Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemidir.

... konulu sunumlar: "Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemidir."— Sunum transkripti:

1

2 Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemidir.
Planlamasına 2003 yılında başlanmıştır. İlk kararlı sürümü 27 Aralık 2005’te yayınlanmıştır. Pardus adı, Anadolu Parsı'nın bilimsel adı olan Panthera pardus tulliana'dan gelmektedir. Pardus, ilk sürümden sürümüne kadar kendine özgü projelerle geliştirilmiştir.

3 Pardus projesi kapsamında geliştirilmiş olan 
PİSİ paket yönetim sistemi,  ÇOMAR yapılandırma yöneticisi,  YALI kurulum aracı,  Müdür açılış sistemi,  Kaptan ilk ayar sihirbazı ve diğer irili ufaklı tüm projeler terk edilerek ”Pardus Anadolu Parsı” sürümüyle beraber Debian tabanına geçilmiştir. 

4 Terk edilen eski Pardus projeleri ise
gönüllüler tarafından yürütülen Pisi Linux ve Pardus Topluluk Sürümü projesi kapsamında sürdürülmeye çalışılmaktadır. Pardus, 2013 sürümü ile beraber artık bireysel kullanıcılara yönelik resmi bir sürüm yayınlamamaktadır. Ama TÜBİTAK'tan bağımsız bir topluluk tarafından Pardus Topluluk Sürümü adı altında bireysel kullanıma yönelik bir sürümü yayınlanmaktadır.

5 Pardus 2013 "Anadolu Parsı" KDE masaüstü ekran görüntüsü
Web sayfası: pardus.org.tr Şirket/Geliştirici: TÜBİTAK ULAKBİM IS Ailesi: GNU/Linux Kaynak Modeli: Açık kaynak İlk yayınlanma: 27 Aralık 2005  Son kararlı sürüm: 2013  (25 Mart 2013) / Desteklediği dil(ler): Kurulum dili: Türkçe Paket Yöneticisi: Synaptic Çekirdek türü: Monolitik çekirdek Varsayılan kullanıcı arayüzü: KDE, GNOME Lisans: GNU Genel Kamu Lisansı

6 Oluşum süreci 2003 yılında TÜBİTAK tarafından ulusal bir dağıtımın gerekliliği, dünyada benzer uygulamalar, yazılım sanayisinin mevcut durumu ve eğilimleri araştırıldı. Ülkenin bilgi teknolojisi alanındaki insan kaynağı, yerel yazılım sanayisinin yetenekleri ve rekabet unsurları incelendi. Tüm bulgular ışığında, 2003 yılı yazında, bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturmanın yerinde bir karar olduğuna sonucuna varıldı.

7 Mevcut işletim sistemleri, başta Linux olmak üzere incelendi.
Açık kaynak yazılım metodolojisi (yöntem bilimi) ve felsefesi ayrıntılı olarak çalışıldı. Hedef; Bir dağıtım oluşturmanın ötesinde, bu dağıtımı sürekli kılabilecek düzenlemeci yapıyı kurmaktır. Bu incelemeler sonrasında, 2003 yılı sonbaharında, Linux temelli, açık kaynaklı, olabildiğince GPL lisanslama yöntemini kullanan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi.

8 Pardus Projesi'nin hayata geçmesi, 2004 yılında başladı.
Bu aşamada var olan bilgi birikimi ve deneyimden en üst düzeyde yararlanmanın yolları arandı. Sonuçta ulusal işletim sistemi geliştirilmesinde görev alması en uygun kişiler Türkiye'nin dört bir yanından seçilerek TÜBİTAK/UEKAE bünyesinde bir araya geldiler.

9 2004 yılı teknik seçeneklerin değerlendirilmesi ile geçti.
Farklı Linux dağıtımları incelendi. Dağıtımlardaki eksiklikler, yapılması gerekenler ve bunların iş gücü ve kaynak gereksinimleri irdelendi. Hedef kitlenin kim olacağı üzerinde beyin fırtınaları yapıldı, bunun sonucu olarak yol haritası seçenekleri belirlendi. 2004 yılı ekim ayında bu teknik değerlendirmeler sonuçlandı. Böylece amaç, yöntem ve takvim belirlendi.

10 Pardus'un; “Bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarını hedefleyen” bir işletim sistemi olmasına, Mevcut Linux dağıtımlarının üstün taraflarını kavram, mimari ya da kod olarak kullanmasına”, Kurulum, yapılandırma ve kullanım kolaylığı sağlamasına karar verildi.

11 Tasarı hızla ilerlemeye başladı ve 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlandı. Kullanıcıları bilgilendirmeyi amaçlayan Çalışan CD beklenenin üzerinde ilgi gördü. Nihayet 27 Aralık 2005'te Pardus'un ilk kurulabilir sürümü olan Pardus 1.0, ağ üzerinden yayımlanmaya başlandı. Pardus sürümüne kadar kendine özgü PİSİ paket yönetim sistemini kullanan özgün bir Linux dağıtımı olarak yoluna devam etti.

