Tam Ekonomik Maliyetlendirme (TEM) Full Economic Costing (FEC)

... konulu sunumlar: "Tam Ekonomik Maliyetlendirme (TEM) Full Economic Costing (FEC)"— Sunum transkripti:

1 Tam Ekonomik Maliyetlendirme (TEM) Full Economic Costing (FEC)
İrlanda Örneği Prof. Dr. Hasan DAĞ Kadir Has Üniversitesi

2 İçerik İrlanda (Üniversiteleri) Hakkında İrlanda’da Yükseköğretim
İrlanda Yükseköğretim: Finansal Durum Tam Ekonomik Maliyetlendirme (TEM ) Süreci Yükseköğretim Ajansı Stratejik (YAS) Planı: TEM Ulusal Girişimi: Üniversiteye Faydaları Akademik Personele Faydaları Ne Gerektirir? NUI MAYNOOTH Üniversitesi Uygulaması (Örnek 1) NUI Galaway Üniversitesi Uygulaması (Örnek 2)

3 İrlanda (Üniversiteleri) Hakkında
Nufüs : 4 milyon Ocak 1973’te Danimarka ve İngiltere ile birlikte Avrupa Birliğine katıldı Para birimi : Euro En derin mali kriz 2008, IMF/ECF/EU desteği aldı Ulusal Amaç: Ekonomiyi akıllı ve teknoloji güdümlü, insan odaklı bir hale dönüştürmek

4 İrlanda’da Yükseköğretim:
Yükseköğretim sistemi : 7 Üniversite: 1592 Trinity College Dublin 1845 Queens Colleges Cork and Galway 1854 University College Dublin 1980 Dublin City University 1984 University of Limerick 1997 National University of Ireland, Maynooth (Pontifical University 1795) ve 13 Tekonoloji Enstitüsü’nden oluşmaktadır. 2020 yılındaki hedef: 18 ve yaş üstü nufüsun %72’sinin Yükseköğretime geçmesi (güncel oran %60) 1980 yılında 18 yaş ve üstünün yalnızca %14’ü yüksek öğretime devam ediyordu. Halen: 80,000 öğrenci, 1.3 milyar Euro bütçe (gelir) ve bunun 350 miyon Euro’su araştırmaya gitmektedir. Reform ve verimli araştırma ile büyüme, katılım ve işbirliğine önem vermektedir. Yükseköğretim Ajansı devletin destek ajansı konumundadır.

5 İrlanda Yükseköğretim: Finansal Durum
Temel eğitim bütçesi artan maliyetleri takip edememekte, Lisans eğitimine olan talep (18 yaş ve üstü yetişkin) artmakta, Araştırma ve Doktora’da hızlı artış, fakat tam mali destek yok, Sonuç olarak üniversite finansmanı ve altyapısı üzerinde ciddi stres oluşmaktadır. Rekabet ve işbirliği (collaboration) ele-ele durumdadır. Araştırmayı destekleyen birimler; maliyetlerin kontrol altına alınmasını ve harcama planlarını talep etmektedirler.

6 İrlanda Yükseköğretim: Finansal Durum’a Devam
Devlet-dışı kaynak yada ithiyarı fonlarda kısıtlı yetenek, Personel maliyetleri, emekli maaşları, ve dönemlik çalışanların kontratları üzerinde kısıtlılıklar, Çoğu üniversitelerin “bütçe fazlası” uzun dönemlik yatırımlar için yeterli değildir. Kriz değil ama bunlar, sistemin sürdürülebilirliği için risk oluşturmakta ve üniversitelerin özgürlük ve bağımsızlıkları için endirekt tehdittir.

7 Araştırma Gelirlerinde Artış

8 Tam Ekonomik Maliyetlendirme (TEM )Süreci
Aralık 2008’de Avrupa Komisyonu, 7. çerçeve proje desteklerinin maliyetlendirilmesi için TRAC’ı kabul edilebilir bir çerçeve şeklinde formal olarak kabul etti. Avrupa Üniversitelerinin tam ekonomik maliyetlendirmeye geçmelerinin stratejik önemini vurguladı.

9 Yükseköğretim Ajansı Stratejik (YAS) Planı 2008-2010
YAS, Tam Ekonomik Modeli (TEM)’i Irlanda Üniversiteler Birliği (IUB) ile, Maliyetlerin temelini daha iyi şekilde göz önüne almak, Destekleme ve yatırım politikasını daha iyi bilgilendirmek üzere, geliştirmek olarak açıkladı.

10 TEM Ulusal Girişimi: 2008-2010 IUB, 7 üniversiteye öncülük yaptı.
Onları, Yükseköğretim Stratejik İnnovasyon Desteği II ile destekledi ve önceliklendirdi. Her biri bir veya da fazla kurum (üniversite) tarafından yürütülen 7 alt proje ile desteklendi.

