1 Öğretmen yeterlikleri ve kariyer basamakları. 2 Milletleri Kurtaranlar Yalnız ve Ancak Öğretmenlerdir. ATATÜRK.

... konulu sunumlar: "1 Öğretmen yeterlikleri ve kariyer basamakları. 2 Milletleri Kurtaranlar Yalnız ve Ancak Öğretmenlerdir. ATATÜRK."— Sunum transkripti:

1 1 Öğretmen yeterlikleri ve kariyer basamakları

2 2 Milletleri Kurtaranlar Yalnız ve Ancak Öğretmenlerdir. ATATÜRK

3 3 Ülkemizin Eğitim Politikaları: Ülkemizin Eğitim Politikaları:  Atatürk’ün emir ve direktifleri,  T.C. Anayasası,  Millî Eğitim Temel Yasası,  Kalkınma Plânları,  Hükümet Programları,  Millî Eğitim Şûraları

4 4 Öğretmenlik mesleğindeki pek çok konuyu tanımlama ilişkilendirme ve ayırmada kullanılacak bir düşünce bağlamı oluşturmak ve öğretmen yetiştirmedeki gelişmeleri de bu bağlamda değerlendirmede fayda bulunmaktadır.

5 5 Birleşmiş milletler eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile Uluslar arası Çalışma Örgütü (İLO) nun ortaklaşa hazırladıkları “Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi” sözü edilen düşünce bağlamı için başvurulacak kaynakların başında yer almaktadır.

6 6 Öğretmenlerin statüsünün iyileştirilmesi ile ilgili olarak, dünyadaki birikim ve deneyimin değerlendirilmesi sonucunda bir dizi ortak kural ve önlemler bütününü sunan “Statü Tavsiyesinde” öğretmenlerin yetiştirilmesi ile ilgili olarak,

7 7 TEMEL İLKELER Eğitim okulda geçen ilk günlerden başlayarak insan kişiliğinin tam gelişmesini, topluluğun düşünsel, moral, sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan ilerlemesini ve ayrıca temel özgürlüklerle ve insan haklarına derin bir saygı aşılamayı amaçlamalıdır. Bu değerler çerçevesinde, eğitimin barışa,tüm uluslar arasında ve tüm din yada ırk grupları arasında dostluğa,hoşgörüye ve karşılıklı anlayışa yapabileceği katkıya en büyük önem verilmelidir.

8 8 Öğrenimin ilerlemesinin büyük ölçüde öğretmen kitlesinin niteliklerine ve yeteneğine,bu kitlenin üyelerinden her birinin insani eğitsel ve mesleksel niteliklerine bağlı olduğu kabul edilmelidir.

9 9 Öğretmenlerin statüsü, eğitim alanında ulaşılacak amaç ve hedefler gözönüne alınarak, Bu konudaki gereksinimlere yakışır (uygun) olmalıdır; bu amaç ve hedeflere ulaşılması için, öğretmenler hakça bir statüden yararlanmalı ve öğretmenlik mesleği, hak ettiği kamusal saygınlığı görmelidir.

10 10 Öğretim, üyelerinin bir kamu hizmeti sağladığı bir meslek olarak düşünülmelidir. Bu meslek öğretmenlerden yalnızca özenli, düzenli ve sürekli bir öğrenim pahasına kazandıkları ve sürdürdükleri derin bilgiler ve özel yetenekler değil,ama aynı zamanda yükümlü oldukları öğrencilerin eğitimi ve esenliği için üstlendikleri kişisel ve topluluklarla ilgili sorumluluk anlayışı da gerektirir.

11 11 Öğretmemelerin yetiştirilmesi ve istihdamı ayrımcılığın soy, renk, cinsiyet,siyasal görüşler, toplumsal yada ulusal köken, ekonomik durum temellerine dayalı hiçbir biçimine yol açmamalıdır.

12 12 Öğretmenlerin çalışma koşulları,eğitimin en yüksek derecede etkinliğini sağlayacak nitelikte olmalı ve öğretmenlere,kendilerini tümüyle mesleksel uğraşlarına adama olanağı vermelidir.

13 13 Öğretmen örgütlerinin eğitimin ilerlemesinde büyük ölçüde katkıda bulunabileceğini ve dolayısıyla bu örgütlerin eğitim politikasının hazırlan- masına katılımları gerektiğini kabul etmek uygun olacaktır.

14 14 ÖĞRETİMİN AMAÇLARI VE EĞİTİM POLİTİKASI Varolan tüm kaynak ve yetkililere başvurarak,yukarıda açıklanan temel ilkelere uygun bütüncü bir eğitim politikası tanımlamak için, zorunlu olduğu kadarıyla,her ülkede uygun önlemler alınmalıdır.bu amaçla yetkili makamlar,öğretmenler için aşağıdaki ilke ve hedeflerin sonuçlarını göz önünde bulundurmalıdırlar Varolan tüm kaynak ve yetkililere başvurarak,yukarıda açıklanan temel ilkelere uygun bütüncü bir eğitim politikası tanımlamak için, zorunlu olduğu kadarıyla,her ülkede uygun önlemler alınmalıdır.bu amaçla yetkili makamlar,öğretmenler için aşağıdaki ilke ve hedeflerin sonuçlarını göz önünde bulundurmalıdırlar

15 15 A) Her çocuğun eğitimin tüm avantajlarından yararlanma temel hakkı vardır.Özel bir pedagojik davranış gerektiren çocuklara gerekli dikkat gösterilmelidir. B) Cinsiyet, soy,renk,din, siyasal görüşler,ulusal yada toplumsal köken yada ekonomik duruma dayalı hiçbir ayrımcılık yapılmaksızın,herkese öğrenim hakkının kullanımı için eşit kolaylıklar sağlanmalıdır.