12 Yeniden yapılanma dönemi
2011 yılının son aylarından itibaren TÜBİTAK bünyesinde yeniden yapılanma çalışmaları başladı. İdari ve teknolojik olarak köklü değişikliklerin yaşandığı bu süreçte son sürüm olan Pardus 2011 sürümünün bakımı yapılmadı. Resmi açıklamaların yapılmaması Pardus kullanıcıları arasında projenin sona erdiğine dair haberlerin yayılmasına neden oldu. Ocak 2012'de Pardus 2011 bireysel sürümüne güncelleme desteğinin sona erdiği, e-posta listeleri üzerinden duyuruldu.

13 23-24 Mart 2012 tarihlerinde “Pardus’un Yarını Çalıştayı” adında, projenin yeniden nasıl sürdürüleceğine dair bir çalışma yapılacağı açıklandı. Sadece davetlilere açık olan çalıştayda, Pardus hakkında kararlar alacak bir kurul oluşturulmasına karar verildi. Pardus’un en önemli hedefinin en iyi Türkçe desteği veren işletim sistemi haline gelmek olduğu belirtildi.

14 19 Haziran 2012 tarihinde ULAKBİM Başkanı Dr
19 Haziran 2012 tarihinde ULAKBİM Başkanı Dr. Ahmet Kaplan ve Pardus Proje Yöneticisi Abdullah Erol projenin hedeflerini açıkladıkları bir basın toplantısı düzenlediler. Toplantıda özetle FATİH Projesindeki akıllı tahtalarda Pardus kullanılacağı, yeni bir kurumsal sürüm hazırlandığı, sunucu ve mobil sürümler yapılacağı ve özel sektörle işbirliklerine gidileceği belirtildi. Bu vaatler Pardus topluluğu tarafından şüphe ile karşılandı. Pardus danışma kurulu ilk toplantısını 29 Haziran 2012 tarihinde Ankara'da ULAKBİM'de yaptı. Ancak toplantıdan bir gün önce projenin bir Debian derlemesini bazı ekran görüntülerini değiştirerek Pardus 2011 adı altında FATİH projesi kapsamındaki akıllı tahtalara yüklediği ve okullara dağıttığı ortaya çıktı.

15 Toplantıda TÜBİTAK'ın Debian dağıtımını kullandığı,
PİSİ gibi projelerin bu yeni Debian sürümüne eklenemediği, akıllı tahtalarda da Debian kullanıldığı ve bu işlemler için Vestel firması ile işbirliği yapıldığı öğrenildi. Ayrıca Danışma Kurulu'nun henüz resmi olarak kurulmadığı, bunun için TÜBİTAK’ın yetki devri işlemi yapması gerektiği ortaya çıktı. Bu şartlar altında üyeler TÜBİTAK'ın onaylanmasını istediği bazı kararları onaylamadı.

16 Danışma Kurulu toplanmadan ve kamuoyuna bilgilendirme yapılmadan TÜBİTAK'ın Pardus'un yeni sürümünde Debian'ı kullanmaya karar vermiş olması ve toplantının daha erken yapılmamış olması, Pardus topluluğunda şaşkınlıkla karşılandı.   Ancak TÜBİTAK danışma kurulunu bir daha toplamadı ve bu kurul işlev kazanamadı. 2012 yılı ilk yarısında Fatih Projesi kapsamında okullara gönderilen etkileşimli tahtalarda Debian işletim sisteminin kullanıldığı görüldü. 2012 yılı ikinci yarısında TÜBİTAK yeni sürüm hazırlıklarına başladı. 25 Ocak 2013'te Debian tabanlı ilk kararlı Pardus sürümü "Pardus 2013 Anadolu Parsı" adı ile yayınlandı.

17 Terk edilen Pardus projeleri
Debian tabanına geçilmeden önce Pardus projesi kapsamında üretilen belli başlı özgün projeler aşağıda listelenmiştir: ÇOMAR:Sistemin düzgün çalışması için gerekli olan donanım, açılış, ağ, kullanıcı, zaman, görüntü gibi ayarların mümkün olduğu kadar otomatik bir biçimde yapılmasını sağlayan yapılandırma yönetim sistemidir. PİSİ:Python dilinde yazılmış bir paket yönetim sistemidir. Bağımlılıkları takip ederek paket inşa etme, kurma, kaldırma, yükseltme ve benzeri işlevleri yerine getirir. Kullanıcılar için bir grafiksel arayüz ve kapsamlı bir komut satırı arayüzü içerir.

