ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ

... konulu sunumlar: "ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ
Katıldığımız eğitimleri düşündüğümüzde bazı derslerin can sıkıcı, bazı derslerin güdüleyici olduğunu görürüz İşte bu iki eğitim arasındaki fark sunumun kalitesidir. Bir eğitici öğrenme-öğretme sürecinde öğrenenlerin ne kadar fazla sayıda duyusuna hitap ederse o oranda etkili bir öğretim sağlamış olur.

2 Amaç: Bilgi Kazanmak ise; Anlatım,görsel-işitsel araçlarla tartışma.
Amaç:Davranış Değiştirme ise; Vaka çalışması ve rol yapma. Amaç: sorun çözme becerisini geliştirmek ise; Vaka çalışması,rol yapma, tartışma, beyin fırtınası. Amaç:Kişiler arası iletişim becerilerini geliştirmek ise; Rol yapma,tartışma. Amaç:el becerilerini geliştirmek ise; Demonstrasyon, coaching.

3 ETKLİ SUNUM NASIL YAPILMALI????
Sunuma katılımcıları öğrenmeye hazırlayacak güçlü bir girişle başlanmalı, Sonra ders içeriğinin oluşturduğu gövde bölümüne yumuşak bir geçiş yapılmalı Ders içeriği,görsel-işitsel araç gereçlerle desteklenmeli Sunumda,demostrasyon ya da küçük grup etkinliklerinden yararlanılmalı Soru sorma teknikleri kullanılarak katılımcıların aktif katılımı sağlanmalı Dersin sonunda işlenen konunun kilit noktaları veya vermek istediğimiz mesaj tekrar özetlenmelidir.

4 AYRICA Ders sırasında kişisel düzeyde iletişim kurmalı Katılımcılarla göz teması kurmalı Sesi herkesin duyabileceği şekilde kullanmalı Sunum sırasında sınıfta dolaşılmalı Konumun sunumunda coşkulu ve hevesli olmalı Katılımcılara olumlu feed back verilmeli Katılımcılara isimleriyle hitap edilmeli Olumlu yönde mizah kullanmalı Tekrarlayıcı sözcük, davranış jest ve mimiklerden kaçınılmalıdır.

5 ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
1-ANLATMA YÖNTEMİ Bir eğitimcinin konuyu aktif olarak anlattığı, öğrencinin ise pasif dinleyici olduğu yöntemdir. Anlatma yöntemi, yeni bir konuya öğrencilerin dikkatlerini çekmek için kullanılır. Ayrıca teori ve pratik arasındaki ilişkileri göstermek, esas noktalara tekrar vurgu yapmak ve özetleyici ifadeler için uygun bir yöntemdir. Soyut kavramların aktarılmasında etkilidir.

6 *Uygulanması kolay ekonomiktir.
OLUMLU YANLARI *Uygulanması kolay ekonomiktir. *Not alma ve dinleme becerisi kazandırır. *Konuların belli bir sıra ve düzende sunulmasını sağlar. *Dinleyerek öğrenme eğilimindeki öğrenciler için etkindir. *Yeni bir konuya giriş yapmada etkili bir yöntemdir. *Kısa sürede çok fazla bilgi kalabalık bir gruba verilebilir. *Konunun kısa tekrarını yapmada etkilidir.

7 OLUMSUZ YANLARI *Eğitmenin iyi bir ses tonu ve konuşma yeteneği olmalıdır. *Öğrenci pasiftir bundan dolayı öğrenilen bilgiler kalıcı olmayabilir. *Öğretim süreci sıkıcı ve tekdüze olabilir. *Öğrenciyi öğrenme sorumluluğundan uzaklaştırır. *Yaratıcılığı ve problem çözme becerisini olumsuz etkiler. *Bireysel farka, ilgi ve ihtiyaçlara cevap vermez. *Öğrencileri, ezberciliğe, hazırcılığa yöneltir. *Unutma kolay olur.

8 ANLATMA YÖNTEMİ *Sunu(Brifing):Farklı konularda yöneticiye, amirlere, bir üst kurula kısa özet bilgiler verilmesidir. *Konferans: Uzman kişiler tarafından bir konunun açıklanması amacıyla yapılan konuşmadır. *Demeç:Yetkili makam ve kişilerin basın yayın organları aracılığıyla kısa açıklama yapmalarıdır.

