Çocuk, Çocukluk ve Çocuğun Gelişim Evreleri

... konulu sunumlar: "Çocuk, Çocukluk ve Çocuğun Gelişim Evreleri"— Sunum transkripti:

1 Çocuk, Çocukluk ve Çocuğun Gelişim Evreleri

2 Ders Kapsamında Dönem Ödevleri
Ödevler ikinci vize yerine sayılacak Acikders.net Ali Dayı Çocuk Kütüphanesi Kitap değerlendirme ödevi Kendinizi sisteme kaydedin

3

4

5 Çocuk Bebeklik ile erginlik arasındaki gelişme döneminde bulunan oğlan veya kız (Türkçe Sözlük) İnsan hayatının ergenlikten önce gelen dönemi (Pedagoji Sözlüğü) Gelişen insan yavrusu, olgunlaşmamış, reşit sayılmayan küçük bir yurttaş (Yörükoğlu, 1989) 0-18 yaş arasındaki insan (Çocuk Haklarına Dair Sözleşme)

6 Çocuk Üst sınır kaç yaş? Bölge, sosyal çevre, dinsel ya da kişisel görüşler Belli bir yaşa ulaşmak, reşit olmak, okulun bitirilmesi, çıraklık eğitimine başlamak gibi bir olay Sünnet  13-18 yaş arasında sona erer Üst sınırda belirsizlik vardır (25 yaş!)

7 Hukuksal Üst Sınır 18 yaşın altındaki her insan çocuktur
(Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi) Türkiye Çocuk Hakları Sözleşmesini imzalamıştır (1995) Henüz on sekiz yaşını doldurmamış kişi (Türk Ceza Kanunu) Daha erken yaşta ergin olsa bile, on sekiz yaşını doldurmamış kişi (Çocuk Koruma Kanunu)

8 Çocukluk Nedir? Üst sınır dönemler ve toplumlar arasında değişiklik gösterir Zaman içinde dramatik bir değişim göstermiştir Görece yeni ve modern bir kavramdır

9 Temel Görüş Ayrılıkları
Ortaçağ çocuk kavramı – Çocuk minyatür bir yetişkindir Modern çocuk kavramı – Yetişkinden farklıdır ve evrensel özellikler gösterir Post-modern çocuk kavramı – Çocuklar bazı açılardan birbirlerine benzer ancak bazı açılardan farklıdırlar

10 Eski Çağlarda Çocukluk
Kölelerden biraz daha iyi konumdadır Babaların çocuklar üzerinde mutlak hakimiyeti Romalı baba çocuğu dilediği gibi cezalandırır Oğullar üzerindeki egemenliği ömür boyu, kızlar üzerindeki egemenlik evleninceye kadar Eski Yunan’da çocuklara sanat ve spor eğitimi verilir Eski Sparta’da çocuklar iyi birer savaşçı olarak yetiştirilir

11 Asya, Avrupa ve Afrika Çin’de kız çocuklarını öldürmek
Afrika’da ormana bırakmak Ortaçağ Avrupa'sında suya atmak Eskimolar buzlu suya atmak Arabistan’da kuma gömmek

12 Ön Asya ve Mezopotamya Eski Ön Asya aileleri çocuğa düşkündür
Çocuklar üzerinde baba otoritesi hakimdir Çocuklar ebeveynlerine karşı saygılı olmak zorundadır Mezopotamya’da herkes çocuğunu okula gönderebilir Okula gidenler genellikle varlıklı ailelerin çocuklarıdır Diğer çocuklar genellikle baba mesleğini öğrenir ve tarlada çalışırlar

13 Hristiyanlığın Etkisi
Acıma ve güçsüzleri koruma duyguları toplumda yayılmaya başlamıştır Öldürme en büyük günahlar arasındadır Kimsesiz çocuklar kilise tarafından korumaya alınır Kilise tarafından istismar başlar (ağır işlerde kullanma) Başlangıçta çocuklara günah ürünleri olarak bakılmıştır Çocukların günahkar doğduğu ve ancak dövülerek bu günahlardan kurtulacaklarına inanılmıştır İtalya’da kilise korosunda şarkı söyleyen erkek çocukların hadım edildikleri bilinmektedir.

