Tacettin İnandı, Doç. Dr. Halk Sağlığı Uzmanı. Kapsam  Afet nasıl oluşur  Afet yönetimi  Van depremi  Afetlerde sağlık hizmeti.

... konulu sunumlar: "Tacettin İnandı, Doç. Dr. Halk Sağlığı Uzmanı. Kapsam  Afet nasıl oluşur  Afet yönetimi  Van depremi  Afetlerde sağlık hizmeti."— Sunum transkripti:

1 Tacettin İnandı, Doç. Dr. Halk Sağlığı Uzmanı

2 Kapsam  Afet nasıl oluşur  Afet yönetimi  Van depremi  Afetlerde sağlık hizmeti

3 Afet  Doğa veya insan eliyle oluşan, insanların hayatını sosyal ve ekonomik faaliyetlerini önemli ölçüde etkilendiği durum

4 Tehlike İnsanın yaşamını, malını etkileyerek afete neden olabilecek boyutta potansiyel bir durum ya da olay

5 Duyarlılık Dış olayların neden olduğu olumsuz durumlara yatkınlık

6 AFET olması için TEHLİKE deprem toprak kayması çığ fırtına hastalık savaş DUYARLILIK Yoksulluk Kültürel nedenler Tek düzelik, kaynak çeşitliliğinde azlık Kaynakların dengesiz dağılımı

7 KAPASİTE Acil durum yönetiminin kapasitesini; ·HABERLEŞME, İLETİŞİM ·KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİ ·DAYANIŞMA, YARDIMLAŞMA ·ORGANİZE OLABİLME, ÖRGÜTLENEBİLME YETENEĞİ, Bir şeyi yapabilmeyeteneği

8 ÜLKEMİZDE AFETLER

9 Dünyadaki Önemli Depremler OLUŞ TARİHİ YERİŞİDDETİ ÖLÜ SAYISI 526Antakya250 bin 856Damgan/İran200 bin 1201Yukarı Mısır1 milyon 1556Şançi/Çin830 bin 1737Kalküta/Hindistan300 bin 1920Gansu/Çin8.5200 bin 1923Tokyo8.399 bin 1939Erzincan8.032 bin 962 1970Kuzey Peru7.866 bin 794 1976Tangşan/Çin7.8240 bin 1990Kuzeybatı İran7.750 bin 2004Endonezya 8.2 200 bin

10 AFETLERDE YAPILANMA ÖNCESİ ANI ANISONRASI Normal durum Normal durum Örgütlenme Örgütlenme Korunma Korunma Hazırlık Hazırlık Etki Etki Yanıt Yanıt Rehabilitasyon Rehabilitasyon Yeniden Yapılanma Yeniden Yapılanma Normal duruma dönüş Normal duruma dönüş

11 AFET YÖNETİMİNİN AŞAMALARI 1. Risk değerlendirme, planlama ve tatbikat 2. Önleme (Zarar Azaltma) 3. Hazırlıklı Olma, 4. Kurtarma ve İlkyardım 5. İyileştirme 6. Yeniden yapılanma

12

13 AFET YÖNETİMİNİN BİLEŞENLERİ Planlama, yapılanma Planlama, yapılanma Profesyonel ekipler Profesyonel ekipler Profesyonel yöneticiler Profesyonel yöneticiler Eğitim Eğitim Lojistik; Lojistik; 1. Lojistik Yönetim Sistemi (yazılım, donanım) 2. Afet Yönetim Sistemi (yazılım, donanım) 3. Muhabere Sistemi (yedekli sistem/telli, telsiz, uydu vb) 4. Donanım 5. Stoklama 6. Ulaşım Tatbikat Tatbikat