9 SORU CEVAP YÖNTEMİ Eğitimcinin bireylere soru sorması,onların verdiği cevaplara göre konuyu desteklemesidir. Soru sorulduktan sonra cevaplandığı zaman doğru cevap tekrarlanmalı, cevap kısman doğruysa eğitici doğru bölümü onayladıktan sonra yanlış bölümü düzeltmelidir. Soru cevap yönteminde sorular eğitilenlerin anlayabileceği şekilde ifade edilmeli ve soru sormanın asıl amacı öğrenmeyi isteklendirmek olmalıdır.Kişi soruyu cevaplayamadığı zaman anlayışla karşılanmalı, küçük düşürücü davranışlara girilmemelidir. Bu yöntemde fazla soru tekrarından kaçınılmalıdır. Öğrencilerin konuyu öğrenip öğrenmediklerini kontrol etmeye yardımcı olur.

10 VAKA ÇALIŞMASI(Örnek Olay)
Öğrenci merkezli olan bu yöntem, gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. *Olumlu Yanları: Hayata en yakın öğretim metodlarından biridir. *Katılımcıların etkin olmasını ve birbirleriyle etkileşmesini sağlar. *Öğrencilerin hepsi bir konuda veya olay üzerinde yoğun bir zihinsel çaba gösterirler; bilgi ve tecrübelerini burada uygulamaya koymaya çalışırlar. *Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya dönüştürülebilir. Öğrenciler, sorunları tartışarak çözme yeteneği geliştirirler.

11 OLUMSUZ YANLARI *Eğer örnek olaylar iyi seçilmez veya iyi ortaya konmaz ise, olaydaki çatışma ve tartışmalar sınıfa da aktarılabilir. Olaylar öğrenci seviyesine uygun seçilmez ise (meselâ ilkokulda AIDS veya karmaşık bir ticarî mahkeme gibi), öğrenciler sağlıklı fikir üretemezler ve tartışamazlar. Öğrenciler yeterli bilgi ve tecrübelere sahip değil iseler katılım az olabilir ve değişik fikirler ortaya konamaz. *Sorunla ilgili vaka bulmak ve yazmak bazen güç olabilir *Örnek olayın çözümü uzun zaman alabilir *Bu yöntem kalabalık sınıflarda uygulamak zordur.

12 VAKA ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ Konu:ishal Süre:50 dakika Amaç:Katılımcıların,çocukta ishalin önemini ve nedenlerini öğrenip önlem alabilmesi ve evde ishale bağlı dehidratasyonu önlemede yapılacakları bilmesidir. Olay: Anne,baba ve 3 çocuktan oluşan bir aile,2 odalı,havasız bir evde yaşamaktadır.evde elektrik ve su yoktur.Bahçede üstü açık şekilde bir gübrelik vardır.İçme suyu eve yakın bir kuyudan sağlanmaktadır.En küçük çocuk 9 aylıktır.3 gündür ishali ve kusması vardır. Son bir aydıri kinci kez ishal olmuş kilo kaybetmiş,gözleri çukurlaşmış,derisi buruşuktur.

13 Annesi şu anda tekrar hamile kaldığından 2 aydır Ahmet’i emzirememektedir, mamalarla beslemektedir. Beslenmede kullandığı biberonu da kuyu suyu ile temizlemektedir. Tartışılacak Sorular: Bu ailedeki önemli vaka sağlık sorunları nelerdir? Ahmetin sorunu sizce nedir? Ahmetin sorununun nedeni nedir,nasıl önlenebilir? Acilen ne yapılabilir?

14 ROLE -PLAY(Rol Yapma) Rol play katılımcıların eğitiminin amaçları ile ilgili bir durumu,gerçeğe uygun olarak oynadıkları bir eğitim tekniğidir. Avantajı; eğitimde sosyal öğrenme denen gözlem yoluyla öğrenmeyi sağlayabilmesi ve katılımcıların empati yoluyla oyunda yerine geçtikleri kişilerin içinde bulundukları ruhsal durumu anlamalarını kolaylaştırmasıdır.