14 İslamiyetin Etkisi İslam dini çocuklara karşı diğer dinlerden daha hoşgörülüdür Öldürmek büyük günahtır Yetim hakkının korunmasını çok önemser Doğduğu topraklarda çocuklar adına iyileştirme yönünde etkileri olmuştur Anne ve babaya sonsuz itaati gerektirir

15 Ortaçağ’da (5-13. yy) Çocukluk
Yaşamın farklı bir dönemi olarak görülmemiş Bağımlı birey olarak tanımlanan insan yavruları (5-7 yaş) bebek olarak kabul edilmiş Bebeklikten çıkan çocuklar küçük yetişkinler olarak görülmüşlerdir

16 Ortaçağ: Çocuk Minik Yetişkindir.

17 Ortaçağ: Çocuk Minik Yetişkindir.

18 Çağın Koşulları Bebek ölümü oranları çok yüksek
Tıbbi bilgisizlik Kötü sağlık uygulamaları Bebeğin gereksinmelerini anlayamama İhmal ve kötü muamele Altı yaşından küçükler ailenin üyesi kabul edilmiyor Ebeveynler çocuklarına bağlanmaktan kaçınıyorlar Yaşam standardı çok düşük (yoksulluk)

19 Kundaklama Geleneği Bebeklerin kendilerine zarar vermesini önlemek
Yetişkinin çocuğa zarar vermesini önlemek Yetişkinin rahatı kundaklanan bebekler sessiz ve edilgin daha fazla uyuyor kalp atışları yavaşlıyor daha az ağlıyor

20 Kundaklama Geleneği

21 Çocuk Bakımı Bebeği yalnız bırakmak sakıncalı görünmüyordu
Yalnızken yokluğunda bebeğe bir şey olursa -ki sıklıkla olurdu- bu durumun sorumlusu Kötü şans Kötü ruhlar Tanrının gazabı

22 Minik ve Aptal Yetişkin
5-7 yaş arasında çocuk yetişkin dünyasına bütün yönleriyle girer Yetişkinlerle aynı oyunları, öyküleri, oyuncakları, şarkıları ve giyim tarzlarını paylaşırlar Kumar oynar, içki içerler Çalışırlar

23 Çalışan Çocuk

24 Kötü Alışkanlıklar

25 Çocukluk Kavramının Ortaya Çıkışı
13. yy 16. yy çocuğa karşı duyarlılık 17. yy çocuğu yetişkinden farklı görme Çocuklara has giysiler, oyunlar, oyuncaklar, şarkılar, eğlenceler (varlıklı çocuklar için) Yetişkinlerin dünyasını paylaşmaya devam (yoksul çocuklar için) Refah düzeyinin artması, kitlesel eğitim (matbaanın icadının etkileri) 20. yy yasaların koruması (alkol, sigara, pornografik yayınlar, çalışma, zorunlu eğitim)

26 Yeni Bir Dünya 17. ve 19. yy eğitimde devrim
Çocuklar masum ve iyi doğar, rehberlik edilmesi gerekir Kitapların çocuklara uyarlanması (sansür) Sıkı bir disiplin anlayışı Eğitime ve ahlaki gelişmeye artan ilgi Beden sağlığına ve temizliğe verilen önem Çocukların cinsel gelişiminin izlenmesi Kız ve erkek okullarının ayrılması

27 Yeni Bir Dünya Çocukların yetişkinden farklı olduğu anlayışı pekişti
Tarımdan sanayiye geçiş Orta sınıfın gelişmesi Refahın artması Çocuk ölümlerinin azalması Ebeveyn ve çocuk ilişkilerinin önem kazanması Eğitimde yeni görüşler Çocuklara saygı, bırakalım çocukluklarını yaşasınlar – 18. yy Eğitimin dinin tekelinden kurtulması (çocuğu tanımaya yönlenmesi)