16 16 Geleceğin öğret-menlerinin yetiştirilmesi ile ilgili politikalar, gerekli moral, düşünsel ve fiziksel nitelikleri taşıyan ve istenilen bilgi ve beceriye sahip yeterli sayıda öğretmenle toplumun ihtiyaçlarını karşılamaya dayanmalıdır. Geleceğin öğret-menlerinin yetiştirilmesi ile ilgili politikalar, gerekli moral, düşünsel ve fiziksel nitelikleri taşıyan ve istenilen bilgi ve beceriye sahip yeterli sayıda öğretmenle toplumun ihtiyaçlarını karşılamaya dayanmalıdır.

17 17 Bu ihtiyacı karşılamak için yetkili makamlar öğretmen yetiştirmeyi yeterince çekici kılmalıdır.

18 18 Öğretmen yetiştirme sistemine kabul edilmek için uygun bir orta öğretimi bitirmiş olmak ve öğretmenlik mesleği için istenilen kişisel nitelikleri taşımak gerekir.

19 19 Çeşitli ülkelerce kabul edilmiş kurallara göre, öğretmenlik yapma yetkisi veren unvanların uluslar arası plânda tanınmasına ulaşmak amacıyla önlemler alınması yerinde olacaktır.

20 20 Öğretmen yetiştirmenin amacı, onun genel bilgilerini, kişisel kültürünü, eğitme ve öğretme yeteneğini yurt içinde ve mîlli sınırlar ötesinde iyi insan ilişkilerinin kurulmasını; hem öğretim yoluyla hem de örnek olarak, kendine düşen toplumsal, kültürel ve ekonomik ilerlemeye katkıda bulunma bilincini geliştirme olmalıdır.

21 21 Öğretmen yetiştirme programlarında, pedagojik yetiştirme genel ya da uzmanlık yetiştirme dersleriyle aynı zamanda ya da bu derslerden sonra sağlanabilir.

22 22 Öğretmen yetiştiren kurumların öğretmenleri/öğretim elemanları kendi disiplinlerinde yüksek öğretiminkine benzer düzeyde ders verebilmek için nitelikli olmalıdır. Pedagojik yetiştirmeyle görevli öğretim elemanlarının okulda öğretim deneyimleri bulunmalıdır.Elverdiğince bu deneyimi bir okulda öğretim uygulaması yaparak düzenli bir biçimde yenilemesi gerekir

23 23 Öğrencilerin doyurucu (yeterli) bir biçimde eğitimlerini tamamladıklarını onaylama yetkisi ayrı ayrı ya da birlikte yahut başka yüksek öğrenim kurumlarıyla ya da yetkili eğitim makamları ile işbirliği yaparak öğretmen yetiştiren kurumlara düşmelidir.

24 24 Hangi nitelikte bir öğrenen? Hangi nitelikte bir öğretmen

25 25 Öğrenenlerin Temel Becerileri; İletişim becerileri, Dil yeterlikleri, Araştırma ve problem çözme becerileri, Sayısal beceriler, Kişisel öğrenme ve gelişme becerileri, Teknolojik beceriler, Diğerleri ile birlikte çalışma becerileri

26 26 Temel Beceriler Neleri İçermektedir; Bilgi edinme ve yorumlama, Bilgi kullanımının ve aktarımının geliştirilmesi, Sonuçların sunulması, Diğerleri ile iş birliği yapma, Planlama ve etkin biçimde çalışma

27 27 Nitelikli Öğretmenin Özellikleri Neler Olmalıdır; Konu Alanı Bilgisi:Eğitim programı alanları ve içeriği ile ilgili kapsamlı bilgi sahibi olmalıdır. Pedagojik Beceriler:Çeşitli öğretim stratejilerini kullanma bilgi ve becerisine sahip olmalıdır. Yansıtma Yapabilme Becerisi, Empati/Anlayış:Diğerlerini anlayabilmelidir.Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının farkında olabilmelidir. Yönetim yeterlikleri: Sınıf içinde yada dışında yönetim sorumluluklarını taşıyabilme becerisinde olmalıdır.

28 28 Öğretmenlerden Ne Beklenilmektedir: Pedagojik stratejilerini çeşitlendirebilmeleri, Sürekli iyileştirme bilincine sahip ve gelişime duyarlı olmaları, Öz değerlendirme yapabilmeleri Ekip çalışması yapabilmeleri

29 29 Kendini mesleğe adama, Yüksek güdülenme derecesine sahip olma ve güdülenmesini koruma Eğitim ve öğretimin iyileştirilmesi Öğrenenlerle iyi ilişkiler kurabilme Yönetim becerisi Değişim ile başa çıkma becerisi Öz değerlendirme, İş birliği ; Meslektaşlarla paylaşma, Uzmanlarla iş birliği Takım çalışması

30 30 Değişim Sürecinde Kilit Öğeler; Öğretimden öğrenime geçilmelidir.; Daha çok öğrencinin öğrenmesini desteklemeye odaklı olunmalıdır. Hem Öğretmen Hem de Öğrenci İçin sınıf İçinde ve Dışında Yeni Roller: Öğretmenlerden öğrencilerinin yeni yollarla öğrenmelerini kolaylaştırmaları beklenmektedir.Bu durum yeni bir düşünme biçimi,yeni bir anlayış ve uygulama gerektirmektedir.

