SAĞLIK POLİTİKASI VE SAĞLIK SİGORTACILIĞI

... konulu sunumlar: "SAĞLIK POLİTİKASI VE SAĞLIK SİGORTACILIĞI"— Sunum transkripti:

1 SAĞLIK POLİTİKASI VE SAĞLIK SİGORTACILIĞI
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÖNETİMİ UZAKTAN EĞİTİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI SAĞLIK POLİTİKASI VE SAĞLIK SİGORTACILIĞI YRD.DOÇ.DR.FİKRİYE YILMAZ

2 KÜRESEL SAĞLIK POLİTİKALARI
HAFTA III KÜRESEL SAĞLIK POLİTİKALARI

3 SAĞLIK SİSTEMİ BİLİMSEL BOYUT POLİTİK BOYUT YÖNETSEL BOYUT

4 POLİTİKA YAKLAŞIMLARI
Yaklaşımlar Destek Ayırt Edici Özellikler Sonuç göstergeleri Piyasa modeli DB IMF Hastalık yükü hesaplamaları Maliyet etkinlik Hizmet sunumu ve finansmanın ayrılması Özel sektör hizmet sunumu Kullanıcı ödemeleri DALY’s Sağlık hizmetlerinin maliyetleri Mali tasarruf Özel sektör ortaklığı Sosyal model DSÖ UNICEF İhtiyaç temelli yaklaşım Tıbbi hizmetleri geliştirme Kamu hizmet sunumu Hükümet finansmanı Toplumsal katılım Birinci basamak sağlık hizmetleri Erişim Faydalanma Sağlık durum göstergeleri

5 Sağlık Politikaları Koruyucu anlayış Tedavi edici anlayış
Sağlığı geliştirme, hastalıkları önleme Ucuz ve kolay İlgi: Sağlam bireye Hizmet: ekip ağırlıklı Yer: kırsal alan/ev ziyaretleri Hasta olduktan sonra tedavi etme Pahalı ve güç İlgi: hasta bireyin hasta organı Hizmet: hekim ağırlıklı Yer: Kentsel alan/hastane ve sağlık kuruluşları

6 Sağlığa Yön Veren Uluslararası Kuruluşlar
BÖLÜM I Sağlığa Yön Veren Uluslararası Kuruluşlar

7 ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI VE TARİHÇESİ
I. DÖNEM ( ) II. DONEM ( )

8 I. DÖNEM ( ) 19. yüzyılın ortalarında buharın kullanılması ile başlayan Sanayi Devrimi ile birlikte kentlere göç eden yoksul insanlar çevre sağlığının çok bozuk olduğu koşullarda çalışıyor ve yaşamlarını sürdürüyorlardı.

9 Kolera 1831 yılında İngiltere'nin doğu kıyılarında 1832'de Paris'de
Uluslar arası alanda konuya ilişkin temaslar 1851 yılında

10 Uluslararası Sağlık Konferansı
23 Temmuz 1851/Paris: Uluslararası Sağlık Konferansı: uluslararası halk sağlığı çalışmaları Fransa, İngiltere, İspanya, Osmanlı İmparatorluğu, Tuskany, Avusturya, Sicilya, Vatikan, Portekiz, Sardinya, Yunanistan ve Rusya "Deniz ulaşımı karantina kurallarını saptayıp, Akdeniz ticaret ve gemiciliğini geliştirmek ve aynı zamanda halk sağlığını korumak“ 137 maddelik Uluslararası Sağlık Tüzüğü

11 1851: Londra'da Uluslararası Ticaret Fuarı
1853: Brüksel'de ilk kez bir istatistik kongresi/ölüm nedenlerinin sınıflandırılmasına yönelik uluslararası çalışmalar

12 19. yüzyılın sonuna kadar 11 ülkede 12 Uluslararası Sağlık Konferansı
1866'da İstanbul'da, 1881'de Washington'da

13 Konferanslarda tartışılan konular:
Sarı humma, veba ve koleranın etyolojisi ve kontrolü Kolera en çok korkulan hastalık ve pek çok toplantının tek konusu olmuştur.

