ÖRNEK OLAY Son zamanlarda hemen bütün öğretim kademelerinde, ama özellikle öğretimin seviyesi arttıkça daha çok kullanılan bir metod haline gelmiştir.

... konulu sunumlar: "ÖRNEK OLAY Son zamanlarda hemen bütün öğretim kademelerinde, ama özellikle öğretimin seviyesi arttıkça daha çok kullanılan bir metod haline gelmiştir."— Sunum transkripti:

1 ÖRNEK OLAY Son zamanlarda hemen bütün öğretim kademelerinde, ama özellikle öğretimin seviyesi arttıkça daha çok kullanılan bir metod haline gelmiştir. "Case-work", "case-study", "case-method" da denilen bu metod, sık sık simülasyon oyunu, karar veya plan oyunu gibi teknikleri kullandığı için, bu tekniklerin adı ile de anılmaktadır. Örnek olaylar görsel, yazılı birçok kaynaktan derlenebilir. Öğrenciler veya öğretmen, bir trafik kazasını, bir çevre sorununu, bir spor kavgasını veya dostluğunu, tıbbî veya hukukî bir olayı sözel olarak veya resim, film gibi tekniklerle sınıfa getirirler.

2 ÖRNEK OLAY Kısa bir sunumdan sonra öğrenciler bu konu hakkındaki fikirlerini, yani olayın nedenlerini, gelişimini ve mümkün sonuçlarını ortaya koyup tartışırlar. Seçilen olay iyi bir olay ise bunun geliştirilip yaygınlaştırılması yolları, kötü bir olay ise bunun engellenmesi ve düzeltilmesi yolları hep beraber ortaya konmaya çalışılır. Hemen her alanda rahatlıkla uygulanabilecek ve verimli öğretim sonuçları alınabilecek bir metottur. Öğrenciler burada problem çözme tekniklerini, işbirliği içinde öğrenme, rol oynama gibi teknikleri de rahatlıkla kullanabilirler.

3 Örnek Olay Yönteminin Kullanılması
Dersin hedef-davranışlarına ve öğrencilerin seviyelerine, olgunluk düzeylerine uygun bir örnek olay oluşturulur. Öğrencilerin örnek olaylar üzerinde daha bilinçli ve etkili çalışmalarını sağlamak için yönteme ısındırma etkinlikleri eklenir. Örnek olayı, süreçte görev alacak öğrencileri ve bunların rollerini açık bir biçimde hazırlanır. Eğer öğretmen gerçek bir olayın sınıfında tartışılmasını istiyorsa yer zaman ve kişi isimlerini değiştirmeyi unutmamalıdır. Olayın dersin amaçları yönünde ve öğrencilerin konudan uzaklaşmadan tartışmalarını sağlayacak ipuçları ve sorular hazırlanır. Olaya ilişkin gerekli materyallerin ve kaynakları öğrencilerle birlikte hazırlanır. Örnek olayın tüm aşamalarında nelerin ne kadar süre ile nasıl uygulanacağı planlanmalıdır.

4 Örnek olayın uygulanmasında dikkat edilecek hususlar
Olaylar iyi seçilmeli, olay içinde sınıfı korkutacak dehşet sahneleri, tiksindirecek, ahlâkî değerlerini zedeleyecek unsurlar ayıklanmalıdır. Pedagojik olarak tartışılabilecek ve eğitsel sonuçlar çıkarılabilecek olaylar seçilmelidir. Seçilen olayların öğrencilerin seviyesine uygun olması sağlanmalıdır. Örnek olay mümkünse film olarak, veya resim, ses kaydı vs. olarak sınıfa getirilmelidir. Olay güncel olmalı, sınıfın düşünme ve tartışmaya katılma güdülerini arttırmalıdır. Olayın doğru aktarılması hususunda şüphe olmamalıdır.