31 31 Tüm Bunlar Bizi Nereye Götürüyor; Öğrenciler; İyi bir problem çözücü olmalılar, Kendi öğrenmelerinden sorumlu olmalılar, Kendi kendilerine bir çok karar alabilmeliler, Yetkin iletişimciler olmalılar, Düşünme becerilerine sahip olmalılar Öğretmenler; Rehber ve yardımcı olmalılar öğrencileri ile birlikte öğrenmelidirler.

32 32 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Yasası Madde 43: “Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan, özel bir ihtisas mesleğidir.

33 33 Öğretmenler bu görevlerini, Türk Millî Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler. Öğretmenlik mesleğine hazırlık; genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.”

34 34 Cumhuriyetin kuruluşundan 1982 yılına kadar ülkemizde öğretmen yetiştirme; Bakanlığımıza bağlı bulunan;  Öğretmen okulları,  Köy enstitüleri,  Eğitim enstitüleri,  Yüksek öğretmen okulları İle  Üniversitelerin ilgili bölümlerinden sağlanmıştır.

35 35 Ülke ihtiyaçları doğrultusunda Bakanlığımız ve YÖK işbirliğinde 1998-1999 eğitim öğretim yılından itibaren öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarında yeniden bir yapılanmaya gidilmiştir., Bu yapılanma ile;

36 36 Öğretmen yetiştirme sistemimiz Türk Eğitim Sistemine öğretmen yetiştiren kurumların tamamı üniversiter yapı içinde olup; İlköğretim alanlarına sınıf ve branş öğretmeni yetiştiren programlar 4 yıllık lisans

37 37 –İlköğretim ve orta öğretime ortak branş öğretmeni yetiştiren programlar (Resim-iş, Müzik, Beden Eğitimi, Yabancı Dil) ile meslekî ve teknik eğitim kurumları meslek dersleri öğretmenliği programları dört yıllık lisans,

38 38 Orta öğretim kurumlarına alan öğretmeni yetiştiren Edebiyat, Fen, Fen-Edebiyat Fakülteleri, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, İlahiyat Fakülteleri ile Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu programları ise 4+1,5=5,5 yıllık tezsiz yüksek lisans düzeyine getirilmiştir.

39 39 Eğitim fakülteleri bün-yesindeki orta öğretim alan öğretmenliği ile ilgili programlar 3,5 +1,5=5 yıllık tezsiz yüksek lisans.

40 40 2547 sayılı, Yüksek öğretim Kanunu hükümleri kapsamında oluşturulan Öğretmen Yetiştirme Türk Mîlli Komitesi 2/04/2000 tarihi ile 14/01/2002 tarihleri arasında 5 toplantı yapmış ve öğretmen yetiştirme sisteminin geliştirilmesine ilişkin bir dizi tavsiye kararı almıştır.

41 41 Danışma Organı Olarak Faaliyet Gösteren Komitenin Kararları Arasında Öğretmen Yetiştirme Türk Mîlli Komite Yönetmeliği taslağının hazırlanarak YÖK’e gönderilmesi, Öğretmen ihtiyaç projeksiyonunun hazırlanarak YÖK’e gönderilmesi Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması ile ilgili sorunların giderilmesi

42 42 Öğretmen Yeterliliklerinin belirlenmesi ve öğretim programlarının geliştirilmesinde değerlendirilmek üzere YÖK’e gönderilmesi, Öğretmen niteliğinin arttırılması için tezsiz yüksek lisans uygulaması, Öğretmen ihtiyacı yoğun olan alanlarda tedbirler alınması, Okul öncesi Öğretmenliği lisans programı ve İngilizce öğretmenliği lisans programı açılması, Alan fazlası öğretmenlerden yararlanma şartlarının belirlenmesi, Öğretmen yetiştiren kurumların akreditasyon çalışmalarının yapılması

43 43 Öğretmenlerin demokrasi ve insan hakları konularında bilgiye dayalı bilinç düzeyinde yetiştirilmeleri için hizmet öncesi ve öğretim programlarında ve hizmet içi eğitim programlarında belirtilen konulara yer verilmesi, sayılabilir. Belirtilen tavsiye kararları ile ilgili olarak yapılan çalışmaların değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

44 44 ÖĞRETMEN YETERLİLİKLERİ  Öğretmen yetiştirme politikalarının belirlenmesinde,  Öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarının hizmet öncesinde öğretmen yetiştirme programlarında,  Öğretmenlerin hizmet içi eğitiminde,  Öğretmenlerin seçiminde,  Öğretmenlerin iş başarım ve performanslarının ölçümünde,  Öğretmenlerin kendilerini tanıma ve geliştirmelerinde kullanılacaktır.

45 45 HAZIRLANAN YETERLİLİKLER Bakanlığımızın 19 Merkez Birimine Üniversitelerden 22 Eğitim Fakültesi, 6 Teknik Eğitim Fakültesi ve 3 Meslekî Eğitim Fakültesine, 20 İl Millî Eğitim Müdürlüğüne 3 Harb Okulu Komutanlığına 4 Özel Öğretim Kurumuna 12 Öğretmen Meslek Kuruluşuna Gönderilmiş, görüş ve önerilerinin rapor halinde bildirilmesi istenmiştir.