14 19. yüzyıl boyunca yapılan uluslararası sağlık konferanslarında iki görüşün oluştuğu görülmektedir:
Avrupa'yı kolera, veba gibi birtakım tehlikeli hastalıklara karşı korumak, Ticaret ve ulaşımda bulaşıcı hastalıkların neden olduğu engelleri ortadan kaldırmak

15 Amerika’da 1902: Washington'da Tüm Amerika Birliği (Pan American Union) Uluslararası Sağlık Bürosu (International Şanitary Organization) Tüm Amerikan Sağlık Örgütü (Pan American Health Organization-PAHO) : "Bulaşıcı hastalıklarla ilgili bilgi alışverişi ve salgınların önlenmesi çalışmaları yaparak, ticaretin geliştirilmesi” Karantina kuralları koymak, limanların sağlık koşullarını geliştirmek ve ülkelere teknik yardım yapmak Bulaşıcı hastalıkların gelişen ticaretle bir ülkeden diğer bir ülkeye yayılması önlenmek

16 Asıl amaç; ABD'ne ticaret yaptığı diğer ülkelerden hammadde ve köleler ile birlikte birtakım hastalıkların girmesini önlemek Örgüt 1949'da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile birleşerek, DSÖ'nün 6 bölgesinden birini oluşturacak olan Amerika Bölge Bürosu

17 Uluslararası halk sağlığı çalışmalarının birinci döneminde (1851-1900);
Ekonomik sömürünün kolaylaştırılması ve salgın hastalıklar gibi zararlı yan etkilerden arındırılması 19. yüzyılda kurulmuş dört bölgesel sağlık kuruluşu daha var

18 1839: İstanbul Üst Sağlık Konseyi (Council Superiur de Sante de Constantinople)
Padişah Abdülmecid'in onayı Akdeniz bölgesinde Karantina kurallarının uygulanmasını sağlamak 8 Osmanlı görevlisi, 9 Avrupa devleti temsilcisi Konsey'e bağlı olarak Osmanlı İmparatorluğu'na dağılmış 63 sağlık bürosu bir müslüman yönetici ile bir Avrupalı doktor Sağlık büroları kendi bölgelerinde karantina kurallarının uygulanmasını denetliyor ve Konsey'e haftalık raporlar yolluyor

19 1840:Tanca Sağlık Konseyi 1843:İskenderiye Sağlık Konseyi 1864:Tahran Sağlık Konseyi Bölgesel örgütler daha sonra, DSÖ Bölge Büroları'nın çekirdeklerini oluşturacaktır.

20 II. DONEM ( ) Kolera ile ilgili tartışmalar bitmiş, bulaşma ve koruma yollan öğrenilmiş 1894 yılında veba basili bulunmuş ve üç yıl sonra da farelerin hastalığı taşımadaki rolü belirlenmiş Sarı hummada Aedes Egypti sivrisineğinin vektörlüğü kanıtlanmış Temel bilimsel sorunların pek çoğu çözümlenmiş

21 1903 Paris: 13. Uluslararası Sağlık Konferansı
“Uluslararası halk sağlığı bürosu açılması”

22 Uluslararası Halk Sağlığı Bürosu (Office International d'Hygiene Publique-OIHP)
1907 yılında Roma'da 9'u Avrupa ülkelerinden 12 üye anlaşma Merkezi Paris Üye ülkelerin teknik kişilerinden Yönetim: Yılda en az iki kez toplanacak bir komite Yürütme: Yönetim Komitesi tarafından seçilen tam zamanlı bir başkan ve genel sekreter Resmi dili Fransızca Aylık bir bülten Bütçesi üyelerin katkıları 1914 I. Dünya Savaşı’na kadar

23 I. Dünya Savaşı sırasında;
Avrupa'da savaşın yol açtığı yıkım, 4 yıldır görülmeyen salgınların artmasına neden olmuş yıllarında gripten 15 milyon insan ölmüş, Sovyetler Birliği 1919 yılında tifüs olayı bildirmişti. Büro'nun sınırlı bütçesi ile bu güçlüklerin üstesinden gelemeyeceği anlaşılmıştı. Ayrıca dünya ulusları arasında, I. Dünya Savaşı sonrasında işbirliği eğilimi belirmişti.