14  Sevgili arkadaşlar, daha önce burada yaşadıklarımla ilgili herg ün bilgi aktarmak üzere anlaşmıştık. Ancak internet olanağının kısıtlılığı nedeniyle bunu gerçekleştiremedim. Şu an da konaklama yerinin resepsiyonundaki bilgisayardan yazıyorum ve bu nedenle fazla da uzun yazamayacağım. Önceki gün akşam üzeri Van'a geldikten sonra dün Erciş'i, bugün de Van merkezdeki bazı sağlık kuruluşlarını gezme fırsatım oldu. Durum şöyle:  1. Buradaki asıl sorun deprem değil, deprem korkusu. İlk depremin yaraları sarılıp insanlar konutlarına dönmek üzere iken ikinci deprem yaşanmış. Bu arada Roj TV gibi yerlerden yapılan "evlere girmeyin" propagandası da etkili olmuş. İnsanlar bu nedenle evleri sağlam da olsa girmekten korkuyor. Bu da çadırlarda (ne yazıkki yazlık çadırlar) konaklamaya yol açıyor. Geceleri de epey soğuk ve bu da ASYE'lerin artmasına neden oluyor.  2. Van bir küskünler şehri. Valilik belediyeyle, sağlık personeli sağlık müdürlüğüyle, sağlık müdürlüğü TTB ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla, sağlık bakanlığı üniversiteyle küs. Bu kadar küs arasında iş yapmak epey zor. Çok basit bir örnek olarak söyleyeyim: İlk gün sağlık müdürüyle görüşebilmek için 2 saat boyunca beklemek durumunda kaldım. Bu geçikme de sanırım birilerine tepki nedeniyle oldu.  3. Her şeye rağmen çadır kent altyapıları büyük oranda oluşturulmuş. Bugünlerde de konteynerler gelmeye başlayacak ve kurulacak. Ancak bundan sonraki en ciddi sorun yaşanak soğukların yol açacağı sorunlar olacak. Özellikle su sistemi ve foseptiklerin donması beklenen en ciddi sorun gibi görünüyor.  4. Sağlık müdürlüğündeki birçok personel izinde (sağlık müdürü başta olmak üzere). Bu da özellikle kayıtlarda ciddi sorun yaşanmasına neden oluyor. Melikşah hocam iki gündür bana aşılarla ilgili hesap soruyor ama bulaşıcı hastalıklar şubesinde aşıyı izleyen arkadaş da izinde ve aşılama kararları ve uygulamaları anlık olarak sağlık bakanlığı temsilcilerince veriliyor. Bu da kayıtların sorunlu olmasına yol açıyor.  5. Sağlık bakanlığınca koordinatör olarak bir müsteşar yardımcısı bölgede. Onunla işbirliği içerisinde çalışmaya gayret ediyorum. Zaman zaman talepleri oluyor ve onları da karşılamaya çalışıyorum. Benden şimdilik bu kadar. Mail gönderirseniz görememe olasılığım yüksek. Bu nedenle soruşarınız olursa telefondan iletirseniz sevinirim. Herkese iyi akşamlar.

15 Hazırlıklı Olma Planı  Toplum Koordinasyon kurullarının kurulması  Risk analizlerinin yapılması  Var olan kaynakların analizi  Afet planının hazırlanması (Emirler, koordinasyon, iletişim kuralları, bilgi kanalları)  Eğitim, tatbikatlar  Değerlendirme  Planın güncelleştirilmesi

16 AFET PLANLARI  İl Sağlık Afet Planı  İlçe Sağlık Afet Planı  Hastane Afet Planları  Sağlık Kurum Afet Planı  Bölge Afet Destek Planı

17 Planın özellikleri  Standart yönleri olmalı  Basit uygulanabilir  Test edilmeli  Tatbikat yapılmalı

18 EĞİTİMLER  İlk Yardım Eğitimleri  İlk Yardım Eğitici Eğitimleri  Afet Ekip Eğitimleri  Acil Tıbbi Eğitimler  Ambulans Operasyonları Eğitimleri  Afet Yönetim Eğitimleri  Afet Tıbbı Eğitimi

19 TATBİKATLAR  Depreme Hazırlık Tatbikatı  Hava Alanı Kurtarma Tatbikatı  Hastane Afet Tatbikatları  Masa başı Deprem Tatbikatları

20 ALARM DÖNEMİ Afete neden olan olaydan haberdar olunması ile olayın başlaması anına dek geçen süreye bu ad verilir. Afete neden olan olaydan haberdar olunması ile olayın başlaması anına dek geçen süreye bu ad verilir. Ortalama olarak bu süre 2 saat ile 5 gün kadar olduğu kabul edilir. Ortalama olarak bu süre 2 saat ile 5 gün kadar olduğu kabul edilir.  Erken haber alma değerlendirme ve tahminler  Haber verme  Sektörlerin alarma geçmesi  Toplumun alarma geçirilmesi

21 İzolasyon Dönemi Olayın başladığı andan itibaren, afete maruz kalan toplumun afet şoku ve izolasyonunu üzerinden attığı ana dek geçen süre Sürenin uzunluğu; Afet türü, şiddeti, toplumun hazırlık ve bilinç düzeyine göre değişir Genellikle 3 ile 72 saat sürer İzolasyon döneminde yapılması gereken; kendi kendini kurtarma ve şoktan çıkarak organize olmak