46 46 YETERLİKLERİN BELİRLENMESİ SONUCUNDA Öğretmenlik mesleğinin branşlar temelinde genel kültür, özel alan bilgisi, eğitme ve öğretme bilgisi yeterlik standartları ve bu standartların yeterlik ve değerlendirme ölçütleri belirlenecektir. Öğretmenlik mesleğinin branşlar temelinde genel kültür, özel alan bilgisi, eğitme ve öğretme bilgisi yeterlik standartları ve bu standartların yeterlik ve değerlendirme ölçütleri belirlenecektir.

47 47 Öğretmen istihdam politikasının; seçme, atama, değerlendirme süreçleri ile mesleğin kariyer basamakları halinde yapılandırılmasına katkı sağla- nacaktır.

48 48 Öğretmen yetiştirmeye ilişkin öğretim programlarının, yeterlilik standart ve ölçütleri bağlamında daha nitelikli öğretmen adayı yetiştirmeye yönelik geliştirilmesi destek- lenecektir. Öğretmenlerin hizmet içi eğitimleri gerçek ihtiyaçlar temelinde yapılandırılacaktır.

49 49 Öğretmen yetiştirme ve istihdam etme durumunda olan kurumlar arasında iş birliği ve eşgüdümün nesnel şartlarda gerçekleştirilmesini sağlayacak veri ve bilgi tabanı oluşturulacaktır.

50 50 Ulusal düzeyde öğretmenlik mesleğinin yeterlik standartları ile öğretmen yetiştirme sisteminin akreditasyonunu gerçekleştirecek kurumların oluşturulmasına zemin hazırlanarak; kaliteli eğitim ve nitelikli öğretmen yetiştirmek için rekabetçi bir anlayışa destek sağlanacaktır.

51 51 Temel Eğitime Destek Programı (TEDEP) ; Öğretmen Eğitimi Eğitimin Kalitesi, Yönetim ve Organizasyon, Yaygın Eğitim İletişim olmak üzere 5 bileşenden oluşmaktadır.

52 52 Temel Eğitime Destek Projesinin "Öğretmen Eğitimi" bileşeni bağlamında temel eğitim kademesi öğretmenlerinin, öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri kapsamındaki ana yeterlik, alt yeterlik, kapsam ve performans göstergeleri ile özel alan yeterliklerine yönelik tüm paydaşların görüş, öneri ve eleştirel destekleri alınacaktır. Proje kapsamında Ankara, Bolu, Hatay, İzmir, Kocaeli ve Van illeri pilot iller olarak tespit edilmiştir.

53 53 G eliştirilen öğretmen yeterlikleri ve performans göstergeleri taslaklarının alanda sorgulanmasında bu illerde bulunan ilköğretim müfettişleri, belirlenen ilköğretim okulları ve eğitim fakülteleri ile iş birliği içinde olunacaktır. Bu çalışmalar sırasında ilköğretim müfettişlerine ve pilot uygulama yapılacak okul personeline, öğretmen yeterlikleri, ana yeterlik, alt yeterlik, kapsam ve performans göstergeleri konusunda eğitim seminerleri düzenlenecektir.

54 54 Hazırlanan taslağa ilişkin 6 pilot ilde belirlenen okullardan ilköğretim müfettişleri başkanlıklarınca alınan geri bildirimlerin Genel Müdürlüğümüze en kısa sürede iletilmesi ve gerekli değerlendirmenin yapılarak sonuçların zamanında paylaşılabilmesi için belirtilen birimlerle Genel Müdürlüğümüz arasında haberleşmeyi sağlayacak etkin bir ağ bağlantısı kurulacaktır. Hazırlanan taslağa ilişkin 6 pilot ilde belirlenen okullardan ilköğretim müfettişleri başkanlıklarınca alınan geri bildirimlerin Genel Müdürlüğümüze en kısa sürede iletilmesi ve gerekli değerlendirmenin yapılarak sonuçların zamanında paylaşılabilmesi için belirtilen birimlerle Genel Müdürlüğümüz arasında haberleşmeyi sağlayacak etkin bir ağ bağlantısı kurulacaktır.

55 55 İkinci yılda paydaşlardan gelen görüş, öneri ve eleştiriler, oluşturulan komisyonca, belirli dönemlerde değerlendirilip raporlaştırılarak yeterlikler üzerinde uygun bulunan gerekli değişiklikler yapılacaktır. Bu yaklaşımla öğretmen yeterliklerinin sürekli olarak geliştirilmesi ve güncellenmesi sağlanacaktır.Bu kapsamda 6 pilot ilde 72 ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerine, ilköğretim müfettişlerine, eğitim fakültelerine, eğitim öğretim ve bilim hizmetleri kolunda etkinlik gösteren sendikalar ile ülke genelinde 20 eğitim fakültesinde anket uygulanacaktır.

56 56 Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlik Taslağı; A - Kişisel ve Meslekî Değerler - Meslekî gelişim, B - Program ve İçerik Bilgisi, C - Öğrenciyi Tanıma, D - Öğrenme ve Öğretme süreci, E - Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme, F - Okul-Aile ve Toplum ilişkileri başlıklarında 6 ana yeterlik bu yeterliklere ilişkin 39 alt yeterlik ve 226 performans göstergesinden oluşmaktadır.