24 Milletler Cemiyeti (MC) Yönetmeliği 'nin 24. maddesi
1919 Birleşmiş Milletler (BM) “Şimdiye dek kurulmuş olan uluslararası sağlık örgütlerinin bu örgütlere üye ülkelerin de onayı alınarak MC çatısı altında toplanması”

25 ABD bu bütünleşmeye karşı
Sağlık Komitesi ile Büro 30 yıl süre ile biri Paris'de diğeri Cenevre'de iki ayrı uluslararası sağlık kuruluşu olarak birbirinden bağımsız olarak Büro, Cemiyet'in bir danışma kurulu I. ve II. Dünya Savaşları arasında OHIP, 1907 Roma Anlaşması'nda belirlenen ilkeler Kolera, veba, sarı humma dışında tifüs ve çiçek salgınları da bildirimi zorunlu hastalıklar olarak kabul edildi Cemiyet'in çıkardığı haftalık Epidemiyolojik Kayıtlar Bülteni MC'nin Sağlık Komitesi ise yeni yöntemler geliştirmeye ve uluslararası sağlık çalışmalarını değişik alanlara yöneltmeye çaba harcamıştır. Önceleri savaş sonrası salgınların kontrolü ağırlık kazandı ise de, daha sonra biyolojik standardizasyon, halk sağlığı eğitimi, kırsal sağlık koşullan, konut sorunlar, beslenme gibi daha geniş alanlar kapsayan çalışmalar yapıldı, toplantılar düzenlendi ve komisyonlar kuruldu. 1923: Sıtma Komisyonu Sağlık Komitesi, haftalık Epıdemiyolojik Kayıtlar ve Sağlık Örgütü Bülteni (Bulletin of the Health Organization)

26 ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI
1948 yılında yayımlanan ‘İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’, sağlık hizmetlerinden yararlanmayı bir insan hakkı olarak görmektedir. 1970 yılında geliştirilen bu bildirge, bu hakkın herkese sağlanabilmesi için ülkelerde sağlık örgütlerinin etkinliğinin arttırılması gerekliliğini ortaya koymuştur.

27 IPO (İNTERNATIONAL HEALTH ORGANIZATION) Uluslararası Halk Sağlığı Örgütü
Sağlıkla ilgili ilk uluslararası örgüttür. 1907 yılında kurulmuştur. 1952 yılında kurucu üyelerin istifası ile kapanmıştır.

28 WHO (WORLD HEALTH ORGANIZATION) Dünya Sağlık Örgütü
II.Dünya Savaşı’ndan sonra 1948’de Birleşmiş Milletler tarafından kurulmuştur. Irk, milliyet, din ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanları ve ulusları, en yüksek sağlık düzeyine ulaştırmak ana ilkelerindendir. Merkezi Cenevre olup, 200’ü aşkın üyesi bulunmaktadır. Avrupa, Güneydoğu Asya, Afrika, Doğu Akdeniz, Amerika ve Pasifik ülkeleri için bölgesel konsey ve kuruluşları vardır.

29 WHO (WORLD HEALTH ORGANIZATION)‏
GÖREVLERİ: Ülkelerin sağlık kuruluşlarını güçlendirmek. Bulaşıcı hastalıklarla savaşmak, aşı, serum ve ilaçlar sağlamak. Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması konularında çalışmalar yapmak. Ruh sağlığına önem vermek. Halk sağlığı eğitim programları oluşturmak ve geliştirmek.

30 WHO (WORLD HEALTH ORGANIZATION)
GÖREVLERİ: Sağlıkla ilgili bilimsel araştırmalar yapmak, geliştirmek ve araştırmaları desteklemek. Temiz su kaynaklarından yararlanma konusunda planlar geliştirmek ve ülkelere destek vermek. Epidemiyoloji ve istatistik hizmetleri geliştirmek.

31 UNICEF (UNITED NATIONS INTERNATIONAL CHILDRENS EMERGENCY FUND) Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu Çocukların sağlık, beslenme, eğitim ve genel esenlik düzeyini yükseltmeye yönelik ulusal çabalara destek olmak amacıyla 1945’ de kurulmuştur. Merkezi New York’ tadır.