22 İyileşme  Yaraların sarılması  Yardımların kontrolü ve dağıtımı  Geçici iskan  Diğer sosyal ihtiyaçların karşılanması  Rehabilitasyon çalışmaları

23 Afetler ölümlere, yaralanmalara ve hastalıklara neden olur. Afetler sağlığın gelişmesini de etkiler. Sağlığın gelişmesi afet riskini azaltır. Sağlık ve Afetler

24 AFETTE HALK SAĞLIĞI PROBLEMLERİ Ölülerin kaldırılması Yaralılar tedavisi Bulaşıcı hastalıkların kontrolü Güvenliğin sağlanması Sağlık hizmetlerinin kapasitesi Olumsuz insan davranışlarının denetimi Beslenme sorunlarının giderilmesi Temel gereksinimlerin karşılanması

25 ACİL CEVAPTA ÖNCELİKLER  GÜVENLİ ORTAM  GIDA  SU  BARINMA  HALK SAĞLIĞINI KORUYUCU TEDBİRLER  KIYAFET VE BATTANİYELER  YERLİ MALZEME/EKİPMAN VE YAKIT  SAĞLIK HİZMETLERİ

26 HAZIRLIK  Binaların kapasitelerinin (dayanıklıklarının) artırılması  Olasılık planları  Erken uyarı sistemleri  Acil durumda kullanmak üzere gereken malzemeyi stoklama  Karar verici makamları belirleme  Koordinasyon ağı oluşturma  Gözlem, inceleme, tatbikat ve eğitimler

27 AFET DÖNEMİ VE AFET SONRASI DÖNEM   İyileştirme  Hızlı değerlendirme  Acil durum kaynakları ve prosedürlerini kullanma  Sektörler arası koordinasyon  İzleme ve kaydetme

28 Hatay’da çalışmalar

29

30 Çadırkent Alanları- Hatay  Akevler - Akevler -  Sergi Alanı Sergi Alanı  Lunapark Lunapark  Şehir Stadyumu Şehir Stadyumu  Maşuklu Bld. Hatay Spor İdman Sahası Maşuklu Bld. Hatay Spor İdman Sahası  Şenköy Belediye Spor Alanı Şenköy Belediye Spor Alanı  Selman Nasır İlköğretim Okulu Selman Nasır İlköğretim Okulu  Dursunlu Spor Alanı Dursunlu Spor Alanı

31 Toplanma Alanları Maşuklu İlköğretim OkuluMaşuklu İlköğretim Okulu772Maşuklu H.Çolakoğlu İlköğretim Okulu353Y.Bayezıt İlköğretim Okulu324Ovakent İlköğretim Okulu285Serinyol Necati Oflazoglu İlköğretim Okulu646Serinyol Futbol Sahası327Kuzeytepe Mehtap Mehmet Olgar İÖO378Mezbaha Alanı409Çekmece Futbol Sahası2810Mehmet Akif Subaşı İ.Ö.O.4311Avsuyu İlköğretim Okulu13712YeşilPınar Lise ve İlköğretim Okulu5313Gümüşgöze İlköğretim Okulu7214Odabaşı 75. Yıl3415Kuzeytepe İlköğretim Okulu4516Mehmet Akar İlköğretim Okulu3317Mustafa Kemal İlköğretim Okulu2318Kemal Behzatoğlu Anadolu Lisesi6219Karlısu Anadolu Öğretmen Lisesi7020Karaali Çiftlik İlköğretim Okulu3821Karaali İlköğretim Okulu6222Çekmece Gültepe 75. Yıl İlköğretim OkuluMaşuklu H.Çolakoğlu İlköğretim OkuluY.Bayezıt İlköğretim OkuluOvakent İlköğretim OkuluSerinyol Necati Oflazoglu İlköğretim OkuluSerinyol Futbol SahasıKuzeytepe Mehtap Mehmet Olgar İÖOMezbaha AlanıÇekmece Futbol SahasıMehmet Akif Subaşı İ.Ö.O.Avsuyu İlköğretim OkuluYeşilPınar Lise ve İlköğretim OkuluGümüşgöze İlköğretim OkuluOdabaşı 75. YılKuzeytepe İlköğretim OkuluMehmet Akar İlköğretim OkuluMustafa Kemal İlköğretim OkuluKemal Behzatoğlu Anadolu LisesiKarlısu Anadolu Öğretmen LisesiKaraali Çiftlik İlköğretim OkuluKaraali İlköğretim OkuluÇekmece Gültepe 75. Yıl İlköğretim Okulu