LİMBİK SİSTEM Prof Dr Süheyla ÜNAL.

... konulu sunumlar: "LİMBİK SİSTEM Prof Dr Süheyla ÜNAL."— Sunum transkripti:

1 LİMBİK SİSTEM Prof Dr Süheyla ÜNAL

2 Limbik sistem Duygu kontrolörü Amigdala: Bekçi köpeği
Hipokampus: Diplomat Hipotalamus: Baş kontrolör

3 The Papez Halkası (1937) Frontal Cortex Cingulate Cortex Hippocampus
Thalamus Amygdala Hypothalamus information Expression of emotion

4 Limbik sistem- Visseral Beyin
Hipotalamus Nukleus akkumbens Amigdaloid çekirdekler Orbitofrontal korteks

5 Limbik sistem Septal bölge Hipotalamus Limbik orta beyin alanı
Hipokampal Formasyon Olfaktör korteks Amigdaloid Çekirdek Kompleksi Spinal Kord & Beyin sapı

6

7

8 Amigdala

9 Amigdala bağlantıları
Prefrontal and cingulate cortex DM of thalamus Amygdala Olfactory cortex (stria terminalis) Hypothalamus and septal area Hippocampus Efferentler Stria terminalis: N. Akk, stria terminalisin bed çekirdeği, hipotalamus Ventral amygdalofugal yol: singulat girus, talamus, hipotalamus Afferentler: Basolateral kompleks:duyusal sistemlerden Sentromediyal kompleks: BL, hipotalamus ve beyin sapından bilgi alır

10 Amigdala bağlantıları
Major duyu sistemlerinden doğrudan girdi alır, neokortekse, bazal gangliyonlara, hipokampusa ve hipotalamusu içeren subkortikal bölgelere projekte eder Beyin sapına olan projeksiyonları aracılığı ile amigdala periferik sinir sisteminin somatik ve visceral bölümlerini module ederek bedenin çeşitli durumlara karşı tepkisini düzenler

11 Amigdala Basolateral çekirdek Kortikomedial çekirdek Santral çekirdek
birçok kortikal alan bazal önbeyin orta talamusla bağlantılar Kortikomedial çekirdek olfaktör sistem hipotalamus Santral çekirdek beyin sapı Dürtüler Otonomik kontrol

12 Genişletilmiş amigdala
A. bed nucleus of stria terminalis B. centromedial amygdala C. basolateral amygdala D. cortical amygdala E. connections between extended amygdala and amygdala: sublenticular portion of substantia innominata 1. stria terminalis

13 Genişletilmiş amigdalanın bağlantıları
Afferentleri Bazolateral amigdaloid çekirdek Serebral korteks Efferentleri Hipotalamus Beyin sapı

14 Hipokampal formasyon

15 Hipokampal formasyon 4. Dentat fasya 3. CA4 2. CA3, CA2 1. CA1
6. Subikulum 20. Presubikulum 21. Parasubikulum 22. Entorinal korteks

16 Ammon boynuzu Hipokampus Proper Dentat Girus Subikulum
Moleküler tabaka Piramidal tabaka Polimorfik tabaka Dentat Girus Granüler tabaka Subikulum

17 Entorinal Korteks 1. entorinal korteks 2. unkus 3. forniks
4. dentat girus 5. hipokampal sulkus 6. kollateral sulkus

18 Hipokampal formasyonun bağlantıları
İntrinsik bağlantılar klasik trisinaptik yol Afferent bağlantılar perforan alveolar yol Efferent bağlantılar forniks

19 İntrinsik bağlantılar
Klasik Trisinaptik Yol 1. Entorinal korteks (perforan yol)  dentat girus granüler hücreleri 2. Granüler hücre aksonları (mossi fibrilleri)  CA3 piramidal hücreleri 3. Piramidal hücreler (Schaffer kollaterali)  CA1 piramidal hücreleri  subikulum  entorinal korteks

20 Afferent bağlantılar Alveolar yol
Entorinal korteks orta bölümünden CA1 ve Subikulum Perforan yol Entorinal korteks lateral bölümünden CA1, CA2, CA3 ve Dentat Girusa

21 Afferent bağlantılar Temporal, frontal, parietal, oksipital lob bağlantı alanları Hipotalamus, amigdala, septal bölge, ön talamik çekirdek, ortabeyin limbik alanı

22 Efferent bağlantılar Forniksten
Hipokampusun piramidal nöronları ve subikulum Postkommissural Forniks ana bandı Mammiller cisimciğe Ön talamus lateral septal çekirdek Hipotalamus Ortabeyin Tegmentum Kortikal alanlar

23 Efferent bağlantılar Prekommissural Forniksten hipokampus proper
Septal çekirdeklere Lateral preoptik alan Anterior hipotalamik alan Broca’nın diagonal band çekirdeği Nukleus akkumbens Frontal lobun orta yüzeyi Kaudat çekirdek ve putamen Amigdala ve klaustrum

24 Septum

25 Septal bölge Paraterminal (Subkallosal) Girus
Subkallosal alan (Parolfaktör alan) Septal Çekirdekler Dorsal septal çekirdek Lateral septal çekirdek Medial Septal çekirdek Broca’nın diagonal band çekirdeği Stria Terminalisin Bed çekirdeği Ön kommissürün Bed çekirdeği