32 UNICEF Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
GÖREVLERİ: Kırsal bölgelere götürülecek ana-çocuk sağlığı programları hazırlamak. Köylere sağlık personeli eğitmek, köylüyü sağlık tesislerini korumaya yöneltmek. Doğum öncesi ve sonrası beslenme ve aşılama konularında eğitimler yapmak.

33 UNICEF Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
GÖREVLERİ: Öğretmenler yetiştirilmesine yönelik eğitimleri düzenlemek ve desteklemek. Okul yapımına, ders kitaplarının basımına destek vermek. Aile planlaması ve beslenme programları düzenlemek ve bunları yaygınlaştırmak. Türkiye 1960 yılında üye olmuştur.

34 UNESCO (UNITED NATION EDUCATION SCIENTIFIC AND CULTUREL ORGANIZATION) Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim, ve Kültür Organizasyonu 1946 yılında eğitim, bilim ve kültür alanında uluslar arası işbirliği sağlayarak dünya barışına katkıda bulunmak amacıyla kurulmuştur. GÖREVLERİ: Dünyada okur yazar oranını yükseltmek. Ülkelerin eğitim düzeylerini yükseltmek, uluslararası barışı sağlamak. Temel ve teknik eğitimde görev alacak öğretmenleri yetiştirmek.

35 UNESCO Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim, ve Kültür Organizasyonu
GÖREVLERİ: Önemli sanat olaylarını desteklemek. Tiyatro, sinema televizyon ve basın gibi sanatla ilgili iletişim araçlarının gelişmesi amacıyla araştırmalara yardım etmek. Var olan kültür varlıklarını korumak.

36 FAO (FOOD AND AGRICULTURAL ORGANIZATION OF THE UNITED NATIONS) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü 1945 yılında kurulmuştur, merkezi Cenevre’dedir. İnsanların açlığına çare bulmak, beslenme düzeyini yükseltmek, yeterli gıda üretilmesine katkıda bulunmak, gereksinimi olan ülkelere yardımda bulunmak amacı ile kurulmuştur. Türk Milli Gıda Tarım Örgütü 1949’da kurulmuştur.

37 FAO (FOOD AND AGRICULTURAL ORGANIZATION OF THE UNITED NATIONS) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Gıda ve tarım ürünlerini etkileyen çevre kirliliği ile ilgili diğer uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak. Daha iyi tohum geliştirme, ürün toplama ve depolama konularında rehberlik etmek. Gelişmekte olan ülkelerdeki tarımla ilgili projeleri desteklemek. Tarım ve hayvancılık sektörüne zarar veren unsurlarla savaşmak. Dünyadaki balık üretimini arttırmak için projeler hazırlamak.

38 ILO (INTERNATIONAL LABOUR ORGANIZATION) Uluslararası Çalışma Örgütü
1919’da Versalles Barış Antlaşması ile kurulmuştur. 1944’de amaçları ve çalışma konuları yeniden belirlenerek, ücretli çalışanların durumunu etkileyen ekonomik sorunlara eğilinmesi benimsenmiştir. 1946 yılından itibaren BM ile imzaladığı antlaşma ile yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi konusunda çaba gösteren BM’nin uzmanlık kuruluşu olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

39 ILO (INTERNATIONAL LABOUR ORGANIZATION) Uluslararası Çalışma Örgütü
GÖREVLERİ: Bütün dünyada işçilerin çalışma koşulları ve yaşam düzeylerini geliştirmeyi amaçlar. Ülkelerin çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmeye çalışır. Bu amaçla sosyal politikalar, iş gücü eğitimi ve kullanımı konularında teknik yardım sağlar.

40 UNEP (UNITED NATIONS ENVIORNMENT PROGRAMME) Birleşmiş Milletler Çevre Programı
1973 yılında Birleşmiş Milletler kapsamındaki çevre koruma çalışmalarına yön vermek ve bu çalışmalarda eşgüdüm sağlamak için oluşturulmuştur. Oluşturulan uluslararası gözlem sistemi, üye ülkelerin önemli çevre tehlikeleri konusunda bilgilenmesine ve gereken önlemleri almasına olanak sağlar.