5 Örnek olayın uygulanmasında dikkat edilecek hususlar
Öğretmen olay üzerindeki mümkün tartışmaları önceden düşünebilmeli, gerektiği yerde konunun dağıtılmasını engelleyerek, gerektiğinde tartışmaları yumuşatarak konunun eğitsel değerini her zaman yüksek tutmalıdır. Zamandan tasarruf etmek için benzer olayların başka yerlerdeki gelişimleri ve çözüm yolları üzerinde ön bilgiler hazır tutulmalıdır. Bunun için gerektiğinde öğretmen ve bir grup öğrenci, olay üzerinde iyi bir ön araştırma yapmalıdırlar. Örnek olay üzerine ortaya konan fikirlerin uygulanma biçimleri de iyi tartışılmalı ve izlenmelidir (Meselâ trafik kurallarına uyma, hayvanlara eziyet etmeme, çevre sorunların karşı duyarlı olma gibi).  

6 Eğer örnek olay öğretmen tarafından hazırlanacak
ya da yazılacaksa şu noktalara dikkat edilmelidir: Örnek olay gerçek mi? Örnek olay anlamlı mı? Örnek olay orijinal mi? Örnek olay kendi içerisinde mantıklı ve bütünlük taşıyor mu? Örnek olay öğrenme ilkelerine göre düzenlenmiş mi?  Bununla birlikte örnek durumun dersin hedef- davranışları ve konularla ilişkili olması önemlidir?

7 Örnek Olay Yönteminin Faydaları
Öğrenciler, farklı problemlerin çözümüne ilişkin başkalarının ya da otorite figürlerinin açıklamaları yerine kendileri gerçek yaşamın problemleri ile yüz yüze gelirler. Öğrenciler belli bir sorunla ilgilendikleri için ilgi, güdü ve dikkatleri genellikle yüksektir. Öğrenciler ders kitabı dışındaki içerik ve materyallerden de yararlanma imkanı bulmuş olur. Tüm öğrencilerin tartışmalara katılması sağlanır. Problem çözme becerisi ve alışkanlığı geliştirilir.

8 Örnek Olay Yönteminin Faydaları
Üst düzeyli hedef davranışlar öğrencilere kazandırıldığından, öğrencilerde kavrama, analiz, sentez ve değerlendirme becerisi daha iyi gelişir. Öğrenciler diğer öğrenci arkadaşları ile sürekli bir iletişim içersinde bulunmalarından dolayı farklı görüş ve düşüncelere saygı duyma alışkanlığı kazanırlar Etkili dinleme ve karar verme becerisi geliştirir. Öğrencilere diğer öğrencilerle çalışma imkanı sağlanır.

9 Örnek Olay Yönteminin Sınırlılıkları
Yöntemin çok iyi planlanması gerekir. Öğrenciler yeterli düzeyde bilgi, beceri ve ön bilgilere sahip değilse yöntemin öğrenme-öğretme hedeflerini gerçekleştirmesi mümkün değildir. Uzun zaman alır. Öğrencilerin ve öğretmenin yapacağı etkinliklerin önceden çok iyi hazırlanması ve planlanması gerekir. Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

10 Örnek Olay Yönteminin Sınırlılıkları
İncelenmesi düşünülen olaya tam olarak uyan bir örnek olay gerçekleştirmek bazen güç olabilir. Yöntemin uygulanması esnasında bazı öğrenciler baskın bazıları da çekinik durabilirler. Öğrencilerin bazıları bu tür etkinliklere katılmak istemeyebilir. Sınıfı kontrol etmede, tartışmaları yönetmede ve değerlendirmede zorlukla karşılaşılabilir.

11 PROBLEM ÇÖZME PROBLEM NEDİR? Zor ve sonucu belirsiz bir durum… İnsan zihnini karıştıran, ona meydan okuyan ve inancı belirsizleştiren her şey… Giderilmek istenen her güçlük… Çözülmesi zor olan, olay, olgu veya kişiler… Gerek günlük yaşantıda, gerek eğitim döneminde gerekse tüm hayat sorunlarında insanların yaşamlarını etkili bir biçimde sürdürebilmeleri için problem çözme becerilerini kullanabilmeleri gerekir.