57 57 Öğretmenlerin statüsü, eğitim alanında ulaşılacak amaç ve hedefler göz önüne alınarak,bu konudaki ihtiyaçlara yakışır (uygun) olmalıdır; bu amaç ve hedeflere ulaşılması için öğretmenler hakça bir statüden yararlanmalı ve öğretmenlik mesleği, hak ettiği kamusal saygınlığı görmelidir.

58 58 Kendilerini öğrencilerine ve onların öğrenmelerine adayan, Tüm öğrencilerin öğrenebileceğine inanan, Öğrencileri arasındaki bireysel farklılıkları bilen ve uygulamalarını bu farklılıkları gözeterek gerçekleştiren, Öğrencilerin ilgi alanlarını, yeteneklerini ve geçmiş bilgi birikimlerini tanımlayabilen öğrencilerini okumayı bilen YETERLİKLERİN BELİRLENMESİ SONUCUNDA

59 59 Kendi deneyimlerinden sürekli öğrenen, bunun için öğrencilerini dinleme, onların akranları ile iletişimini ve etkileşimini inceleyen ve yazdıklarını okuyup değerlendiren, Öğrencilerinin nasıl geliştiklerini ve öğrendiklerini bilen, Öğrencilerine eşit bir biçimde davranan,

60 60 Öğrencilerinin tabi oldukları sosyal kesimden beslenen bilgi, yetenek ve eğilimlerinin farkında olan ve öğrencileri arasındaki çeşitliliğe göre öğretim yöntem ve stratejileri geliştiren, Misyonunu öğrencilerin bilişsel kapasitesini geliştirmenin ötesinde, öğrencisine birey olabilme, yurttaş olabilme, ulus olabilme ve son tahlilde de insan olabilme bilincini vermede gören,

61 61 Öğreteceği konuları ve bu konuları öğrencilerine nasıl öğreteceğini bilen, Öğretmen istihdam politikasının; seçme, atama, değerlendirme süreçleri ile mesleğin kariyer basamakları halinde yapılandırılmasına katkı sağlanacaktır.

62 62 Kendi alanlarına giren konuların oluşturulma, örgütlendirilme ve diğer disiplinlerle ilişkilendirme biçimini bilen, Öğrencilerini farklı eleştirel düşünme biçimlerine özendirmek, onlara içerik hakkında analitik düşünme becerisini kazandırmak için çaba sarf eden, öğretmenlerle eğitim ve öğretim hizmetleri yürütülecektir.

63 63 TTnet -Training of Trainers network (Eğitimcilerin Eğitim Ağı) TTnet 1998 de Avrupa Eğitim Araştırma Merkezi (CEDEFOP) tarafından kurulmuştur Avrupa Eğitimi Araştırma Merkezi. AB ülkelerinde eğitimle ilgili ağ çalışmaları kuran ve kurulan ağ çalışmalarını destekleyen, koordine eden ve ulusal ağların birbiriyle uyumlu çalışmalarını sağlayan bir kuruluştur. Avrupa Eğitim Vakfı ( ETF )tarafından da desteklenmektedir

64 64 TTnet NEDİR? Açık adı MESLEKİ ve TEKNİK ÖĞRETMEN ve EĞİTİCİLERİNİN EĞİTİMİ AĞI’ dır CEDEFOP’un Mesleki - Teknik Öğretmen ve Eğiticilerin mesleklerinde yetkinleşmelerini sağlamak amacıyla AB üyesi ve aday ülkelerde kurduğu bir ağ çalışmasıdır

65 65 04/03/2003 tarih ve 1435 sayılı Makam Onayı ile TTnet Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulması ve ulusal koordinatörlük görevinin de üstlenilmesi kararlaştırılmıştır. Türkiye 11/12 Aralık 2003 tarihinde de Selanik’te yapılan yıllık TTnet konferansına katılmıştır. Türkiye 11/12 Aralık 2003 tarihinde de Selanik’te yapılan yıllık TTnet konferansına katılmıştır. TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİ SÜRECİ

66 66 ULUSAL PAYDAŞLAR VE BEKLENTİLER Türkiye TTnet’ i; Üniversitelerin Mesleki Eğitim Fakülteleri, İlgili Resmi ve Özel Eğitim Kurumları, Demokratik Kitle ve Sivil Toplum Örgütlerinden ulusal paydaşlar belirlemiştir.ODTÜ eğitim fakültesi öğretmen destek hattından 421 öğretmenin web tabanlı eğitim almasına ilişkin çalışmalar devam etmektedir.

67 67 SONUÇ OLARAK; –Nitelikli, zeki öğrencileri öğretmenlik mesleğine yöneltebilmek –Öğretmen eğitiminde yeterlikleri belirlemek ve öğretmen yetiştiren kurumların bu yeterlikler çerçevesinde ne derecede kaliteli öğretmen yetiştirdiklerini denetlemek –Öğretmen yetiştiren kurumları akredite etmek –Öğretmen yetiştiren kurumların alacağı öğrenci sayısını ve bütçesini belirlemek

68 68 –Öğretmen eğitimi için milli programlar hazırlamak ve bu programların öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarında uygulanmasını sağlamak –Öğretmenlerin hizmet içinde yetiştirilmesine katkı sağlamak –Öğretmen yetiştirme sisteminin geliştirilmesine yönelik araştırmalar yapmak ve öneriler geliştirmek. gibi amaçların gerçekleştirilmesini yönlendirmek üzere Milli Eğitim Bakanlığı sorumluluğunda Yüksek öğretim kurulu ve ilgili tüm tarafların katılımı ile Öğretmenlik Meslek Yeterlilikleri Ulusal Kurulu Öğretmen Eğitimi Akreditasyon Kurulu oluşturulmalıdır. oluşturulmalıdır.