41 UNDRO (OFFICE OF THE UNITED NATIONS DISEASTER RELIEF COORDINATOR) Birleşmiş Milletler Afetzedelere Yardım Kuruluşu Doğal afetlere ve başka felaketlere uğrayan ülkelere yönelik uluslararası yardım çalışmalarında eşgüdüm sağlar. Doğal afetlere uğrama olasılığı bulunan bölgelerde stok oluşturarak ve doğal kaynakların etkin biçimde kullanılmasını sağlayarak üye ülkelerin afetlerle savaştaki etkinliğini arttırmaya çalışır.

42 UNDP (UNITED NATION DEVELOPING PROGRAMME) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
BM’in küresel kalkınma kuruluşudur. AMACI 166 ülkede hükümetler, sivil toplum ve özel sektörle işbirliği yaparak bu ülkelerin sosyal, ekonomik ve kültürel bakımdan kalkınmasına yardım etmek, Kalkınmakta olan ülkelerin yardımlara ulaşmasını ve bunları etkin kullanmalarına destek sağlamaktır.

43 UNFPA (UNITED NATION FUND FOR POPULATION ACTIVITIES) Birleşmiş Milletler Nüfus Etkinlikleri Fonu
1969 yılında, nüfus ve aile planlaması gereksinimlerini karşılayacak kapasiteyi yaratmak, hükümetlere nüfus politika ve programları geliştirmede yardımcı olmak ve uygulamada mali yardımda bulunmak amacı ile kurulmuştur.

44 UNFPA (UNITED NATION FUND FOR POPULATION ACTIVITIES) Birleşmiş Milletler Nüfus Etkinlikleri Fonu
GÖREVLERİ Hızlı nüfus artışı ile ilgili sorunlara dikkat çekmek ve nüfus verilerini ve dinamiklerini incelenmek. Nüfus politikalarını belirlenmek, değerlendirmek ve uygulanmak. Aile planlaması, cinsel sağlık ve üreme sağlığı programları geliştirilmesine katkıda bulunmak. Talepte bulunan gelişmekte olan ülkelere nüfus problemlerini çözmede yardımcı olmak.

45 RED CROSS Kızıl Haç 1863 yılında 16 ülke yaralı askerlerin tedavisinde uygulanacak düzenlemeleri belirleyen Cenevre Antlaşmasını imzalaması Kızıl Haç’ın temelini oluşturur. 1919 yılında Kızıl Haç dernekler birliği şeklinde kurulmuştur. Bu derneklerin kapatılması sonucu 1982’de Kızıl Haç olarak devam etmiştir.

46 RED CROSS Kızıl Haç AMAÇLARI: Sel, deprem, yangın gibi afetlerde yardımda bulunmak.

47 KIZILAY 1877’de Marko paşa’nın başkanlığında ‘yaralı ve Hasta Askerlere Muavenet Cemiyeti’ adı altında çalışmaya başlamıştır. Abdülhamit cemiyetin adını ‘Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti ‘ olarak değiştirmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra adı ‘Türkiye Cumhuriyeti Kızılay Cemiyeti’ olarak kabul edilmiştir.

48 KIZILAY Amaçları: Felaketler karşısında (yangın, deprem) yurt içinde ve yurt dışında yardımda bulunmak. Ülkenin sağlık sorunları ile ilgilenmek. Kızılhaç’a üye devletlere gereksinimleri dahilinde yardım etmek.

49 BÖLÜM II Sağlığın Korunması Ve Geliştirilmesine Yönelik Evrensel Sağlık Bildirgeleri

50 1. Alma-Ata Bildirgesi 6-12 Eylül 1978 Kazakistan’ın Alma-Ata kenti
Temel Sağlık Hizmetleri Uluslararası Konferansı

51 Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve millet ya da grup farkı gözetilmeksizin bütün insanların hizmetten yararlanma düzeyinin yükseltilmesine dönük çözüm yollarının araştırılması