28 Darwin’in Eğitim Kuramı
Çocuk doğuştan ne iyidir ne de kötüdür (19. yy) Tüm diğer canlılarda olduğu gibi gelişen ve değişen çevre şartlarına uyum sağlar Hayvan türüne özgü dürtüler yanı sıra insan türüne özgü yeteneklerle donatılmıştır İyiye de kötüye de açıktır Aldığı eğitim ve yaşantıları nasıl bir yetişkin olacağı konusunda belirleyicidir

29 Çocuk Yüzyılı (20. yy) Televizyon programları, oyunları, kitapları, okulları, dükkanları ve dükkanlarda özel bölümleri, hatta yiyecekleri ve mönüleri vardır Çocuk gelişimine büyük ilgi Bu alanda yapılan sayısız çalışma ve araştırma Çocuk eğitiminde ve çocuk yetiştirirken empati

30 Çocuk Gelişiminin Bilimsel İncelemesi
Çocuk gelişimi görece yeni bir kökene sahiptir ve çok disiplinlidir Psikolojinin üç büyük dalından türemiştir: Deneysel psikoloji Psikanalitik Klinik psikoloji Tıp, biyoloji, antropoloji, sosyoloji ve eğitimin araştırmalarından da beslenir

31 İlk Araştırmalar İlk araştırmalar gelişimsel bakış açısından yoksundu
Çocuklarda zaman içinde ortaya çıkan gelişimsel değişmeler üzerinde odaklanmıyordu Gelişim normları konusunda veriler topladılar Çocukların davranışları konusunda deneyler içerdiler

32 Araştırmalar Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra çocuk araştırmalarında patlama İkinci Dünya Savaşıyla yavaşlama Savaştan sonra yeniden artış ve süreğenlik

33 Çocuk Araştırmaları Kesitsel araştırmalar Boylamsal araştırmalar
Çeşitli yaş grupları için normlar oluşturacak veriler sağladı Boylamsal araştırmalar Zaman içinde çocuklardaki bireysel gelişimsel değişimler hakkında veriler sağlar 1960'lar normatif veriler sorgulanmaya başladı Hiçbir çocuk dar anlamda "normal" olmadığı için, normalin bir aralık (range) olarak tanımlanması en doğrusudur 1970'ler gitgide yeni araştırma yöntemleri ve çocukların doğal çevrelerinde deneyler yapma eğilimi

34 Gelişimin Çok Yönlülüğü
Gelişim başlıca 4 alanda incelenir fiziksel/bedensel duygusal/ruhsal sosyal/toplumsal zihinsel/bilişsel Bir bireyin gelişimi tüm bu alanlardaki gelişime bir bütün olarak bakmakla anlaşılabilir Gelişimde bireysel farklılıklar ve kültürel etkenler gibi etkenler de söz konusudur Bireyler belli yaşlarda benzer özellikler göstermelerine rağmen bireysel farklılıklar da gösterirler

35 Gelişim Psikolojisi Bireyi bir bütün olarak ele alır
Bireyin gelişim dönemlerini (bebeklik, çocukluk ve ergenlik) ayrı ayrı inceler Bütünsel bir değerlendirmeye varmaya çalışır

36 Çocuk Gelişiminin Evreleri
İlk çocukluk çağı (2-6 yaş) İkinci çocukluk çağı (6-12 yaş) Son çocukluk çağı (12-14 yaş)

37 Çocuk Gelişiminin Evreleri
Oyun çağı (2-6 yaş) Okul çağı (6-12 yaş) Erginlik çağı (12-14 yaş)

38 Ele Alacağımız Evreler
Doğum öncesi Bebeklik (yeni doğan) İlk çocukluk (okul öncesi) Orta çocukluk (okul çocuğu) Son çocukluk (ergenlik)

39 Çocuk, Çocukluk ve Çocuğun Gelişim Evreleri