüm için hazırlanabilmeyi, vedalaşabilmeyi, yakınlarıyla zaman geçirebilmeyi Kişilik bütünlüğüne saygı gösterilmesini ve diğer insanlara katkıda bulunabilmeyi (hediyeler, zaman ya da bilgi paylaşımı) talep ettiklerini ifade etmişlerdir.

28 Teşekkür Ederim…