52 Alma-Ata Bildirgesi 134 ülke ve 67 uluslararası örgüt temsilcisinin onay verdiği, uluslararası sağlık anlaşması Sağlık ve kalkınmada görevli olan tüm birimlerin yanı sıra tüm dünya toplumlarının, insanların sağlıklarının korunması ve daha iyi duruma getirilmesi konusunda üzerlerine düşen görevleri belirleyen bir öneriler paketi

53 Alma-Ata Bildirgesi’nde
Sağlık temel insan haklarından biridir Sağlık hizmetlerindeki eşitsizlikler Ekonomik ve sosyal kalkınmayı devam ettirmede ve dünya barışının korunmasında sağlığın rolü

54 2000 yılı sağlık düzeyi, bir hedef olarak belirlenmiş ve kalkınmanın bir parçası olarak bu hedefe ulaşmanın anahtarının da temel sağlık hizmeti olduğu vurgulanmıştır.

55 Temel sağlık hizmetleri,
“Toplum içindeki faydaları, ailelere ve bireylere evrensel olarak sunulmuş ve pratik, bilimsel olarak uygun ve sosyal yönden yeterli metot ve teknoloji üzerine kurulmuş kilit sağlık hizmetleri”

56 Alma Ata Bildirgesi’nden sonra
Ülkelerin sağlık düzeylerinde kayda değer iyileşmeler Hastalıkların yapısında, demografik profillerde, temel risklerin önlenmesinde ve sosyo-ekonomik koşullarda büyük değişiklikler

57 2. Lizbon Bildirgesi 1981 Dünya Tabipler Birliği
Hasta Hakları Bildirgesi Altı madde

58 Bildirge maddeleri: Hasta, hekimini özgürce seçme hakkına sahiptir.
Hasta, bir dış baskı altında kalmadan özgürce çalışabilen bir hekim tarafından bakılma hakkına sahiptir. Hasta, yeterli ölçüde bilgilendirildikten sonra tedaviyi kabul ya da ret etme hakkına sahiptir. Hasta, kendisiyle ilgili tüm tıbbi ve kişisel bilgilerin gizliliğine gereken saygıyı göstermesini hekiminden bekleme hakkına sahiptir. Hasta, onurlu bir biçimde ölme hakkına sahiptir. Hasta, dini temsilci de dahil olmak üzere, ruhsal ve manevi yönden teselli edilmeyi isteme ya da reddetme hakkına sahiptir.

59 3. Ottowa Şartı 17-21 Kasım 1986 Kanada/Ottowa
1. Uluslar arası Sağlığı Geliştirme Konferansı Sağlığı Geliştirme Ottowa Şartı

60 Sağlığı geliştirme eyleminin amaçları:
Sağlık için ön koşullar: barış, barınma, eğitim, gelir, tutarlı bir eko-sistem, sürdürülebilir kaynaklar, sosyal adalet ve eşitlik Sağlığı geliştirme eyleminin amaçları: Sağlığı destekleyerek, politik, ekonomik, çevresel, davranışsal ve biyolojik faktörlerin sağlığa yararlı kılınması Varolan sağlık koşullarındaki farklılıkları gidermek ve tüm insanlara eşit olanaklar ve kaynaklar sağlamak Sağlığın geliştirilebilmesi için hükümetlerle, sağlık ve diğer sosyal ve ekonomik sektörleri, hükümet dışı organizasyonları, gönüllü organizasyonları, yerel yönetimleri, medyayı ortak bir paydada uzlaştırmak

61 Sağlığı geliştirme araçları;
Sağlıklı halk politikası oluşturma, Destekleyici çevreler oluşturma, Topluluk eylemlerinin güçlendirilmesi, Kişisel yeteneklerin geliştirilmesi ve Sağlık hizmetlerinin yeniden yönlendirilmesi

62 4. Adelaide Tavsiyeleri 2. Uluslararası Sağlığı Geliştirme Konferansı
5-9 Nisan 1988 Avustralya/Adelaide Sağlıklı Halk Politikası eylemi için bir dizi tavsiye: Adelaide Tavsiyeleri

63 Halk sağlığı politikasının temel amacının insanların sağlıklı yaşam sürdürmeleri için destekleyici ortam hazırlamak Sağlık, temel bir insan hakkı olmasının yanı sıra sağlam bir sosyal yatırım Kısa vadeli sağlıklı halk politikası, uzun vadeli ekonomik kazançları getirecektir.