15 Role-Play’de Dikkat Edilecek Noktalar
Eğitmenin önceden senaryoları ve rolleri önceden planlamalıdır.Oyun sırasında doğaçlama yapılırsa amaç dışına çıkılma riski olur. Role -play esnasında süreye dikkat edilmelidir yoksa ilgi dağılır. Eğitmen oyun sonrası eleştirilerin kişiselleştirilmesini engellemelidir.Aksi durumda oyuncular için kırıcı olabilir.Bunu önlemek için “olumlu geri bildirimler” alınmalı daha sonra ”olumsuz yönler” ifadesini kullanmadan “geliştirilmesi gereken yönler” ifadesi kullanılmalıdır.

16 BEYİN FIRTINASI(BRAİN STORMİNG)
Beyin fırtınası, belli süre zarfında belli bir konu ya da probleme çözüm getirmek, konu ile ilgili olabildiğince çok fikir üretmek için kullanılır. Çok sayıda fikir üretmek amaçlanır. Beyin fırtınasında grup üyeleri sırayla söz konusu problemle ilgili görüş ve fikirlerini akıllarına geldiği şekliyle özgürce ifade ederler. Fikir üretilirken saçma fikirler bile sunulabilir, yargılamaz ve yönlendirmez. Ancak her bir üye diğerinden esinlenerek yeni fikirler üretir. Beyin fırtınası tekniğinde önce fikirler üretilir ve yazılır. İkinci aşamada ise bu fikirler değerlendirilir.

17 BEYİN FIRTINASININ OLUMLU YANLARI
*Yaratıcı düşünmeyi geliştirir. *Katılımcılar kısa zamanda belli bir konuya ilişkin çok sayıda fikir üretir. *Farklı fikirler kabul edilir. *Kullanımı kolay ve fazla hazırlık gerektirmez.

18 BEYİN FIRTINASININ OLUMSUZ YANLARI
*Her bireyi ayrı ayrı değerlendirmek zordur. *Beyin fırtınası yönlendirilirken başkan ve not tutan bir üye olmalıdır. *Ortaya atılan her fikir yazılmalıdır. *Bu yazım zorunluluğu fikirlerin akış hızını yavaşlatabilir.

19 TARTIŞMA Tartışma, iki veya daha çok kimsenin herhangi bir konuyu karşılıklı konuşarak, birbirini dinleyerek, eleştirerek, gerektiğinde sorular sorarak incelemesine dayanan bir öğretim yöntemidir. Bu yöntem, öğrencileri bir konu üzerinde düşünmeye yönelterek, anlaşılamayan noktaları açıklığa kavuşturmak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılır.

20 TARTIŞMANIN OLUMLU YÖNLERİ
Eleştirel düşünme becerisi kazandırır. Analiz etme ve değerlendirme becerisi kazandırır. Öğrenciyi sosyalleştirir. Konuya farklı yönlerden bakabilme yeteneğini geliştirir. Öğrencinin güvenini geliştirir.

21 TARTIŞMANIN OLUMSUZ YÖNLERİ
Zaman kaybına yol açabilir. Pasif ve çekingen öğrencilerin katılımı zordur. Kalabalık gruplarda hedeften sapmalar görülebilir. Konu istenmeyen yerlere çekilebilir. Tartışılacak konu ile ilgili olarak ön bilgiler yeterli değilse amaca ulaşılamaz. Kalabalık sınıflarda tartışmayı yönetmekte güçlük çekilebilir.

22 *Büyük grup tartışması: Bütün sınıfın katıldığı tartışma.
TARTIŞMA *Büyük grup tartışması: Bütün sınıfın katıldığı tartışma. *Münazara: İki grubun bir konuyu tez-antitez şeklinde (zıt fikirler olarak) ele alarak dinleyicilerin ve jürinin önünde tartışmasıdır. Amaç, kendi tarafının görüşlerini doğru, diğer tarafınkileri yanlış göstermektir. *Sempozyum:Bilimsel, sanatsal, düşünsel ağırlıklı konuların çeşitli yönleriyle bir grup tarafından sunumudur. Grup üyeleri uzmanlardan oluşur ve konuşmalarına "tebliğ" ya da "bildiri" denir. Genelde 15 dakikalık sunumlar olarak büyük dinleyici kitleye yapılır.

23 TARTIŞMA *Panel: Belli bir konunun uzmanlarının (3-5 kişi), bir yöneticinin başkanlığında o konuyu derinliğine işlemeleridir. Panelde amaç, bir konuyu çeşitli yönleri ile ortaya koymaktır. Panelde bir panel başkanı ve duruma sayısı değişen birkaç tane üye vardır. Panel başkanı tartışmayı açar ve her konuşmacıya dakikalık konuşma süreleri tanır.