69 69 ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ KARİYER BASAMAKLARI Amaçlar 1.Öğretmenlik mesleğini, öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine cevap verecek şekilde; Öğretmenlik, Uzman Öğretmenlik, Başöğretmenlik Olmak üzere yapılandırmaktır. 2.Öğrencinin gördüğü öğrenimin kalitesini arttırmaktır. 3.Öğretmenlik mesleğinin statüsünü iyileştirmektir.

70 70 İlkeler: 1Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında yükselmede; Eğitim, İş başarımı (performans), Kıdem,Liyakat Esas alınacaktır. 2.Eğitim, iş başarımı ve kıdem şartlarını taşıyan öğretmenlerin uzman öğretmenlik ve başöğretmenliğe yükselmeleri sınavla yapılacaktır. 3.Uzman öğretmenlerin ve başöğretmenlerin öğrenciden, sınıftan ve okuldan koparılmaması esastır.

71 71 1. Kariyer, öğretmene yükselme imkanı tanıdığından öğretmenin güdülenmesini arttırır. 2. Kariyer öğretmenin saygınlık, tanınma, başarılı olma yönünde sosyal statüsünü yükseltir. 3.Kariyer planlama, öğretmen-lere yetenek ve becerilerini kullanma imkanı ve fırsatı verir

72 72 4. Öğretmen, kariyer planlama sayesinde mesleki geleceğini daha iyi görüp daha istekli çalışır. 5. Kariyer planlama sayesinde öğretmen değişimlere daha iyi uyum sağlar ve güdülenmesi artar. 6. Öğretmene bazı ileri konumlara aday olduğunu hissettirmek onun kariyer geliştirme isteğini arttırır.

73 73 7. Öğretmenlerin ilerleme imkanlarını bilmesi çalışma isteğini arttırır. 8. Öğretmene yatırım yapıldığını hissettirmek,kariyer geliştirme konusunda güdülenmeyi arttırır. 9. Öğretmenin kariyer geliştirme hedeflerinin yönetim tarafından önemsendiğini öğretmene hissettirmek kurumsal aidiyet hissinin gelişmesine katkı sağlar

74 74 10. Öğretmenin kariyer geliştirme hedeflerinin örgütsel, hedeflerle örtüşmesi, öğretme ve öğrenme sürecindeki etkinlik ve verimliliğin yanında öğretmenlerin iş doyumu ve moralini de arttırır 11. Kariyer geliştirme imkanının olmaması öğretmenleri eğitimin hedeflerinden uzaklaştırabilir.

75 75 ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİ KARİYER BASAMAKLAR ŞEKLİNDE YAPILANDIRMANIN BAZI NEDENLERİ OLARAK; Bakanlığın sosyal sorumluluğunu göstermesi, Bakanlığın öğretmenlik mesleğine ve öğretmenlere verdiği önem ve değeri göstermesi,

76 76 Bakanlığın öğretmenlerin değişme ve gelişmelerine yardımcı olması, Öğretmenlerin öğrenci ve eğitim adına potansiyel enerjilerini ortaya çıkarması, Öğretmenler ile Bakanlık arasındaki psikolojik sözleşmeyi güçlendirmesi sağlanabilecektir.

77 77 BAKANLIK, ÖĞRETMENLERİN YÜKLENEBİLECEĞİ KONUMLARIN 1. Plânını yapmak, 2. Seçeneklerini sunmak, 3. Öğretmene eğitim ve gelişme imkanı sunma ödevini yapacaktır.

78 78 Bakanlık : Öğretmenlerin başarıları oranında tanınıp izlenmesinden, Gelişmeler için öğretmenlerin fırsatlardan haberdar edilmesinden Uygun eğitim ve gelişim programlarının düzenlenmesinden Gerekli değerlendirme ve geri besleme sağlamaktan. sorumlu olacaktır.

79 79 5204 sayılı kanun ile öğretmenlik mesleği adaylıktan sonra; öğretmenlik, uzman öğretmenlik başöğretmenlik olarak yapılandırılmaktadır. Bu yapılandırma ile öğretmenlere başarıları, üretkenlikleri ve verimlilikleri esas alınarak, mesleklerinde yükselme imkân ve fırsatı sunulmaktadır. Sunulan bu imkân ve fırsat kesinlikle başarılı öğretmeni öğrencisinden, sınıfından ve okulundan ayırmamaktadır. Eğitim sisteminde yapılan her iyileştirme, öğrencinin aldığı eğitimin kaliteli olması içindir.

80 80 Öğrencinin öğreniminin iyileştirilmesi temel amaçtır. Öğrencinin gördüğü öğrenimin kalitesi ile öğretimin niteliği dolayısıyla öğretmenin niteliği arasında yakın ve belirleyici bir ilişki bulunmaktadır. Ülkemizde ve dünyada yaşanan hızlı değişim sonucu öğrenim ve öğretim sürecinin sorunları da karmaşıklaşarak artmaktadır.