64 Sağlık alanındaki eşitsizliklerin giderilmesi
İlk hedefi, 2000 yılına kadar kötü durumda olan ülke ve grupların sağlık düzeylerini yükselterek ülkeler ve gruplar arası görülen gerçek farklılıkları yüzde 25 oranında düşürmek

65 Halk sağlığı eylem politikası kapsamında hemen ilgilenilmesi gereken dört önemli alan
Kadın sağlığı ile ilgili sağlık hizmetlerin desteklenmesi Gıda ve beslenme Tütün ve alkol Destekleyici ortamların oluşturulması

66 5. Amsterdam Bildirgesi Lizbon Bildirgesi eksikliklerini gidermek
30 Mart 1994 Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi (Amsterdam Bildirgesi) Eylül 1995’te de Dünya Tabipleri Birliği Hasta Bildirgesi (Bali Bildirgesi)

67 Hasta hakları; Sağlık bakımında (hizmetlerinde) insan hakları ve değerleri Bilgilendirme Onay Mahremiyet ve özel hayat Bakım ve tedavi Başvuru

68 6. Kopenhag Bildirgesi 5-9 Aralık 1994 Kopenhag
Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi üye hükümetleri temsilcileri Sağlık Politikaları ile ilgili Kopenhag Bildirgesi

69 Konferansta saptanan sorunlar;
Eşitsizlik, Bulaşıcı hastalıkların yayılması, Çernobil kazasının sonuçları, Aral Denizi havzasının genişletilmesi, Nükleer denemelerde semi-palatinsk kullanılması, Göçmen ve mültecilerin sayısının artarak Avrupa’nın refahı düşük bölgelerine yönelmeleriyle birlikte ortaya çıkan sağlık sorunları

70 Mağdur ve yüksek riskli gruplara ayrıcalıklı destek,
Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine ve bağımsızlığını yeni kazanmış devletlere öncelikli destek, Silahlı çatışma ve afetlerin kurbanlarına destek Konferansta, sağlık statüsü ile ilgili olan kazanımlar için daha iyi yönetilen sağlık hizmetlerinin önemine ve gelişimine dikkat çekilmiş ve bu konuda bir eylem planı belirlenmiştir.

71 7. Bali Bildirgesi Dünya Tabipleri Birliği Hasta Hakları Bildirgesi (Bali Bildirgesi), 1995/Eylül Endonezya/Bali Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi gözden geçirilerek hazırlanmış İçerik bakımından Amsterdam Bildirgesi’ne yakın

72 Bildirgede; Hastanın kaliteli tıbbi bakım hakkı Seçim yapma özgürlüğü
Kendi kaderini belirleme hakkı Bilgilendirme hakkı Gizlilik hakkı Sağlık eğitimi hakkı Onur hakkı Dini destek hakkı vs.

73 Diğer hasta hakları bildirgelerinden farkı:
«İntihar girişimi söz konusu olduğu takdirde, hekimlerin bilinci kapalı hastanın yaşamını kurtarmaya gayret etmesi» maddesi Lizbon Bildirgesi’nde yer alan fakat Amsterdam Bildirgesi’nde yer almayan, dini temsilcilerin ruhi ve moral desteği konusu: hastanın, bu desteği kabul ya da reddetme hakkı vardır.

74 Yasal ehliyeti olmayan hastanın rasyonel kararlar verebilmesi durumunda, hastanın verdiği kararlara saygı gösterilmesi gerekliliği Amsterdam Bildirgesi’nde «hastanın durumuyla ilgili bilgilendirilme hakkı» Bali Bildirgesi’nde «sağlık eğitimi görme hakkı» Herkesin kendi sağlık durumlarından kendilerinin sorumlu olduklarının vurgulanması gereği

75 8. Jakarta Bildirgesi Endonezya/Jakarta 21-25 Temmuz 1997
Sağlığı Geliştirme Konulu Dördüncü Uluslararası Konferans