11 TEM, Ulusal Bazda 3. Seviye Sektörler
Eğitim, Araştırma, ve diğer aktiviteler ve onların desteklerinin ücretlerindeki unsurların herbirinin tam maliyetlendrilmesini sağlamak, Finansal desteği, yanlızca bakım için değil, rekabetçi bir ortamda destekleri arttırmak içinde haklı kılmak, Araştırma giderlerindeki ciddi oranda artışları haklı kılmak, Şubat 2010’dan itibaren FP7 finansal deskteklerini garantilemeye çalışmak, Harici paydaşları ilgili maliyetler hakkında bilgilendirmek,

12 Üniversiteye Faydaları
Çeşitli aktiviteler için TEM belirlenmiş olur, Araştırma ve eğitimde artan maliyetleri/destekler yasallaştırılır (haklı hale getirilir), Gerçekçi araştırma maliyetleri, dolayısıyla ana aktivitler için sınırlı kaynaklar serbest hale getirilir,

13 Akademik Personele Faydaları
Araştırma ve Eğitime kaynak ayrılmasını kolaylaştırma, Araştırmaların tüm giderlerini karşılamak üzere kaynakların garantilenmesi, Akademik personelin, araştırma-eğitim ve öğretim ile diğer aktivitelerdeki sorumluluklarının çeşitliliğinin ortaya çıkması,

14 Ne Gerektirir? Uygulama aşamasına karalı ulusal yaklaşım, lokal seviyede ise esneklik, Her üniversitedeki danışma (steering) komitesi tarafından yürütme ve Ulusal Danışma Komitesi tarafından koordinasyon

15 NUI MAYNOOTH Üniversitesi Uygulaması
The Irish Experience: An ongoing journey Mike O’Malley, Chair, FEC National Steering Group

16 Projenin Amaçları Üniversitelerde sürdürülebilir yönetimi desteklemek için faaliyetlerin gerçek maliyetlerini anlamak ve genel maliyet farkındalığı yaratmak, Planlama ve Karar Verme’de spesifik finansal yönetim bilgisi- örneğin Aktivitelerin TEM’i Okullar, departmanlar vb Bütçe fazlası/açığı Projelerin direkt ve endirekt maliyetleri Kurum araştırma projelerinin genel gider oranını belirlemek Yükseköğretim Ajansının birimleri için mutlak ve bağıl maliyetleri belirlemek: Örneğin, Sosyal çalışmalar, Coğrafya, matematik, Fizik, Dişçilik, Veterinerlik gibi

17 Proje Yönetimi

18 İş Paketleri Akademik Faliyetlerin Profili (AFP) Maaşlar Varlıklar
Diğer maliyetler, örneğin, kütüphane, merkezi yönetim, IT, öğrenci servisleri, sınav maliyetleri AFP Verisi girişi için Web-ön yüzü Sistemden Raporlama yapma Paralel olarak tüm iş paketlerini detaylı bir sistemde entegre etmek üzere bir yazılım ihalesi yapılmıştır.

19 AFP: Akademik Faaliyet Profili

20 Erken Değerlendirme Bir pilot uygulama sonuçları üniversiteler ile paylaşıldı Bazı çekinceler ifade edildi Üzerinde anlaşma sağlanan bağımsız bir değerlendirmenin gerekli olduğu anlaşıldı Harvard Üniversitesi’nden Prof. Robert Kaplan ile yönlendirme için görüşüldü B&M danışmanlık değerlendirme tasarımına başladı SAS, lokal olarak örnek tasarıma göre oluşturulan gerçek modelleri incelemeye başladı SAS, TEM muhasebe elemanlarına yazılımın kullanımı konusunda ilave eğitimler vermeye başladı Bazı değişiklikler önerildi ve uygulandı AFP’dan TDABC yaklaşımına geçiş NSG trafından rededildi

21 Çıkarılan Dersler Gerekli olan iş miktarını hafife almayın. Konsept basit ama uygulama ciddi anlamda zor. Akademik katılım olmazsa olmaz. Maliyetlerin, özet olarak mı (örneğin Finans) yoksa detaylı olarak mı sunulacağı tartışması çok uzun zaman aldı. İdari personelin katılımı yeterince sağlanamıyor. Herşeyi kontrol edemezsiniz. Tüm üniversiteler bir çok seviyede farklıdırlar. TEM tüm yönetsel enformasyon için her derde deva değildir. İletişim anahtar kelime. Rektörlük bazında destek bir zorunluluktur.