18 YALI: Pardus'un bilgisayara kurulmasını sağlayan grafiksel
kurulum aracıdır. KAPTAN: Pardus kurulumu sonrasında kullanıcıyı karşılayarak, masaüstünün kolayca kişiselleştirebilmesini sağlayan bir ilk ayar sihirbazıdır. MÜDÜR: Python dilinde yazılmış yeni bir init sistemidir. Sistemin açılış sürecini düzenler, hızlı bir şekilde açılışı gerçekleştirir. ÇOMAR ile entegre çalışır. PAKET YÖNETİCİSİ: Pardus paket depolarına bağlanarak kullanıcının yeni paketler kurmasını, yayımlanan güncellemelerin yüklenmesini ve gerek duyulmayan yazılımların bilgisayardan kaldırılmasını sağlayan PİSİ’nin grafiksel arayüzüdür.

19 KULLANICI YÖNETİCİSİ: Bilgisayarı kullanacak kullanıcıların tanımlanması ve kullanıcı yetkilerinin detaylı bir şekilde ayarlanabilmesini sağlar. GÜVENLİK DUVARI YÖNETİCİSİ: Bilgisayara gelen ya da giden bağlantılara engelleme/izin verme, yerel ağdan internet paylaşımını engeleme/izin verme gibi kontrollerin yapılabilmesini sağlar. AÇILIŞ YÖNETİCİSİ: Bilgisayar açılışında ekrana gelen işletim sistemi seçme menüsünü düzenlemeyi sağlar. DİSK YÖNETİCİSİ: Disk bölümlerinin bağlanması ve disk bölümlerinin kullanımı ile ilgili ayarlamaların yapılabilmesini sağlar. GEÇMİŞ YÖNETİCİSİ: Paket kurma/güncelleme/kaldırma işlemlerinin kayıtlarını tutarak, kullanıcının bir paket kurma, güncelleme ya da kaldırma işlemi sonrasında herhangi bir sorun yaşanması halinde belirli bir tarihe geri dönebilmesini sağlar.

20 SERVİS YÖNETİCİSİ: Sistemdeki tüm servisleri listeleyerek kullanıcının istediği servisleri kolayca açmasını ya da kapatmasını sağlar. ZEMBEREK ENTEGRASYONU: Açık kodlu doğal dil işleme kütüphanesi olan Zemberek yazılımının Pardus için genel yazım denetimi desteği vermesini sağlar. Böylece tüm masaüstünde (örneğin kullanıcı e-posta programını, kelime işlemci programını kullanırken, web sayfalarında bir ileti yazarken, vb.) Türkçe yazım denetimi sağlanmaktadır. PARDUSMAN: Pardus paket depolarında seçilen paketlerin kullanılarak otomatikman bir Pardus ISO dosya oluşturulmasını sağlar. AHENK: ÇOMAR'ın uzaktan yönetim altyapısıdır. EKRAN AYARLARI: Ekran kartı sürücüsü ve monitör ile ilgili tüm ayarlarının yapılmasını sağlayan arayüzdür. PANDA: Kullanıcıların NVIDIA ve ATI ekran kartları için açık kaynak kodlu ya da sahipli sürücülerden biri seçerek kullanabilmesini sağlar.

21 SÜRÜMLER Pardus'un, Pardus 2013 sürümünden itibaren Kurumsal,Sunucu ve Fatih sürümü olmak üzere 3 ayrı sürümü bulunmaktadır. Kurumsal sürüm, kurum ve kuruluşların ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fatih sürümü ise FATİH Projesindeki akıllı tahtalarda kullanmak üzere hazırlanmıştır. Pardus 2013 sürümü öncesindeki dönemde ise; bireysel kullanıcılara yönelik "2000 serisi sürümler" ile kurumsal kullanıcılara yönelik "Pardus Kurumsal" sürümleri adı altında iki farklı sürümü yayınlanmıştır.

22 Pardus'u ortalama bir donanım ile çalıştırabilirsiniz.
TEMEL SİSTEM GEREKSİNİMLERİ Pardus'u ortalama bir donanım ile çalıştırabilirsiniz. İyi bir verim almak için en az 512 MB (Mega Bayt) RAM (bellek) ve 1200 Mhz işlemci öneririz. Aşağıda saydığımız temel iki donanım, Pardus'u çalıştırmanızı sağlayacaktır: * 256 MB RAM (512 MB önerilir) * 800 Mhz Intel veya AMD işlemci (en az 1200 MHz önerilir)

23 PARDUS KURULUMU İÇİN HAZIRLIK

24 Klavye Seçimi

25 Otomatik Bölümlendirme

26

27

28

29

30

31

32

33 Sistem Kurulumu

34

35

36

37

38 Temel Yapılandırma

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54 TEMEL ÖZELLİKLER Kolay kullanımlı masaüstü (KDE 3.5.5)
Windows ile iletişim ve uyum Java desteği Oyunlar ve eğlence Ağ servisleri