76 Gelecek yüzyılda sağlığı geliştirmek için eylem planı:
Sağlığı geliştirmek ve iyi bir sağlık düzeyine sahip olmak değerli ve paha biçilemez bir yatırımdır. Sağlık için ön koşullar: barış, barınma, eğitim, sosyal güvenlik, beslenme, gelir düzeyi. Yoksulluk sağlık için en büyük tehdit Ottowa şartında belirtilen; sağlıklı halk politikası oluşturma, destekleyici çevreler yaratma, topluluk eylemlerini güçlendirme ve sağlık hizmetlerini yeniden yönlendirme gibi başlıkların elde edilmesi sağlığın geliştirilmesinde temel teşkil etmektedir.

77 Jakarta Deklarasyonu’nda 21. Yüzyılda Sağlığı Geliştirme Öncelikleri
Sağlığa yönelik sosyal sorumluluğun geliştirilmesi, Sağlığın gelişimi için yatırımların artırılması, Sağlık için ortaklıkların geliştirilmesi, sağlamlaştırılması ve sürdürülmesi, Toplumun kapasitesinin arttırılması ve bireyin güçlendirilmesi, Sağlığın geliştirilmesi için gerekli olan alt yapının kurulması.

78 9. Ljubljana Bildirgesi DSÖ/Slovenya/1997
Sağlık reformları, insan onuru, hakkaniyet, dayanışma ve meslek ahlakı kurallarına dayandırılmalı Her önemli sağlık reformu, sağlığın kazanılması konusunda kesin hedeflerle ilişkilendirilmeli Sağlığın iyileştirilmesi ve korunması tüm toplumun temel ilgi alanı olmalı

79 Sağlık reformları, demokratik süreç içinde vatandaşların sağlık ve sağlık hizmetlerinden beklentilerini hesaba katarak, ihtiyaçlarını göz önünde tutmalı Her sağlık reformu, maliyet-etkinliği dahil olmak üzere, sunulan sağlık hizmetlerinde kalitenin sürekli geliştirilmesini amaçlamalı ve bunun için kesin bir stratejiyi de içermeli

80 Sağlık sistemlerinin finansmanı, sağlık hizmetlerinin tüm vatandaşlara erişecek bir şekilde sunulmasına imkan vermeli Hükümetler sağlık hizmeti sistemlerinin finansmanının düzenlenmesinde önemli bir rol üstlenmeli

81 Reformlar, felsefeleri birinci basamak sağlık hizmetleri olarak, her düzeyde sağlık hizmetlerini iyileştirmeyi ve sağlığı korumayı, hayat kalitesini iyileştirmeyi, hastalıkları önlemeyi ve tedavi etmeyi, hastaların rehabilitasyonunu ve acı çeken ve ölümcül hastalara bakılmasını temin etmeli

82 Reformlar, sağlık hizmeti sunan ile hasta arasında ortak karar verme mekanizmasının kuvvetlendirilmesini ve hizmetin kapsamlı ve sürekli bir şekilde kendilerine özgü kültürel çevreleri içerisinde verilmesini sağlamalı

83 10. Dubrovnik Sözleşmesi 2 Eylül 2001/ Hırvatistan
«Güneydoğu Avrupa’daki Sağlık Hizmetlerinden Yararlanamayan Nüfusların Sağlık İhtiyaçlarının Karşılanması» Arnavutluk, Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya ve Yugoslavya

84 Vatandaşlara uygun, elde edilebilir ve yüksek kalitede sağlık hizmeti sunmak ve ulaşılabilirliğini sağlamak, Toplum ruh sağlığı hizmetlerini güçlendirmek ve bu yolla sosyal birleşmeyi kuvvetlendirmek, Kan ve kan ürünleri konusunda güvenilirlik sağlamak, Ücretsiz sunulan entegre acil sağlık bakım servislerini güçlendirmek, Bulaşıcı hastalıkların gözetimi ve kontrolünü sağlamak, Elde edilebilir ve güvenilir beslenme kaynaklarının oluşturulmasını sağlamak,

85 ÖDEV MAKALE: SAĞLIĞIN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK EVRENSEL SAĞLIK BİLDİRGELERİNE TOPLU BİR BAKIŞ