81 81 Eğitimin sorunlarının çözüm çerçevesinde en temel belirleyicilerin başında “öğretmenlerin statüsü” gelmektedir. Öğretmenlerin statüleri, yerine getirdikleri görevin önem, güçlük ve sorumluluk derecesi ile toplum için taşıdığı değer esas alınarak geliştirilmelidir. Öğretmenlerin statüleri iyileştirilmeden eğitimin diğer sorunlarına köklü, kalıcı ve belirleyici çözümler bulmak mümkün görülmemektedir.

82 82 Öğretmenlerin statülerinin yükseltilmesi için; 1.Hizmet öncesi eğitim niteliklerinin iyileştirilmesi, 2.Hizmet içi eğitim niteliklerinin iyileştirilmesi, 3.Aylık ve ücretlerinin iyileştirilmesi, 4.Çalışma şartlarının iyileştirilmesi, 5.Niteliğe ve başarıya yönelik özendirici bir değerlendirme sisteminin kurulması, 6.Mesleğin kariyer basamaklar halinde yapılandırılması konuları birbirini destekleyici ve tamamlayıcı bir yaklaşımla değerlendirilmelidir.

83 83 Öğretmenlerin performanslarının değerlendirilmesine ilişkin ölçüt, yöntem ve süreçlerin belirlenmesi çalışmaları da gerçekleştirilen pilot uygulamalar doğrultusunda sürdürülmektedir. Etkin öğretmenlerin özellikleri öğretilebilir, öğrenilebilir ve değerlendirilebilir niteliktedir. Değinilen çalışma sonuçlandığında öğretmenlerin değerlendirme ölçüt ve süreçleri konusunda sistemde bulunan her görevli ortak bir anlayışa sahip olacaktır.

84 84 5. Öğretmenlik mesleğinde, mevcut durumda sadece adaylıktan sonra öğretmenlik ünvanı bulunmaktadır. Meslek, öğretmenlerin kişisel ve mesleki gelişimlerine cevap verecek şekilde yapılandırılmamıştır. Öğretmenlerin niteliğinde, etkinliklerinde ve başarısındaki artışın karşılığında, öğretmene düzenli olarak sunulabilen bir kariyer gelişim imkanı bulunmamaktadır. Öğretmenlik mesleği öğretmenlik, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik olarak yapılandırılarak, öğretmenlikten uzman öğretmenliğe, uzman öğretmenlikten başöğretmenliğe başarıları esas alınarak yükselebilecek öğretmenlerin, görev, yetki ve sorumluluklarında, statülerinde ve aldıkları aylıklarında artış sağlanacaktır

85 85 Öğretmenlere kariyer basamakları ile yapılandırılmış mesleklerinde yükselme, gelişme ve kendini gerçekleştirme imkanı verilecektir. Başarılı, üretken ve verimli öğretmenlerin kendilerini geliştirmek için başka görev veya hizmet sınıflarına geçme arayışında bulunmaları ortadan kaldıracaktır. Öğretmen öğrencisinden, dersinden ve eğitim sürecinden kopmadan mesleki ve kişisel gelişimine imkan bulacaktır

86 86 Bu düzenleme sonucunda, Bakanlık, öğretmenlerin kişisel ve meslekî gelişimlerini sağlamak üzere, bugüne kadar yapılmayan; 1.Kariyer Plânlaması (Öğretmenlerin mesleklerinde ilerleme ve yükselme plânı), 2.Kariyer Yolları (Öğretmenlerin ilerleme ve yükselmeleri için gereken araçlar), 3.Kariyer Yönetimi (Hedeflerin plânlanması, stratejilerin düzenlenmesi ve uygulanması), 4.Kariyer Geliştirme (Öğretmenlerin kişisel kariyer plânlarını elde etmesi için gereken program ve etkinlikler) konularını bütüncül bir yaklaşımla yerine getirecektir.

87 87 1739 Sayılı Kanunda yapılan değişiklik kapsamında öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme ile ilgili esas ve usulleri içeren Yönetmelik çalışması da yapılmaktadır. Yönetmelik hazırlıklarında Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlıklarının uygun görüşleri alınacaktır. Öğretmenlik kariyer sisteminde, kariyer plânlaması, kariyer yolları ve kariyer yönetimi ile kariyer geliştirme süreçleri Bakanlık, öğretmen ve öğretmen örgütleri ile sıkı bir iş birliği içinde yürütülecektir.

88 88 Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında yükselmede; Eğitim, Sicil (İş başarımı) Kıdem, Etkinlikler (Bilimsel,kültürel,sanatsal,sportif) Sınav Esas alınacaktır. Eğitim, sicil (iş başarımı) kıdem ve etkinlikler şartlarını taşıyan öğretmenlerin uzman öğretmenlik ve başöğretmenliğe yükselmeleri sınavla yapılacaktır.

89 89 Alanında yada eğitim bilimleri alanında lisans üstü eğitim mezunu olanların sınavdan muaf olarak kıdem,hizmet içi eğitim,sicil (iş başarımı )ve etkinlikler ölçütleri esas alınarak uzman öğretmenliğe yada baş öğretmenliğe yükselmeleri sağlanacaktır. Uzman öğretmenlerin ve başöğretmenlerin öğrenciden, sınıftan ve okuldan koparılmaması esastır.

90 90 Toplam serbest öğretmen kadro sayısı: 619943 tür. Uzman öğretmenlikle ilgili toplam sayı: serbest toplam öğretmen kadro sayısının % 20’si, (yaklaşık:124.000) Başöğretmenlik ile ilgili toplam sayı: serbest toplam öğretmen kadro sayısının % 10’u (yaklaşık 62.000) kadar olacaktır.