12 PROBLEM ÇÖZME NEDİR? Kişinin problemi hissedişinden, ona çözüm buluncaya kadar geçirdiği bir düşünce süreci…. Bilişsel işlemleri sıra ile bir hedefe yöneltmek… Karşılaşılan engeli aşmanın en iyi yolunu bulmak… Problem çözme becerisi, hem bireylerin toplumsal yaşama uyum sağlamalarına, hem de toplumsal kalkınmaya katkıda bulunmalarına yardımcı olan bir özellik olarak görülmektedir.

13 PROBLEM ÇÖZME İstenilen hedefe varabilmek için etkili ve yararlı olan araç ve davranışları türlü olanaklar arasından seçme ve kullanmayla ilişkilidir. Bilimsel yöntem, eleştirisel düşünme, sorgulama gibi terimleri içermektedir. Bilişsel alanın uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme özelliklerini geliştirmede kullanılır. Öğrenci merkezlidir. Bilimsel yöntemi kullanmayı öğretir ve bilimsel tutumu kazandırır. Tümevarım ve tümdengelim kullanılır.

14 PROBLEM ÇÖZME Problem Çözme Sürecinde Öğretmenin Rolü Öğrencilere problemin önemini kavratır ve onları çözmeye karşı güdüler. Öğrencilerin problemi sorgulamaları için, çeşitli sorular sorar. Bilgi edinmeleri için yararlanacakları materyalleri seçmelerine yardımcı olur. Veri toplama sürecinde öğrencilere rehberlik eder. Öğrencilere çözüm için gerekli olan bilgileri hatırlatır.

15 PROBLEM ÇÖZME Bir problemin çözülmesinde izlenen yol şudur: (Problem Çözmenin Basamakları) 1. Problemin farkına varma 2. Problemin ne olduğunu tanımlama ve sınırlama 3. Bilgi toplama 4. Problemin çözümü için hipotezler (denence) oluşturma 5. Veri toplama, toplanan verileri analiz edip, yorumlama 6. Denenceleri test edip, kabul ya da red etme 7. Çözüme ulaşma, elde edilen sonuçlara göre önerilerde bulunma.

16

17

18

19 Problem Çözme Yönteminin Faydalı Yönleri
 Karar verme yeteneğini geliştirir. Eleştirel düşünmeye katkı sağlar. Öğrenci aktif olarak katılır. Geniş ilgi ve merak uyandırır. İlgiyle güdülenme ve öğrenme sağlanır. Algılama ve akılda tutma daha uzun süreli olur. Problem çözme sürecinin alışkanlık haline gelmesine yardımcı olur. Demokratik tavır ve tutumları geliştirir. Yaratıcı düşünmeyi geliştirir. Öğrencilerin sorumluluklarını geliştirir. Gözlemleme , rapor etme, karşılaştırma, bilgileri düzenleme, yorumlama, değerlendirme ve özetleme gibi yeteneklerin gelişmesine katkıda bulunur. 

20 Problem Çözme Yönteminin Sınırlılıkları
Öğretmen ve sınıf için uzun bir hazırlık çalışması gerektirir. Bütün çalışma birkaç öğrencinin omuzlarında kalabilir. Küçük gruplar da amacından sapabilir. Araç-gereç pahalı olabilir. Problem çözme süreci tam anlaşılmadığında sonuç fiyasko olabilir. Öğrencilerde her problemin çözümünün çok basit olduğu kanaati uyandırabilir.

21 Problem Çözme Yönteminin Sınırlılıkları
Gerekli verileri toplamak zor olabilir. Öğretmenin problem çözmenin her aşamasında gerekli rehberlik ve danışmanlığı sağlayacak yeteneklerinin olmasını gerektirir.