24 TARTIŞMA *Forum: Forum panele göre daha formal (resmi) bir tartışma türüdür. Forumda konusunda uzman konuşmacılar sırayla sunumlarını yaparlar. Panelden farklı olarak konuşmacılar arasında tartışma olmaz ve birbirlerine soru sormazlar. Dinleyiciler konuşmacılara sorular sorar ve fikirlerini söyleyebilirler.

25 TARTIŞMA *Kollekyum (Zıt panel): İki gruptan birinin sadece soru soran, diğerinin ise cevap veren rollerini üstlenmesi ile olur. Genelde soru soran grup, dinleyicilerden olur; cevap veren grup ise uzmanlar kuruludur. Soru soran grup da daha önce konu üzerinde bir hayli hazırlık yaparlar.

26 TARTIŞMA *Açık oturum: Biçim olarak panele benzeyen bu toplantı biçiminde, kişilerin tebliğvari sunuları yoktur. Konu üzerinde çeşitli defalar söz alarak konuşabilirler. Eğer açık oturuma katılanlar sayısı geniş tutulursa veya söz hakkı vermede herkese eşit davranılmazsa, sık sık hoş olmayan ve kontrolü zor durumlar meydana gelebilir.

27 TARTIŞMA *Kısa süreli tartışma grupları ("vızıltı grupları"): Öğrenciler belli sayıda gruplar oluşturur ve belli konular üzerinde herkes grup sayısı kadar dakika konuşma yapar. "Vızıltı 22" iki kişilik bir gruptur ve ikişer dakika konuşurlar; "Vızıltı 55" beş kişilik bir gruptur ve beşer dakika konuşurlar v.s. Bu teknikte çok büyük gruplar oluşturulmaz.

28 TARTIŞMA *Çember: Bir başkan, bir sekreter ve bir süre ayarlayıcısı belirlendikten sonra herkese 1 dakika süre verilerek çember şeklinde oturtulmuş 15 kişinin sırayla söz alması esasına dayanır. *Akvaryum: Çember tekniğinin iç içe iki çemberle uygulanmasıdır. İçteki çemberdekiler tartışır, dıştakiler onları izler. Zaman zaman dıştakiler içtekilere soru da sorar. Bu teknik dıştaki öğrencilerle içtekilerin yer değiştirmesine de olanak tanır.

29 TARTIŞMA * Workshop (Çalıştay yönetimi): Küçük bir grubun belli bir yerde kısa bir sürede toplanarak belli konular üzerinde çalışarak, tartışarak problemlere çözüm ürettikleri veya ortak karar aldıkları bir tekniktir.

30 DEMOSTRASYON (GÖSTERME)
Bu yöntem, bir işlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip açıklama, sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur. Yöntemde gösteri; öğretmen merkezli, yapma işlemi de öğrenci merkezlidir.

31 DEMOSTRASYON (GÖSTERME) OLUMLU YANLARI
*Yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağladığı için kalıcı öğrenmeler sağlar. *Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini canlı tutar. *Birden çok duyu organına hitap eder. *Öğrenme süresini kısaltır *İşlem izlendiği için psikomotor becerilerin kazandırılmasında etkilidir.

32 DEMOSTRASYON (GÖSTERME) OLUMSUZ YANLARI
*Kalabalık gruplarda uygulama zor olabilir. *İyi planlanmadığı takdirde zaman kaybına neden olur. Zaman alıcı ve maliyetlidir. *Uygulama esnasında ipuçları, dönüt ve düzeltmeler zamanında yapılmazsa yanlış öğrenmeler oluşabilir. *Gösteri yapılacak işlem üzerinde çok fazla hazırlık ve prova gerektirir.