22 Örnek 2: NUI, Galway, Bölgesel Raporlama (Divisional Reporting at NUI, Galway ) İrlanda Üniversitelerinde Tam Eknomik Maliyelendirme (TEM) Mary Dooley Bursar, NUI, Galway

23 NUI, Galaway Ünviersitesi
Profil: 1845’te kuruldu Tıp, işletme, Fen, Mühendislik, Sanat/Toplum Bilimleri 17 öğrenci 2000 personel Yıllık işletme bütçesi 230 milyon Euro Yıllık kapitak harcama 25 milyon Euro

24 NUI Galaway’dan Bölgesel Raporlarma
Amaçlar : Finansal Yönetimi Zenginleştirme (Geliştirmek) Gelir ve gider kalemlerini belirlemek Faaliyetlerin tam maliyetlerini değerlendirmek Servisleri ücretlendirmek

25 NUI Galaway’dan Bölgesel Raporlarma devam
Bariyerler: Güç yapısı Politik avantaj Değişime olan direnç Korku Kültür – Servis ? Ticaret ikilemi

26 Gelişim zaman çizelgesi ve Bariyerler
1996 Kaynak yönetimi bırakıldı – Önerildi (yani, “birim bazında karar oluşturma”) Detaylı sistem içeriği – kabul edildi Kültürel ve Politik Bariyerler 2000 Devlet detekli araştımada önemli derecede artış Yönetim Bilişim Sistemlerinde (YBS) tümden bir iyileştirme

27 2004 Bölgesel Raporlama Politikası – Kabul edildi (yani, birim bazından Tam “raporlama) 2006 Akademik yeniden yapılanma 6 Fakülte ve 50 bölüm 5 kolej ve 14 okul 2007 Çeyrek dönemler halinde yayınlanan Muhasebe Gelir ve Gider raporlar 5 kolej Bir akademik birim 5 Araştırma birimi

28 “Yeni pazara girişte tehlike yok”
2009 Haziran 2009 muhasebe raporu Bölgesel Raporlama kısmı Ulusal ekonomik kiriz “Daha az ile daha çok yap” “Şevkle kabul edildi”

29 Kolejler Güzel Sanatlar Tıp Fen
€m €m €m Gelir Harcamalar Direkt Ayrılan Artık/Açık (3)

30 NUI’den Birimsel Raporlama –İnan ve Toplum Bilimleri Bölümlerden sonuçlarüm
€0.000 Bölüm Eğitim Coğrafya 1,000 İnsan Bilimleri 3,180 Dil (1,700) Politik Bilimler 1,500 Psikoloji Butçe Fazlası 5,370

31 NUI Birim Bazlı Raporlama Tıp, Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri
€0.000 Bölüm Sağlık Bilimleri (300) Tıp ,000 Hemşirelik Bütçe Fazlası 1,930

32 NUI Birim Bazlı Raporlama Fen Bilimleri
€0.000 Bölüm Fiziksel Bilimler (1,583) Matematik 1,507 Doğal Bilimler (2,600) Açık (2,676)

33 NUI Birim Bazlı Raporlama Araştırma Departmanları Bütçeleri, 2009
Kontratlı Araştırma Birimleri Uygulmalı NCBES Optik € €0.000 Gelir: Öğrenci Harçları/bağışlar Direkt Bağışlar İşletme Bağışarı Gideler: Direkt Direkt destek Işletme giderleri Fazla/Açık (1500) 200 Note: Daime Fakülte Eleman maliyetleri dahil değildir.

34

35 Başarı için gerekenler
Sofistike bilgi sistemleri Kalifiye personel İnsani konulara duyarlılık Katılım Sabır ve Zaman

36 NUI, Galway’da Tam Ekonomik Maliyetlendirme
TEM Amaçları Araştırma Gerçek işletme gider oranları Eğitim-Öğretim Öğrenci başına ortalama maaliyet Sektör Karşılaştırması İrlanda’daki 7 üniversiteyi karşılaştır

37 Framework

38

39

40

41

42

43

44

45 NUI’de Birimsel Raportalamnın Stratejik Önemi
Büyük ve kompleks bir kurumu yanlızca toplam makro bilgi ile stratejik olarak yönetmek imkansızdır. Birim bazında karar vermek sahiplenmeyi, gücü ve enerjyi getirir. Birimsel raporlama detaylı bir karar destek sistemi ve performans yönetim aracıdır.

46 NUI’de Birimsel Raportalamnın Stratejik Önemi
Tam Ekonomik Maaliyetlendirme metodolojileri birimsel raporlama için bütçe ayrılması bilgisini verir (öneğin, akademik zaman) Proje maaliyetleri için işletme maaliyetlerini teyid eder Üniversiteler arasında maaliyet karşılaştırmasına olanak sağlar Bütçenin savunulmasını sağlar.