55 Kolay Kullanımlı Masaüstü
Pardus 1.1 ile gelen KDE 3.5.5, yeni renk teması, menü tasarımı, KDE arayüzünde 65'ten fazla dile verilen destek, çoklu ortam uygulamalarına hızlı erişim, internete kolay bağlantı gibi özellikler içermekte ve bir bilgisayar okur yazarının tüm ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

56 Windows ile İletişim ve Uyum
Pardus 1.1, ağ üzerinde diğer işletim sistemleri ile uyum içinde çalışır. Pardus, Windows üzerinde bulunan sabit disk, yazıcı ve diğer çevresel birimleri kullanabilir. Benzer şekilde, Pardus 1.1 kurulu sistemlerdeki sabit diskler istenildiği zaman ağ üzerinden paylaşılabilir.

57 Java Desteği Pardus 1.1 ile birlikte Sun Microsystems’in Java Geliştirme Ortamı gelmektedir. Bu sayede Java tabanlı,platform bağımsız uygulamalar çalıştırılabilmekte, dünya üzerindeki oldukça geniş bir Java uygulama kütüphanesine doğrudan erişim yapılabilmektedir.

58 Oyunlar ve Eğlence Pardus ile birlikte gelen pek çok oyun, keyifli saatler geçirmenizi sağlar. Bunun yanında,internete bağlı bilgisayarınızla Pardus depolarındaki onlarca oyunu bir kaç tıklama ile bilgisayarınıza indirebilir ve oynayabilirsiniz.

59 Ağ Servisleri Pardus bir ağda aşağıdaki ağ servislerini verecek şekilde kullanılabilir. Dosya sunucu (Samba yazılımı yardımıyla) Yazıcı servisi (Cups yazılımı yardımıyla) Web sunucu (Apache yazılımı yardımıyla) E-posta sunucu (Postfix yazılımı yardımıyla) FTP sunucu (vsftpd yazılımı yardımıyla)

60 Hem geliştiricilerin kolay ve hızlı bir şekilde yazılımları paketleyebilmesini, hem de son kullanıcıların dertsiz ve rahat bir şekilde kurulum yapabilmesini sağlayan bir arabirime sahiptir. Birkaç tıklama ile, özgür yazılım dünyasındaki ihtiyaç duyduğunuz programları araştırıp bulur ve isterseniz bilgisayarınıza zahmetsizce kurarsınız.

61 En yeni Linux çekirdeği
Pardus, en son çekirdek ve ek yamaları ile geldi. Yeni donanım sürücüleri, bellek yönetimi ve performans geliştirmeleri, hata onarımları ile son güncel çekirdeğe sahip oluyorsunuz..

62 Ofis yazılımı OpenOffice.org
Microsoft Office dosyalarını da okuyup yazabilen ve hem Windows hem Linux ortamlarında yaygın olarak kullanılan OpenOffice.org'un yeni sürümü olan 2.2 ile kelime işlemci, hesap tablosu, sunum ve veritabanı programları, diğer ofis dosyalarınız ile uyumluluk sorunu olmaksızın, ücretsiz ve özgür bir şekilde hizmetinizdedir.

63 KDE masaüstü ortamı 3.5 KDE (K Desktop Enviroment), tümleşik uygulama programları ve araçları ile meşhur bir masaüstü ortamıdır. En kapsamlı ve kullanışlı masaüstü ortamı olduğuna karar vererek, en son sürümü kullanılmıştır.Daha fazla bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz.

64 Kontact Yeni Çalışma ve İşbirliği Takımı
Kontact ile e-postalarınızı okuyabilir, ayrıntılı adres defterleri oluşturabilir, bunları doğum günleri, özel günler ve toplantı anımsatıcıları ile zenginleştirebilir ve kolaylıkla arkadaşlarınızın günceleri ile ilişkilendirebilirsiniz. Kişisel Bilgi Yöneticisi ile değerli zamanınızı düzenleyebilir, takvim yazılımı ile evinizde ve işinizde önemli günlerin eşgüdümünü sağlayabilirsiniz.

65 Geribildirim Uygulaması
Pardus kullananların fikir, eleştiri ve önerilerini kolayca alabilmek ve Pardus'un yeni sürümlerini insan odaklı geliştirebilmek için hazırlanan bu yazılım, Pardus kurulduktan sonra görüşlerinizi almakta ve internet üzerinden Pardus geliştiricilerine iletmektedir.

66 Soru:Debian tabanına ne zaman geçilmiştir?
2013 yılında Pardus 2013 sürümü ile debian tabanına geçilmiştir.

67 Soru:Pardusun kullanılan (deneme ve aday sürümleri hariç) en son sürümü nedir?
Pardus Geronticus eremita

68 HAZIRLAYAN FATMA NURAL BETÜL BÜRKUK