33 YETİŞTİRİCİLİK (COACHİNG)
Ülkemizde “usta –çırak” ilişkisine dayalı eğitimlere karşılık gelmektedir. Herhangi bir beceriyi başkalarına kazandıran kişi olarak “Yetiştirici”(COACH) İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşan bir akronomidir. *Clear Performance Model(Açık performans modeli) *Opennes to Learning(Öğrenmeye açık olma) *Assesment of Performance (Performansın değerlendirilmesi) *Communication (İletişim) *Help and Fallow-up (Yardım ve izleme)

34 YETİŞTİRİCİLİK (COACHİNG)
Bu teknikle bir beceri öğretilirken ,önce eğitmen öğretilecek beceriyi demostrasyon tekniğinin kurallarına uygun olarak ve hatasız bir şekilde katılımcılara gösterir,daha sonra eğitmen yetiştiricilik rolüyle katılımcıların bu beceriyi yaparak öğrenmesini ve öğrenilen beceride ustalaşmalarını hedefler. Coaching Örnekleri: Yetiştiricilik-1(Hizmet içi Eğitimler için) *Örn:RİA eğitimi. Yetiştiricilik-2 (Halk Eğitimi İçin) *ilk yardım uygulamaları.

35 BENZETİM (SİMULASYON)
Bazı öğretim durumlarında gerekli araç gereç ve etkinlikler çok pahalı ve tehlikeli olabilir. Bu durumlarda gerçeğine benzer şekilde yapay bir ortam hazırlanır ve öğretim faaliyetleri burada yapılır. Öğrencilerin derse karşı ilgi ve güdülenmeleri yüksek düzeydedir. Yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağladığı için öğrenmeler kalıcıdır. Yapılan hatalı öğrenmeleri anında düzeltme olanağı sağlar. Öğrenilen teorik bilgilerin uygulanmasına olanak sağlar. Rahat bir ortamda gerçek durumun baskısından uzak bir öğrenme gerçekleşir. Benzetim tekniği ile iş kazaları azalır.

36 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
Bu teknik öğrencilerde tek boyutlu düşünme yerine çok boyutlu ve farklı düşünme becerileri kazandırmaya yönelik olarak geliştirilmiştir. Farklı renklerdeki altı şapka, altı düşünce sistemini temsil eder. Öğrenciler kendilerindeki şapkanın rengine uygun olarak düşünceler üretirler.

37 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
Beyaz Şapka (Tarafsız Şapka): Objektif (tarafsız) bir biçimde bilgiyi temel alarak düşünce üretir. Kırmızı Şapka ( Duygusal Şapka): Önsezilere dayalı olarak, olaylara duygusal bir bakış açısı geliştirmeyi hedefler. Duygusal tepki vermeyi temel alır. Siyah Şapka (Karamsar Şapka): Olaylara eleştirel ve karamsar bir bakış açısı getirmeyi amaçlar. Eleştirel yargıyı temel alır.

38 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
Sarı Şapka (İyimser Şapka): Olayların olumlu yönlerine odaklanarak iyimser ve yapıcı düşünceler geliştirmeyi esas alır. Yeşil Şapka (Yaratıcı Şapka): Olaylara yeni ve farklı çözüm yolları bulmayı hedefler. Yeni ve orijinal fikirler üretmeyi esas alır. •Mavi Şapka (Değerlendiren Şapka): Olayla ilgili değişkenleri kontrol eder ve durumu analiz edip sonuçlar

39 Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Uygulanması
Konu belirlenir. Öğrenciler “U” yarım daire ya da çember biçiminde oturtulur. Şapkalar öğrencilere temsil ettiği fikirlerle belirtilerek dağıtılır ya da tahtaya yazılır. Öğrenciler şapkanın temsil ettiği fikir doğrultusunda konuyu işler. Her öğrencinin her şapkaya göre görüş belirtmesi gerekir.

40 İSTASYON YÖNTEMİ İstasyon Yöntemi, bütün sınıfın her aşamada (her istasyonda) çalışarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi, yarım kalan işi tamamlamayı öğreten bir yöntemdir. İstasyonlar öğrencilerin eş zamanlı olarak çeşitli öğrenme aktivitelerini gerçekleştirebilecekleri merkezlerdir. Öğrenme istasyonları, sınıf tartışmalarını geliştiren yararlı bağımsız bir çalışma sağlar.

41 İSTASYON YÖNTEMİ Öğretmenler sık sık öğrenme istasyonlarının sadece ilköğretim öğrencileri için uygun olduğunu farz ederler ama daha üst sınıflardaki öğrencilerde öğrenme istasyonundan yararlanabilirler. Öğrenme istasyonu, öğrencilere yeni bir konu öğretmede en önemli öğretme stratejilerinden biridir.

42 İYİ DERSLER Öğr. Gör. Işık Atasoy