91 91 Kariyer basamaklarında yükselen öğretmenlerin aylıklarında artış olacak mıdır? Evet olacaktır. Bakanlığın ilk defa yaptığı kariyer plânlamasında, başarılı üretken ve verimli öğretmenlerin, görevlerinde, sorumluluklarında, statülerinde ve aylıklarında artış sağlama plânlaması bir dizi önlem ve kurallar bütününü içermektedir. Öğretmenlikten uzman öğretmenliğe, uzman öğretmenlikten baş öğretmenliğe yükselen öğretmenlerin; görev ve sorumlulukları ile statülerindeki artışın yanında, Evet olacaktır. Bakanlığın ilk defa yaptığı kariyer plânlamasında, başarılı üretken ve verimli öğretmenlerin, görevlerinde, sorumluluklarında, statülerinde ve aylıklarında artış sağlama plânlaması bir dizi önlem ve kurallar bütününü içermektedir. Öğretmenlikten uzman öğretmenliğe, uzman öğretmenlikten baş öğretmenliğe yükselen öğretmenlerin; görev ve sorumlulukları ile statülerindeki artışın yanında,

92 92 1.Aylıklarında,2.Ücretlerinde, 3.Ek göstergelerinde, 4.Emeklilik müktesebine ilişkin haklarında artış olmalıdır. Bu zaman içinde sağlanabilecektir.bu konuda ilgili tüm tarafların etkin katılımı ile eleştirel destekleri beklenilmektedir.

93 93 Ancak, bugünkü şartlarda ve ülkemizin ekonomik ve sosyal imkânları çerçevesinde ilk uygulama olarak şimdilik öğretmenlerin eğitim ve öğretim tazminatlarında artış sağlanabilmektedir. Bu artış da; Uzman öğretmenler için % 20 artışın karşılığı yaklaşık 70 milyon TL. Başöğretmenler için % 40 artışın karşılığı yaklaşık 140 milyon TL. olacaktır. Bu sadece başlangıçtır. Öğretmenlik mesleğinin statüsünün iyileştirilmesi için yukarıda belirtilen 5 konudan biri “Niteliğe ve başarıya dayalı özendirici bir değerlendirme sistemi kurulması”dır.

94 94 Öğretmenliğin Kariyer Sistem Olarak Yapılandırılması Sonucunda; 1.Öğretmenlerin meslekî ve kişisel gelişimleri sağlanacaktır. 2.Öğretmenlerin statülerinin iyileştirilmesine katkı sağlanacaktır. 3.Nitelikli öğretmenlerin öğrencilerden, okuldan ve sınıftan ayrılması önlenecektir. 4.Öğrencinin gördüğü öğrenimin kalitesi artırılacaktır. 5.Eğitimin çeşitli sorun alanlarındaki problemlerin çözümünde uzman öğretmenler ve başöğretmenler görevlendirilecektir. 6.Mesleğe dinamizm getirilecektir.

95 95 7. Öğretmen motive edilecektir. Öğrenimin kalitesi yükselecektir. Öğretmenin sosyal statüsü iyileşecektir. Öğretmen meslekî ve kişisel yönden gelişecektir. 8.Öğretmenler başka arayışlara (meslek değiştirme- dershanelere gitme....vb.) girmeyecektir. 9.Bütün dünyanın önemsediği hizmet içi eğitim çalışmaları ivme kazanacaktır. 10.Öğretmen daha çok çalışacak, daha çok araştıracak, daha çok okuyacak ve yazacaktır. 11.Öğretmenin saygınlığı ve buna paralel olarak görev-yetki ve sorumluluğu artacaktır.

96 96 Öğretmenliği bu şekilde kariyer basamaklar halinde yapılandırmak sistem yaklaşımı ile beraberinde pek çok alanda da çalışma getirmektedir. Niteliğe ve başarıya dayalı kariyer gelişimini sağlamak için; Öğretmenliği meslek haline getiren başta eğitim ve çalışma şartları olmak üzere tüm unsurların yeniden tanımlanıp, içeriklerinin doldurulması gerekmektedir.

97 97 Öğretmenlerin bilgisinin, anlayışının, becerilerinin, ilkelerinin ve değerlerinin tanımlanması öğrencilerin kaliteli eğitim almalarını sağlamanın en iyi yollarından birisini oluşturmaktadır. Öğretmen yeterliklerinin belirlenmesi; Öğretmenlerin yaptığı işi daha fark edilir hale getirecek, Öğretmenlerin toplum içindeki imajını destekleyecek, Bunun sonucunda da nitelikli öğretmen sağlanması ve istenilir sürede çalıştırılması oranlarını artıracaktır.

98 98 Büyük önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ ün; Büyük önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ ün; ‘’Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi yeterli değildir.Muhakkak ufkun ötesini de görmesi ve bilmesi gerekir.’’ ‘’Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi yeterli değildir.Muhakkak ufkun ötesini de görmesi ve bilmesi gerekir.’’ ’’Benim manevi mirasım bilim ve akıldır’’ yönlendirmesi ile gösterdiği yolda Eğitimin bütünü ile ilgili reform stratejilerinin bir parçası olarak öğretmenlik mesleği için de Avrupa Birliği standartları, öncelikleri ve politikaları ile de uyumlu olacak şekilde; ülkemizin durum ve şartlarının oluşturduğu kendi bağlamımızda kapsamlı ve tutarlı reform stratejileri hayata geçirilmelidir.