26 Bağlantıları Stria medullaris talami’den medial habenular çekirdeğe
Medial forebrain bundle’dan hipothalamus ve orta beyine Forniksten hipokampusa Amigdaloid korteksten stria terminalis ve diagonal banda

27 Bazal önbeyin Olfaktör tuberkül Genişletilmiş amigdala
Substantia Innominata Meynert’in bazal çekirdeği Ventral Pallidum Substantia innominatanın kolinerjik olmayan bölgesi Limbik bazal gangliyonlar bölgesi

28 Limbik Bazal Gangliyonlar
Nucleus Akkümbens Septi (Ventral Striatum) hipokampal formasyon amigdaloid cisim singulat girus afferent alıp ventral palliduma efferent verir ventral tegmental alan dorsal rafe çekirdeğinden Ventral Pallidum mediodorsal talamus substantia nigra subtalamik çekirdek efferent verir amigdaloid çekirdek lateral habenular çekirdeğe

29 İnsula Lateral fissürün derininde yer alır
Frontal korteks, amigdala, singulat ve ventral striatuma projekte olur Dil, tat, tiksinme, aşerme işlevleri vardır

30 The Insular Cortex & Basal Ganglia and Disgust
The anterior insula is connected to the ventro–posterior–medial thalamic nucleus, and has been identified in primates as gustatory cortex (Rolls, 1994), containing neurons that respond to pleasant and unpleasant tastes (Yaxley et al., 1988).

31 Limbik orta beyin Median Rafe Çekirdeği (B6, B8)
Dorsal Rafe Çekirdeği (B7) Ventral Tegmental Alan (VTA, A10) Dorsal Tegmental Çekirdek (Gudden) Interpedünküler Çekirdek Periakuaduktal Gray

32 Ön singulat girus Ön singulat girus hem bilişsel işlevlerde hem duygusal süreçlerde rol oynar

33 Limbik sistemin işlevleri

34 Limbik sistemin işlevleri
Yaşamın korunması Duygular (agresyon, korku, haz ) Motivasyon Amaca yönelik davranış Öğrenme Türün korunması Cinsel davranış

35 Duygular Neokorteks Singulat Korteks Duygusal tonlar
Duygusal yaşantılar Singulat Korteks Ön talamik çekirdek Hipokampus Hipotalamus Forniks Duyguların ifadesi

36

37 Limbik sistem İstekleri Korkuları bağlanma haz ritüeller duygusal ilgi
tanıma Korkuları yabancılaşma duygusal tehditler iletişim yokluğu

38 Amigdalanın işlevleri
Duyu uyaranlarının duygusal ve güdüsel açıdan önemini analiz etmek Uygun tepkinin oluşması için çeşitli beyin sistemleri arasındaki etkinlikleri koordine etmek Tehlikeli uyaranlar karşısında savaş-kaç tipi tepkilere aracılık etmek Beslenme Agresyon Korku koşullanması Ödül/ceza ile öğrenme

39 Amigdala Çıktıları Prefrontal Cortex Ventral Striatum
Emotional/Motivational Behavior Brainstem (central gray) Emotional Behavior BL CM Hypothalamus Brainstem (autonomic centers) Autonomic responses Hypothalamus Hormonal responses Cerebral Cortex Cognitive functions Memory Hippocampus

40 Amigdalanın işlevleri
Beynin diğer bölgelerinden gelen bilgilere duygusal anlam yüklenmesi (Aggleton & Mishkin, 1986) Korku ifadesinde amigdalanın uyarımı (Morris et al. 1996)

41 Korku döngüsü Kent ve Rausch 2004 KORTEKS DUYUSAL, VİSERAL UYARI
MEDİYAL PREFRONTAL SİNGULAT İNSULA DUYUSAL, VİSERAL UYARI LATERAL AMİGDALANIN SANTRAL NÜKLEUSU BAZAL HİPOKAMPUS DUYUSAL TALAMUS Kent ve Rausch 2004 OTONOMİK / PİTUİTER / ADRENAL AKTİVASYON

42

43 Amigdala patolojileri
Anksiyete Kompleks parsiyel epilepsi Kluver-Bucy sendromu (uygun duyusal-duygusal bağlantıyı kuramama) Apati, küntlük Görsel tanımama Ağızcıl eğilimler Aşırı cinsellik

44 Septal bölgenin işlevleri
Haz Otonom sinir sisteminin inhibisyonu

45 Hipokampusun işlevleri
Bellek (LTP, LTD)

46 Hipokampus patolojileri
Amnezik sendromlar

47 İnsulanın işlevi Insula beden duyularını yorumlar, distrese ilişkin duyguları üretir (ağrı, tiksinti, aşerme, dışlanma vs)

48 İnsula patolojileri Otistik spektrum bozuklukları
Konuşma bozuklukları (Wernicke afazisi) Obsesyonlar (Tiksinti ile ilgili) Bağımlılıkta aşerme Ağrı

49 Ön singulat girus işlevleri
Dikkatin odaklanması Duygusal vokalizasyon Bilişsel ve davranışsal esneklik Bir fikirden diğerine atlama Alternatif düşünce geliştirme Karar verme Crick thinks the right anterior cingulate may be involved in what we call our “free will”, since it is involved in making selections.

50 Ön singulat girus patolojileri
Esneklik kaybı Kin tutma Obsesif düşünceler Endişe, kaygı, vesvese Tersleşme/ tartışmacılık Bağımlılığa yatkınlık